TP.HCM khẳng định vai trò đầu tàu đổi mới sáng tạo tại Diễn đàn Đối thoại cấp cao ASEAN – Italia 2025

TP.HCM – Diễn đàn Đối thoại cấp cao về quan hệ kinh tế ASEAN – Italia lần thứ 9 diễn ra từ ngày 11 đến 14/11/2025 tạo nên không gian trao đổi cởi mở, thực chất giữa cơ quan quản lý, nhà hoạch định chính sách và cộng đồng doanh nghiệp hai khu vực. Với sự tham gia tích cực của đoàn đại biểu TP.HCM, diễn đàn năm nay trở thành cơ hội quan trọng để Thành phố tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu đổi mới sáng tạo và khoa học – công nghệ trong tiến trình hợp tác kinh tế quốc tế, đồng thời lan tỏa thông điệp về quyết tâm xây dựng mô hình tăng trưởng dựa trên hiệu suất, tri thức và công nghệ cao.

TP.HCM đặt khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo vào trung tâm chiến lược phát triển 

Tại phiên làm việc chính ngày 13/11, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được nhấn mạnh cam kết của Thành phố trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế dựa trên hiệu suất và đổi mới sáng tạo, thay vì chỉ dựa vào vốn và lao động. Ông khẳng định năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) là chỉ số trung tâm phản ánh hiệu quả thực chất của chuyển đổi số, đổi mới công nghệ và quản trị trong các doanh nghiệp, đồng thời là thước đo chiến lược cho tăng trưởng kinh tế bền vững tại TP.HCM.

Ông Nguyễn Văn Được nêu rõ, tăng trưởng TFP được hiện thực hóa thông qua ba trụ cột chiến lược. Thứ nhất là hạ tầng dữ liệu và sản xuất thông minh, với việc triển khai các mô hình Smart City và ứng dụng Internet Vạn vật Công nghiệp (IIoT) trong khu công nghiệp, giúp doanh nghiệp chuyển từ bảo trì theo lịch sang bảo trì dự đoán, nâng cao hiệu suất thiết bị tổng thể, giảm chi phí vận hành và tăng năng lực cạnh tranh quốc tế. Thứ hai là ứng dụng Trí tuệ nhân tạo (AI) và Phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics) để tối ưu hóa chuỗi giá trị, logistics và quy trình sản xuất, từ đó nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và thúc đẩy đổi mới kinh doanh. Thứ ba là đầu tư dài hạn vào nguồn nhân lực, thông qua đào tạo kỹ năng số và nâng cao năng lực quản lý, nhằm giúp lực lượng lao động trở thành những “người thay đổi cuộc chơi” trong kỷ nguyên số và vượt qua giai đoạn độ trễ năng suất ban đầu.
 
Chủ tịch UBND TP.HCM cũng nhấn mạnh vai trò không thể thiếu của hợp tác quốc tế, đặc biệt với Italia – cường quốc công nghiệp và công nghệ – trong việc thực hiện mục tiêu tăng trưởng đột phá TFP, góp phần đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 10%/năm giai đoạn 2026-2030 của quốc gia. Ông kêu gọi đầu tư vào các ngành mũi nhọn, đặc biệt là bán dẫn, AI, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa trong việc chuyển giao kiến thức, xây dựng năng lực số cốt lõi và tận dụng chuyển đổi số làm động lực phát triển bền vững.

Ông Nguyễn Văn Được – Chủ tịch UBND TP.HCM phát biểu tại phiên Khai mạc Diễn đàn Đối thoại cấp cao về quan hệ kinh tế ASEAN  – Italia ngày 13/11/2025.

Tham gia thảo luận tại chuyên đề về “Năng lực thúc đẩy phát triển – Thúc đẩy năng suất & tăng trưởng thông qua công nghiệp công nghệ cao và đổi mới số”, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM – ông Nguyễn Hữu Yên đã nhấn mạnh tầm quan trọng của công nghệ cao và chuyển đổi số trong việc nâng cao năng suất và thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững. 

Ông phân tích các cơ chế thúc đẩy TFP, trong đó trọng tâm là việc ứng dụng các công nghệ nền tảng và xâm lấn như AI, Internet Vạn vật (IoT), điện toán đám mây và Phân tích dữ liệu lớn (Big Data Analytics). Những công nghệ này không chỉ nâng cao hiệu quả sản xuất, quản lý chuỗi cung ứng và tối ưu hóa sử dụng vốn, lao động, mà còn mở ra cơ hội tạo ra các ngành nghề, sản phẩm mới. Bằng chứng thực nghiệm tại Việt Nam và các công ty quốc tế cho thấy, tác động năng suất của chuyển đổi số thường xuất hiện sau giai đoạn tái tổ chức, nhấn mạnh vai trò quan trọng của đầu tư đồng bộ vào vốn nhân lực, năng lực tổ chức và kỹ năng số để khai thác tối đa lợi ích TFP.

