Ngày 09/10, trong không khí hướng về Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Báo Người Lao Động tổ chức hội thảo "TP.HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới".

Sự kiện quy tụ nhiều chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp và trí thức cùng "định vị" tầm nhìn phát triển của Thành phố Hồ Chí Minh trong giai đoạn mới, khi "siêu đô thị" đầu tiên của Việt Nam đang dần khẳng định khát vọng vươn tầm quốc tế.

Diễn đàn trí tuệ – khơi dậy khát vọng phát triển

Theo ông Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, TP.HCM đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với nhiều cơ hội song hành cùng thách thức. Không gian đô thị ngày càng chật hẹp, hạ tầng quá tải, cơ chế thể chế còn nhiều ràng buộc, trong khi yêu cầu cạnh tranh quốc tế ngày càng gay gắt. Trong bối cảnh đó, chủ trương mở rộng TP.HCM, hợp nhất với Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu, đã đánh dấu bước ngoặt lịch sử chưa từng có trong tiến trình phát triển đô thị Việt Nam.

Ông Tuân cho rằng, tầm nhìn mới là tư duy mới về không gian phát triển vùng, nơi ba cực kinh tế Bình Dương - Bà Rịa Vũng Tàu - TP.HCM hợp thành một thể thống nhất, gắn kết công nghiệp - cảng biển - tài chính - đổi mới sáng tạo. Khát vọng mới chính là tinh thần tiên phong, dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá hướng đến thành phố toàn cầu, trung tâm tài chính, công nghệ xanh và khởi nghiệp của khu vực Đông Nam Á.

Ông Tô Đình Tuân, Tổng Biên tập Báo Người Lao Động, phát biểu tại hội thảo 

Do vậy, hội thảo không chỉ là hoạt động chào mừng sự kiện chính trị mà còn là diễn đàn kết nối trí tuệ và lan tỏa khát vọng, nhằm xác lập tầm nhìn phát triển của Thành phố trong bối cảnh mới. Đây là nơi hội tụ tiếng nói của lãnh đạo, chuyên gia, doanh nghiệp và trí thức, cùng phân tích, phản biện chính sách, "hiến kế" để kiến tạo tương lai cho Thành phố trong thời kỳ hội nhập sâu rộng. Hội thảo sẽ chuyển tải toàn bộ nội dung và đề xuất các giải pháp, "hiến kế" đến lãnh đạo Thành phố trước thềm Đại hội Đảng bộ, thể hiện trách nhiệm đồng hành của báo chí trong tiến trình phát triển của TP.HCM, ông Tuân cho biết.

Phân tích về bối cảnh mới, PGS.TS. Trần Đình Thiên, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, nhận định: TP.HCM đang sở hữu "thực lực mới, sứ mệnh mới" với lợi thế vượt trội về quy mô và sự cộng hưởng sức mạnh kinh tế của ba lĩnh vực (dịch vụ thương mại - tài chính; đô thị - cảng biển - công nghiệp - du lịch; và đô thị sáng tạo - công nghiệp công nghệ cao). Để hiện thực hóa sứ mệnh mới dẫn dắt, lan tỏa phát triển tầm cao (về kinh tế xanh, kinh tế số, công nghệ cao, đổi mới sáng tạo) và đóng góp quốc gia/vùng, TP.HCM phải đặt mục tiêu tăng trưởng cao (2 chữ số) và bền vững. Ông đưa ra công thức đột phá: "Cơ cấu kinh tế mới - Thể chế mới - Giải pháp khác thường - Nỗ lực phi thường".

PGS.TS. Trần Đình Thiên, Ủy viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ, trình bày tham luận tại hội thảo

Chia sẻ góc nhìn về ý nghĩa chính trị - xã hội, bà Phạm Phương Thảo, nguyên Phó Bí thư Thành ủy, nguyên Chủ tịch Hội đồng Nhân dân TP.HCM, đánh giá cao sáng kiến tổ chức hội thảo ngay trước thềm Đại hội Đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Theo bà, đây là một hoạt động có ý nghĩa đặc biệt, không chỉ tổng kết thực tiễn phát triển mà còn khơi gợi tinh thần đổi mới sáng tạo và khát vọng vươn lên - những giá trị đã tạo nên bản sắc của Thành phố mang tên Bác.

"Định vị" mô hình siêu đô thị TP.HCM mới, ông Ngô Anh Vũ (Viện trưởng Viện Quy hoạch Xây dựng TP.HCM) đã phân tích các yếu tố về không gian và quy hoạch, cơ hội cộng hưởng dựa trên thế mạnh đặc trưng của 3 thành phần cũ (TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu) với trụ cột là tài chính - công nghiệp - đổi mới sáng tạo - logistics. Sau hợp nhất, TP.HCM mở rộng có diện tích 6.770 km² (tăng 323%); dân số gần 14 triệu người (tăng 147%); GRDP (dự kiến) khoảng 108 tỷ USD (tăng 153%), khẳng định vị thế là một trong những siêu đô thị lớn nhất Đông Nam Á.

Ông nhấn mạnh, mô hình cộng hưởng ba thành phần sẽ tạo ra hiệu ứng "1+1+1 > 3" trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong đó, TP.HCM (cũ) là đô thị lõi, trung tâm tài chính quốc tế, thủ phủ của khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI), chip bán dẫn, dữ liệu lớn; Bình Dương (cũ) tiếp tục là trung tâm công nghiệp công nghệ cao, nơi thu hút sản xuất tiên tiến, tự động hóa; Bà Rịa - Vũng Tàu (cũ) là thủ phủ kinh tế biển, phát triển năng lượng sạch, dịch vụ du lịch - giải trí gắn với biển, và hệ thống cảng biển chiến lược Cái Mép - Thị Vải. Nhờ sự cộng hưởng này, có thể thấy một sản phẩm công nghệ cao được nghiên cứu và thiết kế tại khu vực TP.HCM, sản xuất tại các nhà máy ở khu vực Bình Dương và xuất khẩu đi khắp thế giới qua cảng Cái Mép - Thị Vải một cách nhanh chóng và hiệu quả nhất. Khi gắn kết, khu vực Bình Dương trở thành "công xưởng", TP.HCM trở thành "bộ não" quản trị và R&D, còn Bà Rịa - Vũng Tàu là cửa ngõ logistics, năng lượng. Chiến lược quy hoạch mới này giúp định vị siêu đô thị TP.HCM mới trở thành trung tâm tài chính, dịch vụ, công nghệ cao, khai thác tối đa tiềm năng, thúc đẩy tăng trưởng GRDP để cạnh tranh với các siêu đô thị dẫn đầu khu vực như Singapore, Bangkok…

Khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo: động lực hiện thực hóa khát vọng

Tại hội thảo, các đại biểu cũng tập trung thảo luận ba nhóm chủ đề trọng tâm: (1) Tầm nhìn và mô hình phát triển: Vận hành TP.HCM mở rộng trong mối liên kết vùng, quy hoạch không gian phát triển siêu đô thị; (2) Khát vọng đổi mới sáng tạo: Xây dựng trung tâm khởi nghiệp, công nghệ xanh, tài chính quốc tế; (3) Huy động nguồn lực xã hội: Thúc đẩy hợp tác công – tư, phát huy vai trò doanh nghiệp tư nhân, kiều bào và giới trí thức trong phát triển Thành phố.

Hội thảo quy tụ nhiều chuyên gia, nhà quản lý, lãnh đạo sở ngành, doanh nghiệp tham dự và chia sẻ, đóng góp ý kiến

Các ý kiến đều thống nhất rằng, để hiện thực hóa tầm nhìn mới của siêu đô thị, khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo phải trở thành "xương sống" của nền kinh tế đô thị mới, là động lực cốt lõi để Thành phố hiện thực hóa khát vọng trở thành trung tâm sáng tạo hàng đầu khu vực.

Theo ông Trần Trọng Tuyên, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, để hiện thực hóa khát vọng phát triển, TP.HCM tập trung vào ba trụ cột chính: thể chế và chính sách; hạ tầng và công nghệ; nguồn nhân lực chất lượng cao. Điển hình như Thành phố đã triển khai Đề án hình thành Trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế, với mục tiêu quan trọng là giữ chân và thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao; Mô hình "Công bố Danh mục các bài toán lớn" nhằm mời gọi, huy động doanh nghiệp, các tổ chức khoa học và công nghệ tham gia giải quyết các vấn đề lớn của Thành phố.

TP.HCM cũng đang tập trung đầu tư và phát triển mạnh mẽ các dự án hạ tầng trọng điểm trong lĩnh vực khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. Tiêu biểu là Khu công nghệ cao TP.HCM (SHTP), Công viên phần mềm Quang Trung (QTSC), Trung tâm Khởi nghiệp sáng tạo (SIHUB), đồng thời mở rộng hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Becamex, kết nối các trung tâm công nghệ của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam.

Về hạ tầng số, hiện Thành phố có 11 trung tâm dữ liệu lớn và siêu lớn, tổng công suất hơn 350 MW, cùng tỷ lệ phủ sóng 5G đạt 67%, khẳng định vị thế dẫn đầu về hạ tầng số và chuyển đổi số quốc gia. Về phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, TP.HCM đặt mục tiêu 87% lao động qua đào tạo vào năm 2025, trong đó tập trung phát triển nhân lực các lĩnh vực AI, IoT, Big Data. Tính đến nay, Thành phố đã tổ chức 173 khóa đào tạo về chuyển đổi số cho hơn 40.000 cán bộ, công chức, viên chức, đồng thời triển khai chương trình AI dành cho học sinh xuất sắc, xây dựng nền tảng tri thức số từ sớm.

Song song đó, mô hình hợp tác "ba nhà" (Nhà nước – Nhà trường – Doanh nghiệp) được xem là nhân tố quyết định để thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Các thỏa thuận hợp tác giữa Đại học Quốc gia TP.HCM với các tập đoàn công nghệ lớn như CT Group và VNG là những ví dụ cụ thể cho mô hình này. TP.HCM cũng đang tích cực triển khai phong trào "Bình dân học vụ số" nhằm phổ cập tri thức và kỹ năng số cho người dân, tạo sự đồng thuận và chủ động tham gia vào công cuộc chuyển đổi số.

