Để phát triển kinh tế dữ liệu, các chuyên gia cho rằng cần có phương pháp đo lường, học hỏi một số thị trường đi trước như Mỹ, Trung Quốc, EU.
Tại Hội thảo quốc tế về Kinh tế dữ liệu, do Bộ Công an tổ chức ngày 13/12 tại Hưng Yên, các chuyên gia đưa ra nhiều ý kiến về tầm quan trọng của kinh tế dữ liệu, cùng hướng đi cho ngành này tại Việt Nam.
Nhấn mạnh tầm quan trọng của dữ liệu là yếu tố sản xuất "ngang hàng với đất đai, lao động và vốn", Thiếu tướng Nguyễn Ngọc Cương, Giám đốc Trung tâm Dữ liệu Quốc gia, cho rằng quốc gia nào quản trị dữ liệu tốt hơn, khai thác dữ liệu thông minh hơn sẽ nắm lợi thế vượt trội trong cạnh tranh toàn cầu.
"Việt Nam không đứng ngoài xu thế", ông nói, cho biết Việt Nam đang có những bước tiến trong lĩnh vực kinh tế dữ liệu, như xây dựng hệ thống dữ liệu quốc gia hiện đại, an toàn, liên thông; xây dựng và vận hành nhiều nền tảng dữ liệu cốt lõi, đồng thời kêu gọi các chuyên gia, nhà khoa học cùng hợp tác cho các chương trình nghiên cứu chung, đồng hành lâu dài giữa Việt Nam với cộng đồng học thuật toàn cầu trong lĩnh vực kinh tế dữ liệu.
Những hướng phát triển kinh tế dữ liệu
Kinh tế dữ liệu được hiểu là hệ thống kinh tế trong đó dữ liệu là nguồn lực cốt lõi để tạo ra giá trị và đổi mới sáng tạo. Hệ thống này bao gồm các hoạt động thu thập, lưu trữ, chia sẻ và thương mại hóa dữ liệu, từ đó mở ra các mô hình kinh doanh, dịch vụ mới, gia tăng năng lực cạnh tranh trong nhiều lĩnh vực, nhưng đồng thời cũng sẽ đặt ra những câu hỏi về quyền sở hữu, quản trị và phân bổ lợi ích.
Tại hội thảo, một số mô hình phát triển kinh tế dữ liệu và ứng dụng AI được đưa ra phân tích như Mỹ, Trung Quốc và châu Âu. Trong đó, Mỹ được coi là dẫn đầu về đổi mới thương mại, nhưng thiếu một khung pháp lý thống nhất ở cấp liên bang. Trung Quốc triển khai mạnh mẽ các chiến lược dữ liệu tập trung, gắn với luật bản địa hóa nghiêm ngặt, trong khi EU theo đuổi mô hình 'lấy con người làm trung tâm', đặt trọng tâm vào niềm tin, chủ quyền số và khả năng tương tác. Loạt chính sách của EU được nhiều nơi trên thế giới học hỏi, như Đạo luật Quản trị Dữ liệu (DGA), Đạo luật Dữ liệu (Data Act).
Theo PGS Ali Al-Dulaimi, Trưởng khoa Công nghệ và Khoa học Máy tính, Trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV), mỗi mô hình đều có những thế mạnh mà Việt Nam có thể học và rủi ro cần tránh. Chẳng hạn mô hình do thị trường dẫn dắt có thể mang tới tốc độ phát triển nhanh và nguồn vốn mạnh nhờ tư nhân, nhưng sẽ dẫn tới nguy cơ bị thống trị của các tập đoàn công nghệ. Mô hình lấy người dân làm trung tâm giúp xây dựng niềm tin xã hội và đảm bảo công bằng, nhưng đổi lại là quá nhiều rào cản pháp lý.
Từ đây, ông khuyến nghị Việt Nam có thể hình thành một mô hình "lai". "Việt Nam có thể kết hợp vai trò định hướng của Nhà nước, năng lực đổi mới của khu vực tư nhân và các cơ chế bảo vệ người dân", ông nói.
Một trong những thách thức trong phát triển kinh tế dữ liệu và AI là chính sách. Theo Al-Dulaimi, việc Việt Nam xây dựng Luật Trí tuệ nhân tạo với các cấp độ rủi ro có thể là một "điểm ngọt" trong chính sách, khi cân bằng được giữa yêu cầu quản lý mà không kìm hãm sự đổi mới, tạo tiền đề để phát triển kinh tế dữ liệu và sử dụng AI một cách an toàn.
Một hướng tiếp cận khác được GS Trần Ngọc Anh từ Đại học Indiana và Chủ tịch Viện Sáng kiến Việt Nam gợi mở là phát triển nền kinh tế dữ liệu trên ba trụ cột then chốt, gồm: Hạ tầng số như 5G/6G, trung tâm dữ liệu; Nhân lực số về khoa học dữ liệu, AI, an ninh mạng; và Thể chế số, như bảo vệ dữ liệu cá nhân, chia sẻ dữ liệu mở, an ninh mạng, sandbox chính sách.
Ông đưa ra mô hình "Vòng xoáy tạo giá trị 4T" cho dữ liệu, gồm: Thu thập, Tinh luyện, Triển khai, Tái tạo. Trong đó, dữ liệu sử dụng cho AI để tạo sản phẩm, dịch vụ thông minh, tối ưu vận hành và tiếp tục sinh ra dữ liệu mới, mở rộng không ngừng giá trị kinh tế.
Từ kinh nghiệm quốc tế, ông đề xuất tiếp cận hệ sinh thái phối hợp Nhà nước - doanh nghiệp - viện trường - địa phương, trong đó Chính phủ giữ vai trò "tổng nhạc trưởng", xây dựng hạ tầng dữ liệu tin cậy, hệ thống đo lường, sàn giao dịch, hệ sinh thái nhân lực cho dữ liệu.
Đo lường trong kinh tế dữ liệu
Một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển của kinh tế dữ liệu là yêu cầu về đo lường. Theo PGS James Abdey từ Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (LSE), dữ liệu đã trở thành tài sản vô hình cốt lõi tạo nên sức cạnh tranh của các nền kinh tế hiện đại, tuy nhiên, việc chưa có hệ thống đo lường đầy đủ khiến phần lớn giá trị kinh tế từ dữ liệu chưa được phản ánh trong GDP.
Điều này khiến năng suất và quy mô kinh tế dữ liệu có thể bị đánh giá thấp, gây khó khăn cho hoạch định chính sách, theo dõi tiến độ chuyển đổi số cũng như thu hút đầu tư. Với Việt Nam, PGS Abdey cho rằng việc thiếu khung đo lường sẽ hạn chế khả năng nhận diện tiềm năng kinh tế dữ liệu, so sánh năng lực cạnh tranh trong khu vực và thu hút vốn đầu tư.
