Sáng 15.2, Văn phòng đại diện Viện KHSHTT tại TP.HCM đã chính thức khai trương và đi vào hoạt động. 

Đẩy mạnh hỗ trợ về sở hữu trí tuệ tại khu vực phía Nam

Văn phòng đại diện sẽ là đầu mối tiếp nhận các yêu cầu, trưng cầu giám định về sở hữu công nghiệp, định giá tài sản trí tuệ, tổ chức đào tạo về sở hữu trí tuệ và quản trị tài sản trí tuệ, cung cấp dịch vụ tư vấn, hỗ trợ về sở hữu trí tuệ và các dịch vụ thông tin sở hữu công nghiệp nhằm đáp ứng nhu cầu của các cơ quan, tổ chức và cá nhân trên địa bàn Thành phố và khu vực phía Nam.

Lễ cắt băng khai trương văn phòng đại diện Viện KHSHTT tại TP.HCM

Phát biểu tại lễ khai trương, GS Hoàng Văn Phong, nguyên Bộ trưởng Bộ KH&CN, Chủ tịch Hội đồng Chính sách KH&CN Quốc gia nhận định, TP.HCM là trung tâm kinh tế, khoa học công nghệ lớn của cả nước. Trong đó, tiềm lực trí tuệ, tài sản trí tuệ của người dân TP.HCM rất quan trọng.

"Sự ra đời của Văn phòng đại diện Viện KHSHTT tại TP.HCM sẽ góp phần vào dòng chảy trí tuệ của thành phố từ các nhà khoa học, các nhà quản lý, các doanh nghiệp", GS Hoàng Văn Phong cho hay.

Trước mắt, Viện KHSHTT sẽ đặt một trạm dữ liệu tại văn phòng đại diện để các nhà khoa học, doanh nghiệp khai thác thử nghiệm và ghi nhận ý kiến phản hồi. 

Căn cứ vào nhu cầu thực tế, Viện KHSHTT sẽ tiếp tục hoàn thiện dữ liệu này. Sau khi được hoàn thiện, cơ sở dữ liệu về SHTT này sẽ được cung cấp miễn phí trên mạng.

“Đồng thời, Viện KHSHTT cũng tiếp nhận những yêu cầu dịch vụ của khách hàng, hướng tới tạo ra sàn giao dịch cho các doanh nghiệp, nhà khoa học bán, mua các đối tượng SHTT, các dịch vụ SHTT”, ông Tạ Quang Minh, Viện trưởng Viện KHSHTT nói.

Đại diện Bộ KH&CN, Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết việc phát triển lĩnh vực SHTT tại TP.HCM là vấn đề mà Bộ KH&CN hết sức quan tâm.

"Việc phát triển Văn phòng đại diện Viện KHSHTT tại TP.HCM cũng như đại diện cục SHTT tại thành phố khẳng định sự quan tâm, ủng hộ của Bộ KH&CN để phát triển khoa học SHTT, sở hữu công nghiệp tại thành phố", Trần Văn Tùng chia sẻ.

Ông Tạ Quang Minh giới thiệu văn phòng đại diện Viện KHSHTT với Thứ trưởng Trần Văn Tùng và Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Nguyễn Việt Dũng

Thứ trưởng Trần Văn Tùng cho biết, chúng ta đã có nền tảng quan trọng là hệ thống cơ sở dữ liệu được liên kết không chỉ trong nước, mà có sự phối hợp với các bạn nước ngoài. Đây là cơ sở quan trọng để chúng ta vận hành, triển khai, thực hiện các hoạt động.

"Tôi tin tưởng với những nền tảng như vậy trong thời gian tới, hoạt động của văn phòng sẽ đạt được những kết quả tốt đẹp, giúp các doanh nghiệp, các thành phần trong xã hội, các đối tác trong và ngoài nước cùng nhau phát triển tài sản trí tuệ của Việt Nam lên một tầm cao mới, góp phần phát triển kinh tế TP.HCM, khu vực phía Nam nói riêng và cả nước nói chung", ông Trần Văn Tùng khẳng định.

Khuyến khích phát triển tài sản trí tuệ 

Cũng tại lễ khai trương, Viện KHSHTT và Sở KH&CN TP.HCM đã trao đổi thỏa thuận hợp tác về sở hữu trí tuệ.

Theo đó, 2 bên sẽ phối hợp triển khai các hoạt động tư vấn, thông tin, đào tạo, giám định, thẩm định giá, nghiên cứu khoa học về sở hữu trí tuệ, nhằm phục vụ và hỗ trợ việc phát triển và quản trị tài sản trí tuệ của các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân, cũng như hoạt động quản lý nhà nước.

