Đổi mới sáng tạo đợi đến đại học là quá muộn

Văn hóa đổi mới sáng tạo phải được xây dựng ngay từ giáo dục tiểu học để hướng dẫn cho học sinh cách làm việc đội nhóm, hình thành tư duy xây dựng giải pháp giải quyết vấn đề…

Đó là ý kiến của TS. Kevin Murphy - Chủ tịch J.E. Austin Associates tại sự kiện Kết nối sáng tạo Inno - Coffee tháng 12 chủ đề “Đánh giá tác động và tăng cường năng lực mạng lưới đổi mới sáng tạo cho phát triển bền vững của Thành phố Hồ Chí Minh”. Sự kiện do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức vào ngày 6/12/2024 nhằm tham khảo ý kiến chuyên gia nước ngoài về bức tranh toàn cảnh tính kết nối giữa đổi mới sáng tạo và sự phát triển kinh tế bền vững ở Thành phố, về cách thức phát triển mạng lưới đổi mới sáng tạo thêm hiệu quả. Ông Hub Langstaff – Giám đốc Quốc gia Swiss EP Vietnam cũng tham dự sự kiện này.

Chia sẻ tại sự kiện, TS. Kevin Murphy cho rằng đổi mới sáng tạo phải là ưu tiên hàng đầu của Việt Nam để thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình. Theo ông, cần chuyển đổi mô hình tăng trưởng dựa trên đầu tư sang mô hình tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo. Tuy đã có một số thành tựu về đổi mới sáng tạo nhưng Việt Nam cần nỗ lực hơn nữa để đạt được vị thế mới (xếp hạng 44/133 quốc gia về chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2024, chưa có mặt trong Top 100 cụm khoa học và công nghệ thế giới).

Báo cáo “Một quốc gia nhỏ, không giáp biển có thể trở thành mô hình đổi mới toàn cầu như thế nào” từ Diễn đàn Kinh tế Thế giới cho thấy Thụy Sĩ có hệ thống giáo dục vững chắc từ bậc mẫu giáo đến sau đại học. Nước này có mật độ các trường đại học nằm trong Top 500 tính theo đầu người cao nhất thế giới, dẫn đầu là những ngôi sao sáng trên toàn cầu là Viện Công nghệ Liên bang Thụy Sĩ (Zurich) và EPFL (Lausanne). Quy mô nhỏ đã giúp phát triển các lĩnh vực đổi mới theo chủ đề. Trong số đó có Hiệp hội Crypto Valley, có nguồn gốc từ Zug và tập trung vào phát triển chuỗi khối quốc tế; Drone Valley, với hai cơ sở tại Lausanne và Zurich, tập trung vào việc phát triển máy bay không người lái có ứng dụng trong các lĩnh vực như năng lượng mặt trời và bảo vệ môi trường; và Swiss Food and Nutrition Valley, nơi tăng cường đổi mới hệ thống thực phẩm. Thụy Sĩ chi hơn 3% GDP cho R&D, trong đó khu vực tư nhân chiếm khoảng hai phần ba.

Theo đó, khuyến nghị cho sự phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp ở TP.HCM, TS. Kevin Murphy cho rằng đổi mới sáng tạo đợi đến đại học mới bắt đầu là quá muộn. Theo ông, văn hóa đổi mới sáng tạo phải được xây dựng ngay từ giáo dục tiểu học để hướng dẫn cho học sinh cách làm việc đội nhóm, hình thành tư duy xây dựng giải pháp giải quyết vấn đề, hình thành cách suy nghĩ như thế nào để giải quyết vấn đề, chủ động phối hợp với bạn học có giải pháp tốt hơn để giải quyết vấn đề. Ở bậc trung học thì tổ chức các buổi ngoại khóa nhằm tăng cường khả năng làm việc đội nhóm ở học sinh.

Hoàng Kim (CESTI)