Từ kinh nghiệm của Anh, ông đề xuất Việt Nam xây dựng khuôn khổ đo lường kết hợp chuẩn quốc tế với cách tiếp cận thực tiễn, bắt đầu bằng các chương trình thí điểm ở ba lĩnh vực có cường độ dữ liệu cao - y tế, giáo dục và tài chính, nhằm nhanh chóng tạo minh chứng về giá trị kinh tế trước khi nhân rộng toàn quốc.
Còn theo GS Chu Hoàng Long, Trường Chính sách Công Crawford - Đại học Quốc gia Australia, Việt Nam cần đo lường đồng thời ba nhóm yếu tố: khai thác dữ liệu, cung cấp dữ liệu, và môi trường chính sách - kinh doanh.
Ông gợi ý các đơn vị cung cấp dữ liệu, bên cạnh việc xây dựng hạ tầng dữ liệu mạnh mẽ, cần thúc đẩy chia sẻ dữ liệu thông qua các cơ chế như cổng dữ liệu mở, mạng trao đổi dữ liệu tin cậy, không gian dữ liệu theo ngành. Ngoài ra, cần tạo ra dữ liệu như kho dữ liệu công lớn, các chương trình thu thập dữ liệu, các đơn vị tạo dữ liệu.
GS Trần Ngọc Anh cũng đề xuất lộ trình giai đoạn 2026-2030, Việt Nam cần tập trung hoàn thiện thể chế và đo lường kinh tế dữ liệu, bên cạnh việc thúc đẩy chia sẻ, khung thử nghiệm, mở rộng đào tạo nhân lực AI - dữ liệu, phát triển các hệ sinh thái dữ liệu ngành.
"AI sẽ dẫn dắt kinh tế toàn cầu, nhưng dữ liệu mới là 'nguồn sống' của AI", ông nói. "Nếu phát huy đồng bộ hạ tầng, thể chế, nhân lực, Việt Nam hoàn toàn có thể bứt phá".
Lưu Quý/Báo vnexpress
Nhóm nghiên cứu của Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh vừa hoàn thiện nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ xây dựng thể chế, chính sách, mô hình tổ chức bộ máy và phát triển nguồn nhân lực cho tiến trình hình thành Chính phủ số ở Việt Nam, tạo nền tảng khoa học và thực tiễn quan trọng cho mục tiêu đến năm 2030.
Nhiệm vụ "Nghiên cứu cơ sở khoa học và thực tiễn phục vụ hoàn thiện thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, quy trình nghiệp vụ hành chính phù hợp với Chiến lược phát triển Chính phủ số đến năm 2030" thuộc Chương trình: "Nghiên cứu phát triển và ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ phát triển Chính phủ sổ và đô thị thông minh" (KC. 01/21-30).
Nhiệm vụ nghiên cứu do PGS.TS. Nguyễn Văn Hậu chủ trì, triển khai từ tháng 6/2023 đến tháng 11/2024, hướng vào mục tiêu xây dựng cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc hoàn thiện thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực phục vụ phát triển Chính phủ số ở Việt Nam đến năm 2030.
Nhiệm vụ đã cung cấp những vấn đề lý luận về thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, các quy trình nghiệp vụ hành chính phục vụ phát triển Chính phủ số ở Việt Nam. Hệ thống báo cáo gồm các bản tổng luận về quản trị nhà nước hiện đại, tác động của công nghệ số đối với bộ máy hành chính và các báo cáo thực trạng về thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, quy trình nghiệp vụ hành chính trong bối cảnh xây dựng và phát triển Chính phủ số.
Từ các phân tích này, nhóm nghiên cứu đưa ra yêu cầu, giải pháp và hướng dẫn cụ thể trong xây dựng thể chế, mô hình tổ chức phù hợp, chuẩn hóa và tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ, đồng thời đề xuất các biện pháp nâng cao năng lực, kỹ năng, tác phong và văn hóa công vụ cho đội ngũ cán bộ, công chức trong môi trường số.
Nhiệm vụ cũng đã hoàn thiện báo cáo đề xuất về yêu cầu, giải pháp đối với xây dựng thể chế và tổ chức bộ máy; báo cáo chuẩn hóa và tái cấu trúc quy trình nghiệp vụ; báo cáo đề xuất giải pháp phát triển năng lực và văn hóa công vụ.
Về thực tiễn, việc nghiên cứu nhiệm vụ góp phân làm sáng tỏ thực trạng xây dựng Chính phủ điện tử trong mối liên hệ và đặt trong lộ trình phát triên của Chính phủ số về thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, các quy trình nghiệp vụ hành chính, chỉ ra những thành tựu và kết quả đạt được chủ yếu, đặc biệt là chỉ ra những điểm đã và đang thích ứng với yêu cầu phát triển của Chính phủ số, những điểm chưa thích ứng phải hoàn thiện. Đặc biệt, trong bối cảnh sáp nhập theo tinh thần Nghị quyết số 18- NQ/TW ngày 25/10/2017 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XII, việc nghiên cứu này càng trở nên cấp thiết, hướng đến xây dựng bộ máy Nhà nước tỉnh gọn, hiệu lực và hiệu quả.
Bên cạnh đó, nhiệm vụ cũng nghiên cứu các bài học kinh nghiệm cho Việt Nam trong xây dựng và phát triển Chính phủ số ở các quốc gia trên thế giới. Trên cơ sở nguyên tắc, yêu cầu, khung phân tích thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, các quy trình nghiệp vụ hành chính của Chính phủ số, đề xuất được các quan điểm, quy trình nghiệp vụ hành chính của Chính phủ số, đề xuất được các quan điêm, lộ trình và các giải pháp, điều kiện và chỉ dẫn cụ thể trong việc hoàn thiện thể chế, chính sách, tổ chức bộ máy, nguồn nhân lực, các quy trình nghiệp vụ hành chính phù hợp với Chiến lược phát triển Chính phủ số ở Việt Nam đến năm 2030, phù hợp với xu thế của thời đại và hội nhập quốc tế.