Đồng thời, Viện KHSHTT và Sở KH&CN TP.HCM cũng hợp tác với một số cơ quan khác như Cục Quản lý thị trường TP.HCM, Cục Hải quan TP.HCM, Hội Sáng chế Việt Nam, Viện Quản trị tài sản trí tuệ Minh Đức... để triển khai thỏa thuận hợp tác về SHTT.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM và ông Tạ Quang Minh, Viện trưởng Viện KHSHTT trao đổi thỏa thuận hợp tác giữa 2 bên trong thời gian tới

Chia sẻ về mục tiêu hoạt động của văn phòng, ông Tạ Quang Minh khẳng định: “Chúng ta đã có hệ thống luật, văn bản, hướng dẫn xác lập, bảo hộ tài sản trí tuệ nhưng việc sử dụng sau khi được bảo hộ còn rất yếu. Nguyên nhân là do nhận thức về lĩnh vực này còn thiếu, có người có nhận thức lại không có kiến thức để làm."

"Bởi vậy, ngoài hỗ trợ xác lập, bảo hộ tài sản trí tuệ, chúng tôi tập trung hỗ trợ quản trị tài sản trí tuệ. Theo tôi, đăng ký bảo hộ đã quan trọng nhưng việc quản trị, phát triển sử dụng sau đăng ký còn quan trọng hơn nhiều.”, ông Tạ Quang Minh cho biết.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 13/2019/NĐ-CP về doanh nghiệp khoa học và công nghệ, trong đó có nhiều chính sách ưu đãi doanh nghiệp khoa học và công nghệ như miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước; ưu đãi tín dụng...

Miễn, giảm nhiều loại thuế

Cụ thể, về miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, thu nhập của doanh nghiệp khoa học và công nghệ từ hoạt động sản xuất, kinh doanh các sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ được hưởng ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp như doanh nghiệp thực hiện dự án đầu tư mới thuộc lĩnh vực nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, cụ thể: được miễn thuế 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Ảnh minh họa: Bích Liên

Doanh thu, thu nhập từ hoạt động sản xuất, kinh doanh các sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ. Doanh thu, thu nhập được tạo ra từ dịch vụ có ứng dụng kết quả khoa học và công nghệ trong lĩnh vực công nghệ thông tin phải là doanh thu, thu nhập từ dịch vụ mới.

Doanh nghiệp khoa học và công nghệ không được ưu đãi miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp đối với năm tài chính không đáp ứng được điều kiện về doanh thu của sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ đạt tỷ lệ tối thiểu 30% trên tổng doanh thu của doanh nghiệp. Điều kiện, thủ tục thực hiện ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp thực hiện theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập doanh nghiệp và quản lý thuế.

Nghị định cũng quy định: Doanh nghiệp khoa học và công nghệ được miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước theo quy định của pháp luật về đất đai. Sở Khoa học và Công nghệ có trách nhiệm phối hợp với cơ quan tiếp nhận hồ sơ của người sử dụng đất theo quy định tại Điều 60 Nghị định số 43/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ khi xác định diện tích đất được miễn, giảm cho mục đích khoa học và công nghệ. Thủ tục, hồ sơ đề nghị miễn, giảm tiền thuê đất, thuê mặt nước thực hiện theo quy định của pháp luật về tiền thuê đất và quản lý thuế.

Ưu đãi tín dụng

Về ưu đãi tín dụng cho doanh nghiệp khoa học và công nghệ thực hiện hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và sản xuất kinh doanh, Nghị định nêu rõ: Các dự án đầu tư sản xuất sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ của doanh nghiệp khoa học và công nghệ được vay vốn tín dụng đầu tư của Nhà nước theo quy định của pháp luật hiện hành.

Doanh nghiệp khoa học và công nghệ thực hiện các nhiệm vụ khoa học và công nghệ, ứng dụng kết quả khoa học và công nghệ, sản xuất, kinh doanh sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ được Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương tài trợ, cho vay với lãi suất ưu đãi, hỗ trợ lãi suất vay và bảo lãnh để vay vốn.

Đối với doanh nghiệp khoa học và công nghệ có tài sản dùng để thế chấp theo quy định của pháp luật được Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cho vay với lãi suất ưu đãi hoặc hỗ trợ lãi suất vay tối đa 50% lãi suất vay vốn tại ngân hàng thương mại thực hiện cho vay.

Đối với doanh nghiệp khoa học và công nghệ có dự án khoa học và công nghệ khả thi được Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương cho vay với lãi suất ưu đãi hoặc bảo lãnh để vay vốn tại các ngân hàng thương mại.