Ông Nguyễn Hữu Yên nhấn mạnh, tăng trưởng năng suất và đổi mới sáng tạo không chỉ phụ thuộc vào doanh nghiệp mà cần được thúc đẩy thông qua hệ sinh thái khu vực, với mô hình Smart City và các khu công nghiệp thông minh là trung tâm. Sự kết hợp giữa đầu tư hạ tầng dữ liệu, khung pháp lý hỗ trợ đổi mới, dịch vụ nền tảng dùng chung, phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao và hợp tác quốc tế trong R&D sẽ tạo điều kiện cho Việt Nam phấn đấu trở thành nền kinh tế công nghiệp hiện đại, đổi mới sáng tạo dẫn đầu trong nhóm các nước thu nhập trung bình cao vào năm 2030.

Ông Nguyễn Hữu Yên – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tại phiên toàn thể Đối thoại cấp cao về quan hệ kinh tế ASEAN – Italia ngày 13/11/2025.

Tăng cường hợp tác công nghệ ASEAN – Italia: cơ hội cho TP.HCM

Tại Diễn đàn, các chuyên gia Italia đánh giá ASEAN là khu vực năng động, có nhu cầu mạnh mẽ về công nghệ cao và đổi mới sản xuất. Với kinh nghiệm hàng đầu trong cơ khí chính xác, công nghệ xanh, công nghiệp 5.0 và thiết kế hệ thống, Italia được xem là đối tác phù hợp để hỗ trợ các nước trong khu vực phát triển sản xuất thông minh, tự động hóa và hạ tầng bền vững.

Các diễn giả trao đổi, chia sẻ tại phiên thảo luận.

TP.HCM – với vai trò là đô thị đặc biệt và đầu mối kinh tế của Việt Nam – được đánh giá là điểm đến hấp dẫn để đặt trung tâm R&D, triển khai các dự án công nghệ cao và hợp tác giáo dục – đào tạo. Thành phố cam kết tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp Italia đầu tư vào các lĩnh vực đang được ưu tiên như bán dẫn, AI, tự động hóa và công nghệ đô thị thông minh.

Cùng ngày, đã diễn ra phiên thảo luận “Công cụ thúc đẩy hợp tác kinh tế - Khai mở tiềm năng đầu tư ASEAN – Italia: Thúc đẩy đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), xúc tiến thương mại và giảm thiểu rủi ro”. Tại đây, ông Valentino Valentini – Thứ trưởng Bộ Doanh nghiệp và Sản phẩm “Made in Italy” – nêu rõ Italia xem ASEAN là đối tác chiến lược. FDI từ Italia vào ASEAN đạt 7,7 tỷ euro, trong khi ASEAN đầu tư hơn 800 triệu euro vào Italia. Các con số này thể hiện tiềm năng hợp tác sâu hơn, đặc biệt khi hai bên đều ưu tiên phát triển chuỗi cung ứng bền vững và sản xuất theo định hướng 5.0.

Các diễn giả trao đổi, chia sẻ tại phiên thảo luận.

Trong ngày làm việc cuối cùng (14/11), đoàn đại biểu tham quan mô hình phát triển khu công nghiệp công nghệ cao tại Bình Dương, trong đó có nhà máy Bonfiglioli Việt Nam và Trường Đại học Quốc tế Miền Đông. Đây là những mô hình tích hợp sản xuất thông minh, đào tạo nhân lực và nghiên cứu ứng dụng – điều mà TP.HCM cũng đang tập trung đầu tư tại Khu Công nghệ cao (SHTP) và các trung tâm nghiên cứu trọng điểm.

Hoạt động tham quan giúp các đại biểu hiểu rõ hơn về cách các địa phương trong vùng đang phối hợp thúc đẩy công nghiệp công nghệ cao và xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo liên kết vùng. Đây là tiền đề quan trọng để hình thành chuỗi giá trị công nghệ cao bền vững, nơi TP.HCM giữ vai trò hạt nhân. 

Nhìn tổng thể, Diễn đàn Đối thoại cấp cao ASEAN – Italia 2025 khẳng định rõ vai trò của khoa học – công nghệ và đổi mới sáng tạo đối với tăng trưởng khu vực. Với sự tham gia sâu của TP.HCM, các thông điệp về tăng trưởng dựa trên hiệu suất, phát triển hạ tầng dữ liệu, xây dựng nguồn nhân lực công nghệ cao và tăng cường hợp tác quốc tế được truyền tải một cách nhất quán, thể hiện tầm nhìn của Thành phố trong tiến trình hội nhập kinh tế số. Việc tiếp tục đẩy mạnh hợp tác với Italia và các đối tác quốc tế không chỉ giúp TP.HCM củng cố vị thế trung tâm đổi mới sáng tạo mà còn tạo thêm động lực để Thành phố đóng góp tích cực vào mục tiêu phát triển bền vững của ASEAN và Việt Nam.

Minh Nhã