Nhiệm vụ cũng tham gia vào công tác đào tạo và phát triển nguồn nhân lực của Học viện thông qua đào tạo thạc sĩ, hỗ trợ đào tạo tiến sĩ và xây dựng các đề cương học phần về Chính phủ số và Văn phòng hiện đại cho giai đoạn 2023–2025. Những sản phẩm này góp phần bổ sung tài liệu giảng dạy, phục vụ đào tạo cán bộ, công chức trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Kết quả nghiên cứu của nhiệm vụ cũng góp phần làm chuyển biển và nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và người dân về lý luận và thực tiễn vai trò của Chính phủ số, vai trò và giải pháp thu hút và tăng cường sự tham gia của công dân trong quá trình xây dựng chính sách, pháp luật và cung ứng dịch vụ công trực tuyên
Để bảo đảm môi trường số an toàn, minh bạch và cạnh tranh lành mạnh, tại Điều 4, Luật Chuyển đổi số quy định rõ các nhóm hành vi bị nghiêm cấm trong chuyển đổi số, từ can thiệp trái phép vào hệ thống, thu thập và khai thác dữ liệu trái pháp luật đến lạm dụng quyền hạn hoặc trục lợi trên nền tảng số. Đây là cơ sở quan trọng để xây dựng niềm tin số và bảo vệ quyền lợi của người dân, doanh nghiệp và cơ quan Nhà nước.
Trung tâm Truyền thông KH&CN
Quá trình đô thị hoá nhanh đòi hỏi các địa phương phải đổi mới mô hình quản trị, nâng cao năng lực vận hành hạ tầng và cung cấp dịch vụ công dựa trên dữ liệu và công nghệ số. Định hướng này phù hợp tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, trong đó nhấn mạnh yêu cầu phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số như động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao hiệu quả quản lý đô thị và chất lượng cuộc sống người dân.
Tại Hà Nội, việc triển khai hàng nghìn camera AI kết hợp hệ thống đèn tín hiệu thông minh là ví dụ rõ nét cho việc ứng dụng công nghệ trong giải quyết vấn đề dân sinh.
Giai đoạn 2025 - 2030, việc phát triển đô thị thông minh được ưu tiên triển khai tại các thành phố lớn, tiến tới mở rộng toàn quốc. Mục tiêu là xây dựng mô hình quản trị dựa trên dữ liệu thời gian thực, tự động hóa các quy trình vận hành, tăng tính minh bạch và nâng cao hiệu quả cung cấp dịch vụ công.
Tại Hà Nội, việc triển khai hàng nghìn camera AI kết hợp hệ thống đèn tín hiệu thông minh là ví dụ rõ nét cho việc ứng dụng công nghệ trong giải quyết vấn đề dân sinh. Hệ thống có khả năng nhận diện vi phạm, cảnh báo ùn tắc và tự động điều chỉnh chu kỳ đèn theo lưu lượng giao thông, giúp giảm áp lực điều tiết thủ công và tăng hiệu quả quản lý.
Khi dữ liệu từ camera, cảm biến môi trường, hệ thống an ninh và các thiết bị IoT được tích hợp, đô thị hình thành một “bảng điều khiển số” hỗ trợ cơ quan quản lý theo dõi chất lượng không khí, dự báo nguy cơ ô nhiễm và điều chỉnh kế hoạch vận hành phù hợp. Đây cũng là một trong những nội dung được Nghị quyết 57 yêu cầu: Xây dựng hạ tầng dữ liệu, thúc đẩy chia sẻ dữ liệu giữa các ngành, các cấp để phục vụ điều hành phát triển kinh tế, xã hội.
Trung tâm điều hành đô thị thông minh (IOC) là hạt nhân của mô hình đô thị số. IOC cho phép tích hợp dữ liệu từ giao thông, giáo dục, y tế, an ninh, dịch vụ công và phản ánh hiện trường; hỗ trợ phân tích, dự báo và cảnh báo theo thời gian thực. Nhiều địa phương như Huế, Đà Nẵng cho thấy việc vận hành IOC đã rút ngắn thời gian xử lý phản ánh, cải thiện chất lượng quản trị và nâng cao mức độ hài lòng của người dân.
Trung tâm IOC tại Hà Nội.
Dữ liệu cũng được ứng dụng sâu vào các hạ tầng thiết yếu. Hệ thống chiếu sáng công cộng điều khiển tự động theo lưu lượng phương tiện giúp tiết kiệm năng lượng; thu gom rác thải theo định vị GPS tối ưu quãng đường và giảm chi phí; y tế áp dụng hồ sơ bệnh án điện tử, đặt lịch khám trực tuyến và thanh toán không tiền mặt. Công nghệ mô phỏng 3D và bản sao số (digital twin) hỗ trợ mạnh mẽ trong quy hoạch, đánh giá tác động của các dự án lên giao thông, thoát nước và môi trường, phù hợp chủ trương của Nghị quyết 57 về phát triển hệ thống hạ tầng số và đô thị số thông minh, bền vững.
Tuy vậy, phát triển đô thị thông minh vẫn đối mặt nhiều thách thức: Thiếu dữ liệu chuẩn hóa, hệ thống cũ khó tích hợp, hạ tầng công nghệ tại cấp cơ sở còn yếu, năng lực bảo đảm an toàn thông tin chưa đáp ứng yêu cầu khi khối lượng dữ liệu nhạy cảm tăng nhanh. Thực tế khảo sát tại một số địa phương cho thấy dù tỷ lệ hồ sơ trực tuyến cao, nhưng kết nối dữ liệu giữa các cơ quan còn thiếu liền mạch, và một số nền tảng dịch vụ công chưa vận hành ổn định.
Theo định hướng của Nghị quyết 57-NQ/TW, để phát triển đô thị thông minh bền vững, các địa phương cần hoàn thiện khung pháp lý về đô thị số; thiết lập tiêu chuẩn chia sẻ dữ liệu; tăng cường hợp tác công, tư trong đầu tư hạ tầng công nghệ; bảo đảm an toàn thông tin; và chú trọng đào tạo đội ngũ nhân lực quản trị đô thị số. Việc ứng dụng công nghệ sẽ không chỉ hỗ trợ quản lý đô thị hiệu quả hơn mà còn tạo nền tảng thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế đô thị và nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.
Luật Chuyển đổi số vừa được Quốc hội thông qua với 433/442 đại biểu tham gia biểu quyết tán thành đã đánh dấu bước ngoặt trong nỗ lực chuyển đổi số quốc gia. Trong đó, quy định về dịch vụ công trực tuyến toàn trình là một trong những điểm mới quan trọng, thể hiện rõ định hướng lấy người dân làm trung tâm và mục tiêu hiện đại hóa hoạt động của Chính phủ.
Theo quy định tại Điều 32, dịch vụ công trực tuyến toàn trình là nguyên tắc mặc định khi cung cấp thủ tục hành chính của các cơ quan nhà nước. Chỉ trong trường hợp pháp luật có quy định khác hoặc xảy ra sự cố kỹ thuật chưa thể khắc phục ngay, cơ quan mới được phép cung cấp theo hình thức trực tuyến một phần.
