Sáng ngày 10/10/2025, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố tổ chức Hội nghị Đối thoại giữa doanh nghiệp lĩnh vực khoa học công nghệ và chính quyền TP.HCM. Đây là dịp để cộng đồng doanh nghiệp bày tỏ những vướng mắc, đề xuất và kiến nghị trực tiếp với các cơ quan quản lý, qua đó tìm kiếm những giải pháp tháo gỡ thiết thực, tạo động lực phát triển cho hệ sinh thái khoa học công nghệ của Thành phố.

Toàn cảnh Hội nghị

Hội nghị thu hút hơn 200 đại biểu tham dự, gồm đại diện các Sở, ban, ngành, Ủy ban nhân dân phường, xã, đặc khu, cùng đông đảo doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực khoa học công nghệ trên địa bàn Thành phố. Ngay từ đầu chương trình, không khí đối thoại diễn ra thẳng thắn, cởi mở, thể hiện sự quan tâm của doanh nghiệp trước những chính sách mới cũng như kỳ vọng về sự đồng hành từ phía chính quyền.

Các doanh nghiệp đã nêu nhiều vấn đề cụ thể, từ cơ chế hỗ trợ đầu tư, định hướng lựa chọn công nghệ ưu tiên trong các lĩnh vực kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, công nghệ số, đến các tiêu chí tiếp cận công nghệ mới, công nghệ độc quyền có khả năng thương mại hóa cao. Bên cạnh đó, câu chuyện định giá tài sản trí tuệ và tài sản số cũng được đặc biệt chú ý, nhiều doanh nghiệp mong muốn có cơ chế rõ ràng để dùng tài sản trí tuệ làm cơ sở vay vốn, tiếp cận tín dụng và các gói hỗ trợ tài chính.

Các doanh nghiệp thằng thắn đặt câu hỏi và góp ý tại Hội nghị

Một trong những nội dung nhận được nhiều quan tâm tại Hội nghị là cơ chế sandbox - môi trường thử nghiệm dành cho các doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo. Các doanh nghiệp cho rằng, sandbox sẽ là “vùng đệm” quan trọng, nơi ý tưởng và sản phẩm mới có thể được thử nghiệm dưới sự cho phép của chính sách linh hoạt, từ đó giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng tiếp cận thị trường. Ngoài ra, những chính sách ưu đãi về thuế thu nhập doanh nghiệp, quy định trích lập Quỹ phát triển khoa học công nghệ, cũng như các gói miễn giảm thuế khác cho doanh nghiệp khoa học công nghệ được đưa ra thảo luận sôi nổi, phản ánh nhu cầu cấp bách của cộng đồng doanh nghiệp trong việc giảm chi phí và gia tăng khả năng tái đầu tư cho nghiên cứu và đổi mới.

Đại diên các Sở, ban ngành phản hồi và chia sẻ tại Hội nghị

Đại diện Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cùng các Sở, ngành liên quan đã trực tiếp giải đáp những vấn đề được nêu ra, đồng thời làm rõ cơ sở pháp lý, quy trình và các chính sách hỗ trợ hiện hành. Không chỉ dừng lại ở việc phản hồi, Sở còn chia sẻ những định hướng chiến lược mới của Thành phố, trong đó có việc thúc đẩy mô hình hợp tác ba bên giữa chính quyền - doanh nghiệp - viện trường; triển khai các chương trình hỗ trợ tài chính chuyên biệt cho doanh nghiệp khoa học công nghệ; cũng như kế hoạch hình thành những trung tâm thử nghiệm, nghiên cứu và sản xuất công nghệ cao để phục vụ cho giai đoạn phát triển tiếp theo.

Bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (áo hồng, bên phía tay trái) cùng bà Cao Thị Phi Vân - Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố (áo đen, bên phía tay phải) đồng chủ trì Hội nghị

Đây là Hội nghị đối thoại trực tiếp thứ 265 trong khuôn khổ Hệ thống Đối thoại Doanh nghiệp - Chính quyền TP.HCM. Việc duy trì cơ chế này đã khẳng định cam kết mạnh mẽ của lãnh đạo Thành phố trong việc đồng hành cùng doanh nghiệp, coi doanh nghiệp là động lực phát triển và là đối tác quan trọng trên hành trình đổi mới sáng tạo. Đây cũng là kênh kết nối hiệu quả, giúp tiếng nói từ thực tiễn sản xuất - kinh doanh được lắng nghe, góp phần hoàn thiện chính sách, nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững hệ sinh thái khoa học công nghệ tại TP.HCM.

Trong thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cùng Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố (ITPC) sẽ tiếp tục theo dõi sát sao việc triển khai các kiến nghị, chủ động tham mưu, đề xuất chính sách phù hợp hơn với thực tiễn. Thông qua sự đồng hành này, TP.HCM hướng tới mục tiêu khẳng định vai trò trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, trở thành điểm đến chiến lược cho cộng đồng doanh nghiệp và các nhà đầu tư công nghệ.

 Nhật Linh - CESTI

Chương trình được triển khai nhằm cung cấp một lộ trình học tập thực chiến, toàn diện, giúp các startup Việt phát triển đúng hướng ngay từ những bước đầu tiên.

Ngày 9/10/2025, Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB), thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) tổ chức buổi tổng kết Startup MasterTrack 2025 - Chương trình Huấn luyện nâng cao năng lực về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cho startup, doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Tại sự kiện, các sáng lập viên startup và lãnh đạo doanh nghiệp vừa và nhỏ đã đón nhận những câu chuyện tràn đầy cảm hứng đến từ những doanh nhân đã thành công trên thương trường, cũng như những câu chuyện phía sau sự thành công. Sự kiện cũng là dịp để tôn vinh tinh thần khởi nghiệp, tri ân những chuyên gia, giảng viên đã cùng đồng hành, chia sẻ kiến thức thực chiến tại các khóa huấn luyện trong Startup MasterTrack 2025, đồng thời kết nối cộng đồng doanh nhân, startup, nhà đầu tư cùng nhau kiến tạo giá trị mới.

Startup MasterTrack 2025 là chương trình đào tạo chuyên sâu về khởi nghiệp, được Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM tổ chức, với sự đồng hành của Học viện Kỹ năng VTALK và mạng lưới Hành trình Khởi lửa Hành trang SFVN. Chương trình được triển khai nhằm cung cấp một lộ trình học tập thực chiến, toàn diện, giúp các startup Việt phát triển đúng hướng ngay từ những bước đầu tiên, giảm thiểu rủi ro thất bại do thiếu kiến thức, kỹ năng và kết nối.

Khác với nhiều khóa đào tạo khởi nghiệp ngắn ngày hay lý thuyết hóa, Startup MasterTrack được thiết kế như một “bản đồ tổng thể” cho người làm startup. Trong suốt chương trình, học viên không chỉ được học về sản phẩm, mô hình kinh doanh hay marketing, mà còn được dẫn dắt qua từng chuyên đề thực chiến về tài chính, pháp lý, nhân sự, chuyển đổi số, và gọi vốn. Mỗi chuyên đề là một “track” – một chặng đường nhỏ được thiết kế riêng biệt, logic, với sự hướng dẫn trực tiếp từ các chuyên gia đã từng khởi nghiệp thật, đã từng gọi vốn thành công, đã từng thất bại và đứng dậy tiếp tục hành trình.

Hoàng Kim (CESTI)

Với sự hỗ trợ của phần mềm RAPID, mô hình điều trị đột quỵ đã được chuyển đổi từ "cửa sổ thời gian" sang "cửa sổ nhu mô", cho phép can thiệp an toàn và hiệu quả đến 24 giờ sau khởi phát, thay vì chỉ 6 giờ như trước đây.

Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM vừa tổ chức Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học và công nghệ (KH&CN) "An toàn và hiệu quả của điều trị tái thông trên bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp cửa sổ từ 6 giờ đến 24 giờ có sử dụng phần mềm trí tuệ nhân tạo RAPID", do Bệnh viện Nhân dân 115 chủ trì thực hiện, PGS.TS.BS. Nguyễn Huy Thắng làm chủ nhiệm.

Theo nhóm nghiên cứu, kết quả nhiệm vụ đã thành công trong việc áp dụng và đánh giá một phương pháp điều trị tiên tiến trên thế giới, mang lại chứng cứ khoa học mới, góp phần nâng cao chất lượng điều trị đột quỵ tại Việt Nam nói chung và Bệnh viện Nhân dân 115 nói riêng.

Đột quỵ là nguyên nhân tử vong đứng thứ ba tại Việt Nam và là nguyên nhân hàng đầu gây tàn phế vĩnh viễn. Mỗi năm, nước ta ghi nhận khoảng 196.000 ca đột quỵ mới, trong đó đột quỵ thiếu máu não chiếm 87%. Đáng chú ý, hơn 3/4 bệnh nhân nhập viện sau 6 giờ – thời điểm được xem là "cửa sổ vàng" cho điều trị tái thông mạch máu, khiến phần lớn người bệnh mất cơ hội phục hồi.

Trong sinh lý bệnh đột quỵ thiếu máu não, vùng tổn thương não bao gồm một lõi hoại tử không thể phục hồi và một vùng tranh tối tranh sáng (penumbra) bao quanh, nơi các tế bào thần kinh còn khả năng cứu sống nếu được tái tưới máu kịp thời. Sự tồn tại của vùng tranh tối tranh sáng có thể kéo dài đến 20 giờ sau khởi phát, phụ thuộc vào tuần hoàn bàng hệ của mỗi cá nhân. Việc điều trị tái thông mạch máu là yếu tố then chốt để cứu vùng não đang "tranh tối tranh sáng" (vùng não có nguy cơ tổn thương nhưng vẫn có thể phục hồi). Điều này đặt ra nhu cầu cấp thiết trong việc xác định chính xác những bệnh nhân có thể hưởng lợi từ việc điều trị tái thông muộn (ngoài 6 giờ) mà không làm tăng nguy cơ biến chứng.

Trong bối cảnh đó, công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã mở ra hướng đi mới cho y học can thiệp. Phần mềm RAPID (RApid Processing of PerfusIon and Diffusion), sản phẩm của Đại học Stanford (Hoa Kỳ), được FDA phê duyệt sử dụng trong lâm sàng, có khả năng phân tích tự động hình ảnh tưới máu não, xác định chính xác vùng lõi nhồi máu và vùng tranh tối tranh sáng (penumbra) – nơi các tế bào thần kinh còn khả năng cứu sống nếu được tái tưới máu kịp thời.

ThS.BS. Phạm Nguyên Bình (đại diện nhóm nghiên cứu) trình bày báo cáo kết quả thực hiện nhiệm vụ 

Nhiệm vụ được tiến hành với các mục tiêu: mô tả đặc điểm dân số học, yếu tố nguy cơ, lâm sàng và hình ảnh học của bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp do tắc động mạch lớn được điều trị EVT (tái thông lấy huyết khối bằng dụng cụ cơ học) trong cửa sổ 6 - 24 giờ; đánh giá hiệu quả và an toàn của phương pháp điều trị EVT có hỗ trợ từ phần mềm tưới máu não RAPID, thông qua tỷ lệ phục hồi chức năng thần kinh tốt và tỷ lệ tử vong sau 3 tháng; xác định các yếu tố tiên lượng kết cục phục hồi chức năng thần kinh tốt ở thời điểm 3 tháng sau điều trị.

ThS.BS. Phạm Nguyên Bình (đại diện nhóm nghiên cứu) cho biết, sự hỗ trợ của RAPID giúp chuyển đổi mô hình điều trị đột quỵ từ "cửa sổ thời gian" sang "cửa sổ nhu mô", cho phép can thiệp an toàn và hiệu quả đến 24 giờ sau khởi phát, thay vì chỉ 6 giờ như trước đây. Tuy nhiên, việc đánh giá tính hiệu quả và an toàn của phương pháp này tại Việt Nam, nơi đặc điểm mạch máu của người châu Á có nhiều khác biệt, vẫn còn là khoảng trống nghiên cứu. Do đó, nhiệm vụ KH&CN này được triển khai nhằm đánh giá tính an toàn và hiệu quả của điều trị tái thông bằng lấy huyết khối cơ học trong cửa sổ 6 - 24 giờ, có hỗ trợ từ phần mềm AI RAPID. Đồng thời, cập nhật và áp dụng các khuyến cáo quốc tế (dựa trên các thử nghiệm DAWN và DEFUSE-3), cung cấp bằng chứng khoa học thực tiễn tại Việt Nam, làm cơ sở để chuẩn hóa phác đồ điều trị tái thông cửa sổ mở rộng.

Nghiên cứu được tiến hành theo mô hình đoàn hệ tiến cứu, trên 200 bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp do tắc động mạch lớn, điều trị tại Bệnh viện Nhân dân 115 trong giai đoạn 2022 - 2024. Dữ liệu được thu thập có hệ thống và xử lý bằng phần mềm Stata và RStudio, với mô hình hồi quy đa biến và phương pháp bootstrap để đảm bảo tính chính xác cao.

Kết quả cho thấy, việc điều trị tái thông trong cửa sổ 6 - 24 giờ với hỗ trợ của RAPID là an toàn và hiệu quả. Cụ thể: tỷ lệ tái thông mạch máu thành công (mTICI 2B-3) là 85%, cao hơn nhiều so với các nghiên cứu quốc tế (DAWN 84%, DEFUSE-3 76%); tỷ lệ phục hồi chức năng thần kinh tốt (mRS ≤ 2 sau 3 tháng) là 46%, tương đương với các nghiên cứu quốc tế; tỷ lệ tử vong (12%), thấp hơn các nghiên cứu DAWN (19%) và DEFUSE-3 (14%); tỷ lệ xuất huyết não có triệu chứng chỉ 2,5%, khẳng định độ an toàn của phương pháp.

Quy trình điều trị tái thông lấy huyết khối cơ học trên bệnh nhân đột quỵ thiếu máu não cấp cửa sổ 6 - 24 giờ có sử dụng AI RAPID được xây dựng chi tiết, rõ ràng, cụ thể, được áp dụng tại Bệnh viện Nhân dân 115, đã sẵn sàng chuyển giao áp dụng trong thực tế lâm sàng tại các trung tâm đột quỵ.

Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ được Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức ngày 07/10/2025

Kết quả đề tài cũng xây dựng thành công mô hình tiên lượng RAPID PREDICT nhằm dự đoán khả năng phục hồi chức năng thần kinh tốt (mRS 0-2) tại thời điểm 3 tháng sau điều trị. Mô hình được xây dựng dựa trên 11 yếu tố tiên lượng, hiện được triển khai trực tuyến, hỗ trợ bác sĩ trong thực hành lâm sàng.

Hội đồng nghiệm thu đánh giá về ý nghĩa thực tiễn, đề tài cung cấp bằng chứng khoa học mới về tính an toàn và hiệu quả của việc mở rộng cửa sổ điều trị đột quỵ thiếu máu não cấp lên 6 – 24 giờ trên đối tượng bệnh nhân Việt Nam. Đây cũng là nghiên cứu tiên phong tại Việt Nam ứng dụng AI trong lựa chọn và điều trị bệnh nhân đột quỵ cấp, góp phần nâng cao chất lượng điều trị đột quỵ.

Sản phẩm quy trình điều trị có thể chuyển giao cho các bệnh viện tuyến cuối và trung tâm đột quỵ trên cả nước, góp phần gia tăng số lượng bệnh nhân đột quỵ được tiếp cận điều trị can thiệp nội mạch, mở rộng cơ hội tái thông cho những trường hợp nhập viện trễ. Nhờ đó, giảm tỷ lệ tàn phế và tử vong, giảm gánh nặng chăm sóc lâu dài, giảm chi phí y tế và gánh nặng xã hội do di chứng đột quỵ gây ra.

