TP.HCM thúc đẩy mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế

Chiều ngày 05/11/2025, Đại học Quốc gia TP.HCM (ĐHQG-HCM) phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (Sở KH&CN)tổ chức hội thảo khoa học "Hợp tác triển khai mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế - Từ tầm nhìn đến hành động".

Hội thảo nhằm tham vấn chuyên gia, góp ý hoàn thiện dự thảo Đề án phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại TP.HCM, cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Bà Nguyễn Thị Thanh Mai, Phó Giám đốc ĐHQG-HCM, cho biết, thông báo số  45-TB/TGV thông báo kết luận của Ban chỉ đạo Trung ương yêu cầu mạnh mẽ các trường đại học trọng điểm và địa phương trọng điểm phải xây dựng trung tâm đổi mới sáng tạo (ĐMST), đồng thời kết nối "ba nhà" (nhà nước – nhà trường – nhà doanh nghiệp). TP.HCM là một trong ba địa phương được giao nhiệm vụ này. Bà nhấn mạnh: mục tiêu cuối cùng là tăng trưởng kinh tế dựa trên nền tảng khoa học công nghệ.

Ông Lê Thanh Minh (Phó Giám đốc Sở KH&CN) và bà Nguyễn Thị Thanh Mai (Phó Giám đốc ĐHQG-HCM) chủ trì hội thảo

Theo ông Lê Thanh Minh, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, căn cứ kết luận tại thông báo số 45-TB/TGV, Sở KH&CN phối hợp với ĐHQG-HCM xây dựng dự thảo Đề án phát triển Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại TP.HCM. Đề án không chỉ là một trung tâm đổi mới sáng tạo vật lý tại một điểm duy nhất, mà là một chuỗi liên kết của nhiều mô hình hoạt động đổi mới sáng tạo trên địa bàn Thành phố, nhằm tạo ra một hệ sinh thái mạnh mẽ. Mục tiêu tổng quát đến năm 2030 là phát triển Trung tâm thành hạ tầng chiến lược trong hệ thống đổi mới sáng tạo của Thành phố, đóng vai trò kết nối quốc tế, góp phần đưa TP.HCM vào Top 100 hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu và trở thành trung tâm kinh tế tri thức của Đông Nam Á.

Ông Lê Thanh Minh cho biết, Thành phố kỳ vọng áp dụng các cơ chế sandbox để thử nghiệm chính sách đổi mới sáng tạo; đồng thời đề nghị các chuyên gia góp ý để hoàn thiện Đề án trước khi trình Thủ tướng Chính phủ xem xét phê duyệt.

Trình bày dự thảo Đề án và đề xuất mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại TP.HCM, ông Võ Hưng Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học (Sở KH&CN TP.HCM) cho biết, cấu trúc dự kiến có 4 mô hình lõi:

Ông Võ Hưng Sơn, Phó Trưởng phòng Quản lý Khoa học (Sở KH&CN TP.HCM), trình bày dự thảo Đề án và đề xuất mô hình Trung tâm Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế tại TP.HCM 

+ Trung tâm ĐMST tại ĐHQG-HCM: phát triển đào tạo, nghiên cứu chuyên sâu, thương mại hóa kết quả nghiên cứu...

+ Trung tâm ĐMST tại Khu Công nghệ cao (SHTP): nghiên cứu và phát triển công nghệ cao, kết hợp với các tập đoàn công nghệ lớn.

+ Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB): nâng cấp mô hình hiện tại (địa chỉ 123 Trương Định), trở thành đầu mối triển khai chính sách hệ sinh thái đổi mới sáng tạo.

+ Các mô hình Trung tâm ĐMST do doanh nghiệp, tập đoàn lớn thành lập và vận hành, có sự bảo trợ và điều phối của Nhà nước (mô hình hợp tác công tư - PPP).

Theo ông Sơn, sự kết hợp các mô hình phát triển trung tâm ĐMST và khởi nghiệp tầm cỡ quốc tế này góp phần tạo nên sự đa dạng các mô hình quốc tế, bảo đảm sự cân bằng giữa khu vực công và tư, giữa nghiên cứu – ứng dụng – thương mại hóa, đồng thời phù hợp với định hướng phát triển TP.HCM trở thành Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc tế của khu vực Đông Nam Á, theo tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW và Nghị quyết 98/2023/QH15.

Các đại biểu, chuyên gia, đại diện doanh nghiệp góp ý, thảo luận tại hội thảo

Tại phiên thảo luận, nhiều ý kiến đóng góp, đề xuất từ các chuyên gia, doanh nghiệp và đại biểu xoay quanh câu chuyện hạ tầng thể chế rõ ràng và các cơ chế chính sách đặc thù được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt để tháo gỡ những vướng mắc hiện tại, đặc biệt là trong vấn đề hợp tác công tư và nguồn vốn ngân sách. Hội thảo nhấn mạnh việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp hiệu quả, khuyến khích các doanh nghiệp lớn tham gia, sẵn sàng hỗ trợ startup bằng cách chấp nhận các đơn hàng nhỏ, chia sẻ nguồn lực, hoặc mua các giải pháp tối ưu hóa vận hành…

Ông Nguyễn Thanh Mỹ (Chủ tịch HĐQT Công ty CP Rynan Technologies Việt Nam) cho rằng, cần tập trung vào các giải pháp hỗ trợ khởi nghiệp một cách thực tế và cụ thể, đặc biệt là từ phía các doanh nghiệp lớn. Ông đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ lập danh sách các doanh nghiệp lớn tham gia vào mạng lưới hỗ trợ khởi nghiệp, các doanh nghiệp này cần được ưu đãi thuế theo tinh thần Nghị quyết số 57.

Ngoài ra, các chuyên gia đề xuất chiến lược mua lại các công ty khởi nghiệp nước ngoài (FDI ngược) và tạo ra một môi trường văn hóa khuyến khích tinh thần không sợ thất bại trong cộng đồng khởi nghiệp trẻ. Cùng với đó là chính sách thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, đặc biệt là việc thu hút chuyên gia Việt kiều và quốc tế. Đại diện Becamex chia sẻ kinh nghiệm xây dựng hệ sinh thái và đề xuất chính sách thu hút nhân tài. Trong đó, Becamex có cơ sở vật chất (phòng thí nghiệm, trung tâm sản xuất tiên tiến) để hỗ trợ startup làm sản phẩm mẫu. Về chính sách thu hút nhân tài, cần có chính sách ưu đãi thuế thu nhập cá nhân, hỗ trợ nhà ở, các khoản hỗ trợ ban đầu…

Lam Vân