Việc quy định "toàn trình là mặc định" mang ý nghĩa chuyển hẳn từ mô hình hành chính dựa trên giấy tờ sang mô hình dựa trên dữ liệu. Người dân và doanh nghiệp chỉ cần thực hiện các thủ tục qua một kênh duy nhất là Cổng Dịch vụ công quốc gia hoặc Ứng dụng định danh quốc gia mà không phải nộp lại các giấy tờ, thông tin đã có trong cơ sở dữ liệu của Nhà nước.
Quy trình này cũng thể hiện nguyên tắc "khai báo một lần là mặc định" được nêu trong Luật, nhằm giảm trùng lặp, tiết kiệm thời gian, chi phí cho người dân, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý của cơ quan nhà nước.
Luật Chuyển đổi số cũng quy định rõ trách nhiệm của cơ quan nhà nước trong việc hướng dẫn, hỗ trợ người dân khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến; công khai quy trình, thời hạn xử lý, kết quả giải quyết thủ tục hành chính.
Một điểm mới đáng chú ý là quy định xử lý kỷ luật đối với cán bộ, công chức yêu cầu người dân nộp thêm giấy tờ trong trường hợp hệ thống thông tin đã kết nối, khai thác được dữ liệu từ cơ sở dữ liệu quốc gia hoặc cơ sở dữ liệu chuyên ngành.
Luật cũng nhấn mạnh yêu cầu đánh giá chất lượng dịch vụ công trực tuyến dựa trên khảo sát người sử dụng, kết quả đo lường thực tế và đánh giá độc lập. Việc công khai kết quả đánh giá sẽ giúp tăng tính minh bạch, thúc đẩy các cơ quan cải thiện chất lượng dịch vụ, đảm bảo phục vụ người dân tốt hơn.
Trong Luật Chuyển đối số mới được Quốc hội thông qua, các quy định về dịch vụ công trực tuyến gắn liền với yêu cầu xây dựng Chính phủ số hoạt động toàn trình trên môi trường số. Theo đó, cơ quan nhà nước phải thực hiện toàn bộ hoạt động quản trị nội bộ, chỉ đạo, điều hành, giám sát và kiểm tra trên nền tảng số, trừ các trường hợp đặc biệt do pháp luật quy định khác.
Mọi hoạt động chỉ đạo, điều hành ra quyết định sẽ dựa trên dữ liệu số đầy đủ, chính xác, kịp thời. Quy trình nghiệp vụ phải được rà soát, chuẩn hóa, tái cấu trúc trước khi số hóa, nhằm bảo đảm tinh gọn, tăng tính tự động hóa và không yêu cầu cá nhân, tổ chức cung cấp lại thông tin đã hợp lệ.
Điều này đánh dấu sự chuyển đổi căn bản trong mô hình vận hành của bộ máy hành chính, chuyển hẳn sang ra quyết định dựa trên dữ liệu số, góp phần nâng cao năng lực quản trị công, nâng cao hiệu quả phục vụ.
Để dịch vụ công trực tuyến toàn trình được triển khai hiệu quả, Luật yêu cầu thống nhất nền tảng kỹ thuật từ trung ương đến địa phương, sử dụng các hệ thống kết nối mở, bảo đảm khả năng tích hợp và liên thông dữ liệu giữa các cơ quan.
Bên cạnh đó, việc đảm bảo an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu cá nhân và quyền riêng tư của người sử dụng được đặt làm nguyên tắc xuyên suốt. Luật khuyến khích áp dụng các công nghệ tiên tiến nhằm nâng cao mức độ an toàn, đồng thời tăng cường trách nhiệm giải trình trong mọi quyết định dựa trên công nghệ nhằm nâng cao niềm tin của người sử dụng.
Niềm tin của người dân là yếu tố quyết định thành công của chuyển đổi số. Khi các dịch vụ công trực tuyến trở nên thuận tiện, an toàn và đáng tin cậy, người dân sẽ chủ động tham gia, từ đó hình thành một xã hội số hoạt động hiệu quả.
Việc đưa quy định "dịch vụ công trực tuyến toàn trình" vào Luật Chuyển đổi số thể hiện rõ quyết tâm của Nhà nước trong việc xây dựng Chính phủ số phục vụ người dân và doanh nghiệp. Đây không chỉ là cải cách về thủ tục, mà là sự thay đổi căn bản trong tư duy quản lý và cách thức cung cấp dịch vụ công.
Chuyển đổi số đang trở thành một trong những định hướng phát triển lớn của Việt Nam. Trong đó, kinh tế số và đô thị thông minh được xác định là hai trụ cột quan trọng góp phần nâng cao năng lực quản trị, cải thiện chất lượng dịch vụ công và tạo ra động lực tăng trưởng mới. Điều này đặc biệt phù hợp với tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị, nhấn mạnh vai trò của khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là nền tảng thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội nhanh, bền vững.
Kinh tế số tại Việt Nam đang duy trì mức tăng trưởng cao. Theo Tổng cục Thống kê, năm 2024, kinh tế số chiếm hơn 13,17% GDP, tăng trên 14% so với năm trước; tại TP. Hồ Chí Minh, tỷ trọng đạt 21,5% GRDP và dự kiến tăng lên 25% vào 2025. Các ngành lõi như điện tử, viễn thông, phần mềm đóng vai trò dẫn dắt, chiếm hơn 60% tổng giá trị, tạo nền tảng hạ tầng công nghệ để triển khai đô thị thông minh.
Sự phát triển này cũng được hỗ trợ bởi hành lang pháp lý quan trọng, đặc biệt là Nghị định số 82/2024/NĐ-CP sửa đổi Nghị định 73/2019/NĐ-CP, tạo điều kiện thuận lợi cho đầu tư công nghệ thông tin, khuyến khích mô hình thuê dịch vụ CNTT và tăng hiệu quả vận hành các hệ thống số. Đây là cơ chế mà Nghị quyết 57-NQ/TW yêu cầu tiếp tục mở rộng, nhằm thúc đẩy đầu tư vào hạ tầng số, dữ liệu dân cư, doanh nghiệp và các nền tảng phục vụ phát triển kinh tế số.