Phó Giám đốc Trần Trọng Tuyên cho biết thêm, TP.HCM cũng tăng cường mở rộng hợp tác quốc tế để hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Trong thời gian qua, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã chủ động triển khai nhiều chương trình hợp tác quốc tế trọng điểm, cụ thể như phối hợp với các đối tác Hàn Quốc tổ chức Cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp sinh viên Univ.Star 2025, sự kiện Us Expo 2025 thu hút hơn 200 startup Hàn Quốc và kết nối 2.000 phiên giao thương công nghệ, mở ra cơ hội hợp tác, chuyển giao và thương mại hóa sáng chế. Với Singapore, Thành phố đang xúc tiến hợp tác trong đầu tư mạo hiểm, thúc đẩy các chương trình phát triển startup và thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm. Những kết nối này không chỉ góp phần mở rộng chuỗi cung ứng công nghệ, mà còn tạo nền tảng cụ thể để hiện thực hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW, đưa đổi mới sáng tạo trở thành "xương sống" của nền kinh tế đô thị mới.

Ở góc nhìn của ngành du lịch và công nghiệp văn hóa, ông Võ Anh Tài, Phó Tổng Giám đốc Saigontourist Group, nhấn mạnh chiến lược phát triển du lịch bền vững và liên kết vùng trong bối cảnh siêu đô thị đa trung tâm. Ông đề xuất ứng dụng công nghệ, đổi mới sáng tạo sản phẩm và xây dựng hệ sinh thái du lịch thông minh để TP.HCM mới trở thành điểm đến "bốn đáng" (đáng sống, đáng đến, đáng nhớ, đáng đầu tư). Các địa phương trong siêu đô thị phải phát huy thế mạnh riêng để tạo ra các sản phẩm du lịch liên kết độc đáo: TP.HCM (trung tâm dịch vụ), Bình Dương (công nghiệp hiện đại), và Bà Rịa - Vũng Tàu (du lịch biển đảo và sinh thái).

PGS.TS. Trần Đình Thiên cũng chỉ ra rằng, công nghiệp văn hóa là "không gian phát triển đầy ắp cơ hội" và là một động lực phát triển mạnh của siêu đô thị toàn cầu. Để du lịch và công nghiệp văn hóa trở thành trụ cột kinh tế chiến lược đến năm 2045, cần có sự đột phá về thể chế đặc thù, đầu tư hạ tầng giao thông thông minh và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao.

Tổng Biên tập Tô Đình Tuân chia sẻ, tương lai của TP.HCM không chỉ được định hình bằng quy hoạch hay nguồn vốn, mà còn bởi niềm tin, ý chí và khát vọng vươn lên của con người Thành phố. Mỗi ý kiến, mỗi hiến kế hôm nay là viên gạch xây nền cho hành trình phát triển mới của TP.HCM – một thành phố sáng tạo, nhân văn và đáng sống.

Hội thảo "TP.HCM - Tầm nhìn mới, khát vọng mới" đã phác họa rõ nét hành trình mà Thành phố đang và sẽ đi: đó là đổi mới thể chế để phát huy vai trò đầu tàu quốc gia; lấy khoa học công nghệ và con người làm trung tâm của phát triển; nghĩa tình, năng động, sáng tạo để hướng tới đô thị toàn cầu.

Tổng kết các ý kiến chuyên gia, hội thảo đã đề xuất 11 nhóm giải pháp toàn diện, trong đó đáng chú ý là: Tạo đột phá về thể chế (xây dựng cơ chế đặc thù cho siêu đô thị để khai mở tiềm năng); phát triển kinh tế số và kinh tế xanh (đưa kinh tế số đạt ≥ 30% GRDP, phát triển công nghiệp sạch và kinh tế tuần hoàn); phân vai rõ ràng giữa các phân vùng, tăng cường liên kết công nghiệp (từ R&D đến sản xuất và xuất khẩu); phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao tiệm cận trình độ quốc tế; xây dựng chính quyền và quản trị minh bạch…

Lam Vân (CESTI)

Sáng ngày 9/10, tại Học viện Cán bộ TP.HCM, đoàn công tác của Thường trực Thành ủy TP.HCM do đồng chí Trần Lưu Quang - Bí thư Trung ương Đảng, Bí thư Thành ủy TP.HCM dẫn đầu đã tiến hành kiểm tra công tác chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang kiểm tra công tác chuẩn bị cho Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I.

Cùng tham gia đoàn có các đồng chí: Nguyễn Văn Được - Ủy viên Trung ương Đảng - Phó Bí thư Thành ủy - Chủ tịch UBND TP.HCM; Võ Văn Minh - Phó Bí thư Thành ủy - Chủ tịch HĐND TP.HCM; Nguyễn Phước Lộc - Phó Bí thư Thành ủy - Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP.HCM; Đặng Minh Thông - Phó Bí thư Thành ủy; Văn Thị Bạch Tuyết - Phó Bí thư Thành ủy - Trưởng Ban Tổ chức Thành ủy TP.HCM; cùng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy và các thành viên Tiểu ban văn kiện, Tiểu ban Nhân sự, Tiểu ban Tổ chức phục vụ đại hội…

Đoàn đã khảo sát thực tế tại khu vực hội trường chính, phòng thảo luận tổ, khu vực triển lãm và các hạng mục phục vụ Đại hội; đồng thời làm việc với các tiểu ban, đơn vị liên quan nhằm rà soát toàn diện tiến độ, bảo đảm mọi công tác chuẩn bị được thực hiện chu đáo, đúng kế hoạch.

Theo kế hoạch, Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I sẽ diễn ra từ ngày 13 đến 15/10/2025. Phiên trù bị được tổ chức vào sáng 13/10; phiên khai mạc và thảo luận chính thức diễn ra trong hai ngày 14 và 15/10, với sự tham dự của 550 đại biểu, trong đó có 110 đại biểu đương nhiên và 440 đại biểu được chỉ định, chia thành 12 tổ thảo luận.

Bí thư Thành ủy TP.HCM Trần Lưu Quang cùng các đại biểu trong đoàn công tác kiểm tra

trưng bày tại khu vực triển lãm không gian số.

Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang nhấn mạnh, Đại hội là sự kiện chính trị đặc biệt quan trọng, đánh dấu bước ngoặt trong quá trình hình thành và phát triển của Đảng bộ TP.HCM trực thuộc Trung ương. Do đó, các khâu chuẩn bị phải được tiến hành kỹ lưỡng, toàn diện, đảm bảo an toàn, trang trọng và tiết kiệm, thể hiện tinh thần đổi mới, sáng tạo của TP.HCM.

Thường trực Thành ủy TP.HCM cùng các đại biểu tham quan, kiểm tra khu vực ứng dụng công nghệ robot.

Một điểm mới đáng chú ý tại kỳ đại hội lần này là ứng dụng công nghệ thông tin trong toàn bộ hoạt động, hướng đến “Đại hội không giấy” - mỗi đại biểu sẽ sử dụng máy tính bảng để tra cứu tài liệu (trừ tài liệu mật). Phiên khai mạc Đại hội sẽ được truyền hình trực tiếp tại điểm cầu trung tâm Học viện Cán bộ TP và các điểm cầu trực thuộc.

Trong khuôn khổ sự kiện, TP.HCM cũng tổ chức triển lãm chuyên đề “Đảng bộ TP.HCM - Tự tin, đoàn kết, đổi mới, phát triển”, giới thiệu không gian văn hóa Hồ Chí Minh, tủ sách tư tưởng Hồ Chí Minh và các ứng dụng số hóa như bản đồ 3D, video, hình ảnh tư liệu về chặng đường 50 năm xây dựng và phát triển của thành phố.

Đánh giá chung, công tác chuẩn bị đến nay cơ bản đã hoàn tất, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao của các tiểu ban, đơn vị phục vụ và toàn thể cán bộ, đảng viên. Thường trực Thành ủy TP.HCM tin tưởng Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030 sẽ thành công tốt đẹp, tạo khí thế mới, niềm tin mới trong toàn Đảng bộ và nhân dân thành phố.

Nguyễn Tuyết - CESTI

Ngày 08/10/2025, tại Trung tâm Hội nghị tỉnh Đồng Nai (số 01 Nguyễn Ái Quốc, phường Tân Triều, tỉnh Đồng Nai), Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Đồng Nai phối hợp cùng nhiều đơn vị đã tổ chức Lễ khai mạc Ngày hội Khoa học, Công nghệ, Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số tỉnh Đồng Nai năm 2025 (Techfest Dong Nai 2025).

Các đại biểu thực hiện nghi thức nhấn nút khai mạc sự kiện Techfest Dong Nai 2025

Với chủ đề “Đường băng sáng tạo - Đồng Nai cất cánh”, sự kiện quy tụ lãnh đạo Tỉnh ủy, UBND tỉnh, đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, cùng các Sở ngành, trường đại học, viện nghiên cứu, cộng đồng doanh nghiệp và hệ sinh thái khởi nghiệp trong và ngoài tỉnh.

Phát biểu khai mạc, ông Lê Trường Sơn - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai, nhấn mạnh đây là chuỗi hoạt động quy mô lớn với hơn 200 gian hàng trưng bày cùng nhiều hội thảo chuyên đề, bao quát toàn diện những xu hướng của nền kinh tế sáng tạo. Techfest Dong Nai 2025 được kỳ vọng trở thành điểm hẹn để nhu cầu công nghệ của doanh nghiệp gặp gỡ các giải pháp từ giới khoa học và nhà cung ứng.

Ông Lê Trường Sơn - Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai phát biểu khai mạc Ngày hội

Theo ông Sơn, năm 2025 được xác định là thời điểm bản lề để Đồng Nai cụ thể hóa Nghị quyết số 57-NQ/TW, với ba trọng tâm: xây dựng hệ sinh thái khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện trong sản xuất và đời sống; phát triển hạ tầng số và đô thị thông minh tại các địa bàn chiến lược như Trấn Biên, Tân Triều, Long Thành. “Khoa học và công nghệ phải trở thành trụ cột cho tăng trưởng, đưa Đồng Nai vươn lên vị thế cửa ngõ công nghệ của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam”, ông Sơn khẳng định.

