Chợ Phiên Khởi nghiệp Xã hội 2025 (lần 3) với chủ đề “Khởi nghiệp xã hội - Phát triển xanh - Phát triển bền vững” đang diễn ra tại Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo TP.HCM (SIHUB), 123 Trương Định, phường Xuân Hòa, TP.HCM. Sự kiện kéo dài từ ngày 11 - 14/9/2025, bao gồm hoạt động trưng bày gian hàng, hội thảo chuyên đề, tọa đàm và chuỗi hoạt động trải nghiệm, bình chọn Top 10 gian hàng nổi bật, hướng tới mục tiêu vừa kết nối cộng đồng khởi nghiệp xã hội, vừa thúc đẩy sản phẩm, mô hình kinh doanh thân thiện môi trường, kinh tế tuần hoàn và có tác động xã hội rõ ràng.

Hàng chục gian hàng tham gia triển lãm tại Chợ phiên

Sự kiện được tổ chức trong khuôn khổ Vòng Bán kết Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025. Chợ Phiên đồng thời là không gian trưng bày cho các dự án lọt vào Vòng Bán kết, thu hút hàng trăm sản phẩm bản địa, ý tưởng khởi nghiệp xanh và doanh nghiệp xã hội đến từ nhiều tỉnh thành thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. Ban Tổ chức cho biết có 63 dự án tiêu biểu tranh tài tại Vòng Bán kết, phần lớn là các sáng kiến liên quan đến nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế tuần hoàn, năng lượng tái tạo, vật liệu thân thiện với môi trường và du lịch cộng đồng - sinh thái.

Chợ Phiên không chỉ dừng ở việc triển lãm sản phẩm; chương trình được thiết kế gồm các mảng chính: trưng bày & trải nghiệm sản phẩm, chuỗi hội thảo chuyên đề (tiêu biểu như hội thảo “Khởi nghiệp xanh và bền vững trong kỷ nguyên chuyển đổi số”), tọa đàm kết nối giữa nhà đầu tư, doanh nghiệp - ươm tạo, cùng hoạt động bình chọn Top 10 gian hàng để tôn vinh các sáng kiến có tính ứng dụng và tác động xã hội nổi bật. Những hoạt động này nhằm tạo điều kiện cho các dự án tiếp cận đối tác, chuyên gia cố vấn và công chúng, đồng thời gia tăng cơ hội gọi vốn và hợp tác thương mại.

Chợ Phiên quy tụ đa dạng thành phần, bao gồm startup xanh, doanh nghiệp xã hội, hợp tác xã, tổ chức phi lợi nhuận, nhóm cộng đồng, sinh viên và các đơn vị ươm tạo. Nhiều dự án trưng bày các sản phẩm bản địa, giải pháp xử lý phụ phẩm nông nghiệp, sản phẩm tiêu dùng thân thiện với môi trường, dịch vụ sức khỏe cộng đồng và giải pháp số hỗ trợ chuỗi cung ứng bền vững. Sự góp mặt của các đơn vị tổ chức như SIHUB, BSA và các quỹ hỗ trợ đã khẳng định hướng đi liên ngành: kết hợp chính sách, đào tạo, ươm tạo và nguồn vốn.

Trên nền tảng sự kiện, các phiên hội thảo và tọa đàm nhấn mạnh mối liên hệ giữa khởi nghiệp xã hội và phát triển xanh: làm sao để mô hình khởi nghiệp vừa tạo tác động xã hội vừa đảm bảo tính bền vững với môi trường và khả năng sinh lời. Ban Tổ chức, các chuyên gia và đại diện chính quyền/ươm tạo đã thảo luận về vai trò của chuyển đổi số (AI, thương mại điện tử, số hóa chuỗi cung ứng) như một đòn bẩy để mở rộng quy mô, tối ưu chi phí và minh bạch hóa nguồn gốc sản phẩm, từ đó giúp các doanh nghiệp xã hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn. Những nỗ lực này phù hợp với định hướng phát triển bền vững và khuyến khích các sáng kiến áp dụng tiêu chuẩn ESG trong quản trị.

Các gian hàng tại Chợ Phiên đã mang đến nhiều câu chuyện thực tế: từ doanh nghiệp chấp nhận đổi mới quy trình sản xuất để giảm phụ phẩm nông nghiệp, đến dự án tạo giá trị gia tăng cho sản phẩm bản địa thông qua thiết kế bao bì thân thiện với môi trường và kênh phân phối số. Những ví dụ này giúp minh họa cách “xanh hóa” chuỗi giá trị từ sản xuất tới tiêu dùng, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của chữ "tín và chất lượng" trong quá trình tiếp cận đối tác xuất khẩu và thị trường quốc tế.

Mặc dù nhiệt huyết cao, các dự án khởi nghiệp xã hội vẫn gặp thách thức chung: tiếp cận vốn cho giai đoạn đầu, yêu cầu chuẩn hóa và chứng nhận để mở cửa thị trường xuất khẩu, chi phí sản xuất xanh cao khi chưa đạt quy mô, và năng lực số hóa chưa đồng đều. Vì vậy, khuyến nghị từ diễn giả và Ban Tổ chức tập trung vào: tăng cường chương trình ươm tạo chuyên biệt cho doanh nghiệp xã hội, mở rộng hợp tác giữa chính quyền - viện trường - quỹ đầu tư, hỗ trợ kỹ thuật số và tiếp thị số, cũng như tạo cơ chế tài chính hỗ trợ thử nghiệm (sandbox) và ưu đãi để giảm rủi ro ban đầu cho các mô hình bền vững.

Chợ Phiên Khởi nghiệp Xã hội 2025 đã khẳng định vị trí là một điểm hẹn quan trọng cho hệ sinh thái đổi mới sáng tạo xanh tại TP.HCM: nơi các ý tưởng xã hội gặp gỡ đối tác, công chúng và nhà đầu tư; nơi sản phẩm bản địa và giải pháp công nghệ kết hợp để hiện thực hóa mục tiêu phát triển xanh, kinh tế tuần hoàn và bền vững. Sự kiện là minh chứng cho bước tiến trong nỗ lực lan tỏa các mô hình khởi nghiệp có trách nhiệm xã hội và thân thiện với môi trường ở Việt Nam.

Nhật Linh - CESTI