Quản lý dữ liệu thoát nước trực tuyến - giải pháp hỗ trợ chống ngập căn cơ?

Nhóm tác giả gồm: ThS. Nguyễn Việt Hưng, PGS.TS. Bùi Việt Hưng, ThS. Nguyễn Minh Giám, ThS. Trần Thành Công, ThS. Đặng Quang Thanh thuộc Trung tâm Quản lý Hạ tầng kỹ thuật TP.HCM đã xây dựng thành công Hệ thống trực tuyến quản lý việc thoát nước, các công trình chống ngập, thích ứng với hạ tầng cơ sở của thành phố thông minh trên địa bàn TP.HCM.

Hỗ trợ điều hành hoạt động chống ngập tại TP.HCM

Hệ thống này hoạt động trực tuyến nên cơ sở dữ liệu (CSDL) sẽ giúp cho các nhà quản lý, các nhân viên kỹ thuật, đội thi công thực địa vận hành tốt mạng lưới thoát nước, hoạt động các cống ngăn triều, các trạm bơm v.v... nâng cao khả năng điều hành chống ngập của thành phố, giúp cho công tác quản lý, duy tu, sửa chữa định kỳ, trong đó việc cập nhật các điểm đấu nối mới sẽ dễ dàng và nhanh chóng.

Từ đó, các doanh nghiệp, người dân có được những thông tin hữu ích phục vụ cho quá trình sản xuất kinh doanh được thuận lợi hơn.

Theo ThS. Nguyễn Việt Hưng, đại diện nhóm tác giả, dữ liệu hệ thống thoát nước đô thị là nhóm dữ liệu quan trọng của hạ tầng kỹ thuật đô thị, phục vụ chống ngập. Tuy vậy hiện nay, thành phố Hồ Chí Minh vẫn chưa có bộ CSDL hạ tầng thoát nước đô thị thể hiện đầy đủ về hệ tọa độ và độ cao thống nhất của toàn thành phố. Đó là do các cơ quan quản lý không được cập nhật thường xuyên, việc quản lý bị phân tán, khó khăn khi tiếp cận. Mặc khác, cơ chế quản lý yếu kém nên CSDL hạ tầng nhanh bị hư hỏng, mất mát hoặc thất lạc. Chính những nguyên nhân trên đã gây khó khăn cho việc quản lý, bảo dưỡng, cải tạo các công trình đã có và xây dựng các công trình mới, cũng như làm hạn chế công tác quy hoạch, quản lý đô thị nói chung. 

Do vậy, nhóm đã chủ động phát triển Hệ thống trực tuyến quản lý hệ thống thoát nước, hệ thống công trình chống ngập hoàn chỉnh mạng lưới thoát nước, tích hợp vào hệ thống HCMGIS hiện có của thành phố.

ThS. Nguyễn Việt Hưng đang giới thiệu về hệ thống này tại Sở KH&CN TP.HCM. 

Việc xây dựng Hệ thống này nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý, quy hoạch và vận hành hệ thống thoát nước trên địa bàn thành phố Hồ Chí Minh, cũng như cung cấp thông tin hữu ích cho các cơ quan ban ngành và người dân về hiện trạng hệ thống thoát nước, tình hình ngập úng v.v… 

Hệ thống này, cho phép chia sẻ cho các sở, ban ngành của thành phố nhằm để phục vụ công tác quản lý, quy hoạch xây dựng đô thị, đặc biệt là công tác giảm ngập và hạn chế thiệt hại do ngập gây ra. 

Giám sát trực tiếp trên máy tính và điện thoại

Hệ thống cho phép nhà quản trị truy xuất dữ liệu chi tiết để điều phối hoạt động thoát nước. 

Bước đầu, nhóm đã xây dựng Hệ thống quản lý trực tuyến trên Web và App trên nền điện thoại di động (hệ điều hành Android, iOS) nhằm giám sát và điều hành mạng lưới thoát nước, quản lý tài sản mạng lưới thoát nước, theo dõi tiến độ công tác duy tu, bảo dưỡng hệ thống cống thoát nước, kênh rạch, đê bao và các công trình chống ngập. Người sử dụng có thể tìm kiếm những thông tin về hệ thống cấp thoát nước thành phố, thông tin trực tuyến về tình trạng ngập úng, tình trạng thoát nước trên toàn hệ thống ngay trên máy tính hoặc điện thoại.

Giao diện Hệ thống thoát nước.

Nhà quản trị có thể truy xuất để xem toàn bộ hệ thống cống thoát nước và hố ga trực tuyến.

Để xây dựng được Hệ thống hiệu quả và thiết thực với tình hình thực tiễn, nhóm đã có thời gian thực hiện trong khoảng 2 năm, bao gồm nhiều giai đoạn như: khảo sát hệ thống thoát nước trong địa bàn thành phố, tìm hiểu những công việc của người quản lý, quản trị trong lĩnh vực này để xây dựng những tính năng phù hợp. Kế đến, khảo sát, cũng như thu thập những dữ liệu đang tồn tại của các đơn vị để có thể xây dựng được phương án chuẩn hoá, số hoá để lưu trữ vào hệ thống CSDL để quản lý tập trung.

Từ những khảo sát, thu thập số liệu và những yêu cầu thực tế sẽ phân tích ra những bài toán cần thiết cho hệ thống; thiết kế giao diện và chức năng phù hợp với yêu cầu.

Do hệ thống HCMGIS dùng GEOSERVER là phần mềm mã nguồn mở, đã xây dựng hoàn chỉnh, nên nhóm tiến hành xây dựng thêm hệ thống quản lý thoát nước. Người quản trị có thể sửa trực tiếp trên nền Web.

Sau khi hệ thống hoàn thành sẽ hỗ trợ cho công tác quản lý, duy tu, vận hành hệ thống  kênh rạch, cống thoát nước, bờ bao, các công trình chống ngập… Từ đó sẽ  làm tăng năng lực của hệ thống thoát nước, giảm ngập.

CSDL của Hệ thống sẽ hỗ trợ xây dựng chính xác các bài toán thuỷ văn, thuỷ lực nhằm nâng cao năng lực thoát nước nếu hệ thống quá tải, giúp cho công tác phân chia lưu vực và tách mạng phù hợp với điều kiện thực tế. Có thể xây dựng các bản đồ ngập lụt, từ đó đánh giá các thiệt hại do ngập lụt, giúp cho công tác quản lý điều hành giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra.

Ngoài ra, CSDL của hệ thống sẽ được tích hợp vào bộ CSDL chung của thành phố thích ứng với hạ tầng cơ sở của thành phố thông minh, quy hoạch và quản lý đô thị... Đồng thời, CSDL này cũng sẽ giúp cho công tác quản lý cơ sở hạ tầng ngầm, phối hợp các dự án về hệ thống hạ tầng ngầm.

Hiện nay Hệ thống mới hoàn thiện vài tuyến đường tại quận Gò Vấp. Trong thời gian sắp tới, nếu có thêm kinh phí nhóm tác giả dự kiến sẽ hoàn thành toàn bộ số tuyến cống chính của TP.HCM