Không chỉ dừng ở trưng bày, Techfest Dong Nai năm nay đặt mục tiêu thúc đẩy thương mại hóa kết quả nghiên cứu, mở ra cơ hội ký kết hợp tác giữa doanh nghiệp và giới khoa học, đồng thời khuyến khích đầu tư vào chuyển đổi số, tài chính xanh và ESG. Những sáng kiến từ thực tiễn như: máy chẻ khoai mì tự động, thiết bị đo độ chín sầu riêng bằng sóng siêu âm ứng dụng AI, hay các giải pháp IoT trong công nghiệp được giới thiệu đã minh chứng cho sức sáng tạo của nhà khoa học và học sinh, sinh viên địa phương.

Một điểm nhấn diễn ra trong khuôn khổ Lễ khai mạc Ngày hội là Lễ ra mắt Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ tỉnh Đồng Nai.

Ông Trần Xuân Đích - Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, Bộ Khoa học và Công nghệ phát biểu tại Ngày hội

Đại diện Bộ Khoa học và Công nghệ, ông Trần Xuân Đích - Phó Cục trưởng Cục Khởi nghiệp và Doanh nghiệp công nghệ, đánh giá cao tinh thần tiên phong của Đồng Nai trong việc đưa chính sách vào hành động. Ông Đích cho biết, Bộ đang hoàn thiện 06 nghị định hướng dẫn Luật Khoa học, Công nghệ và Đổi mới sáng tạo, nhằm tạo hành lang pháp lý quan trọng cho việc thúc đẩy nghiên cứu, chuyển giao và thương mại hóa sản phẩm.

Các đại biểu tỉnh Đồng Nai tham quan gian hàng và nghe doanh nghiệp chia sẻ

Ông Võ Ngọc Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin, Thống kê và Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tham quan các gian hàng của TP.HCM trưng bày tại Techfest Dong Nai 2025

Dịp này, TP.HCM cũng góp mặt với hơn 20 gian hàng trưng bày công nghệ sẵn sàng chuyển giao. Theo ông Võ Ngọc Hải - Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin, Thống kê và Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, đây là cơ hội giới thiệu những sản phẩm nổi bật như giải pháp IoT kiểm soát ô nhiễm môi trường, công nghệ nuôi trồng nấm Đông Trùng Hạ Thảo, bún phở từ gạo lứt, hay ứng dụng nano bán dẫn giảm khí thải xe cơ giới.

Techfest Dong Nai 2025, trong dòng chảy kỷ niệm 10 năm Techfest Việt Nam, không chỉ là diễn đàn khẳng định vai trò của địa phương trong bức tranh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc gia, mà còn được kỳ vọng trở thành “bệ phóng” để Đồng Nai tiến lên vị thế trung tâm sáng tạo mới của phía Nam.

 Nhật Linh - CESTI

Hướng tới chào mừng Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố Hồ Chí Minh (TP.HCM) lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 – 2030, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM sẽ tổ chức Triển lãm với chủ đề “Đảng bộ TP.HCM - Tự tin, vững vàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Sự kiện diễn ra từ ngày 13 đến ngày 15 tháng 10 năm 2025 tại Học viện Cán bộ TP.HCM (số 324 Chu Văn An - Phường Bình Thạnh - TP.HCM).

Lan tỏa tinh thần đổi mới giai đoạn 2020 - 2025

Triển lãm nằm trong chuỗi hoạt động văn hóa, tuyên truyền và cổ động do Ủy ban nhân dân TP.HCM phát động, nhằm lan tỏa không khí phấn khởi, niềm tự hào và tinh thần đổi mới sáng tạo trong cán bộ, đảng viên và nhân dân Thành phố.

Sự kiện là dịp để tuyên truyền, quảng bá những thành tựu nổi bật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, đồng thời giới thiệu các sản phẩm tiêu biểu của TP.HCM giai đoạn 2020 - 2025. Sự kiện còn nhằm khẳng định tinh thần đổi mới, sáng tạo và hội nhập; thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào đời sống, sản xuất; cũng như tăng cường liên kết giữa các cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp và cộng đồng sáng tạo.

Không gian trưng bày đa chiều, giàu tương tác

Với quy mô khoảng 25 gian hàng, Triển lãm quy tụ sự tham gia của nhiều cơ quan, đơn vị, viện, trường, doanh nghiệp và cộng đồng khởi nghiệp sáng tạo. Các khu trưng bày được thiết kế theo hướng mở, hiện đại, dễ tiếp cận, gồm khu vực trung tâm và các khu chuyên đề nổi bật:

+ Khu trung tâm: Giới thiệu những thành tựu tiêu biểu về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số của TP.HCM giai đoạn 2020 - 2025; đồng thời mang đến khu trải nghiệm thực tế ảo, tương tác robot và tra cứu thông tin điện tử (kiosk).

+ Khu doanh nghiệp khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo: Trưng bày các sản phẩm, giải pháp của doanh nghiệp khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo - bao gồm các doanh nghiệp kỳ lân công nghệ, doanh nghiệp tham gia Sandbox… minh chứng cho sức bật sáng tạo của Thành phố trẻ trung, năng động.

+ Khu trưng bày sản phẩm từ bốn ngành công nghiệp chủ lực: Cơ khí, điện tử - công nghệ thông tin, hóa dược - cao su nhựa và lương thực - thực phẩm. Đây là nơi hội tụ những mô hình công nghệ hiện đại và hiệu quả.

+ Khu công nghệ và sản phẩm công nghệ chiến lược: Giới thiệu các xu hướng công nghệ tiên phong như trí tuệ nhân tạo (AI), bán dẫn, robot, điện toán đám mây, lượng tử, blockchain, mạng di động thế hệ mới (5G/6G)…

Đây sẽ là không gian trưng bày sống động, hiện đại và giàu tính tương tác, nơi các đại biểu tham dự Đại hội có thể trực tiếp trải nghiệm các ứng dụng công nghệ, khám phá sản phẩm sáng tạo và cảm nhận sức sống đổi mới trong từng lĩnh vực của Thành phố.

Thông qua sự kiện này, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM mong muốn tạo cầu nối giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và cộng đồng đổi mới sáng tạo, khẳng định vai trò tiên phong của TP.HCM trên hành trình ứng dụng khoa học công nghệ vào thực tiễn, lan tỏa giá trị tri thức, phát triển kinh tế tri thức và xây dựng đô thị sáng tạo, hiện đại.

Nguyễn Tuyết - CESTI

Ngày 22/9/2025, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành Kế hoạch số 97/KH-UBND về việc triển khai phong trào “Bình dân học vụ số” trên địa bàn Thành phố giai đoạn 2025 - 2026. Đây được xem là một bước đi quan trọng trong tiến trình xây dựng xã hội số, nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cơ bản đến mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt chú trọng đến các nhóm yếu thế, bảo đảm mọi người dân đều có cơ hội tiếp cận công nghệ và dịch vụ số một cách bình đẳng.

Kế hoạch đặt ra mục tiêu nâng cao năng lực công dân số, giúp người dân chủ động hơn trong việc khai thác và sử dụng các nền tảng số phục vụ học tập, lao động, sản xuất và đời sống hằng ngày. Đồng thời, phong trào cũng hướng tới việc thúc đẩy ứng dụng công nghệ vào mọi lĩnh vực xã hội, tạo nền tảng để TP.HCM bứt phá trong chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Chương trình là một bước đi quan trọng trong tiến trình xây dựng xã hội số nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cơ bản đến mọi tầng lớp nhân dân…

Theo lộ trình, đến hết năm 2025, Thành phố phấn đấu đạt các chỉ tiêu cụ thể: 80% cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong khu vực công nắm vững và sử dụng được các nền tảng, dịch vụ số phục vụ công việc; 100% học sinh trung học và sinh viên được trang bị kiến thức, kỹ năng số an toàn phục vụ học tập, nghiên cứu và sáng tạo; 80% người dân trong độ tuổi trưởng thành có kỹ năng số cơ bản và biết cách tự bảo vệ mình trên môi trường mạng; 80% người dân trong độ tuổi trưởng thành được xác nhận đạt trình độ phổ cập tri thức và kỹ năng số trên nền tảng VNeID; 80% người lao động trong các doanh nghiệp, hợp tác xã được trang bị kiến thức số cần thiết phục vụ sản xuất, kinh doanh. 

Đến năm 2026, các chỉ tiêu này sẽ được nâng lên mức 100% cho các nhóm đối tượng trên, đồng thời mở rộng sang đối tượng học sinh tiểu học, tạo nền móng vững chắc cho một thế hệ công dân số toàn diện.

Để hiện thực hóa những mục tiêu đó, Kế hoạch 97/KH-UBND đã xác định nhiều nhiệm vụ và giải pháp then chốt. Công tác truyền thông, tuyên truyền được nhấn mạnh với việc đẩy mạnh thông tin trên báo chí, mạng xã hội, đồng thời tận dụng các hình thức trực quan sinh động như infographic, video ngắn, mã QR tại các địa điểm công cộng để phổ biến thông tin về phong trào. Các chương trình phổ cập kỹ năng số sẽ được thiết kế phù hợp với từng nhóm đối tượng, tập trung vào 04 nội dung trọng tâm gồm: kỹ năng số cơ bản, bảo mật thông tin, sử dụng dịch vụ công trực tuyến và ứng dụng công nghệ trong đời sống.

Song song đó, các nền tảng số phục vụ phong trào sẽ được triển khai, trong đó nổi bật là nền tảng học tập trực tuyến quốc gia (MOOCs) “Bình dân học vụ số” của Bộ Công an và ứng dụng “Công dân số Thành phố Hồ Chí Minh”. Cộng đồng cũng được phát huy vai trò với các mô hình sáng tạo như “Cà phê sáng - Trao đổi với nhân dân”, “Gia đình số”, “Đại sứ số”, “Chợ số” hay “Tổ công nghệ số cộng đồng”, nhằm lan tỏa tinh thần học tập công nghệ từ cơ sở.