Lam Vân (CESTI)

Sáng ngày 06/10/2025, hưởng ứng lời kêu gọi của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã phát động phong trào quyên góp nhằm chung tay hỗ trợ đồng bào các tỉnh miền Trung và miền Bắc đang chịu ảnh hưởng nặng nề từ bão số 10 - Bualoi.

Ngay sau Lễ chào cờ đầu tuần tại trụ sở số 244 Điện Biên Phủ, phường Xuân Hòa, toàn thể cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức và người lao động của Sở đã trực tiếp tham gia đóng góp. Tổng số tiền quyên góp được trong đợt này là 83.441.000 đồng. Toàn bộ số tiền sẽ được chuyển đến Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam TP.HCM để gửi kịp thời tới đồng bào vùng bão lũ, góp phần khắc phục hậu quả, ổn định đời sống và tái thiết sản xuất.

Hoạt động quyên góp thể hiện tinh thần sẻ chia, trách nhiệm xã hội và tình đoàn kết của tập thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành khoa học và công nghệ TP.HCM. Đây không chỉ là sự hỗ trợ thiết thực về vật chất mà còn là nguồn động viên tinh thần, lan tỏa giá trị nhân văn, củng cố khối đại đoàn kết trong cộng đồng.

Đáng chú ý, trước đó vào tháng 8/2025, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của Sở cũng đã đóng góp tổng số tiền 88.880.000 đồng để ủng hộ đồng bào vùng bị ảnh hưởng bởi bão Co-May. Những hoạt động liên tiếp này khẳng định truyền thống “lá lành đùm lá rách” và tinh thần trách nhiệm cộng đồng của ngành khoa học và công nghệ TP.HCM, luôn đồng hành cùng cả nước vượt qua khó khăn do thiên tai gây ra.

Nhật Linh - CESTI

Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM vừa tổ chức Hội đồng tư vấn nghiệm thu đề tài “Đánh giá các chỉ tiêu khoa học và công nghệ tác động vào chỉ số TFP của tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu và đề xuất các giải pháp”. Nghiên cứu được xem là cơ sở khoa học quan trọng, góp phần hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh trong giai đoạn mới.

Quang cảnh buổi nghiệm thu.

Đề tài do PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vinh (Viện Nghiên cứu và Tư vấn phát triển vùng, thuộc Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) làm chủ nhiệm, được triển khai trong 18 tháng với sự phối hợp của nhiều đơn vị nghiên cứu liên quan.

Trong bối cảnh tăng trưởng kinh tế phụ thuộc ngày càng nhiều vào năng suất các yếu tố tổng hợp (TFP – Total Factor Productivity), việc đánh giá tác động của khoa học, công nghệ (KH&CN) và đổi mới sáng tạo (ĐMST) đối với TFP có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Với Bà Rịa - Vũng Tàu – một địa phương có thế mạnh về công nghiệp chế biến, dầu khí, logistics và dịch vụ cảng biển – nghiên cứu này được coi là cơ sở khoa học để hoạch định chính sách phát triển bền vững.

ThS. Đặng Hoàng Minh Quân, đại diện nhóm nghiên cứu, nhấn mạnh mục tiêu trọng tâm của đề tài là phân tích toàn diện thực trạng các chỉ tiêu khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo trên địa bàn; đánh giá mức độ đóng góp của TFP vào tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2015–2024, từ đó xây dựng hệ thống giải pháp khả thi nhằm nâng cao chỉ số này trong thời gian tới. 

ThS. Đặng Hoàng Minh Quân – đại diện nhóm nghiên cứu báo cáo kết quả đề tài tại buổi nghiệm thu.   

Đề tài vận dụng khung lý thuyết tăng trưởng nội sinh, lý thuyết thương mại và thể chế, kết hợp với các quy định pháp lý như Thông tư số 03/2018/TT-BKHCN và Nghị định số 97/2016/NĐ-CP về hệ thống chỉ tiêu thống kê quốc gia. Nhóm tác giả đồng thời khai thác dữ liệu từ niên giám thống kê, báo cáo GRDP và khảo sát 1.259 doanh nghiệp thuộc ba khu vực kinh tế trong giai đoạn 2015–2023, kết hợp sử dụng các công cụ hạch toán tăng trưởng, DEA, phân tích tương quan và mô hình mạng thần kinh nhân tạo (ANN).

Việc áp dụng đồng thời nhiều phương pháp cho phép kết quả nghiên cứu có độ tin cậy cao, phản ánh đúng thực trạng và dự báo xu hướng tác động của KH&CN đến TFP trong giai đoạn tới.

Nghiên cứu cho thấy đến năm 2024, địa bàn có 27 tổ chức KH&CN, trong đó khu vực ngoài nhà nước chiếm hơn một nửa. Tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 30,1%, tuy đã tăng nhưng vẫn chưa đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa. Tổng chi xã hội cho KH&CN năm 2023 đạt 1.664 tỷ đồng, tương đương 0,76% GRDP, song phần lớn doanh nghiệp chưa có bộ phận R&D chuyên trách, nhân lực chất lượng cao còn thiếu.

Về sở hữu trí tuệ, địa bàn ghi nhận 319 đơn đăng ký và 180 văn bằng bảo hộ trong năm 2024, nhưng số sáng chế được công nhận còn hạn chế. Hoạt động đổi mới sáng tạo ghi dấu khi chỉ số PII năm 2024 vươn lên hạng 4/63 tỉnh, tăng ba bậc so với năm trước. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng chỉ ra những hạn chế: tỷ lệ doanh nghiệp đầu tư cho R&D còn thấp, thương mại hóa kết quả nghiên cứu chưa cao, thiếu đội ngũ chuyên gia đầu ngành, trong khi liên kết doanh nghiệp với viện, trường còn mờ nhạt. Hoạt động đổi mới sáng tạo mới được khoảng 34% doanh nghiệp triển khai, số đơn vị thực hiện chuyển giao công nghệ chỉ chiếm hơn 7%. 

Trong giai đoạn 2016–2020, TFP đóng góp khoảng 44,41% vào tăng trưởng GRDP, tăng lên 49,64% giai đoạn 2021–2025, tiệm cận mục tiêu quốc gia và gần đạt chỉ tiêu của địa phương là 56% vào năm 2030. Với kịch bản tăng trưởng GRDP hơn 10%/năm giai đoạn 2026–2030, TFP được dự báo có thể chiếm tới 60%.

Đóng góp chủ yếu đến từ khu vực công nghiệp chế biến, chế tạo và dịch vụ, chiếm khoảng 73% giá trị gia tăng toàn địa bàn. Ngược lại, nông nghiệp vẫn phụ thuộc nhiều vào vốn và lao động, ít chịu tác động từ KH&CN.

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vinh (Viện Nghiên cứu và Tư vấn phát triển vùng, thuộc Trường Đại học Kinh tế TP.HCM) phát biểu tại buổi nghiệm thu.  

Ở cấp độ doanh nghiệp, phân tích ANN cho thấy các yếu tố tác động mạnh nhất đến TFP gồm tỷ lệ chi cho R&D trên doanh thu, tỷ lệ lao động có trình độ cao, tỷ lệ lao động nghiên cứu trực tiếp và tuổi đời doanh nghiệp. Các yếu tố trung bình liên quan đến chuyển đổi số và đổi mới tổng hợp, trong khi sở hữu trí tuệ và hệ thống quản lý có ảnh hưởng thấp. 

Dù đã đạt kết quả tích cực, nghiên cứu cũng chỉ ra những hạn chế lớn: nguồn nhân lực KH&CN chất lượng cao còn thiếu; hoạt động R&D chưa được doanh nghiệp chú trọng; hợp tác quốc tế và liên kết viện–trường còn yếu; ứng dụng kết quả nghiên cứu chưa lan tỏa rộng; và thị trường KH&CN còn non trẻ. Đây là những “điểm nghẽn” lớn cần tháo gỡ để nâng cao TFP trong giai đoạn tới.