Các Quỹ Đổi mới công nghệ quốc gia, Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm quy định quy chế cho vay, hỗ trợ lãi suất vay, bảo lãnh để vay vốn, bảo đảm thuận lợi cho các doanh nghiệp khoa học và công nghệ tiếp cận; doanh nghiệp khoa học và công nghệ đáp ứng tiêu chí hỗ trợ của Quỹ bảo lãnh tín dụng doanh nghiệp nhỏ và vừa được Quỹ xem xét, cấp bảo lãnh tín dụng để vay vốn tại các tổ chức cho vay theo quy định của pháp luật.

Hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ

Nghị định cũng quy định cụ thể về hỗ trợ hoạt động nghiên cứu, thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ. Theo đó, doanh nghiệp khoa học và công nghệ được hưởng ưu đãi về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu đối với hoạt động nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, hoạt động sản xuất kinh doanh theo quy định của pháp luật về thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu.

Doanh nghiệp khoa học và công nghệ được ưu tiên, không thu phí dịch vụ khi sử dụng máy móc, trang thiết bị tại các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp, cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ của Nhà nước để thực hiện các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, ươm tạo công nghệ, sản xuất thử nghiệm sản phẩm mới, ươm tạo doanh nghiệp khoa học và công nghệ. Trong trường hợp phát sinh chi phí mua nguyên vật liệu để thực hiện các hoạt động nghiên cứu, doanh nghiệp chi trả các khoản chi phí phát sinh cho các phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia, cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp, cơ sở nghiên cứu khoa học và công nghệ của Nhà nước.

Doanh nghiệp khoa học và công nghệ được sử dụng Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp và các nguồn huy động hợp pháp khác để thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ; doanh nghiệp khoa học và công nghệ được ưu tiên tham gia các dự án hỗ trợ thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ, tài sản trí tuệ của Nhà nước. Nội dung và mức hỗ trợ cụ thể thực hiện theo quy định của Nhà nước về dự án hỗ trợ thương mại hóa kết quả khoa học và công nghệ, tài sản trí tuệ; doanh nghiệp khoa học và công nghệ được miễn lệ phí trước bạ khi đăng ký quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà theo quy định của pháp luật về lệ phí trước bạ.

Các bộ, cơ quan ngang bộ, ưu tiên xây dựng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia cho sản phẩm hình thành từ kết quả khoa học và công nghệ của doanh nghiệp khoa học và công nghệ trong trường hợp sản phẩm thuộc danh mục sản phẩm nhóm 2 khi chưa có quy chuẩn kỹ thuật tương ứng.

Nghị định có hiệu lực thi hành từ ngày 20/3/2019.

Con số ấn tượng này cho thấy tính hấp dẫn của cuộc thi do Sở KH&CN TP.HCM tổ chức cũng như khả năng ứng dụng đa dạng của hệ thống thông tin địa lý (GIS) trong xây dựng các ứng dụng thông minh phục vụ cuộc sống. 

Chia sẻ về mục đích của cuộc thi, ông Phạm Quốc Phương, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Hệ thống Thông tin Địa lý TP.HCM thuộc Sở KH&CN TP.HCM cho biết: “Cuộc thi được tổ chức nhằm tìm kiếm các giải pháp, sản phẩm GIS và các công nghệ liên quan để giải quyết các vấn đề thực tiễn của TP.HCM; xây dựng Thành phố thành đô thị thông minh, sáng tạo; giải quyết các bài toán trong các chương trình đột phá của Thành phố.”

Theo đó, các tác phẩm dự thi gồm những sản phẩm ứng dụng các nền tảng HCMGIS để giải quyết các bài toán thực tiễn trong các lĩnh vực hạ tầng đô thị, kinh tế - văn hóa - xã hội, giáo dục, y tế, du lịch, an ninh quốc phòng...

Sơ đồ các thành phần trong nền tảng chia sẻ dữ liệu HCMGIS

Ban tổ chức cũng dành một nhóm giải thưởng cho các Giải pháp - Sản phẩm GIS sáng tạo để giải quyết các vấn đề thực tiễn của Thành phố, xây dựng Thành phố thành đô thị thông minh; giải quyết các bài toán trong các chương trình đột phá của Thành phố. Các sản phẩm, giải pháp tham dự cuộc thi sẽ được đánh giá dựa trên các yếu tố Tính mới, tính sáng tạo, Tính khả thi ,Tính hiệu quả , Tác động xã hội.

Ngoài các phần thưởng từ Ban tổ chức, các sản phẩm, giải pháp đạt giải sẽ được Sở KH&CN TP.HCM xét chọn đầu tư hoàn thiện với mức đầu tư lên đến tối đa 2 tỷ đồng cho mỗi giải pháp, sản phẩm.