Ngoài ra, kế hoạch còn chú trọng đến việc nâng cao năng lực cho các nhóm trọng điểm thông qua các lớp bồi dưỡng, tập huấn nhằm cập nhật kiến thức về chuyển đổi số và kỹ năng số cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động. Công tác phối hợp liên ngành cũng được đặt lên hàng đầu, huy động sự tham gia đồng bộ của các Sở, ban, ngành, UBND cấp xã cùng các tổ chức chính trị - xã hội, doanh nghiệp và hiệp hội công nghệ thông tin.

Phong trào “Bình dân học vụ số” giai đoạn 2025 - 2026 được kỳ vọng sẽ tạo ra một diện mạo mới cho TP.HCM trong tiến trình chuyển đổi số, không chỉ góp phần nâng cao năng lực số cho toàn dân mà còn thúc đẩy sự phát triển của kinh tế số, xã hội số, từng bước khẳng định vị thế thành phố tiên phong trong xây dựng đô thị thông minh và xã hội số toàn diện.

 Nhật Linh - CESTI

Các doanh nhân trẻ, chủ doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME), nhà sáng lập startup đã cùng nhau thảo luận, cập nhật kiến thức và kinh nghiệm về cách biến mô hình đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp thành một hệ vận hành có thể đo lường được.

Đây cũng là điểm nhấn của hội thảo chuyên đề đặc biệt "Đổi mới sáng tạo trong quản trị SME và Startup: Tư duy thiết kế và vận hành doanh nghiệp thực chiến" do Trung tâm Khởi nghiệp Sáng tạo TP.HCM (SIHUB), Làng Kết nối Kinh doanh và Tư vấn Đào tạo thực chiến VABIX phối hợp tổ chức ngày 01/10.

Sự kiện nhằm hưởng ứng Ngày Đổi mới sáng tạo Quốc gia (01/10/2025), thu hút hơn 60 nhà lãnh đạo doanh nghiệp khởi nghiệp (startup), doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) tham gia, cùng truyền tải thông điệp: Đổi mới sáng tạo không chỉ dừng lại ở những tuyên ngôn đẹp, mà phải gắn liền với hành động thực chiến, đi vào từng quy trình, từng cấu phần của doanh nghiệp.

Hội thảo được tổ chức tại SIHUB, nhằm hưởng ứng Ngày Đổi mới sáng tạo Quốc gia (01/10/2025)

Diễn giả chính là ông Nguyễn Chí Thành, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty CP VABIX, đồng thời là nhà sáng lập Mô hình BizCar. Ông đã mang đến một góc nhìn mới mẻ và toàn diện về đổi mới sáng tạo, đặc biệt trong bối cảnh các doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt với áp lực cạnh tranh và biến động thị trường ngày càng cao.

Tại hội thảo, khái niệm đổi mới sáng tạo được "định vị" lại dưới lăng kính quản trị: đó phải là quá trình thực hiện một ý tưởng mới hoặc cải tiến đáng kể về sản phẩm, dịch vụ, quy trình, marketing, hoặc mô hình kinh doanh, nhằm tạo ra giá trị mới cho doanh nghiệp hoặc khách hàng. Nói cách khác, đổi mới sáng tạo phải là quá trình biến ý tưởng mới thành giá trị thực, thay vì chỉ dừng lại ở tuyên ngôn.

Theo mô hình BizCar, một doanh nghiệp có thể được hình dung như một chiếc ô tô với 12 cấu phần liên kết chặt chẽ: động cơ định hướng chiến lược, các bánh xe thị trường, giá trị, nhân lực, tài lực; hộp số và truyền dẫn để quản trị vận hành; thân vỏ là thương hiệu; khung gầm là tổ chức; bánh lái và tài xế là lãnh đạo và điều hành; nhớt xe là văn hóa doanh nghiệp; xăng dầu là nguồn lực lõi; và môi trường đường sá chính là bối cảnh kinh doanh.

Ông Nguyễn Chí Thành (Chủ tịch HĐQT VABIX), diễn giả chính tại hội thảo

Ông Nguyễn Chí Thành nhấn mạnh, khi doanh nghiệp nhìn thấy rõ "chiếc xe" của mình, họ có thể xác định được bộ phận nào đang yếu, đâu là "bánh xe" đang trượt, đâu là cấu phần cần siết chặt. Cách tiếp cận này đặt trọng tâm vào kết quả và đo lường, giúp lãnh đạo doanh nghiệp ra quyết định đúng thứ tự ưu tiên, biết được "bánh" nào cần đổi mới trước trong hệ thống tổng thể của mình. Nếu bức tranh tổng thể của doanh nghiệp chưa rõ ràng, đổi mới dễ rơi vào tình trạng manh mún, chỉ là khẩu hiệu đẹp nhưng khó biến thành kết quả. Tư duy này cũng giúp SME và startup thoát khỏi tình trạng "chữa cháy cục bộ", thay vào đó là một hành trình đổi mới có định hướng, có thứ tự và có thể lặp lại để tạo thành vòng tròn cải tiến liên tục.

Một điểm quan trọng cũng được chia sẻ tại hội thảo là chiến lược đổi mới cần kết hợp cả "từ trên xuống" và "từ dưới lên". Nếu thiếu khung chiến lược lớn từ lãnh đạo, doanh nghiệp dễ rơi vào tình trạng đổi mới manh mún, thiếu gắn kết. Ngược lại, nếu chỉ có chiến lược từ lãnh đạo mà thiếu động lực từ đội ngũ nhân sự, thì những kế hoạch đổi mới cũng khó đi vào vận hành thực tế. Do vậy, cần có sự đồng tiến hoá giữa chiến lược và thực thi để đảm bảo doanh nghiệp vừa có tầm nhìn dài hạn vừa có sức mạnh triển khai từ đội ngũ. Sự kết hợp này để tránh tình trạng phá vỡ lợi thế tổng thể vì các cải tiến cục bộ.

Theo ban tổ chức, hội thảo không chỉ dừng lại ở các khái niệm, mà được thiết kế như một phiên thực hành thực chiến. Các doanh nghiệp tham gia được mời nhận diện "bánh xe ưu tiên" cần đổi mới trong quý tới, phác thảo phiên bản BizCar cho chính mình và cùng thảo luận những chỉ số đo lường hiệu quả.

Các đại biểu tham dự và chụp hình lưu niệm tại hội thảo  

Những ý kiến trao đổi, chia sẻ tại hội thảo cũng cho thấy nhu cầu lớn của SME và startup về một công cụ quản trị thực chiến, vừa khoa học vừa dễ áp dụng. Với đặc thù hạn chế về nguồn lực, SME và startup Việt Nam giống như những chiếc xe nhỏ, cần vừa bền bỉ, linh hoạt, vừa tiết kiệm nhiên liệu. BizCar gợi mở một ngôn ngữ chung để gắn kết chiến lược, thị trường, sản phẩm, con người, tài chính và vận hành. Mỗi cấu phần đều có điểm đo, giúp doanh nghiệp ưu tiên nguồn lực đúng chỗ, giảm rủi ro "đổi mới sai bánh" và rút ngắn khoảng cách từ ý tưởng đến kết quả. Trong bối cảnh hội nhập và chuyển đổi số, việc tích hợp công nghệ và dữ liệu được xem là "nhớt" cho cả hệ thống vận hành BizCar. Điều này đảm bảo chiếc xe doanh nghiệp có thể hoạt động một cách bền bỉ, linh hoạt và tiết kiệm nhiên liệu, đây là những tiêu chí sống còn đối với SME và startup.

Lam Vân (CESTI)

Ngày 1/10, tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Bộ Khoa học và Công nghệ công bố kết quả Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (Provincial Innovation Index - PII). Đây là năm thứ ba liên tiếp bộ chỉ số này được triển khai và trở thành công cụ phản ánh bức tranh toàn diện về năng lực đổi mới sáng tạo của các tỉnh, thành phố trên cả nước.

PII được Việt Nam triển khai từ năm 2023, dựa trên kinh nghiệm của Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu (Global Innovation Index - GII) nhưng điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn phát triển. Khác với các chỉ số kinh tế thuần túy, PII phản ánh toàn diện năng lực đổi mới sáng tạo của từng địa phương, từ hạ tầng, nhân lực, môi trường kinh doanh đến kết quả đầu ra như sản phẩm, dịch vụ và tác động kinh tế - xã hội. Nhờ vậy, bộ chỉ số trở thành kim chỉ nam giúp các địa phương nhận diện điểm mạnh, điểm yếu, từ đó đề ra chính sách và giải pháp phát triển phù hợp.

TP.HCM khẳng định vai trò trung tâm đổi mới sáng tạo phía Nam

Theo báo cáo PII 2025, TP.HCM đạt 59,33 điểm và giữ vị trí thứ hai. Thành phố có điểm đầu vào 65,21, phản ánh thế mạnh về hạ tầng, nguồn lực và môi trường hỗ trợ đổi mới sáng tạo, trong khi điểm đầu ra đạt 53,44, cho thấy dư địa để tiếp tục cải thiện khả năng thương mại hóa kết quả nghiên cứu.

Với dân số khoảng 13,6 triệu người và GRDP năm 2024 đạt 2.715.781,9 tỷ đồng – cao nhất cả nước – TP.HCM không chỉ là trung tâm kinh tế mà còn là động lực thúc đẩy khoa học, công nghệ ở khu vực phía Nam. Việc duy trì vị trí thứ hai giúp tạo thế cân bằng chiến lược với Hà Nội, đồng thời mở rộng sức lan tỏa của hệ sinh thái đổi mới sáng tạo ra toàn vùng.

Hà Nội giữ vững ngôi đầu ba năm liên tiếp 

Đứng đầu bảng xếp hạng năm nay, Hà Nội đạt 65,68 điểm – mức cao nhất cả nước. Thành phố đạt kết quả nổi bật ở 18/52 chỉ số thành phần, phản ánh sự phát triển cân đối giữa đầu vào (67,01 điểm) và đầu ra (64,34 điểm). Đây là năm thứ ba liên tiếp Hà Nội giữ ngôi đầu, sau các năm 2023 và 2024. 