Trên cơ sở phân tích, nhóm nghiên cứu kiến nghị một loạt giải pháp nhằm tạo đột phá: đổi mới cơ chế tài chính và hình thành quỹ đổi mới sáng tạo cấp tỉnh; thành lập trung tâm R&D vùng tại Bà Rịa - Vũng Tàu; phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp số hóa; xây dựng thị trường dữ liệu địa phương; trọng dụng và thu hút nhân lực chất lượng cao; thúc đẩy hợp tác quốc tế; đẩy mạnh bảo hộ và thương mại hóa sở hữu trí tuệ.

Đặc biệt, nhóm nghiên cứu đề xuất xây dựng “Bộ chỉ số theo dõi TFP và ĐMST cấp ngành” với các tiêu chí cụ thể, cùng cơ chế kiểm tra, đánh giá định kỳ hai năm/lần để bảo đảm chính sách đi vào thực chất.

Trong phần góp ý, các ý kiến của Hội đồng phản biện cho rằng nhóm nghiên cứu đã có sự chuẩn bị nghiêm túc, hệ thống dữ liệu tương đối phong phú, cách tiếp cận khoa học và phương pháp phân tích đa dạng, tạo nền tảng cho những kết luận có cơ sở. Tuy vậy, Hội đồng cũng chỉ rõ một số điểm cần được bổ sung và hoàn thiện, đặc biệt là việc làm rõ hơn mối quan hệ giữa các chỉ tiêu khoa học - công nghệ với sự biến động của TFP, cũng như cách thức phản ánh đóng góp của đổi mới sáng tạo trong bối cảnh đặc thù của Bà Rịa - Vũng Tàu. 

Hội đồng phản biện đưa ra nhiều góp ý nhằm hoàn thiện hơn giá trị khoa học và thực tiễn của đề tài.

Bên cạnh đó, một số đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết phải tăng cường tính thực tiễn của các giải pháp, bảo đảm khả năng ứng dụng vào hoạch định chính sách và hỗ trợ doanh nghiệp địa phương. Những ý kiến này góp phần hoàn thiện hơn giá trị khoa học và tính ứng dụng của đề tài, đồng thời tạo cơ sở quan trọng cho việc triển khai trong thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, nhất là trong bối cảnh sáp nhập với TP.HCM và Bình Dương, trở thành đô thị đặc biệt của cả nước.

Với tinh thần cầu thị, đại diện đơn vị chủ trì nghiên cứu cam kết sẽ rà soát, điều chỉnh, bổ sung dữ liệu cần thiết, làm rõ hơn mối quan hệ giữa chỉ tiêu khoa học - công nghệ với biến động TFP, đồng thời chỉnh sửa, cập nhật nội dung giải pháp cho phù hợp thực tiễn và các quy định hiện hành. Đại diện nhóm nhấn mạnh, các ý kiến đóng góp là động lực để nhóm hoàn thiện chất lượng nghiên cứu, bảo đảm tính khả thi và giá trị ứng dụng của đề tài, góp phần phục vụ quá trình hoạch định chính sách phát triển kinh tế - xã hội và nâng cao năng lực cạnh tranh của địa phương trong giai đoạn mới.

Bà Lương Thị Lệ Hằng – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM – Chủ tịch Hội đồng tư vấn nghiệm thu kết luận đề tài đạt yêu cầu và được thông qua.

Minh Nhã (CESTI)

Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM vừa tổ chức Hội đồng tư vấn báo cáo kết quả nghiên cứu đề án “Xây dựng, đề xuất cơ chế, chính sách huy động chuyên gia, nhà khoa học trong và ngoài nước tham gia tư vấn, xây dựng và phản biện chính sách Thành phố Hồ Chí Minh”. Nhiệm vụ do Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM chủ trì, ThS. Phạm Bình An là chủ nhiệm, phối hợp cùng đội ngũ nghiên cứu liên ngành thực hiện, với mục tiêu tạo lập khung chính sách mới, minh bạch và đột phá, giúp Thành phố khai thác hiệu quả nguồn lực trí tuệ chất lượng cao trong và ngoài nước.

Toàn cảnh buổi tư vấn nghiệm thu

Theo nhóm nghiên cứu, Thành phố hiện nay đang đối diện với yêu cầu cấp bách phải huy động tri thức từ cộng đồng chuyên gia để giải quyết các bài toán chiến lược về quy hoạch đô thị, kinh tế - xã hội, hạ tầng, môi trường và chuyển đổi số. Trong khi đó, cơ chế hiện hành còn nhiều rào cản. Định mức thù lao và bồi dưỡng theo Thông tư 03/2023/TT-BTC được đánh giá là quá thấp, chưa tương xứng với công sức và giá trị chất xám. Thủ tục hành chính trong quá trình giải ngân, thanh toán, quyết toán còn rườm rà, gây phiền hà cho cả đơn vị tổ chức lẫn chuyên gia. Thành phố cũng chưa có một cơ sở dữ liệu chính thức, toàn diện về chuyên gia để thuận tiện tra cứu, lựa chọn. Việc mời gọi chuyên gia hiện vẫn phụ thuộc nhiều vào quan hệ cá nhân, thiếu tính hệ thống và minh bạch.

ThS. Phạm Bình An, đại diện nhóm nghiên cứu báo cáo

Bên cạnh đó, quy trình phối hợp hiện chưa tối ưu. Một số nhiệm vụ đặt hàng từ cấp trên giao xuống chưa có yêu cầu cụ thể, khiến chuyên gia khó chuẩn bị và đóng góp hiệu quả. Đặc biệt, chưa có cơ chế phản hồi rõ ràng cho chuyên gia về việc ý kiến đóng góp được tiếp thu, sử dụng như thế nào, dẫn đến giảm động lực cống hiến lâu dài. Khung pháp lý hiện tại cũng chủ yếu tập trung vào chính sách “thu hút” nhân tài dài hạn, còn thiếu một chính sách toàn diện dành riêng cho hoạt động “huy động” chất xám ngắn hạn, đa dạng và linh hoạt.

Trên cơ sở đó, nhóm nghiên cứu đã đề xuất ba nhóm giải pháp then chốt. Thứ nhất, cải tổ cơ chế tài chính, trong đó đề xuất ban hành định mức thù lao mới có tính cạnh tranh, gắn liền với chất lượng sản phẩm, thay thế cơ chế cứng nhắc hiện nay. Nhóm nghiên cứu đề xuất mức chi đột phá: chủ trì hội thảo từ 5 - 10 triệu đồng/buổi, báo cáo chuyên đề nhanh tối đa 40 triệu đồng, chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học - công nghệ có thể hưởng tối đa 60 triệu đồng/tháng. Đồng thời, cần thành lập Quỹ Nghiên cứu phát triển TP.HCM theo mô hình quỹ xã hội hóa, huy động nguồn lực từ doanh nghiệp, cho phép chi trả linh hoạt, nhanh chóng cho các nhiệm vụ cấp bách.

Thứ hai, xây dựng các định chế và công cụ hỗ trợ. Cụ thể, Thành phố cần thiết lập nền tảng mạng lưới chuyên gia dạng số, nơi chuyên gia có thể cập nhật hồ sơ chuyên môn, đồng thời các cơ quan Nhà nước dễ dàng tra cứu, lựa chọn và công khai nhu cầu tư vấn. Song song, cần phát triển cơ sở dữ liệu kinh tế - xã hội mở, cung cấp nguồn dữ liệu chính thống và đầy đủ cho chuyên gia nghiên cứu. Ngoài ra, việc ban hành định hướng nghiên cứu dài hạn của Thành phố sẽ giúp công tác đặt hàng trở nên hệ thống, bài bản và có tầm nhìn hơn.