Trong lĩnh vực đô thị thông minh, Chính phủ đã ban hành chiến lược đến năm 2030 với mục tiêu hơn 1.000 đô thị đạt chuẩn số hóa và quản trị thông minh. Hạ tầng viễn thông, đặc biệt là mạng 5G theo Quyết định 37/2025/QĐ-TTg, được triển khai để hỗ trợ IoT, dữ liệu thời gian thực và các trung tâm điều hành thông minh (IOC). Tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh và nhiều tỉnh, thành, nền tảng dữ liệu dùng chung được xây dựng theo hướng đồng bộ, bảo đảm kết nối liên ngành và an toàn thông tin, đúng với yêu cầu trong Nghị quyết 57 về “thúc đẩy hình thành hệ sinh thái dữ liệu quốc gia và bảo đảm an ninh, an toàn mạng”.
Người dân tiếp tục là trung tâm của quản trị đô thị thông minh. Các nền tảng tương tác như Hue-S tại Thừa Thiên Huế hay tính năng Mạng xã hội Cộng đồng trên iHanoi cho phép người dân gửi phản ánh, theo dõi xử lý và tiếp cận thông tin chính thống từ cơ quan nhà nước. Việc hình thành “thói quen số” giúp người dân chủ động hơn trong đời sống đô thị và nâng cao hiệu quả quản lý xã hội.
Các trung tâm IOC đóng vai trò hạt nhân, quản lý điều hành đô thị, hỗ trợ chính quyền giám sát hạ tầng, phân tích dữ liệu và đưa ra cảnh báo sớm. Công nghệ thông tin biến dữ liệu thành hành động cụ thể như điều tiết giao thông, quản lý chiếu sáng, giám sát môi trường, cảnh báo thiên tai hay tối ưu năng lượng. Những mô hình này phản ánh tinh thần của Nghị quyết 57 về “phát triển đô thị số, chính quyền số và cung cấp dịch vụ công trực tuyến chất lượng cao”.
Mục tiêu đến năm 2030, Việt Nam đặt kỳ vọng có hơn 1.000 đô thị thông minh, tỷ lệ đô thị hóa vượt 50%, làm chủ các công nghệ chiến lược như AI, 5G, blockchain, robot tự hành; triển khai hạ tầng dữ liệu dùng chung và IOC tại nhiều địa phương; đẩy mạnh nguồn nhân lực số và đổi mới sáng tạo. Đây cũng là những yêu cầu trọng tâm của Nghị quyết 57-NQ/TW nhằm tăng cường nội lực công nghệ, đẩy mạnh nghiên cứu, phát triển và thu hút đầu tư chất lượng cao.
Việt Nam hiện có lợi thế về quyết tâm chính trị và mô hình hợp tác công, tư, tạo điều kiện huy động nguồn lực xã hội cho phát triển hạ tầng số. Nhiều dự án đô thị thông minh kết hợp giữa Nhà nước – doanh nghiệp – startup đã hình thành mô hình linh hoạt và bền vững. Tuy nhiên, vẫn còn tồn tại các thách thức như thiếu liên thông dữ liệu liên ngành, thiếu nhân lực chất lượng cao, chi phí duy trì hạ tầng lớn, yêu cầu bảo mật ngày càng khắt khe. Nghị quyết 57 cũng chỉ rõ: Phải hoàn thiện khung pháp lý về dữ liệu, bảo đảm an toàn thông tin và nâng cao năng lực quản trị số trong toàn hệ thống.
Kinh tế số và đô thị thông minh, khi được triển khai đồng bộ theo định hướng của Nghị quyết 57-NQ/TW, sẽ tạo động lực quan trọng giúp Việt Nam nâng cao năng suất, hiện đại hóa quản trị và cải thiện chất lượng sống của người dân.
Với sự phát triển của hạ tầng viễn thông, dữ liệu quốc gia, công nghệ nền tảng và đội ngũ nhân lực số, Việt Nam có cơ sở vững chắc để hiện thực hóa mục tiêu hình thành các đô thị thông minh, kết nối, hiệu quả và bền vững vào năm 2030.
Với 433/442 đại biểu tán thành, Quốc hội khóa XV đã biểu quyết thông qua Luật Chuyển đổi số, đạo luật đóng vai trò nền tảng, góp phần hoàn thiện hành lang pháp lý cho tiến trình chuyển đổi số quốc gia.
Luật Chuyển đổi số gồm 8 chương, 48 điều, quy định về nguyên tắc, chính sách, cơ chế điều phối và trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong hoạt động chuyển đổi số; đồng thời làm rõ các nội dung trọng tâm về chính phủ số, kinh tế số và xã hội số.
Lấy người sử dụng làm trung tâm, thúc đẩy đổi mới sáng tạo
Luật Chuyển đổi số được xây dựng trên quan điểm lấy người sử dụng làm trung tâm, coi đây là nền tảng cho mọi hoạt động số hóa. Một điểm nhấn quan trọng là nguyên tắc "khai báo một lần là mặc định", tăng cường kết nối, chia sẻ và sử dụng lại dữ liệu, giúp giảm trùng lặp thủ tục, nâng cao hiệu quả quản lý và năng lực ra quyết định. Bên cạnh đó, Luật yêu cầu bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư theo quy định; triển khai linh hoạt, thích ứng với sự phát triển nhanh của công nghệ; đồng thời bảo đảm tính bao trùm, minh bạch và trách nhiệm giải trình đối với mọi quyết định dựa trên công nghệ số.
Luật Chuyển đổi số cũng khuyến khích gắn hoạt động chuyển đổi số với việc đo lường, đánh giá, giám sát và cải thiện liên tục nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Các cơ quan nhà nước có trách nhiệm tuân thủ các nguyên tắc này, các tổ chức, doanh nghiệp ngoài khu vực nhà nước được khuyến khích áp dụng trong hoạt động của mình.
Điều 7 Luật Chuyển đổi số cũng quy định rõ nguyên tắc kiến trúc và thiết kế hệ thống số. Theo đó, các hệ thống phải được thiết kế theo hướng sử dụng nền tảng số và các thành phần dùng chung, khai thác hiệu quả hạ tầng điện toán đám mây, bảo đảm khả năng mở rộng linh hoạt và tối ưu chi phí.
Luật khẳng định việc lấy dữ liệu làm trung tâm, dữ liệu phải được thu thập, quản lý, chia sẻ, khai báo một lần và sử dụng hiệu quả để nâng cao chất lượng ra quyết định và chất lượng dịch vụ. Hệ thống phải được thiết kế dựa trên chuẩn mở, kiến trúc mở, hỗ trợ kết nối, tích hợp ngay từ đầu, giao diện lập trình ứng dụng theo chuẩn tạo thuận lợi cho chia sẻ dữ liệu và liên thông giữa các hệ thống.
Người sử dụng được đặt ở vị trí trung tâm trong quá trình thiết kế hệ thống số, bảo đảm tính thuận tiện, dễ tiếp cận, dễ dùng, phù hợp với nhiều nhóm đối tượng, bao gồm người yếu thế và các nhóm đối tượng dễ bị tổn thương.