Với diện tích 3.359,84 km², dân số hơn 8,7 triệu người và GRDP năm 2024 đạt 1.425.521,3 tỷ đồng, Hà Nội đã chứng minh khả năng biến tiềm lực kinh tế thành sản phẩm, dịch vụ và giá trị dựa trên tri thức, công nghệ. Thành quả này không chỉ nhờ đầu tư hạ tầng khoa học - công nghệ mà còn đến từ chính sách khởi nghiệp sáng tạo và hợp tác quốc tế. 

Quảng Ninh, Hải Phòng và Huế bứt phá vào nhóm dẫn đầu

Ngoài hai đô thị đặc biệt, ba địa phương khác góp mặt trong nhóm dẫn đầu là Quảng Ninh, Hải Phòng và Huế.

Quảng Ninh giữ vị trí thứ ba với 58,41 điểm, nhờ sự bứt phá trong phát triển bền vững và ứng dụng công nghệ vào quản trị, du lịch, năng lượng tái tạo. Hải Phòng đứng thứ tư với 58,09 điểm, nổi bật bởi hạ tầng logistics và công nghiệp gắn liền với đổi mới sáng tạo. Huế, với 49,37 điểm, lần đầu tiên góp mặt trong Top 5, khẳng định nỗ lực của một đô thị quy mô nhỏ nhưng giàu tiềm năng, phát huy lợi thế giáo dục, y tế và di sản để thúc đẩy sáng tạo.

Sự hiện diện của ba địa phương này trong nhóm dẫn đầu cho thấy đổi mới sáng tạo không chỉ tập trung ở các đô thị đặc biệt mà đang lan tỏa đến nhiều vùng miền khác của đất nước. 

PII – động lực chiến lược cho phát triển và hội nhập quốc tế

PII không chỉ là thước đo mà còn là công cụ giúp các địa phương nhận diện rõ vị thế và định hình chiến lược phát triển. Các số liệu được tổng hợp từ nguồn chính thống của các bộ, ngành và địa phương, bảo đảm tính minh bạch và độ tin cậy cao. Nhờ đó, PII trở thành cơ sở khoa học để hoạch định chính sách, tập trung nguồn lực vào những lĩnh vực trọng tâm, đồng thời thúc đẩy cạnh tranh lành mạnh giữa các địa phương.

PII còn tạo dấu ấn trên trường quốc tế. Trong chuyến thăm Việt Nam gần đây, Tổng giám đốc Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) Daren Tang đánh giá cao sáng kiến này, cho rằng PII đã truyền cảm hứng cho nhiều quốc gia khác như Ấn Độ, Cuba, Brazil.

Theo Báo cáo GII 2025, Việt Nam đứng thứ 44/139 nền kinh tế, trong đó ba chỉ số thành phần – nhập khẩu công nghệ cao, xuất khẩu công nghệ cao và xuất khẩu hàng hóa sáng tạo – đều ở nhóm dẫn đầu thế giới. Đây là minh chứng cho sự tiến bộ vượt bậc của Việt Nam trong nỗ lực nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo và hội nhập toàn cầu.

Trong bối cảnh kinh tế số và kinh tế tri thức ngày càng giữ vai trò chủ đạo, PII trở thành công cụ hữu hiệu để đo lường hiệu quả quản trị, năng lực nguồn nhân lực và khả năng tiếp nhận công nghệ. Từ đó, mỗi địa phương có thể xây dựng chiến lược phát triển phù hợp, bứt phá dựa trên tri thức và công nghệ.

Từ một sáng kiến nội địa, PII đã trở thành động lực mới cho sự phát triển bền vững, đồng thời là công cụ chiến lược để Việt Nam khẳng định hình ảnh quốc gia năng động, sáng tạo và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Minh Nhã (CESTI)

Phụ nữ làm khoa học vẫn đang phải vượt qua nhiều rào cản, từ định kiến giới, áp lực gia đình đến thiếu cơ chế hỗ trợ đặc thù... Thế nhưng, những "bông hồng trí tuệ" Việt đang dần khẳng định vị thế với những đóng góp quan trọng và khát vọng bứt phá trong khoa học.

Thông điệp được đưa ra tại hội thảo "Dấu ấn trí tuệ của nhà khoa học nữ Việt Nam và khát vọng bứt phá trong kỷ nguyên mới" do Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Đại học Quốc gia TP.HCM và Báo Phụ Nữ TP.HCM phối hợp tổ chức ngày 28/8/2025, trong bối cảnh cả nước đang nỗ lực thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Hội thảo diễn ra tại TP.HCM, quy tụ nhiều nhà khoa học nữ tiêu biểu, lãnh đạo các cơ quan quản lý và chuyên gia, không chỉ là dịp tôn vinh những đóng góp của các nhà khoa học nữ mà còn là diễn đàn để thảo luận về những thách thức và giải pháp tháo gỡ rào cản, đồng thời khẳng định thông điệp mạnh mẽ: hỗ trợ phụ nữ làm khoa học không phải là ưu ái, mà là hành động công bằng để khơi mở tiềm năng của một nửa dân số trong công cuộc kiến tạo tương lai.

Theo bà Lý Việt Trung, Tổng Biên tập Báo Phụ Nữ TP.HCM, khoa học và công nghệ là một trong 8 lĩnh vực của mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới. Hiện nay, Việt Nam có khoảng 46% nhân lực nghiên cứu là nữ - một con số ấn tượng so với mức trung bình toàn cầu, nhưng tỷ lệ phụ nữ ở các vị trí lãnh đạo học thuật và trong các lĩnh vực STEM vẫn còn khiêm tốn.

Những thông tin trao đổi tại hội thảo là những ý kiến tâm huyết, các khuyến nghị chính sách nhằm đóng góp cho việc xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo bao trùm và phát triển bền vững, nơi phụ nữ được khích lệ dấn thân, được tạo điều kiện phát triển bình đẳng và được tôn vinh xứng đáng, bà Lý Việt Trung chia sẻ.

GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai (Phó Giám đốc ĐHQG-HCM) trình bày tham luận tại hội thảo

Với tham luận Nữ trí thức - nhân tố kết nối "ba nhà" và kiến tạo đột phá khoa học công nghệ trong kỷ nguyên mới, GS.TS Nguyễn Thị Thanh Mai (Phó Giám đốc ĐHQG-HCM) khẳng định: Những bông hồng trí tuệ của Việt Nam không chỉ làm đẹp cho đời mà còn là những người kiến tạo tri thức, dẫn dắt đổi mới, góp phần thực hiện khát vọng phát triển của dân tộc. Bà nhấn mạnh vai trò của nữ trí thức trong mô hình hợp tác "ba nhà" (nhà nước, nhà trường, doanh nghiệp), nơi phụ nữ không chỉ là người thực hiện mà còn là chất xúc tác quan trọng, giúp kết nối tri thức với thực tiễn và khơi dậy cảm hứng đổi mới trong cộng đồng.

Tuy nhiên, bà Mai cũng chỉ rõ những thách thức mà phụ nữ làm khoa học đang đối diện như khoảng cách giới ở các vị trí quản lý, thiếu cơ hội tiếp cận các dự án lớn, định kiến vô hình trong lựa chọn lĩnh vực nghiên cứu. Bà ví khát vọng dân tộc như một cỗ đại bàng vươn đôi cánh, thì một trong hai cánh đó không thể thiếu sức mạnh từ những "đôi cánh nhỏ" của hàng triệu người phụ nữ tài năng, nhiệt huyết. Bà Mai cho rằng, Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị đã trao sứ mệnh cho phụ nữ nhiều ngang nam giới là "lời hiệu triệu" để các nhà khoa học nữ dám nghĩ dám làm, dẫn dắt sáng tạo. "Trao cơ hội cho phụ nữ làm khoa học không phải là ưu ái, mà là đầu tư thông minh cho tương lai", bà nhấn mạnh.

Theo PGS.TS Nguyễn Minh Hoà (Chuyên gia Xã hội học và Phát triển đô thị), phụ nữ làm khoa học thường phải chịu "gánh nặng kép" khi vừa phải gánh vác việc nhà, chăm sóc gia đình vừa phải đối mặt với áp lực công việc, đặc biệt trong một lĩnh vực đòi hỏi sự tập trung cao và không ngừng cập nhật tri thức. Ông Hòa khẳng định, nghiên cứu khoa học không phải là một công việc làm thêm, mà phải là một sự nghiệp, một công việc thực sự nghiêm túc, đòi hỏi chấp nhận hy sinh rất nhiều về thời gian và công sức. Do đó, phụ nữ làm khoa học cần phải có lòng đam mê, sự kiên định và cả sự chia sẻ từ phía gia đình.

PGS.TS Bùi Hồng Đăng, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công thương TP.HCM chia sẻ tại hội thảo

Từ góc độ của một trường đại học, PGS.TS Bùi Hồng Đăng, Chủ tịch Hội đồng Trường Đại học Công thương TP.HCM đã chia sẻ những kinh nghiệm, chính sách hỗ trợ toàn diện dành cho nữ giảng viên, nhà khoa học nữ tại trường. Các chính sách này bao gồm tạo môi trường làm việc linh hoạt, thân thiện, với các dịch vụ hỗ trợ như nhà trẻ trong khuôn viên trường, tư vấn tâm lý, các chương trình vinh danh, truyền thông để tôn vinh đóng góp của phụ nữ trong nghiên cứu khoa học.

Ở góc nhìn doanh nghiệp, bà Nguyễn Ngọc Tuyết Trinh (Phó Tổng Giám đốc L’Oréal Việt Nam) chỉ ra 6 thách thức lớn mà phụ nữ làm khoa học thường gặp: định kiến văn hóa khiến phụ nữ ít hiện diện trong các ngành kỹ thuật, công nghệ; gánh nặng gia đình, dẫn đến gián đoạn sự nghiệp; thiếu cơ chế linh hoạt để hỗ trợ phụ nữ cân bằng công việc - cuộc sống; rào cản tiếp cận vị trí lãnh đạo học thuật; cơ hội công bố quốc tế và tham gia dự án lớn hạn chế; thiếu kết nối cộng đồng hỗ trợ nữ trí thức trẻ. Bà đề xuất một "lộ trình chiến lược" trao quyền cho phụ nữ, bao gồm: cải cách chính sách, kết nối hệ sinh thái hỗ trợ toàn diện và tôn vinh các nhà khoa học nữ để tạo ra một cộng đồng khoa học nữ mạnh mẽ, đa dạng và năng động. Chương trình "L’Oreal – UNESCO For Women in Science" là sáng kiến toàn cầu của L’Oréal và UNESCO đã được triển khai tại Việt Nam. Chương trình được ví như "giải Nobel dành cho phụ nữ", đã trao tặng nhiều suất học bổng, vinh danh các nhà khoa học nữ tài năng, đồng thời tổ chức các chương trình truyền cảm hứng STEM cho nữ sinh. Đây là những bước đi cụ thể nhằm tạo động lực, trao quyền và thúc đẩy sự hiện diện của phụ nữ trong khoa học.