Thứ ba, tối ưu hóa quy trình huy động và sử dụng chuyên gia. Đề án nhấn mạnh việc minh bạch hóa quy trình từ khâu đặt hàng, tuyển chọn đến sử dụng kết quả; đơn giản hóa thủ tục hành chính, đẩy mạnh cơ chế khoán theo sản phẩm cuối cùng. Cần thiết lập cơ chế phản hồi bắt buộc, trong đó đơn vị tổ chức có trách nhiệm phản hồi bằng văn bản cho chuyên gia, nêu rõ ý kiến nào đã được tiếp thu, ý kiến nào chưa và lý do. Đồng thời, cần đa dạng hóa hình thức huy động như tham vấn nhóm nhỏ, đối thoại chiến lược trực tiếp với lãnh đạo thành phố, hay các nhóm làm việc trực tuyến. Bên cạnh thù lao, việc tôn vinh, khen thưởng định kỳ những chuyên gia có đóng góp nổi bật cũng được khuyến nghị như một giải pháp tạo động lực.

Hội đồng nghe báo cáo

Hội đồng tư vấn đánh giá cao tính cấp thiết của đề án và cho rằng các giải pháp đề xuất, đặc biệt về cơ chế tài chính, cơ sở dữ liệu và quy trình phản hồi, nếu được triển khai đồng bộ sẽ tạo bước đột phá trong việc khai thác nguồn lực chất xám cho thành phố. Đây sẽ là tiền đề để TP.HCM không chỉ thu hút nhân tài, mà còn huy động trí tuệ từ cộng đồng chuyên gia một cách hiệu quả, phục vụ cho các mục tiêu phát triển nhanh, bền vững, gắn với đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Nhật Linh - CESTI

Với việc nghiên cứu ứng dụng thành công công nghệ dập ép bột kim loại và thiêu kết (Sintering), các kỹ sư TP.HCM đã chế tạo được nhiều chi tiết máy chính xác, đạt tiêu chuẩn quốc tế, mở ra hướng đi mới cho ngành cơ khí chính xác, góp phần thúc đẩy phát triển ngành công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.

Đây là kết quả của nhiệm vụ khoa học và công nghệ "Nghiên cứu ứng dụng công nghệ dập ép bột kim loại và thiêu kết để sản xuất chi tiết máy chính xác" do Công ty TNHH Cơ khí Duy Khanh chủ trì thực hiện, KS. Đỗ Phước Tống làm chủ nhiệm. Nhiệm vụ được Hội đồng đánh giá nghiệm thu tại Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM thông qua ngày 02/10.

Công nghệ dập ép bột kim loại và thiêu kết (Sintering) là công nghệ tiên tiến được sử dụng phổ biến ở các nước công nghiệp phát triển, ứng dụng trong nhiều ngành công nghiệp quan trọng như ô tô, vận tải, thiết bị điện - điện tử, dụng cụ cầm tay, dệt may, thiết bị công nghiệp… Công nghệ này nổi bật với nhiều ưu điểm như khả năng tạo hình chi tiết phức tạp với độ chính xác cao mà không cần hoặc chỉ cần gia công tinh ít, tối ưu hóa vật liệu, và giảm thiểu chi phí sản xuất.

Ông Đỗ Phước Tống (đại diện nhóm nghiên cứu) báo cáo kết quả thực hiện đề tài

Theo ông Đỗ Phước Tống, tại Việt Nam, mặc dù nhu cầu về các sản phẩm từ công nghệ Sintering là rất lớn, nhưng có rất ít doanh nghiệp trong nước đầu tư nghiên cứu và sản xuất do chi phí đầu tư lớn. Hầu hết các nhà sản xuất máy móc, thiết bị và lắp ráp ô tô, xe máy trong nước vẫn phải nhập khẩu các chi tiết máy chính xác, gây tốn kém chi phí và kéo dài thời gian cung ứng. Xuất phát từ thực tế này, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã "đặt hàng" Công ty TNHH Cơ khí Duy Khanh chủ trì thực hiện nhiệm vụ "Nghiên cứu ứng dụng công nghệ dập ép bột kim loại và thiêu kết để sản xuất chi tiết máy chính xác".

Mục tiêu của đề tài là làm chủ công nghệ Sintering, từng bước nội địa hóa sản xuất, giảm phụ thuộc nhập khẩu, đồng thời tạo cơ sở dữ liệu, tài liệu kỹ thuật phục vụ nghiên cứu, đào tạo và chuyển giao trong tương lai.

Nhóm nghiên cứu do KS. Đỗ Phước Tống dẫn dắt đã tiến hành các nội dung trọng tâm, gồm: nghiên cứu tổng quan về công nghệ Sintering; phân tích nhu cầu thị trường trong nước đối với sản phẩm Sintering; nghiên cứu quy trình chế tạo (thiết kế, tính toán khuôn dập ép và các thông số công nghệ then chốt cho dập ép, thiêu kết và gia công tinh chỉnh); thử nghiệm nhiều giải pháp tối ưu để nâng cao độ chính xác, độ cứng và độ bền sản phẩm.

Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ được Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức ngày 02/10/2025

Trong đó, việc nghiên cứu thiết kế khuôn dập ép là khâu quan trọng, đi sâu vào nguyên tắc cơ bản của thiết kế khuôn dập ép bột kim loại, phân tích lực nén, và tính toán kích thước các bộ phận chính của khuôn để sản xuất chi tiết phức tạp. Nhóm cũng thiết lập dây chuyền chế tạo thử nghiệm gồm máy dập ép bột kim loại công suất 10 - 300 tấn, lò thiêu kết băng tải liên tục và các thiết bị hỗ trợ. Chế tạo thử nghiệm 6 nhóm sản phẩm chi tiết máy chính xác: bạc xốp tự bôi trơn, bánh răng thẳng một tầng, bánh răng thẳng hai tầng, bánh răng bất đối xứng, vòng răng trong và chi tiết dạng khối.

Kết quả, đã chế tạo thành công 6 nhóm sản phẩm này với 60 mẫu chi tiết máy chính xác cho nhiều ứng dụng khác nhau, tất cả đều đạt chỉ tiêu chất lượng kỹ thuật về mật độ, độ xốp, độ cứng, độ bền… theo bản vẽ thiết kế và tiêu chuẩn quốc tế. Nổi bật như:

+ Bạc xốp tự bôi trơn: đạt mật độ 6,0-6,5 g/cm³, độ xốp 15-25%, hàm lượng dầu bôi trơn 10-15%, độ cứng tế vi bề mặt 450-600 HV0.2.

+ Bánh răng thẳng một tầng và hai tầng: đạt mật độ cao (7.0-7.2 g/cm³) và độ cứng cần thiết (30-35 HRC). Đặc biệt, bánh răng hai tầng còn được kiểm tra độ bền nén răng, đạt giá trị vượt trội (400-450 Kgf ở tầng 2).

+ Bánh răng bất đối xứng: đây là chi tiết có hình dạng phức tạp, yêu cầu công nghệ khuôn mẫu tiên tiến, đạt mật độ 7.0-7.2 g/cm³ và độ cứng cao (31-45 HRC).

+ Vòng răng trong: đạt mật độ 6.8-7.0 g/cm³.

+ Chi tiết máy dạng khối: mật độ 7.0-7.2 g/cm³ và độ cứng bề mặt tế vi rất cao (700-850 HV0.2), cho thấy tiềm năng thay thế linh kiện nhập khẩu chịu tải cao.