Ưu tiên phát triển hạ tầng và nhân lực số
Điều 9 Luật Chuyển đổi số quy định hệ thống chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số, trong đó nhấn mạnh phát triển hạ tầng số thống nhất, an toàn, tin cậy và có khả năng mở rộng. Nhà nước thúc đẩy hình thành và phát triển dữ liệu số, khuyến khích phát triển và sử dụng nền tảng số dùng chung, nền tảng số mở và các sản phẩm, dịch vụ công nghệ số phục vụ quản trị và phát triển kinh tế - xã hội.
Chính sách của Nhà nước về chuyển đổi số cũng bao gồm bảo đảm an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu; khuyến khích đổi mới sáng tạo, thử nghiệm có kiểm soát và ứng dụng công nghệ số mới. Nhà nước hỗ trợ doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh thực hiện chuyển đổi số, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa, doanh nghiệp hoạt động tại vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn, đặc biệt khó khăn.
Liên quan đến thu hút, trọng dụng nhân tài chuyển đổi số, Điều 18 quy định, cơ quan, doanh nghiệp nhà nước được phép thuê chuyên gia, cộng tác viên trong và ngoài nước; những cá nhân có thành tích xuất sắc trong lĩnh vực này được tôn vinh, khen thưởng. Đồng thời, cán bộ, công chức, viên chức làm công tác chuyển đổi số trong các cơ quan thuộc hệ thống chính trị được hưởng chế độ đãi ngộ đặc thù về lương, phụ cấp, điều kiện làm việc và cơ hội phát triển nghề nghiệp.
Tăng cường đo lường, giám sát, đánh giá hiệu quả chuyển đổi số
Để bảo đảm hiệu quả triển khai, Luật Chuyển đổi số quy định, cơ quan quản lý nhà nước về chuyển đổi số có trách nhiệm xây dựng và công bố bộ chỉ số đánh giá mức độ chuyển đổi số thống nhất, xây dựng, quản lý, vận hành Nền tảng thống kê, đo lường, giám sát, đánh giá triển khai chuyển đổi số. Định kỳ hằng năm tổ chức đánh giá mức độ chuyển đổi số của quốc gia, các Bộ, ngành, địa phương; kết quả đánh giá được công bố công khai và là căn cứ xếp hạng, khen thưởng, điều chỉnh chính sách, ưu tiên bố trí kinh phí cho các cơ quan, địa phương.
Về Chính phủ số, Luật Chuyển đổi số yêu cầu các cơ quan nhà nước có trách nhiệm cung cấp dịch vụ công, quản trị nội bộ và điều hành trên môi trường số, trừ trường hợp pháp luật quy định khác. Các hoạt động chỉ đạo, điều hành phải dựa trên dữ liệu số đầy đủ, chính xác và kịp thời. Quy trình nghiệp vụ phải được rà soát, chuẩn hóa, tái cấu trúc, bảo đảm tinh gọn, không trùng lặp và tăng cường tự động hóa.
Các thủ tục hành chính được cung cấp mặc định theo hình thức dịch vụ công trực tuyến toàn trình, chỉ chuyển sang hình thức một phần trong trường hợp pháp luật quy định khác hoặc khi xảy ra sự cố kỹ thuật chưa thể khắc phục ngay. Cơ quan nhà nước có trách nhiệm hướng dẫn, hỗ trợ người dân, công khai quy trình xử lý hồ sơ và kết quả, đồng thời xử lý nghiêm cán bộ yêu cầu thêm giấy tờ khi hệ thống đã kết nối được với cơ sở dữ liệu quốc gia, cơ sở dữ liệu chuyên ngành.
Luật Chuyển đổi số là bước tiến lớn trong việc thể chế hóa chủ trương của Đảng và Nhà nước về phát triển quốc gia số. Việc ban hành luật thể hiện quyết tâm xây dựng nền tảng pháp lý đồng bộ, tạo động lực cho phát triển kinh tế số, xã hội số, hướng tới Chính phủ số hoạt động hiệu quả, phục vụ người dân và doanh nghiệp.
Luật Chuyển đổi số có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 7 năm 2026.
Luật Công nghệ thông tin số 67/2006/QH11 hết hiệu lực thi hành kể từ ngày Luật Chuyển đổi số có hiệu lực thi hành trừ trường hợp quy định tại khoản 1, khoản 2 Điều 48 của Luật này.
"Voucher công nghệ" sẽ được triển khai để nông dân dùng thử giải pháp số trước khi áp dụng lâu dài, theo Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy.
Tại hội nghị Thủ tướng đối thoại với nông dân năm 2025, sáng 10/12 ở Hà Nội, bà Phạm Thị Lý - nhà khoa học của nhà nông 2024 - phản ánh khoảng cách lớn giữa nghiên cứu và sản xuất.
Bà cho biết việc Thủ tướng chọn chủ đề ứng dụng khoa học công nghệ thể hiện vai trò trọng tâm của lĩnh vực này theo tinh thần Nghị quyết 57. Tuy vậy, nhiều kết quả nghiên cứu vẫn nằm trên giấy, chưa đến được với nông dân.
"Nhà nước cần tạo cơ chế kết nối chặt giữa viện, trường và các tổ chức xã hội để công nghệ được thử nghiệm và ứng dụng ngay tại địa phương", bà nói.
Phản hồi ý kiến này, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy thừa nhận khoảng cách giữa nghiên cứu và ứng dụng đang kìm hãm năng suất nông nghiệp. Ông dẫn chứng giá trị sản xuất nông nghiệp bình quân của Việt Nam chỉ dưới 1.000 USD một người, trong khi Hàn Quốc đạt 24.000 USD. Khoảng cách này cho thấy nông nghiệp Việt Nam thiếu công nghệ, kỹ thuật, thương hiệu và thị trường.
Ông cho biết năm nay là giai đoạn điều chỉnh mạnh khi 10 luật liên quan khoa học công nghệ được sửa đổi, cùng hơn 30 quy định tài chính nhằm tháo gỡ điểm nghẽn đưa công nghệ vào sản xuất. Quỹ Đổi mới sáng tạo quốc gia sẽ hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp và hợp tác xã đầu tư công nghệ.