TS.BS Trịnh Hoàng Kim Tú (Trung tâm Y Sinh học phân tử - Đại học Y Dược TP.HCM) trình bày tham luận tại hội thảo

Tại hội thảo, TS.BS Trịnh Hoàng Kim Tú (Trung tâm Y Sinh học phân tử - Đại học Y Dược TP.HCM) cũng chia sẻ câu chuyện truyền cảm hứng về hành trình nghiên cứu và kết nối khoa học quốc tế. Nhóm nghiên cứu của bà đã hợp tác với các nhà khoa học tại Hồng Kông - Hàn Quốc để tự tách dị nguyên từ hải sản Việt Nam, giúp giảm chi phí và tự chủ công nghệ, không phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu… Bà Kim Tú cho rằng, rào cản pháp lý và thiếu chính sách thương mại hóa kết quả nghiên cứu khiến nhiều công trình khoa học khó đi vào thực tiễn. Bà kiến nghị hoàn thiện hành lang pháp lý, chính sách ưu đãi thuế và cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng khoa học công nghệ, song song với việc tăng cường hợp tác quốc tế để tiếp cận công nghệ lõi.

Hội thảo quy tụ nhiều nhà khoa học nữ tiêu biểu, lãnh đạo các cơ quan quản lý và chuyên gia tham dự 

Ông Phạm Huỳnh Quang Hiếu, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, cho biết: Thành phố tự hào có đội ngũ trí thức đông đảo, trong đó phụ nữ chiếm gần 49,9% tổng số nhân lực nghiên cứu - phát triển. Nhiều công trình nghiên cứu, sáng kiến của nữ trí thức TP.HCM đã có đóng góp quan trọng trong các lĩnh vực ưu tiên như y sinh học, công nghệ cao, chuyển đổi số, nông nghiệp đô thị và công nghệ môi trường. Song, cũng cần nhìn nhận thẳng thắn rằng: tỷ lệ nữ chủ trì nhiệm vụ KH&CN hay tham gia hội đồng tư vấn, tuyển chọn, nghiệm thu còn hạn chế (chỉ khoảng 25-32%). Điều này đòi hỏi những cơ chế hỗ trợ đặc thù để tạo môi trường công bằng, khuyến khích phụ nữ vươn lên khẳng định vai trò lãnh đạo học thuật.

Ông Phạm Huỳnh Quang Hiếu, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tại hội thảo

Ông Hiếu nhấn mạnh: Hỗ trợ phụ nữ làm khoa học không phải là sự "ưu ái", mà là hành động công bằng, là một chiến lược đầu tư thông minh để gia tăng sự đa dạng, sáng tạo và tính bền vững của hệ sinh thái khoa học - công nghệ Thành phố. Ông cho biết, TP.HCM đang triển khai đồng bộ các nhóm giải pháp về cơ chế chính sách bình đẳng trong nghiên cứu khoa học; xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo mở, không rào cản; hình thành các mô hình hỗ trợ chuyên biệt, đầu tư cho nhân lực nữ trong lĩnh vực mũi nhọn. Cụ thể, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã và đang tham mưu triển khai cơ chế cộng điểm ưu tiên cho nhà khoa học nữ có thời gian gián đoạn hợp lý, cho phép linh hoạt tiến độ nghiên cứu và lồng ghép yếu tố giới vào đánh giá hiệu quả các chương trình khoa học trọng điểm. Đồng thời, đẩy nhanh việc xây dựng nền tảng dữ liệu dùng chung, kết nối nguồn tài trợ và cơ sở dữ liệu chuyên gia để hỗ trợ nữ trí thức tham gia mạnh mẽ vào hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Sở cũng đang nghiên cứu thí điểm Quỹ hỗ trợ nhà khoa học nữ trẻ, xây dựng các "vườn ươm tài năng nữ" theo mô hình 3 trong 1 (cung cấp tài chính ban đầu, kết nối cố vấn, đào tạo kỹ năng mềm) và phối hợp với Hội Nữ trí thức để vận hành Mạng lưới Nữ khoa học - công nghệ TP.HCM.

PGS.TS Huỳnh Thành Đạt (Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) tin tưởng rằng: với sự đồng bộ từ chính sách vĩ mô, sự đổi mới trong giáo dục, đào tạo cùng những hành động cụ thể, quyết liệt, sẽ ngày càng có nhiều nhà khoa học nữ Việt Nam hiện diện trên các diễn đàn khoa học trong và ngoài nước, khẳng định vị thế của những "bông hồng trí tuệ Việt"… Ông đề nghị cụ thể hóa bình đẳng giới trong luật về khoa học - công nghệ, đồng thời tạo môi trường đổi mới sáng tạo để phụ nữ dám nghĩ, dám làm, dám bứt phá, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia phát triển vào năm 2045.

PGS.TS Huỳnh Thành Đạt (Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương) phát biểu tại hội thảo

Ông cũng nêu 5 nhóm giải pháp chính để cụ thể hóa mục tiêu của Nghị quyết số 57-NQ/TW: xây dựng môi trường làm việc thân thiện, bình đẳng, nâng cao nhận thức xã hội, giải quyết vấn đề "gánh nặng kép"; cải thiện chính sách, đảm bảo phụ nữ có cơ hội tiếp cận các nguồn lực và vị trí lãnh đạo một cách công bằng; hỗ trợ tài chính và phát triển chuyên môn (các quỹ, chương trình hỗ trợ riêng cho nữ giới làm khoa học); tăng cường đào tạo kỹ năng lãnh đạo, giúp nữ trí thức có thêm cơ hội tham gia vào các vị trí lãnh đạo, hoạch định chính sách; đẩy mạnh truyền thông, tôn vinh, lan tỏa những câu chuyện thành công, truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ.

Lam Vân (CESTI)

Việc đo lường chính xác TFP là vô cùng quan trọng để đánh giá cả hiệu quả kinh tế cũng như tiến trình phát triển tổng thể, từ đó định hướng các chính sách phát triển kinh tế - xã hội và khoa học công nghệ của Thành phố tập trung vào nâng cao năng suất và hiệu quả.

Tầm quan trọng của năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP)

Sự tăng trưởng của một quốc gia là một chỉ tiêu đánh giá sự ổn định và phát triển của quốc gia đó. Sự tăng trưởng này thường được đánh giá thông qua sự tăng lên trong khối lượng của cải tiêu dùng của quốc gia, được thể hiện bằng cách sử dụng tốt hơn các yếu tố sản xuất (đầu vào) với mức hao phí ngày càng ít hơn nhằm mục đích thu được nhiều hơn và có chất lượng hơn các sản phẩm (đầu ra). Quan hệ tỷ lệ giữa “kết quả đầu ra” với “yếu tố đầu vào” được xác định thông qua chỉ tiêu “năng suất”. Năng suất có thể được đo lường, đánh giá cho từng nhân tố, nhóm hay toàn bộ các nhân tố tham gia vào quá trình sản xuất. Việc đo lường năng suất cho từng nhân tố thì dễ thực hiện hơn nhưng các phân tích tính toán thì không dễ dàng.

Các nhà phân tích kinh tế đã phát hiện ra rằng, ở các quốc gia có trình độ phát triển cao, trong tốc độ tăng lên của kết quả sản xuất, bên cạnh đóng góp do các yếu tố tăng thêm từ lao động và vốn thì vẫn còn lại một lượng đáng kể tác động đến kết quả sản xuất. Tác động này tùy thuộc vào quá trình áp dụng ngày càng nhiều hơn các tiến bộ khoa học - công nghệ, tri thức quản lý hiện đại.

Một cách tổng quát, phần tác động này gọi là năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP - Total Factor Productivity). TFP là sự phản ánh đóng góp của các yếu tố vô hình như kiến thức - kinh nghiệm - kỹ năng lao động, cơ cấu lại nền kinh tế hay hàng hoá - dịch vụ, chất lượng vốn đầu tư (chủ yếu là chất lượng thiết bị công nghệ, kỹ năng quản lý),... Tác động của TFP không trực tiếp như năng suất bộ phận mà phải thông qua sự biến đổi của các yếu tố hữu hình, đặc biệt là lao động và vốn.

Như vậy, TFP không chỉ là một chỉ tiêu kinh tế đơn thuần, mà là chỉ tiêu phản ánh kết quả sản xuất mang lại do nâng cao hiệu quả sử dụng vốn và lao động (các nhân tố hữu hình), căn cứ vào tác động của các nhân tố đổi mới công nghệ, hợp lý hóa sản xuất, cải tiến quản lý, nâng cao trình độ lao động của công nhân.

Từ đó, có thể thấy rằng kết quả sản xuất sẽ đến từ 3 thành phần: (1) phần do vốn tạo ra, (2) phần do lao động tạo ra; (3) phần do nhân tố tổng hợp tạo ra. Do đó, không nhất thiết lúc nào cũng phải tăng lao động hoặc vốn để tăng đầu ra.

Việc gia tăng kết quả đầu ra có thể bằng cách sử dụng tối ưu nguồn lao động và vốn, cải tiến quá trình công nghệ, trình độ quản lý, trong đó các nhân tố đầu vào được phối hợp sử dụng tốt nhất. Vì vậy, TFP sẽ phản ánh chính xác hiệu quả sử dụng của vốn và lao động, là chỉ tiêu quan trọng để đánh giá chất lượng tăng trưởng cũng như sự phát triển bền vững của nền kinh tế, là căn cứ để phân tích hiệu quả kinh tế vĩ mô và đánh giá sự tiến bộ khoa học - công nghệ của mỗi ngành, mỗi địa phương và mỗi quốc gia.