Sản phẩm của đề tài: mẫu chi tiết máy chính xác ứng dụng công nghệ Sintering 

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu đã nộp đơn đăng ký giải pháp hữu ích và được chấp nhận đơn (Cục Sở hữu trí tuệ chấp nhận đơn ngày 08/8/2025) với giải pháp "Phương pháp chế tạo chi tiết máy có rãnh âm bằng công nghệ dập ép bột kim loại và thiêu kết, dùng khuôn có slide trượt trên nền tảng giải pháp thiết kế khuôn dập ép bột kim loại có slide trượt". Đây là một giải pháp then chốt để giải quyết vấn đề tạo hình các chi tiết có rãnh âm hoặc hình dạng phức tạp, chứng minh khả năng sáng tạo và làm chủ công nghệ khuôn mẫu của doanh nghiệp Việt Nam.

Hội đồng nghiệm thu nhiệm vụ tại Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM nhận định, các nội dung nghiên cứu, phân tích và lập luận khoa học là hợp lý, phương pháp thực hiện đáng tin cậy. Nhiệm vụ đã phát triển thành công quy trình công nghệ và bộ thông số tối ưu cho việc chế tạo các chi tiết máy phức tạp bằng vật liệu bột kim loại nền Fe. Đặc biệt, giải pháp thiết kế khuôn dập ép có slide trượt được đăng ký bảo hộ sở hữu trí tuệ là một đóng góp quan trọng, cho thấy khả năng sáng tạo công nghệ nội sinh của nhóm nghiên cứu.

Hội đồng nghiệm thu cũng đánh giá cao khả năng chuyển giao và nhân rộng ứng dụng kết quả nghiên cứu. Sản phẩm ứng dụng công nghệ Sintering có thể đáp ứng nhu cầu lớn trong các ngành công nghiệp chế tạo và lắp ráp tại Việt Nam. Việc Duy Khanh làm chủ được quy trình công nghệ tiên tiến này (quy trình thiết kế và công nghệ gia công chế tạo khuôn dập ứng dụng công nghệ Sintering) có thể tạo ra sản phẩm chất lượng cao, cạnh tranh tốt trên thị trường, đáp ứng nhu cầu doanh nghiệp sản xuất trong nước, giúp họ giảm sự phụ thuộc vào nhập khẩu.

Bên cạnh đó, kết quả nghiên cứu còn là tiền đề cho việc phát triển nhà máy sản xuất bằng công nghệ Sintering, giúp mang lại các lợi ích kinh tế, thúc đẩy hoạt động liên kết, hợp tác nghiên cứu - đào tạo, nâng cao năng lực khoa học công nghệ cho ngành cơ khí chính xác và công nghiệp hỗ trợ Việt Nam.

Lam Vân (CESTI)

Diễn đàn dự kiến có sự tham gia của TP.HCM, Tây Ninh và khu vực đồng bằng sông Cửu Long, chia sẻ kinh nghiệm về triển khai hiệu quả Nghị quyết số 57 và tình hình chuyển đổi số trong doanh nghiệp tư nhân ở địa phương.

Ngày 3/10/2025, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM có buổi làm việc với Trường Tài năng UEH.ISB (Đại học Kinh Tế TP.HCM). Tại buổi làm việc, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM thống nhất sẽ cùng tham gia đồng chủ trì, phối hợp với Trường Tài năng UEH.ISB trong công tác tổ chức Diễn đàn Asia Connect (dự kiến diễn ra vào tháng 12/2025).

Ông Lâm Đình Thắng – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đề nghị Trường Tài năng UEH.ISB triển khai các nội dung gắn với Nghị quyết số 57 và Nghị quyết số 68, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong khu vực công, thúc đẩy các hoạt động nâng cao năng suất lao động, sở hữu trí tuệ, chứng nhận thương hiệu… để nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp. Bên cạnh đó, cần có không gian triển lãm kết quả ứng dụng đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của doanh nghiệp - tổ chức, và có sản phẩm cụ thể để đóng góp về mặt chính sách sau Diễn đàn.

Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và Trường Tài năng UEH.ISB thống nhất phối hợp thực hiện tổ chức các sự kiện về khoa học và công nghệ có sự tham gia của các tổ chức quốc tế trong thời gian sắp tới. Hai bên cũng nhất trí sẽ triển khai các nhiệm vụ khoa học và công nghệ về nghiên cứu chính sách, chuyển đổi số, sở hữu trí tuệ và đổi mới sáng tạo để có cơ sở tham mưu cho Thành phố.

Theo Trường Tài năng UEH.ISB, Diễn đàn Asia Connect là sự kiện hướng đến hoạt động tạo dựng vị thế thương hiệu quốc gia và thương hiệu địa phương trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Diễn đàn kiến tạo không gian đối thoại giữa chuyên gia, nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách với các tổ chức quốc tế nhằm nhận diện rõ cơ hội và thách thức, thể hiện sự cầu thị đối với việc huy động ý kiến của chuyên gia vào hoạt động nghiên cứu và phát triển, góp phần hiện thực hóa tầm nhìn Việt Nam trong kỷ nguyên mới.

Hoàng Kim (CESTI) 

Chiều ngày 02/10/2025, tại Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB), dưới sự chỉ đạo của Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, đã diễn ra Hội thảo “Giới thiệu nền tảng trực tuyến thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong khu vực công (H.OIP) và Chương trình tham vấn ý kiến cộng đồng về tiêu chí thu hút các tổ chức hỗ trợ hoạt động khởi nghiệp sáng tạo tại Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM”. Đây là sự kiện quan trọng nằm trong chuỗi hoạt động chào mừng Ngày Đổi mới sáng tạo Quốc gia, khẳng định nỗ lực của Thành phố trong việc hiện thực hóa các chủ trương, nghị quyết lớn về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời từng bước cụ thể hóa mô hình “một địa điểm - nhiều dịch vụ” tại tòa nhà 123 Trương Định, nơi hướng đến việc thu hút các đối tác chiến lược có năng lực, uy tín và kinh nghiệm để đồng hành cùng SIHUB trong xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Toàn cảnh buổi Hội thảo

Mở đầu sự kiện, ThS. Nguyễn Minh Hiếu - Phó Trưởng phòng Kiểm tra Pháp chế, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, nguyên Phó Giám đốc SIHUB, đã giới thiệu nền tảng H.OIP (HCMC Open Innovation Platform). H.OIP được xây dựng nhằm kết nối toàn bộ hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của thành phố với dự án và doanh nghiệp khởi nghiệp đóng vai trò trung tâm. Nền tảng này bao quát nhiều đối tượng như cộng đồng khởi nghiệp, nhà đầu tư, vườn ươm, chương trình tăng tốc, cơ quan nhà nước và khu vực công.

H.OIP mang sứ mệnh tạo ra một nền tảng đa kênh, giúp các thành phần trong hệ sinh thái dễ dàng kết nối và tương tác thông qua những chức năng chính như bản đồ đổi mới sáng tạo giúp định vị và cung cấp thông tin toàn cảnh; kho dữ liệu tập trung lưu trữ thông tin hệ sinh thái; kênh chia sẻ thông tin về các chương trình, sự kiện; công cụ hỗ trợ kết nối và tìm kiếm đối tác. Đây được xem là một hệ thống trực tuyến quan trọng, vừa hỗ trợ quản lý, kết nối, vừa thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong khu vực công, đồng thời minh bạch hóa dữ liệu, đơn giản hóa quy trình phối hợp, mở ra kênh tương tác trực tiếp giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng. H.OIP được kỳ vọng sẽ trở thành hạ tầng số cốt lõi, giúp bộ máy nhà nước đổi mới phương thức làm việc, nâng cao hiệu quả quản trị và chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.

ThS. Nguyễn Minh Hiếu - Phó Trưởng phòng Kiểm tra Pháp chế, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, nguyên Phó Giám đốc SIHUB, giới thiệu nền tảng H.OIP (HCMC Open Innovation Platform)

Tiếp nối chương trình, ThS. Đặng Thị Luận - Quyền Giám đốc SIHUB, đã trình bày dự thảo bộ tiêu chí và quy trình xét chọn đối tác hoạt động tại SIHUB, áp dụng cho không gian từ tầng 4 đến tầng 7 của tòa nhà 123 Trương Định.