"Voucher công nghệ" sẽ được thí điểm để nông dân dùng thử giải pháp số trước khi áp dụng lâu dài. Voucher này là hình thức hỗ trợ tài chính giúp các hợp tác xã và nông dân thử nghiệm các công nghệ, giải pháp chuyển đổi số trong một khoảng thời gian nhất định. Nếu đánh giá mang lại hiệu quả, họ có thể tiếp tục ứng dụng lâu dài. Đặc biệt, các chính sách sửa đổi dự kiến áp dụng từ năm 2025 sẽ nhấn mạnh hơn vào việc thiết kế theo nhu cầu thực tiễn, phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội. Luật Khoa học và Công nghệ sửa đổi cũng đưa "đổi mới sáng tạo" thành trụ cột, yêu cầu đề tài xuất phát từ nhu cầu thực tiễn và phải chuyển giao sau nghiệm thu.
Về hạ tầng kết nối tại vùng cao, việc tiếp cận thị trường vẫn nhiều trở ngại. Chị Vương Thị Thương - nông dân xuất sắc Việt Nam 2025 - cho biết việc bán hàng online thường gián đoạn vì mạng yếu. Có thời điểm chị phải leo lên đỉnh núi để tìm sóng phục vụ livestream, trong khi thuế và phí khi tham gia hợp tác xã khiến giá nông sản đội lên.
Chị đề nghị nâng cấp hạ tầng internet, đào tạo kỹ năng bán hàng trực tuyến và xây dựng nền tảng thương mại điện tử với chi phí phù hợp.
Đề xuất của chị Thương được Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng đánh giá là ý tưởng phù hợp xu hướng, dù pháp luật hiện chưa quy định. Ông cho biết cả nước hiện có 12 vùng nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao theo Quyết định 66/2015 và Bộ sẽ nghiên cứu mô hình "làng" để tăng trình diễn, thử nghiệm và lan tỏa công nghệ, đồng thời kết nối viện nghiên cứu, trường đại học, hợp tác xã và nông dân.
Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ cũng cho biết Bộ đang triển khai hai hướng: hỗ trợ nhà mạng phủ sóng vùng khó khăn theo Nghị quyết 193 và thí điểm hai dự án internet vệ tinh để cải thiện đường truyền.
Tổng hợp ý kiến bộ ngành, Thủ tướng Phạm Minh Chính nói khoa học phải đến thực tiễn nhanh hơn và quá trình thương mại hóa sản phẩm nghiên cứu cần được thúc đẩy mạnh. Ông nhấn mạnh nhà khoa học phải gắn với nhu cầu của nông dân, trong khi nông dân và doanh nghiệp cũng cần "đặt hàng" thì nghiên cứu mới đi vào sản xuất.
Về bán hàng online, Thủ tướng nói nền tảng số chỉ hoạt động hiệu quả khi hạ tầng ổn định. Ông cho biết đã chỉ đạo ngành viễn thông bảo đảm vùng phủ sóng, thúc đẩy Chính phủ số và xã hội số để người dân thành thạo kỹ thuật số, từ đó mua bán online thuận lợi.
Vấn đề truy xuất nguồn gốc, Thủ tướng đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành quy định cụ thể, bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ và yêu cầu bộ ngành, địa phương kiểm soát chặt quy trình truy xuất.
Với chính sách thuế và phí, Thủ tướng cho rằng đây là lĩnh vực cần ưu tiên. Ông đặt câu hỏi vì sao nông nghiệp phát triển mạnh nhưng chỉ đóng góp 4% vào tăng trưởng trong khi nhiều sắc thuế đã được miễn. Theo ông, chính sách hỗ trợ đã tương đối đầy đủ nên ngành nông nghiệp cũng phải nâng sức cạnh tranh và tránh tâm lý trông chờ ưu đãi. Ông dẫn chứng có 7-8 chương trình hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số, nhưng nếu chỉ dựa vào chính sách, không thể thoát nghèo; người dân phải tự nỗ lực để phát triển bền vững.
Thủ tướng đánh giá cao việc Bộ Công Thương xây dựng sàn giao dịch hàng hóa nhằm tăng minh bạch và chống gian lận. Ông cho biết các chính sách sẽ tiếp tục được thảo luận với tinh thần đoàn kết để tạo sức mạnh chung.
Thi Hà/Báo vnexpress
(Chinhphu.vn) - TPHCM đặt mục tiêu trở thành địa phương tiên phong trong chuyển đổi số, góp phần xây dựng Thành phố thông minh, hiện đại, phát triển bền vững trong giai đoạn đến năm 2030.
UBND TPHCM vừa ban hành Chiến lược Chuyển đổi số đến năm 2030 nhằm thúc đẩy phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, hướng tới tăng trưởng xanh, phát triển bao trùm và đặt con người làm trung tâm.
Chiến lược nhấn mạnh mục tiêu xây dựng Thành phố có năng lực cạnh tranh cao, hiện đại, hội nhập quốc tế sâu rộng, đồng thời nâng cao hiệu quả quản lý dựa trên dữ liệu và kết nối thời gian thực.
Theo mục tiêu đặt ra, Thành phố phấn đấu đến năm 2030, chỉ số chuyển đổi số của Thành phố đạt ≥ 0,75 và nằm trong nhóm ba địa phương dẫn đầu cả nước. Hạ tầng số sẽ được phát triển đồng bộ với tỷ lệ phủ sóng 5G đạt 100%, hoàn thiện Trung tâm dữ liệu Thành phố và kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia. Tất cả thủ tục hành chính phải được tiếp nhận, giải quyết phi địa giới hành chính; 100% hồ sơ, kết quả giải quyết thủ tục hành chính được số hóa; tối thiểu 85% hồ sơ xử lý trực tuyến, 70% hệ thống thông tin vận hành trên điện toán đám mây và 80% cơ sở dữ liệu được số hóa, liên thông.
Nhiệm vụ trọng tâm đầu tiên của Chiến lược là nâng cao nhận thức số, trong đó đề cao trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, đơn vị; đưa kết quả chuyển đổi số vào tiêu chí đánh giá nhiệm vụ hằng năm. Thành phố tổ chức đánh giá, xếp hạng mức độ chuyển đổi số (DTI) các cơ quan nhà nước, tổ chức truyền thông sâu rộng về chuyển đổi số, phát huy vai trò Tổ công nghệ số cộng đồng và triển khai các sự kiện, cuộc thi thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Về hoàn thiện thể chế số, Thành phố xây dựng nhiều đề án quan trọng gồm quy hoạch hạ tầng viễn thông thụ động, Chiến lược AI giai đoạn 2025–2030, Chiến lược quản trị dữ liệu, Chương trình phát triển kinh tế số 2026-2030 và Đề án xây dựng các khu công nghệ số tập trung. Đồng thời, Thành phố rà soát, cập nhật khung kiến trúc số, xây dựng các quy định, quy chuẩn kỹ thuật phục vụ triển khai chính quyền số, dữ liệu mở và các chính sách thúc đẩy doanh nghiệp chuyển đổi số.
