Đổi mới sáng tạo từ góc nhìn doanh nghiệp

Tăng cường đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp là chìa khóa then chốt để cải thiện năng suất, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Đây cũng là nội dung được quan tâm trong Tháng cao điểm thực hiện chủ đề năm 2021 “Năm xây dựng chính quyền đô thị và cải thiện môi trường đầu tư”.

Trong bối cảnh nền kinh tế bị dịch Covid-19 gây ảnh hưởng mạnh, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo ngày càng trở nên quan trọng, là “bài thuốc” hữu hiệu giúp nâng cao năng lực thích ứng của doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa. Phát triển dựa trên đổi mới sáng tạo chính là yếu tố quyết định đến sự thành công của doanh nghiệp. Quan điểm tạo động lực đẩy mạnh đổi mới sáng tạo để phát triển khu vực kinh tế tư nhân nhanh và bền vững, góp phần xây dựng nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, cũng đã được quán triệt trong Nghị quyết Trung ương 5 khóa XII.

Những năm qua, ở TP.HCM, nhiều chính sách hỗ trợ, truyền thông đã giúp doanh nghiệp có những chuyển biến rõ rệt về nhận thức, vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo trong hoạt động sản xuất, kinh doanh và mạnh dạn đầu tư, áp dụng các công cụ quản lý giúp tăng năng suất, chất lượng, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh. Điều này thể hiện qua việc số lượng doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo trong giai đoạn 2016-2019 chiếm tỷ lệ 40,65%, tốc độ đổi mới công nghệ, thiết bị chung của các doanh nghiệp năm 2018 so với năm 2016 là 34,42%, tốc độ tăng trưởng bình quân hàng năm là 15,94%.

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Nguyễn Việt Dũng tiếp xúc với doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo

Hiện nay, sự phân loại đổi mới sáng tạo liên quan đến quy trình hơn là những hình thức đổi mới sáng tạo truyền thống, do việc ứng dụng rộng rãi công nghệ số, công nghệ nền tảng, hạ tầng số đã làm thay đổi hoạt động của doanh nghiệp. Do đó, rất cần có các chính sách hỗ trợ (chuyên gia, tư vấn kỹ thuật) để doanh nghiệp đổi mới sản phẩm, nhất là đối với sản phẩm mới, quy trình công nghệ mới, hoặc xây dựng các chương trình khoa học – công nghệ thành các chương trình mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo. Vì vậy, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã ban hành Kế hoạch thúc đẩy hình thành tổ chức hỗ trợ chuyển giao công nghệ trong các trường Đại học nhằm đẩy mạnh hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ trong các trường Đại học cho doanh nghiệp, từ đó doanh nghiệp chủ động tìm hiểu hoặc đề xuất nghiên cứu, phát triển công nghệ mới để ứng dụng, chuyển giao.

Để bổ sung nguồn đổi mới sáng tạo trẻ từ Viện – trường vào doanh nghiệp, Sở phối hợp cùng các đơn vị hình thành “mối quan hệ 3 nhà” (nhà quản lý – nhà doanh nghiệp – nhà khoa học” nhằm tạo lập môi trường thúc đẩy phát triển công nghệ, làm chủ công nghệ, đổi mới công nghệ, đổi mới sản phẩm, đồng thời tạo điều kiện cho sinh viên thực tập, kiến tập và đổi mới sáng tạo để hỗ trợ cho doanh nghiệp phát triển sản phẩm chiến lược. Mối quan hệ 3 nhà cũng góp phần hỗ trợ doanh nghiệp phát triển nguồn nhân lực là sinh viên giàu khả năng đổi mới sáng tạo, đáp ứng các yêu cầu đổi mới và ứng dụng công nghệ cho hoạt động sản xuất – kinh doanh của doanh nghiệp, lại còn thúc đẩy hợp tác công - tư về nghiên cứu công nghệ giữa doanh nghiệp và các tổ chức khoa học - công nghệ.

Đổi mới sáng tạo những giải pháp giúp giải quyết các vấn đề kinh tế xã hội, môi trường và cộng đồng cũng là hướng đi đang được nhiều tập đoàn quốc tế áp dụng để tăng cường hình ảnh, thương hiệu. Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cũng đã ban hành Kế hoạch thực hiện hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp xã hội giai đoạn 2020-2025 nhằm thúc đẩy thực hiện có hiệu quả việc hỗ trợ phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp xã hội của Thành phố trên cơ sở kết nối các hoạt động của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, phát triển các doanh nghiệp khởi nghiệp xã hội. Đã có 2 dự án được hỗ trợ thông qua Chương trình hỗ trợ dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (SpeedUp), và một số dự án phục vụ cộng đồng, xã hội được hỗ trợ thông qua Chương trình Hult Prize.

Chính sự quan tâm và đẩy mạnh truyền thông quảng bá về hoạt động đổi mới sáng tạo đã nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về đổi mới sáng tạo, kích thích doanh nghiệp tìm những cơ hội đổi mới sáng tạo vả chủ động liên kết với Viện – trường để biến đổi mới sáng tạo thành sức cạnh tranh cho bản thân doanh nghiệp.

Kim Hoàn (CESTI)