(Ảnh minh họa)

Tính toán TFP ở cấp độ địa phương, đặc biệt là cho TP.HCM, đòi hỏi một cách tiếp cận riêng biệt, kết hợp giữa việc áp dụng nguyên tắc tính toán quốc tế và điều chỉnh phù hợp với đặc điểm kinh tế địa phương. Việc chuyển đổi từ sử dụng vốn tích lũy sang vốn dịch vụ là một bước tiến quan trọng, nhưng cũng đặt ra thách thức lớn về dữ liệu và phương pháp ước lượng. So sánh với cấp quốc gia, tính toán TFP ở cấp địa phương có thể cung cấp cái nhìn chi tiết và sâu sắc hơn về động lực tăng trưởng của một đô thị lớn như TP.HCM, nhưng kết quả cần được diễn giải cẩn thận, có tính đến các đặc thù và hạn chế của dữ liệu địa phương. Vì thế, việc tính toán TFP cho TP.HCM không chỉ là bài toán kỹ thuật mà còn là cơ hội để hiểu rõ hơn về động lực tăng trưởng của đô thị này, từ đó đưa ra các chính sách phát triển kinh tế hiệu quả và bền vững, nâng cao chất lượng quản lý và phát triển kinh tế địa phương trong bối cảnh hội nhập và cạnh tranh toàn cầu ngày càng gia tăng.

TFP phản ánh chính xác hiệu quả sử dụng của vốn và lao động.

Tuy nhiên đến nay, một trong những rào cản cơ bản là chỉ tiêu tính toán đóng góp của TFP vào tăng trưởng kinh tế "chưa nằm trong Hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh/thành phố". Sự thiếu vắng này trong hệ thống thống kê chính thức dẫn đến việc các số liệu TFP thường mang tính chất nghiên cứu riêng lẻ, thiếu sự công nhận chính thức, không được theo dõi một cách hệ thống và liên tục. Điều này gây khó khăn cho việc so sánh, đối chiếu qua các thời kỳ hoặc giữa các địa phương, làm giảm tính hữu dụng của TFP trong công tác quản lý và điều hành kinh tế. Việc TFP chưa được đưa vào hệ thống chỉ tiêu thống kê cấp tỉnh/thành phố không chỉ là một thiếu sót về mặt kỹ thuật mà còn cản trở khả năng phân tích so sánh và học hỏi chính sách giữa các địa phương.

Đại diện nhóm thực hiện báo cáo kết quả nhiệm vụ.

Được sự hỗ trợ của Sở KH&CN TP.HCM, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vinh và nhóm cộng sự công tác tại Viện Nghiên cứu và Tư vấn phát triển vùng (đơn vị trực thuộc Đại học Kinh tế TP. Hồ Chí Minh - UEH) đã triển khai thực hiện nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Tỷ trọng đóng góp năng suất các nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng của Thành phố Hồ Chí Minh”. Đây là nội dung quan trọng, là cơ sở để tham mưu cho Thành phố đưa ra các chính sách trong việc nâng cao đóng góp của TFP vào tăng trưởng kinh tế.

TFP làm rõ các thành phần trong tăng trưởng kinh tế ở TP.HCM

PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vinh - chủ nhiệm triển khai nhiệm vụ cho biết, kết quả phân tích cho thấy TFP của TP.HCM chịu ảnh hưởng đồng thời từ nhiều nhóm yếu tố cấu thành, trong đó nổi bật là thể chế, cơ sở hạ tầng, năng lực cạnh tranh, toàn cầu hóa, nguồn vốn, chất lượng nhân lực và các yếu tố về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

TFP của TP.HCM chịu ảnh hưởng đồng thời từ nhiều nhóm yếu tố.

Trước hết, thể chế và chính sách giữ vai trò trung tâm trong việc định hình môi trường cho TFP phát triển. TP.HCM đã có những bước tiến nhất định trong cải cách hành chính, thúc đẩy cơ chế tự chủ, cũng như tạo điều kiện thuận lợi hơn cho đổi mới sáng tạo. Tuy nhiên, độ trễ thể chế, sự thiếu đồng bộ giữa các chính sách ngành, và năng lực thực thi chưa đều vẫn là rào cản lớn đối với việc phát huy hiệu quả năng suất nội sinh của nền kinh tế. Trong khi đó, cơ sở hạ tầng, cả vật chất và số hóa, đã được đầu tư tương đối mạnh trong những năm gần đây, đặc biệt là trong lĩnh vực giao thông đô thị, ICT. Tuy nhiên, khoảng cách giữa mức đầu tư và mức độ đồng bộ, hiện đại hóa vẫn hiện hữu. Điều này làm hạn chế khả năng kết nối, lan tỏa tri thức và giảm hiệu suất sản xuất của doanh nghiệp, từ đó ảnh hưởng đến TFP một cách gián tiếp nhưng rõ rệt.

Tính cạnh tranh và mức độ mở cửa của nền kinh tế Thành phố được đánh giá là cao so với mặt bằng quốc gia, giúp thúc đẩy đổi mới sáng tạo và thu hút đầu tư. Tuy nhiên, thị trường lao động và thị trường công nghệ vẫn còn những điểm nghẽn như thiếu minh bạch, chi phí tuân thủ cao và khoảng cách giữa các nhóm doanh nghiệp, khiến cho hiệu quả lan tỏa năng suất từ doanh nghiệp FDI đến doanh nghiệp trong nước chưa đạt như kỳ vọng. Tác động của toàn cầu hóa thể hiện rõ qua sự tham gia ngày càng sâu của TP.HCM vào chuỗi giá trị toàn cầu. Điều này tạo cơ hội tiếp nhận công nghệ, nâng cao tiêu chuẩn sản xuất và cải thiện kỹ năng lao động. Tuy nhiên, năng lực hấp thụ công nghệ còn yếu và thiếu cơ chế gắn kết hiệu quả giữa khu vực FDI và khu vực tư nhân trong nước đã làm giảm giá trị gia tăng thực sự từ hội nhập.

Nguồn vốn đầu tư cho công nghệ trên địa bàn Thành phố tương đối dồi dào, nhưng việc phân bổ chưa thực sự hướng vào các lĩnh vực có tiềm năng nâng cao năng suất dài hạn như R&D, hạ tầng số, công nghệ cao và phát triển công nghệ lõi. Khả năng tiếp cận tài chính của khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn còn hạn chế, do thiếu các công cụ tài chính phù hợp và chưa có hệ sinh thái hỗ trợ đủ mạnh. Bên cạnh đó, đầu tư mạo hiểm cho các hoạt động đổi mới sáng tạo và công nghệ vẫn ở quy mô nhỏ, manh mún, thiếu cơ chế phối hợp công – tư hiệu quả, dẫn đến việc hình thành và phát triển các chuỗi đổi mới có giá trị gia tăng cao còn chậm so với tiềm năng.

Nguồn nhân lực là yếu tố quyết định TFP trong trung và dài hạn, tuy nhiên Thành phố đang đối mặt với tình trạng thiếu hụt lao động có kỹ năng số và kỹ năng mềm, cũng như hiện tượng chảy máu chất xám ngày càng rõ rệt. Xu hướng các gia đình khá giả đưa con ra nước ngoài học tập và định cư dài hạn đã khiến nguồn cung nhân lực chất lượng cao suy giảm cả về số lượng và chiều sâu.

Cuối cùng, các yếu tố thuộc hệ sinh thái khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số có vai trò đặc biệt trong việc nâng cao TFP theo chiều sâu. Mặc dù TP.HCM đã đạt được những bước tiến trong phát triển công nghệ thông tin và truyền thông, kinh tế số và các trung tâm đổi mới sáng tạo, song đầu tư cho R&D vẫn còn thấp so với các thành phố dẫn đầu trong khu vực. Bên cạnh đó, mối liên kết giữa viện – trường – doanh nghiệp còn lỏng lẻo, dẫn đến hiệu quả chuyển giao công nghệ và thương mại hóa kết quả nghiên cứu chưa cao. Tài sản vô hình, dù có tiềm năng thúc đẩy năng suất vượt trội, vẫn chưa được đánh giá và khai thác đúng mức.

Tại buổi báo cáo nghiệm thu nhiệm vụ, PGS.TS. Nguyễn Ngọc Vinh cũng chia sẻ thêm rằng: “TP.HCM đã đạt được những kết quả tích cực trong tiến trình chuyển đổi mô hình tăng trưởng, với TFP dần khẳng định vai trò là động lực trung tâm, phù hợp với định hướng chiến lược tại Nghị quyết số 24-NQ/TW - đặt mục tiêu TFP đóng góp tối thiểu 56% vào tăng trưởng GRDP đến năm 2030. Việc xác định TFP là động lực tăng trưởng chính cho thấy Thành phố không chỉ đi đúng hướng, mà còn đang từng bước chuyển dịch từ mô hình tăng trưởng dựa vào vốn và lao động sang mô hình dựa trên chất lượng, hiệu quả và đổi mới sáng tạo. Mặc dù vậy, mức độ chênh lệch đáng kể về TFP giữa các khu vực kinh tế – đặc biệt là khu vực hành chính sự nghiệp và hộ kinh doanh cá thể – cho thấy tiềm năng nâng cao năng suất trong toàn hệ thống kinh tế đô thị vẫn còn rất lớn.”.

Việc tiếp tục hoàn thiện các nghiên cứu theo các hướng này sẽ đóng góp quan trọng vào việc hoạch định chính sách nâng cao TFP một cách bền vững, phù hợp với đặc thù kinh tế đô thị và mục tiêu tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo của TP.HCM trong dài hạn. Toàn bộ kiến nghị hướng đến mục tiêu đưa Thành phố trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, có năng suất cao và năng lực cạnh tranh khu vực, phù hợp với định hướng Nghị quyết 57, 59 và 68 của Bộ Chính trị.