Phát triển hạ tầng số cũng là nhóm nhiệm vụ trọng tâm với ưu tiên mở rộng vùng phủ sóng 5G, phát triển hạ tầng truyền dẫn quốc tế, phổ cập Internet tốc độ cao, triển khai trung tâm dữ liệu siêu lớn và mô hình điện toán đám mây, hình thành các cụm trung tâm dữ liệu tại khu công nghệ cao, khu công nghiệp. Thành phố nghiên cứu phát triển trung tâm siêu máy tính phục vụ AI, triển khai các giải pháp bản sao kỹ thuật số (Digital Twin) và IoT trong lĩnh vực giao thông, đô thị.
Phát triển nhân lực số tập trung vào đào tạo cán bộ, công chức về kỹ năng số, AI, phân tích dữ liệu và an toàn thông tin; kiện toàn bộ máy chuyển đổi số; đưa kỹ năng số vào trường học; đào tạo kỹ năng số cho người lao động và doanh nghiệp trong khu công nghiệp, khu chế xuất; mở rộng liên kết đào tạo kỹ năng số cho doanh nhân.
Về phát triển dữ liệu số, Thành phố triển khai mạnh mẽ Chiến lược quản trị dữ liệu, tập trung ba nhóm dữ liệu lớn về dân cư, tài chính – doanh nghiệp, đất đai – đô thị; phát triển hệ sinh thái dữ liệu mở; tiếp tục số hóa hồ sơ và dữ liệu thủ tục hành chính; duy trì kết nối với cơ sở dữ liệu quốc gia; hoàn thiện Cổng dữ liệu Thành phố.
Phát triển chính quyền số được nhấn mạnh thông qua vận hành hiệu quả Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính; triển khai các nền tảng số dùng chung; ứng dụng AI và trợ lý ảo trong điều hành; hoàn thiện Trung tâm giám sát, điều hành đô thị thông minh; mở rộng ứng dụng Công dân số TP.HCM.
Ngoài ra, Chiến lược xác định loạt nhiệm vụ trọng tâm khác như phát triển kinh tế số, xã hội số, thúc đẩy nghiên cứu và ứng dụng AI, chuyển đổi số trong các ngành - lĩnh vực; bảo đảm an toàn, an ninh thông tin mạng; đẩy mạnh hợp tác quốc tế và huy động tối đa nguồn lực cho chuyển đổi số.
LA/BÁO ĐIỆN TỬ CHÍNH PHỦ
Nhằm giải quyết các thách thức kỹ thuật phát sinh sau khi vận hành mô hình chính quyền địa phương mới, Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM chính thức khởi động chuỗi Hội nghị tập huấn quy mô lớn về quản trị, vận hành hạ tầng số dùng chung và Hệ thống Hội nghị trực tuyến cho toàn bộ các phường, xã, đặc khu.
Sáng 9/12, tại Trung tâm Báo chí TP.HCM, hội nghị tập huấn được tổ chức với sự tham dự và chủ trì của Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM Nguyễn Đức Chung. Cùng tham dự có cán bộ, công chức phụ trách công nghệ thông tin cấp cơ sở.
Theo Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM Nguyễn Đức Chung phát biểu tại hội nghị. Ảnh: Duy An/DXC
Phát biểu tại hội nghị, Phó Giám đốc Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM Nguyễn Đức Chung cho biết, từ ngày 01/7/2025, bộ máy chính quyền TP.HCM (mới) vận hành theo mô hình hai cấp sau khi sáp nhập, dẫn đến phạm vi quản lý rộng và khối lượng công việc kỹ thuật tăng cao. Trong giai đoạn đầu, nhiều cán bộ công nghệ thông tin cơ sở gặp khó khăn trong công tác quản trị hạ tầng và vận hành các hệ thống dùng chung, đặc biệt ở các tuyến xã, phường.
Vì vậy, việc tổ chức tập huấn nhằm chuẩn hóa kỹ năng vận hành, nâng cao tính thống nhất, an toàn và hiệu quả của các hệ thống kỹ thuật trọng yếu như: mạng truyền số liệu chuyên dùng, trung tâm dữ liệu và hệ thống họp trực tuyến.
“Hạ tầng số của TP.HCM (mới) phải được vận hành đồng bộ, ổn định và an toàn tuyệt đối để phục vụ người dân và doanh nghiệp,” ông Nguyễn Đức Chung nhấn mạnh.
Bắt đầu từ ngày 05/12/2025 đến ngày 19/12/2025, Trung tâm Chuyển đổi số TP tổ chức chuỗi tập huấn tại 03 khu vực trọng điểm (tương ứng với địa bàn TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu trước sáp nhập). Chương trình dự kiến thu hút từ 340 – 360 cán bộ, công chức phụ trách công nghệ thông tin cấp cơ sở tham dự.
Quang cảnh hội nghị. Ảnh: Linh Nhi
Nội dung trọng tâm của chương trình tập huấn đi sâu vào giải quyết 03 vấn đề cốt lõi của hạ tầng số hiện nay:
(1) Hạ tầng mạng Metronet: Phân tích mô hình kết nối từ Trung tâm dữ liệu đến các xã, làm rõ vai trò của các thành phần trong hệ thống và quán triệt quy trình phối hợp xử lý sự cố.
(2) An toàn thông tin tại Trung tâm dữ liệu: Hướng dẫn nguyên tắc khai thác tài nguyên dùng chung (máy chủ ảo, lưu trữ...) và các biện pháp bảo mật dữ liệu nghiêm ngặt.
(3) Hệ thống Hội nghị trực tuyến: Chuẩn hóa quy trình tổ chức họp trực tuyến từ khâu chuẩn bị kỹ thuật đến kết thúc phiên họp, đảm bảo chất lượng chỉ đạo điều hành của Lãnh đạo TP.
Kế hoạch triển khai chương trình được chia làm 03 đợt:
- Đợt 1 (05/12/2025): Tại Trung tâm Chuyển đổi số Khu vực 1, số 36 Trịnh Hoài Đức, phường Phú Lợi, TP.HCM.
- Đợt 2 (09-10/12/2025): Trung tâm Báo chí TP, Cao ốc 255 Trần Hưng Đạo, phường Cầu Ông Lãnh, TP.HCM.
- Đợt 3 (19/12/2025): Trung tâm Chuyển đổi số Khu vực 2, số 03 Nguyễn Tất Thành, phường Bà Rịa - TP.HCM.
Nguồn: Trung Tâm Báo Chí Thành phố Hồ Chí Minh