Dự thảo bộ tiêu chí được thiết kế theo thang điểm 100, chia thành năm nhóm chính: năng lực pháp lý và pháp nhân (15 điểm) nhằm đánh giá sự minh bạch và tính hợp pháp của tổ chức; năng lực tài chính và nguồn lực (25 điểm) để xác định quy mô và mức độ sẵn sàng hỗ trợ hệ sinh thái; kinh nghiệm hoạt động (20 điểm) tập trung vào các thành tích thực tiễn trong nước và quốc tế; sự phù hợp chiến lược và cam kết hợp tác (25 điểm) khuyến khích đơn vị gắn bó tối thiểu ba năm và định hướng theo các ngành trọng điểm của Thành phố; uy tín và tác động cộng đồng (15 điểm) đề cao những đóng góp xã hội, trách nhiệm cộng đồng và các hoạt động đầu tư tác động.

ThS. Đặng Thị Luận - Quyền Giám đốc SIHUB, trình bày dự thảo bộ tiêu chí và quy trình xét chọn đối tác hoạt động tại SIHUB

Bộ tiêu chí còn được cụ thể hóa cho từng nhóm đối tượng. Với các quỹ đầu tư, những yếu tố then chốt là quy mô vốn quản lý, lịch sử giải ngân, cam kết đầu tư tại TP.HCM và uy tín trong cộng đồng khởi nghiệp. Đối với các tổ chức ươm tạo, tăng tốc và hỗ trợ khởi nghiệp, tiêu chí chú trọng vào kinh nghiệm triển khai, năng lực nhân sự, cơ sở vật chất và khả năng kết nối quốc tế. Trong khi đó, các tổ chức khoa học công nghệ và doanh nghiệp đồng hành được đánh giá dựa trên năng lực nghiên cứu, triển khai, sự phù hợp với chiến lược phát triển của thành phố và cam kết đồng hành cùng SIHUB trong dài hạn.

Quy trình xét chọn dự kiến sẽ được tổ chức công khai, minh bạch và khách quan. Các đơn vị nộp hồ sơ theo mẫu do SIHUB ban hành và sẽ được Hội đồng tư vấn gồm đại diện cơ quan quản lý, chuyên gia đầu tư và cố vấn khởi nghiệp thẩm định. Ứng viên cần đạt tối thiểu 70 điểm trên thang 100 để được lựa chọn, trong trường hợp có nhiều hồ sơ đạt yêu cầu vượt quá diện tích, SIHUB sẽ ưu tiên cho đơn vị có điểm cao hơn. Một số đối tượng đặc biệt như tổ chức quốc tế dẫn dắt, quỹ đầu tư nước ngoài hoặc các đơn vị được UBND TP.HCM mời gọi, chỉ định sẽ được xét theo cơ chế ưu tiên.

Các đại biểu tham dự Hội thảo đã thảo luận và đóng góp ý kiến để hoàn thiện bộ tiêu chí trước khi trình cấp có thẩm quyền ban hành, cho thấy tinh thần cầu thị và minh bạch của SIHUB trong việc xây dựng một khung chuẩn mực hợp tác.

Bối cảnh hiện nay cho thấy hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo TP.HCM đang phát triển mạnh mẽ với hơn 564.650 doanh nghiệp, trong đó 98% là doanh nghiệp nhỏ và vừa, khoảng 2.000 startup, cùng 67 cơ sở ươm tạo và tăng tốc, 186 quỹ đầu tư, hơn 200 chuyên gia cố vấn và gần 100 cơ sở đào tạo đại học, cao đẳng. Thành phố cũng đang giữ vị trí nổi bật trên bản đồ toàn cầu ở nhiều lĩnh vực như Blockchain (Top 30 thế giới), Fintech (Top 54 thế giới) và EdTech, đồng thời nhiều dự án giáo dục số và STEM đã được triển khai thành công. Các lĩnh vực dịch vụ tài chính, nông nghiệp và y tế tiếp tục thu hút nhiều dòng vốn đầu tư.

Việc đẩy mạnh triển khai nền tảng HOIP kết hợp với quá trình tham vấn cộng đồng về bộ tiêu chí xét chọn đối tác tại SIHUB được kỳ vọng sẽ nâng cao hiệu quả quản trị, tăng cường tính minh bạch và chất lượng hợp tác trong hệ sinh thái. Đây là bước chuẩn bị quan trọng để SIHUB tiếp tục khẳng định vai trò tiên phong, lan tỏa văn hóa đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển đổi số và hội nhập quốc tế, tạo nền tảng để TP.HCM hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu cả nước.

Nhật Linh - CESTI

Ngày 22/12/2024, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW, khẳng định khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực then chốt cho phát triển đất nước. Đây được xem là văn kiện mang tính bước ngoặt, mở ra hướng đi chiến lược để Việt Nam thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, tiến tới nền kinh tế tri thức và hội nhập sâu vào chuỗi giá trị toàn cầu.

Trong bối cảnh đó, TP.HCM – trung tâm kinh tế lớn nhất cả nước – đang khẳng định vai trò tiên phong bằng việc cụ thể hóa tinh thần nghị quyết thành những chương trình hành động thiết thực. Từ đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số, phát triển hạ tầng dữ liệu, thúc đẩy hệ sinh thái khởi nghiệp đến hợp tác quốc tế, TP.HCM đang đi từng bước bài bản để khẳng định khát vọng trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực.

Mục tiêu đầy tham vọng: từ quốc gia đến thành phố

Với vai trò “đầu tàu” cả nước, TP.HCM đã sớm chủ động xây dựng hệ thống tiêu chí cụ thể, bám sát tinh thần của Nghị quyết 57, đồng thời đề ra những chỉ tiêu mang tính đột phá.

Theo đó, đến năm 2030, thành phố đặt mục tiêu chi cho nghiên cứu và phát triển (R&D) đạt ít nhất 3% GRDP, kinh tế số đóng góp 40% GRDP, hình thành 5.000 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cùng 5 trung tâm nghiên cứu ứng dụng đạt chuẩn quốc tế. Đây là những con số bám sát định hướng từ Trung ương, phản ánh rõ quyết tâm chính trị cũng như khát vọng phát triển của thành phố. 

Những mục tiêu này không chỉ mang tính định lượng, mà còn thể hiện tầm nhìn chiến lược: đặt khoa học – công nghệ làm trụ cột của tăng trưởng, coi đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là công cụ để TP.HCM giữ vững vị thế "đầu tàu" cả nước trong kỷ nguyên số.

Bắt đầu từ con người – “nút khởi động” cho đổi mới sáng tạo 

Thực tiễn cho thấy, công nghệ chỉ phát huy giá trị khi gắn liền với con người. Do đó, TP.HCM đã chọn khởi đầu từ việc đào tạo và nâng cao năng lực số cho đội ngũ cán bộ, công chức và thế hệ trẻ.

Ngày 6/9/2025, hơn 100 công chức phường, xã tham gia khóa tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong xử lý công việc hành chính – mở màn cho chuỗi 4 đợt tập huấn, dự kiến có sự tham gia của khoảng 400 công chức tại 168 xã, phường và đặc khu. Đây là lần đầu tiên một địa phương triển khai chương trình đào tạo AI quy mô lớn cho cấp chính quyền cơ sở.

Chương trình tập huấn đổi mới sáng tạo khu vực công đợt 1 – năm 2025 tại TP.HCM.

Khóa tập huấn không thiên về lý thuyết mà tập trung vào công cụ thực tiễn như ChatGPT, Canva AI, CapCut AI… giúp công chức soạn thảo văn bản, thiết kế infographic, sản xuất video tuyên truyền, quản lý dữ liệu hành chính. Đặc biệt, giảng viên còn hướng dẫn kỹ năng nhận diện rủi ro, xử lý thông tin sai lệch và tích hợp Generative AI vào quy trình công vụ.

