Nghị định 295/2025/NĐ-CP: hành lang pháp lý mới cho hoạt động viễn thông công ích

Chiều 25/11/2025, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tham dự trực tuyến Hội nghị phổ biến các quy định pháp luật liên quan đến hoạt động viễn thông công ích (VTCI) và cơ chế tài chính thực hiện hoạt động này theo Nghị định số 295/2025/NĐ-CP của Chính phủ.

Hội nghị do Bộ Khoa học và Công nghệ tổ chức trực tiếp tại Hà Nội, kết nối trực tuyến tới các Sở Khoa học và Công nghệ trên toàn quốc và các doanh nghiệp viễn thông tại địa phương. Hội nghị nhằm hướng dẫn triển khai thực hiện Nghị định số 295/2025/NĐ-CP (Nghị định 295) ngày 15/11/2025 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành Luật Viễn thông về hoạt động viễn thông công ích và cơ chế tài chính thực hiện hoạt động VTCI.

Phát biểu khai mạc, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Phạm Đức Long nhấn mạnh Nghị định 295 là kết quả của quá trình xây dựng công phu, nhằm tạo hành lang pháp lý mới, khắc phục những hạn chế tồn tại của Quỹ Viễn thông công ích đã hoạt động gần 20 năm qua. Theo Thứ trưởng Phạm Đức Long, Quỹ Viễn thông công ích đã có những đóng góp lớn trong việc phổ cập dịch vụ viễn thông tại các vùng sâu, vùng xa. Tuy nhiên, cơ chế tài chính hiện hành bộc lộ nhiều bất cập, đặc biệt là thiếu hành lang pháp lý phù hợp để hỗ trợ phát triển hạ tầng và thiết bị đầu cuối, dẫn đến khó khăn trong việc triển khai tại các vùng lõm sóng, vùng trắng.

Thứ trưởng cho rằng, Nghị định 295/2025/NĐ-CP là Nghị định đặc thù, một Nghị định riêng lần đầu tiên Việt Nam có. Mục tiêu trọng tâm của Nghị định là thiết lập một cơ chế để phát triển hạ tầng viễn thông tại những vùng lõm sóng, vùng khó khăn bằng nguồn đóng góp từ các doanh nghiệp, đồng thời xây dựng phương thức hỗ trợ thiết bị đầu cuối cho người dân một cách hiệu quả và minh bạch hơn. Ông tin tưởng Nghị định này sẽ giúp doanh nghiệp nhận lại được phần mình đã đóng góp cho Quỹ thông qua các hợp đồng và dự án cụ thể. Thứ trưởng Phạm Đức Long cũng kêu gọi các Sở Khoa học và Công nghệ, địa phương và doanh nghiệp viễn thông cần nắm rõ tinh thần và nội dung của Nghị định, đặc biệt là các công việc đã được phân cấp, phân quyền xuống cơ sở. Sự quyết tâm và triển khai sớm sẽ góp phần thúc đẩy chuyển đổi số và phát triển kinh tế - xã hội bền vững tại các địa phương.

Đại biểu tham dự hội nghị tại điểm cầu Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM

Tại hội nghị, ông Nguyễn Ngọc Hải, Phó Vụ trưởng Vụ Kế hoạch – Tài chính (Bộ KH&CN) trình bày những nội dung chính của Nghị định 295 và làm rõ các quy định về hoạt động VTCI, cơ chế và phương thức hỗ trợ tài chính đặc thù trong Nghị định. Theo ông, Nghị định 295 tập trung giải quyết việc hỗ trợ doanh nghiệp trong cung cấp dịch vụ VTCI qua ba phương thức linh hoạt gồm đấu thầu, đặt hàng, giao nhiệm vụ, nhằm đảm bảo tính liên tục và phổ cập dịch vụ. Trong đó, cơ chế hỗ trợ thông qua đấu thầu áp dụng cho các dự án phát triển mới, nâng cấp hạ tầng ở vùng lõm sóng/vùng trắng (khu vực chưa có dịch vụ). Đáng chú ý, Nghị định lần đầu tiên áp dụng cơ chế cho phép sử dụng dự toán gói thầu đặc thù dựa trên báo giá có kiểm kiểm soát, đảm bảo chi phí hỗ trợ nhà nước không vượt định mức.

Về cơ chế hỗ trợ đối tượng sử dụng dịch vụ và thiết bị đầu cuối, Nghị định 295 có những điểm mới như: chỉ hỗ trợ điện thoại thông minh, loại bỏ hỗ trợ máy tính bảng; mức hỗ trợ sẽ được điều chỉnh tăng để người dân mua được điện thoại ở mức tối thiểu, phục vụ chuyển đổi số. Đặc biệt, cơ chế cho phép áp dụng hình thức phát phiếu mua hàng (voucher) thay vì mua sẵn thiết bị. Với hình thức này, người dân có thể nhận voucher và chủ động chọn mua điện thoại phù hợp, doanh nghiệp viễn thông thanh toán lại với Quỹ. Nghị định mới cũng quy định mức đóng góp tối đa vào Quỹ VTCI là 1,5% doanh thu viễn thông, giảm đáng kể so với mức tối đa 5% trước đây, nhằm giảm gánh nặng cho doanh nghiệp.

Các đại biểu cũng được nghe các báo cáo hướng dẫn về danh mục dịch vụ VTCI, chất lượng, phạm vi, đối tượng thụ hưởng và yêu cầu về phổ cập dịch vụ viễn thông; công tác lập kế hoạch, dự toán thực hiện chương trình cung cấp dịch vụ VTCI, đồng thời tham gia phần trao đổi, thảo luận. Qua đó nắm rõ quy định mới, đặc biệt là các điểm quan trọng như quy trình đấu thầu – đặt hàng – giao nhiệm vụ; trách nhiệm của địa phương trong xác định đối tượng thụ hưởng; yêu cầu chuẩn bị số liệu theo biểu mẫu mới của Bộ KH&CN; nguyên tắc không hồi tố, ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi doanh nghiệp…

Nghị định 295 sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 01/1/2026, được kỳ vọng tạo ra chuyển biến mạnh mẽ trong việc mở rộng kết nối, thúc đẩy phủ sóng viễn thông tại vùng sâu, vùng xa, mang lại lợi ích thiết thực cho người dân và tạo động lực cho doanh nghiệp tiếp tục đầu tư, phát triển hạ tầng ở vùng khó khăn, góp phần thu hẹp khoảng cách số.

Tham dự hội nghị tại điểm cầu Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM có đại diện lãnh đạo Sở, cán bộ, công chức từ các phòng chức năng và đơn vị trực thuộc Sở và đại diện các doanh nghiệp viễn thông trên địa bàn như VNPT, Viettel, MobiFone, Vietnamobile, SCTV, HTV-TMS, DCNET, PITC, RVC Rồng Việt…

Lam Vân