Doanh nghiệp nói gì về chính sách hỗ trợ doanh nghiệp KH&CN?

Các chính sách, hoạt động phát triển doanh nghiệp KH&CN đang là điểm sáng tại TP.HCM khi chỉ riêng từ đầu năm 2018 tới nay, số lượng doanh nghiệp KH&CN tại TP.HCM đã tăng từ 35 lên tới 64 doanh nghiệp (tăng gần 83%). Kết quả đó cho thấy sự quan tâm ngày càng lớn của doanh nghiệp với việc đổi mới sáng tạo và cải tiến, ứng dụng KH&CN trong sản xuất.

Thủ tục đã đơn giản

Những năm trước đây, Công ty Cổ phần Dược phẩm SAVI (SAVIPHARM) dành 1-3% doanh thu cho hoạt động nghiên cứu và phát triển (R&D). Từ năm 2016, Hội đồng quản trị của SAVIPHARM xác định R&D, đổi mới sáng tạo là yếu tố quyết định nâng cao sức cạnh tranh của doanh nghiệp và đã tăng tỷ lệ dành cho hoạt động này lên 3-5% doanh số. Tháng 8 vừa qua, SAVIPHARM đã được chính thức công nhận là doanh nghiệp KH&CN.

Thầy thuốc Ưu tú Trần Tựu, Chủ tịch kiêm Tổng Giám đốc SAVIPHARM, khẳng định việc được chứng nhận doanh nghiệp KH&CN là động lực để doanh nghiệp đầu tư hơn nữa cho hoạt động KH&CN. Đây cũng là cơ hội để doanh nghiệp tiếp tục đổi mới và tạo ra thêm nhiều sản phẩm có chất lượng cao phục vụ nhu cầu phòng, chữa bệnh của người dân.

Đại diện SAVIPHARM đón nhận giấy chứng nhận doanh nghiệp KH&CN từ Sở KH&CN TP.HCM

Thậm chí, nhiều startup cũng đã chủ động đăng ký chứng nhận doanh nghiệp KH&CN dù đang được hưởng các chính sách hỗ trợ startup công nghệ, vốn được đánh giá là phù hợp hơn với trong giai đoạn startup. ELINKGATE là một trong số những startup như vậy. Công ty này đã được chứng nhận doanh nghiệp KH&CN vào tháng 4.2018.

Ông Nguyễn Xuân Hoàng, CEO của ELINKGATE, cho biết: “Tại nhiều điểm hiện tại, những hỗ trợ dành cho doanh nghiệp KH&CN chưa có tác dụng nhiều với công ty bởi chúng tôi vẫn đang được hưởng các chính sách hỗ trợ startup công nghệ. Tuy nhiên, ELINKGATE có các kế hoạch phát triển và mục tiêu cụ thể về kết quả kinh doanh. Khi đó, những ưu đãi cho doanh nghiệp KH&CN sẽ rất quan trọng.”

Những kết quả trên cũng là sự ghi nhận các nỗ lực hỗ trợ của Sở KH&CN TP.HCM với các doanh nghiệp đủ điều kiện được chứng nhận doanh nghiệp KH&CN. Những năm trước đây, doanh nghiệp rất khó khăn để được chứng nhận. Ông Vũ Anh Tuấn, Giám đốc Công ty Chế tạo máy dược phẩm Tiến Tuấn nhớ lại trước khi được chứng nhận vào năm 2013, công ty mất hàng năm trời đi đi lại lại với hàng núi hồ sơ.  

Trong khi đó, những doanh nghiệp KH&CN mới đây như SAVIPHARM hay ELINKGATE chỉ mất 2-3 tháng. Quá trình làm thủ tục cũng đơn giản hơn nhiều nhờ sự hỗ trợ tận tình của Sở KH&CN TP.HCM.

Đừng để ưu đãi chỉ là lý thuyết

Chia sẻ về hoạt động của công ty Tiến Tuấn, ông Vũ Anh Tuấn cho biết sản phẩm của công ty đã bán được tại 15 quốc gia. Tại Việt Nam, có những thời điểm 70% thuốc trên thị trường được sản xuất từ thiết bị của công ty Tiến Tuấn.

Những kết quả đó có phần đóng góp không nhỏ nhờ những chính sách ưu đãi dành cho doanh nghiệp KH&CN. Tất cả nguồn lực từ những ưu đãi này đều được công ty sử dụng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển và nhờ đó, sản phẩm của công ty đã có thể hoàn toàn thay thế thiết bị ngoại nhập.

Ông Vũ Anh Tuấn giới thiệu hệ thống máy móc, trang thiết bị của công ty với đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội

Tuy nhiên, nhiều ý kiến cho rằng ý nghĩa của doanh nghiệp KH&CN vẫn chưa được công nhận một cách xứng đáng. Ông Tuấn cho biết có những lần công ty bị gây khó dễ khi tiếp cận ưu đãi về thuế cho doanh nghiệp KH&CN, thậm chí có người cho việc được chứng nhận doanh nghiệp KH&CN của công ty ông là một biện pháp “lách thuế”. “Những khó khăn như vậy rất dễ khiến cho doanh nghiệp bị nguội nhiệt huyết”, ông Tuấn nhấn mạnh.

Đây cũng là ý kiến chung của nhiều doanh nghiệp KH&CN khác. Ông Nguyễn Chí Sỹ, Giám đốc Công ty TNHH kỹ thuật điện, sản xuất, thương mại Tân Đức Hàn nhận xét: “Các ưu đãi cho doanh nghiệp KH&CN rất tốt nhưng cần làm rõ được ưu đãi cụ thể như thế nào, đặc biệt là về thuế. Trong tình trạng không rõ ràng như hiện nay, doanh nghiệp không dám dùng những ưu đãi đó.”

Ông Nguyễn Chí Sỹ thẳng thắn chia sẻ về những khó khăn mà các doanh nghiệp KH&CN như công ty ông đang gặp phải

Được chứng nhận doanh nghiệp từ tháng 7.2018, nhưng sau 3 tháng, công ty Vietsonic vẫn chưa tiếp cận được ưu đãi nào. Lý giải điều này, ông Nguyễn Thanh Hải, CEO công ty Vietsonic cho biết đó là do công ty chưa hiểu rõ những hỗ trợ nào được áp dụng và cách tiếp cận ra sao.

“Nếu Sở KH&CN có thể phối hợp với những cơ quan như thuế để có những hướng dẫn cụ thể về những hỗ trợ mà doanh nghiệp KH&CN được hưởng và hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn thì sẽ rất tốt cho doanh nghiệp, giúp doanh nghiệp tăng khả năng cạnh tranh về tài chính”, ông Hải đề xuất.

Ở góc độ khác, việc được chứng nhận doanh nghiệp KH&CN là sự đảm bảo về uy tín và chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Tuy nhiên, thực tế hiện nay các doanh nghiệp này vẫn rất khó khăn để “chen chân” vào các dự án công, dù chỉ ở các yếu tố phụ. Bởi vậy, ông Nguyễn Chí Sỹ cho rằng doanh nghiệp KH&CN vẫn phải tự bơi dù về mặt lý thuyết thì có nhiều chính sách ưu đãi.

“Doanh nghiệp không cần nhà nước phải tài trợ, ưu đãi nhiều mà chỉ cần những ưu đãi nhỏ nhưng thiết thực. Quan trọng nhất là cần được cạnh tranh một cách công bằng”, ông Sỹ trăn trở nói.