Sáng kiến này được giới truyền thông đánh giá là “bước đi chiến lược”, giúp công chức cơ sở – vốn ít có cơ hội tiếp cận công nghệ mới – thay đổi cách làm việc: từ thủ công sang số hóa, từ tư duy quản lý sang tư duy sáng tạo. Quan trọng hơn, hoạt động này hiện thực hóa tinh thần Nghị quyết 57 khoa học, công nghệ phải đi vào đời sống, bắt đầu từ những mắt xích nhỏ nhất trong bộ máy hành chính. 

Đặc biệt, thành phố còn chú trọng bồi dưỡng thế hệ trẻ. Đầu tháng 9/2025, hơn 200 học sinh xuất sắc của TP.HCM đã hoàn thành khóa bồi dưỡng kiến thức về trí tuệ nhân tạo (AI) do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức. Điều này cho thấy quan điểm nhất quán: con người là trung tâm, giáo dục và đào tạo là nền tảng, từ đó lan tỏa đổi mới sáng tạo ra toàn hệ thống.

Hình ảnh tại Lễ bế giảng lớp bồi dưỡng kiến thức về Trí tuệ Nhân tạo (AI) cho học sinh xuất sắc tại TP.HCM.

Hạ tầng số và hệ sinh thái khởi nghiệp – nền móng cho kỷ nguyên số

Nếu con người là “nút khởi động”, thì hạ tầng số và hệ sinh thái đổi mới sáng tạo chính là “nền móng” để hiện thực hóa nghị quyết.

Ngày 16/9/2025, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM ký kết hợp tác với Trung tâm Internet Việt Nam (VNNIC), đặt mục tiêu đưa 420.000 doanh nghiệp trên địa bàn lên “ngôi nhà số” an toàn thông qua đăng ký tên miền “.vn”. Với chỉ hơn 227.000 tên miền được đăng ký tính đến nay, dư địa phát triển vẫn còn rất lớn. Thỏa thuận này không chỉ góp phần nâng cao chỉ số thương mại điện tử, mà còn xây dựng hạ tầng số hiện đại, môi trường trực tuyến an toàn cho kinh tế số phát triển.

Ông Nguyễn Hữu Yên – Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cùng ông Đỗ Quang Trung – Trưởng chi nhánh VNNIC tại TP.HCM ký kết Biên bản ghi nhớ “Phối hợp tăng cường quản lý và phát triển tài nguyên Internet trên địa bàn TP.HCM”.

Ở khía cạnh hệ sinh thái khởi nghiệp, TP.HCM thúc đẩy kết nối “bốn nhà”: Nhà nước – Doanh nghiệp – Viện trường – Quỹ đầu tư. Hội thảo ngày 10/9/2025 về liên kết vườn ươm công nghệ cho thấy, chỉ khi có nền tảng trực tuyến minh bạch, kết nối startup, nhà đầu tư và cơ quan quản lý, hệ sinh thái khởi nghiệp mới có thể phát triển bền vững. Đây cũng là bước quan trọng để thành phố tiến tới mục tiêu 5.000 startup vào năm 2030.

Lễ ký kết biên bản ghi nhớ giữa Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB) và Vườn ươm Doanh nghiệp trẻ (YESI) tại Hội thảo “Nghiên cứu xây dựng và triển khai mạng lưới, nền tảng trực tuyến liên kết vườn ươm trong các lĩnh vực công nghệ” ngày 10/9/2025.

Thách thức hiện hữu và yêu cầu bứt phá

Dù tiên phong trong triển khai Nghị quyết, TP.HCM vẫn đối diện nhiều khó khăn. Tại buổi làm việc giữa Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và Viện Phát triển chính sách ĐHQG-HCM (Trường Đại học Kinh tế - Luật) ngày 11/9/2025, các chuyên gia đã chỉ ra một số thách thức lớn. 

Trước hết là thiếu công cụ đo lường. Hiện chưa có phương pháp thống nhất để tính toán đóng góp của kinh tế số vào GRDP hay đánh giá hiệu quả đầu tư R&D, khiến việc kiểm soát tiến độ và hiệu quả triển khai gặp khó khăn.

Thứ hai là khung chính sách còn chậm. Nhiều quy định chưa theo kịp tốc độ phát triển, đặc biệt ở các lĩnh vực công nghệ mới nổi. Điều này dẫn đến tình trạng “chính sách đi sau thực tiễn”, làm giảm tốc độ triển khai.

Thứ ba là những vướng mắc về tổ chức bộ máy và nhân lực. Sau sắp xếp đơn vị hành chính, nhiều xã, phường gặp khó trong kết nối dữ liệu, chuẩn hóa hạ tầng số, đồng thời thiếu nhân lực công nghệ thông tin.

Để bứt phá, các chuyên gia kiến nghị Trung ương cần trao thêm quyền chủ động cho TP.HCM, cho phép thí điểm cơ chế đặc thù – từ sandbox (cơ chế thử nghiệm pháp lý) đến mô hình ứng dụng công nghệ mới trong quản lý đô thị, y tế, giáo dục. Đồng thời, thành phố phải ưu tiên đầu tư hạ tầng số, dữ liệu dùng chung, và đặc biệt là đào tạo – thu hút nhân lực chất lượng cao.

Dù sở hữu nhiều cơ sở giáo dục đại học cùng lực lượng lao động trẻ, TP.HCM vẫn đang phải đối diện với khoảng cách đáng kể giữa đào tạo và yêu cầu của thực tế. Việc xây dựng các trung tâm nghiên cứu ứng dụng đạt chuẩn quốc tế vừa là mục tiêu, vừa là giải pháp giữ chân nhân tài, thu hút chuyên gia quốc tế, đưa TP.HCM trở thành điểm đến của tri thức toàn cầu. 

Liên kết quốc tế và khát vọng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực

TP.HCM hiểu rằng, để thành công, việc triển khai Nghị quyết 57 phải gắn với các cam kết quốc gia và quốc tế. Thành phố định hướng phát triển đồng bộ với mục tiêu Net Zero 2050 và Chiến lược quốc gia về trí tuệ nhân tạo, nhằm tận dụng dòng vốn đầu tư quốc tế và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. 

Tại Diễn đàn Doanh nghiệp Mê Công – Hàn Quốc 2025, bà Trần Thị Diệu Thúy, Phó Chủ tịch UBND TP.HCM nhấn mạnh mục tiêu đến năm 2030, kinh tế số chiếm 40% GRDP và kêu gọi hợp tác quốc tế trong các lĩnh vực AI, thương mại điện tử, logistics thông minh. Cùng với đó, những hợp tác gần đây với Hàn Quốc, EU, Nga và tỉnh Gyeonggi (Hàn Quốc) cho thấy TP.HCM không chỉ chú trọng phát triển nội lực mà còn chủ động hòa mình vào xu thế hội nhập quốc tế.

Diễn đàn Doanh nghiệp Mê Công – Hàn Quốc lần thứ 13 diễn ra tại TP.HCM. (Nguồn ảnh: Ngọc Xuân/VOV-TP.HCM).

Nghị quyết 57 đã đặt ra cho TP.HCM một lộ trình nhiều thách thức nhưng cũng tràn đầy cơ hội. Từ những hành động ban đầu – đào tạo AI cho công chức, bồi dưỡng thế hệ trẻ, hợp tác quốc tế, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp – thành phố đã chứng minh sự chủ động và quyết liệt. 

Con đường phía trước chắc chắn không dễ dàng. Nhưng với quyết tâm chính trị, sự đồng hành của cộng đồng khoa học, doanh nghiệp và người dân, TP.HCM hoàn toàn có đủ điều kiện để hiện thực hóa khát vọng: trở thành trung tâm công nghệ và đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực, góp phần tạo động lực để cả nước bứt phá trong kỷ nguyên số.

Minh Nhã (CESTI)