TP.HCM triển khai Chương trình phổ cập trí tuệ nhân tạo cho công dân (AI for Citizens) giai đoạn 2025–2030

Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh vừa ban hành Kế hoạch số 140/KH-UBND triển khai Chương trình phổ cập trí tuệ nhân tạo cho công dân (AI for Citizens) giai đoạn 2025–2030, với mục tiêu đưa kiến thức và kỹ năng ứng dụng AI đến với đông đảo các tầng lớp nhân dân, góp phần đào tạo nguồn nhân lực sẵn sàng tham gia chuyển đổi số, phát triển đô thị thông minh và kinh tế số.

Theo kế hoạch, chương trình hướng đến phổ cập kiến thức cơ bản và nâng cao về AI cho công chúng mà không đòi hỏi nền tảng lập trình hay toán học phức tạp; nâng cao nhận thức, trang bị kỹ năng thực hành cho công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên và người dân; đồng thời xây dựng nguồn nhân lực có khả năng thích ứng, sáng tạo với công nghệ mới. Tinh thần học tập suốt đời và khuyến khích tinh thần tìm tòi, khám phá về AI được xác định là giá trị nền tảng để chương trình đi vào cuộc sống.

Chương trình đặt ra các mục tiêu định lượng cụ thể. Giai đoạn 2026–2027, mỗi năm phấn đấu đào tạo kiến thức AI cho ít nhất 1% dân số Thành phố (khoảng hơn 100.000 người), tiến tới 2% vào năm 2027. Giai đoạn 2028–2030 gia tăng quy mô; mỗi năm đào tạo tối thiểu 5% dân số, nhằm đạt mốc 15% dân số — tương đương khoảng 2 triệu người — vào năm 2030. Kế hoạch cũng xác định yêu cầu về chất lượng đầu ra: 80% người học sau khóa đào tạo có thể ứng dụng ít nhất một công cụ AI trong công việc hoặc đời sống. 

Để hiện thực hóa mục tiêu trên, Sở Khoa học và Công nghệ được giao chủ trì xây dựng hệ thống đào tạo với cấu trúc mô-đun, nội dung học tập và bộ năng lực chuẩn đầu ra dành cho từng đối tượng. Nội dung giảng dạy sẽ được biên soạn bằng ngôn ngữ đơn giản, minh họa bằng các ví dụ thực tiễn hiện có trên địa bàn Thành phố, tích hợp hình ảnh, biểu đồ và infographic hỗ trợ trực quan, đồng thời lồng ghép các vấn đề đạo đức và an toàn khi sử dụng AI. Tài liệu sẽ được rà soát, hiệu đính của các chuyên gia AI và chuyên gia sư phạm để đảm bảo tính phù hợp và khả năng tiếp cận cho mọi nhóm đối tượng.

Hệ thống bài giảng được chuyển thể thành slide súc tích, video ngắn (5–15 phút mỗi video) cùng kho bài tập và ngân hàng câu hỏi phục vụ kiểm tra, đánh giá. Các bài tập được thiết kế đa dạng, thiên về thực hành, tránh khuynh hướng học thuật nặng nề; bài kiểm tra cuối mô-đun nhằm đo lường mức độ nắm vững kiến thức và khả năng ứng dụng. Các sản phẩm dự kiến bao gồm bộ tài liệu lý thuyết (PDF/HTML), slide bài giảng, kho video có phụ đề, ngân hàng câu hỏi và kết quả khảo sát trước-sau đào tạo để đánh giá hiệu quả.

Chương trình sẽ triển khai trên nền tảng học trực tuyến tích hợp hệ thống quản lý học tập (LMS), hệ quản trị nội dung (CMS), cơ sở dữ liệu người học và công cụ tương tác, cho phép học theo mô hình MOOC, hỗ trợ đăng nhập một lần bằng VNeID và cung cấp API mở để trường học, doanh nghiệp có thể kết nối. Trung tâm Chuyển đổi số Thành phố chủ trì phát triển nền tảng này, phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ và Sở Giáo dục và Đào tạo; dự kiến hoàn thành vào quý II/2026. Giao diện được yêu cầu thân thiện, tuân thủ tiêu chuẩn truy cập WCAG và tối ưu trên nhiều thiết bị, đồng thời đảm bảo an toàn thông tin và tuân thủ pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Về hình thức triển khai, chương trình kết hợp lớp ngắn hạn (2–4 buổi) tổ chức tại cơ quan, nhà văn hóa, thư viện, trung tâm học tập cộng đồng tại đơn vị hành chính cơ sở và hình thức trực tuyến, với nội dung hướng dẫn sử dụng các công cụ AI phổ biến như ChatGPT, Gemini và các nội dung nâng cao theo mô-đun. Mô hình “train-the-trainer” được khuyến khích nhằm xây dựng đội ngũ giảng viên nguồn tại địa phương, tăng khả năng tự chủ trong việc tổ chức đào tạo và lan tỏa kỹ năng đến mọi tầng lớp.

Cùng với công tác đào tạo, hoạt động truyền thông là một phần không thể tách rời: các chiến dịch đa kênh trên báo chí, truyền hình, mạng xã hội được triển khai để phổ biến mục tiêu, nội dung và lợi ích của chương trình, kèm theo chuỗi chương trình đào tạo, talkshow, phỏng vấn chuyên gia, chuyên trang trên nền tảng xã hội và các hoạt động tương tác như mini-hackathon, cuộc thi cộng đồng nhằm gia tăng sự quan tâm và tương tác. Mục tiêu truyền thông được đặt ở tỷ lệ 50% người dân hiểu đúng về AI và quan tâm chương trình, với mục tiêu tiếp cận khoảng 1 triệu lượt xem trên truyền hình và nền tảng số mỗi năm.

Việc đánh giá và cải tiến chương trình được tổ chức liên tục: thu thập phản hồi qua khảo sát, diễn đàn, phỏng vấn; phân tích dữ liệu học tập (tỷ lệ hoàn thành, mức độ hài lòng, điểm trắc nghiệm) để xác định điểm mạnh, điểm yếu và điều chỉnh nội dung, giao diện nền tảng và phương pháp giảng dạy. Cập nhật nội dung được quy định định kỳ: mỗi 6 tháng trong giai đoạn 2025–2027 và hằng năm từ 2028–2030.

Kế hoạch triển khai Chương trình AI for Citizens thể hiện nỗ lực chủ động của TP.HCM trong xây dựng xã hội số và nâng cao năng lực công dân trước làn sóng chuyển đổi công nghệ, với phương châm hiệu quả, khả thi và tránh lãng phí. Các cơ quan, đơn vị và địa phương được yêu cầu nghiên cứu, triển khai và báo cáo kết quả thực hiện hàng năm trước ngày 25/11, nhằm kịp thời tổng hợp, đánh giá và điều chỉnh chương trình phù hợp với thực tiễn.

 Minh Nhã