Có thể khẳng định rằng, trong giai đoạn hiện nay, xác lập TFP là trụ cột tăng trưởng không chỉ là yêu cầu thực tiễn mà còn là điều kiện tiên quyết để TP.HCM hiện thực hóa tầm nhìn trở thành trung tâm kinh tế – tài chính – đổi mới sáng tạo hàng đầu khu vực Đông Nam Á đến năm 2045. Việc đo lường chính xác TFP là vô cùng quan trọng để đánh giá cả hiệu quả kinh tế cũng như tiến trình phát triển tổng thể, từ đó định hướng các chính sách phát triển kinh tế - xã hội và khoa học công nghệ của Thành phố tập trung vào nâng cao năng suất và hiệu quả. Điều này sẽ hướng đến việc xây dựng một hệ thống theo dõi TFP bền vững cho TP.HCM, vừa đảm bảo phù hợp với đặc thù kinh tế đô thị và mục tiêu tăng trưởng dựa trên đổi mới sáng tạo của Thành phố, vừa đảm bảo tính so sánh với cả nước và quốc tế, hướng đến mục tiêu đưa TP.HCM trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, có năng suất cao và năng lực cạnh tranh khu vực, phù hợp với định hướng Nghị quyết 57, 59 và 68 của Bộ Chính trị.

Bệnh viện Bình Dân vừa hoàn thiện quy trình phẫu thuật tạo hình mô trĩ bằng laser, qua đó giúp bệnh nhân giảm thiểu chi phí điều trị, đồng thời tăng thời gian hồi phục sau điều trị.

Thực tế cho thấy, bệnh trĩ là một chứng bệnh thường gặp của vùng hậu môn trực tràng, ảnh hưởng nhiều triệu người trên khắp thế giới, là vấn đề lớn về y tế và kinh tế - xã hội. Các triệu chứng thường gặp nhất bao gồm chảy máu, đau, kích thích hậu môn, khối sa hậu môn, phá vỡ chất lượng sống.

Theo một thống kê gần đây, tỷ lệ mắc bệnh này ước tính dao động từ 3% - gần 30% dân số, trong đó khoảng 5% người bị bệnh có triệu chứng cần điều trị.

(Ảnh minh họa)

Các phương pháp điều trị bệnh trĩ được phát triển dựa trên các thuyết bệnh học và việc chọn lựa phương pháp điều trị tùy thuộc phân độ bệnh, bao gồm điều trị bảo tồn, thủ thuật, hay phẫu thuật.

Đối với bệnh trĩ, laser được sử dụng trong các phương pháp điều trị khác nhau, như là cắt trĩ thường, triệt mạch búi trĩ và phương pháp tạo hình mô trĩ bằng laser (Laser Hemorrhoidoplasty - LHP).

Trong đó, phương pháp LHP được phát triển từ năm 2008 bởi Plapler với mô hình thực nghiệm trên khỉ. Phương pháp LHP sử dụng năng lượng laser làm teo búi trĩ từ lớp dưới niêm, không gây ảnh hưởng đến niêm mạc ống hậu môn và phần mô lành xung quanh giúp giảm tối đa sự tạo xơ sẹo hẹp ở vùng phẫu thuật, đúng với tiêu chí xâm lấn tối thiểu mà các phẫu thuật hiện nay đang hướng tới. Các nghiên cứu về phương pháp LHP có hoặc không có so sánh với phương pháp khác như phẫu thuật  Milligan - Morgan đều ghi nhận các kết quả khả quan như thời gian phẫu thuật ngắn, thời gian hồi phục ngắn, tỷ lệ biến chứng thấp, ít đau.

Được biết, nguyên lý của phẫu thuật theo phương pháp LHP dựa trên sự giảm lượng máu động mạch đến các nhánh thẳng thể hang, làm giảm dần lượng máu đến đám rối mạch máu trĩ, giúp cải thiện dần các triệu chứng liên quan đến trĩ.

Đề tài xuất phát từ thực tế

Từ năm 2016, Bệnh viện Bình Dân bắt đầu triển khai thực hiện kỹ thuật tạo hình mô trĩ bằng laser (LHP) để điều trị bệnh trĩ.

Tuy nhiên, hướng đến mục tiêu tổng quát là tạo ra một cơ sở dữ liệu khoa học tin cậy giúp ngành y tế TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung có cái nhìn toàn diện hơn khi so sánh chất lượng điều trị bệnh nhân mắc trĩ bằng phương pháp phẫu thuật Longo và phẫu thuật laser, đội ngũ y bác sỹ tại Bệnh viện Bình Dân đã chủ động đề xuất triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ "So sánh kết quả điều trị sớm và trung hạn của phương pháp tạo hình mô trĩ bằng laser và phẫu thuật Longo".

PGS.TS Dương Văn Hải - chủ nhiệm triển khai nhiệm vụ cho biết, nhóm nghiên cứu quyết định chọn phẫu thuật Longo làm phương pháp để so sánh bởi vì phẫu thuật Longo là phương pháp điều trị bệnh trĩ có nhiều ưu điểm như thời gian hậu phẫu ngắn, mức độ đau hậu phẫu thấp và thời gian hồi phục ngắn.

(Ảnh minh họa)

Báo cáo trước hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ vừa được Sở KH&CN TP.HCM tổ chức, PGS.TS Dương Văn Hải cho biết, các mục tiêu của nhiệm vụ là: (1) so sánh kết quả lâm sàng, mức độ đau hậu phẫu và tỷ lệ biến chứng giữa hai phương pháp phẫu thuật; (2) so sánh thời gian phẫu thuật, thời gian nằm viện giữa hai phương pháp phẫu thuật; (3) khảo sát mức độ hài lòng của bệnh nhân về phương pháp phẫu thuật và tỷ lệ tái phát trong thời gian 12 tháng sau phẫu thuật.

PGS.TS Dương Văn Hải thông tin thêm, nhóm nghiên cứu đã thu thập được số lượng mẫu thỏa mãn tiêu chí chọn mẫu là hai nhóm bệnh nhân: nhóm LHP (198 trường hợp) và nhóm Longo (216 trường hợp).

Kết quả cho thấy, đối với mục tiêu (1), hai phương pháp phẫu thuật đều đem lại hiệu quả điều trị và mức độ cải thiện triệu chứng là tương đương nhau. Điểm đau trung bình giữa hai phương pháp phẫu thuật có sự khác biệt ở hậu phẫu ngày 1 với phẫu thuật Longo ít đau hơn có ý nghĩa thống kê, còn ở những ngày hậu phẫu sau đó ở ngày 7 và 14 thì không có sự khác biệt về điểm đau.

Tuy nhiên nếu sử dụng phương pháp so sánh điểm xu hướng thì điểm đau giữa hai nhóm không có sự khác biệt trong các ngày hậu phẫu. Sự khác biệt tỷ lệ biến chứng chung của nhóm Longo cao hơn nhóm LHP, có ý nghĩa thống kê.

Quang cảnh buổi báo cáo nghiệm thu

Kết quả đối với mục tiêu (2), thời gian phẫu thuật trung bình ở nhóm LHP ngắn hơn ở nhóm phẫu thuật Longo. Tuy nhiên khoản chênh lệch thời gian phẫu thuật trung bình giữa hai nhóm không lớn. Thời gian nằm viện có sự khác biệt không có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm. Nhìn chung thời gian nằm viện ở cả hai nhóm ngắn, từ 1 đến 2 ngày.

Kết quả mục tiêu (3) cho thấy, tỷ lệ tái phát sau thời gian theo dõi 12 tháng ở nhóm Longo cao hơn nhóm LHP, có ý nghĩa thống kê (7 trường hợp tái phát ở nhóm Longo và nhóm LHP không ghi nhận tái phát). Tuy nhiên sau khi sử dụng phương pháp so sánh điểm xu hướng thì tỷ lệ này không có sự khác biệt giữa hai nhóm. Mức độ hài lòng của bệnh nhân về hai phương pháp phẫu thuật không có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê. Mức độ hài lòng của bệnh nhân ở cả hai phương pháp pháp phẫu thuật cao.

Nhìn chung, nhóm các nhà khoa học tại Bệnh viện Bình Dân đã rút ra kết luận rằng, kết quả điều trị bệnh trĩ bằng phương pháp LHP tương đương với phẫu thuật Longo. Từ kết quả này, PGS.TS. Dương Văn Hải và cộng sự cũng đã đề xuất thực hiện LHP như là phương pháp điều trị bổ sung cho những phương pháp điều trị bệnh trĩ hiện có tại Việt Nam.

Đồng thời, nhiệm vụ đã hoàn thiện quy trình phẫu thuật mới tạo hình mô trĩ bằng laser, có thể đưa vào thực hiện rộng rãi, góp phần tạo niềm tin cho người bệnh khi áp dụng được kỹ thuật chuyên sâu tiến bộ tiệm cận với trình độ của các nước có nền y khoa hiện đại.

(Ảnh minh họa)

Nhận định về hiệu quả khoa học - công nghệ của nhiệm vụ, PGS.TS Dương Văn Hải cho rằng, tạo hình mô trĩ bằng laser hay LHP (Laser Hemorrhoidoplasty) là phương pháp đã được ứng dụng ở nhiều nước trên thế giới và trong khu vực, trên tinh thần đó các thành viên nhóm nghiên cứu đã được đào tạo bài bản về bệnh lý và điều trị bệnh trĩ nói chung, cũng như về phương pháp LHP nói riêng, kỹ thuật được thực hiện đúng khuyến cáo về quy trình, có ứng dụng linh động bước sóng và khoảng thời gian phát xung laser, được điều chỉnh dựa trên thực tế đáp ứng điều trị cũng như tham khảo các nghiên cứu trên thế giới.

"Quy trình kỹ thuật mới được điều chỉnh góp phần bổ sung thêm một phương pháp điều trị cho bệnh lý trĩ hiện nay ở Việt Nam", PGS.TS Dương Văn Hải thông tin thêm.

Tựu trung, về hiệu quả kinh tế - xã hội, có thể khẳng định rằng, hiệu quả bước đầu từ kết quả của nhiệm vụ mà Bệnh viện Bình Dân hoàn thiện đã tạo niềm tin cho người bệnh khi bệnh viện áp dụng được kỹ thuật chuyên sâu tiến bộ tiệm cận với trình độ của các nước có nền y khoa hiện đại.