Thực tế trong thời gian qua cho thấy, GIS đang được ứng dụng ngày càng nhiều và hiệu quả trong các ứng dụng hướng tới xây dựng thành phố thông minh. Trong đó, có thể kể tới bộ nền tảng thông tin địa lý với hơn 60 lớp dữ liệu HCMGIS, các ứng dụng bản đồ du lịch tại các quận huyện...

Tại Giải thưởng Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM 2018 (I-Star 2018), hệ thống quản lý thông tin hiệu quả bệnh truyền nhiễm trên địa bàn TP.HCM WEBGIS giành được giải thưởng cho giải pháp đổi mới sáng tạo, giải quyết những vấn đề của cộng đồng và mang lại hiệu quả thiết thực cho Thành phố.

Ứng dụng GIS giúp Trung tâm Y tế dự phòng TP.HCM chủ động theo dõi, khoanh vùng ổ dịch nhanh chóng và dễ dàng

Ông Phạm Quốc Phương nói: “Chúng tôi rất vui vì ngay trong lần đầu tổ chức, cuộc thi đã nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Không chỉ số lượng bài dự thi lớn mà chất lượng các sản phẩm cũng khá cao, hướng tới những vấn đề thực tế của thành phố. Chúng tôi hy vọng những giải pháp, sản phẩm từ cuộc thi nay sẽ là đóng góp cho việc xây dựng TP.HCM thành thành phố thông minh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.”

Các nhóm dự thi sẽ trải qua vòng sơ tuyển và huấn luyện trước khi tham gia vòng chung kết dự kiến tổ chức vào tháng 5.2019. Ngay sau vòng chung kết, những sản phẩm, giải pháp ấn tượng sẽ được xem xét cấp vốn để phát triển trong thời gian từ tháng 6 đến tháng 8 năm 2019.

Cung, cầu đều có nhưng thiếu kết nối

Dù còn thiếu những con số thống kê đầy đủ nhưng hầu hết các doanh nghiệp đều thừa nhận đổi mới công nghệ, nâng cao sức cạnh tranh là yếu tố sống còn trong thị trường đầy biến động hiện nay.

Theo thống kê của S&P 500 từ năm 1975 tới nay, tài sản vô hình, yếu tố công nghệ đang đóng vai trò ngày càng lớn trong giá trị của mỗi doanh nghiệp. Tỷ lệ của tài sản vô hình trong giá trị các doanh nghiệp này tăng từ 17% (năm 1975) lên tới 87% (năm 2015).

Nhận xét về vấn đề này, ông Lê Bá Quốc, Phó giám đốc Công ty CP phát triển Tân Nam Đô, cho hay: “Đổi mới công nghệ là điều này hiện nay cộng đồng doanh nghiệp rất coi trọng. Các doanh nghiệp có quy mô tương đối lớn đều tính đến việc này”.

Trong khi đó, bản thân các trường, viện cũng rất tích cực nâng cao chất lượng nghiên cứu và mong muốn đưa những kết quả nghiên cứu ra ứng dụng thực tế thông qua hợp tác với doanh nghiệp.

Số lượng đông đảo khách tham quan tại các kỳ techmart công nghệ cho thấy sự quan tâm của doanh nghiệp với đổi mới công nghệ. Ảnh chụp tại Techmart chuyên ngành "Trồng trọt, bảo quản và chế biến rau, củ, quả" tháng 5.2018

TS Nguyễn Thanh Tân, Trưởng phòng Quản lý Khoa học - Đại học Sài Gòn, chia sẻ: “Các doanh nghiệp hiện nay vẫn chủ yếu nhập khẩu công nghệ từ nước ngoài nhưng các trường viện trong nước hoàn toàn đủ khả năng nghiên cứu ra được những công nghệ này. Nếu có thị trường công nghệ hoàn chỉnh thì kết quả nghiên cứu của trường sẽ có thể dễ dàng chuyển giao được.”

Nguồn cung và cầu trong thị trường công nghệ hoàn toàn không thiếu. Tuy nhiên, trong thực tế kết quả của hoạt động này vẫn còn hạn chế. Theo ý kiến của những người trong cuộc, điểm nghẽn hiện đang nằm ở khâu trung gian kết nối giữa trường, viện với doanh nghiệp.

PGS.TS Huỳnh Thành Đạt, Giám đốc ĐH Quốc gia TP.HCM cũng thừa nhận dù hoạt động nghiên cứu tại ĐH Quốc gia TP.HCM rất tích cực nhưng phần lớn các nghiên cứu còn rời rạc, chưa thực sự có những sản phẩm KH&CN phục vụ xã hội mang tính đột phá. Đây cũng là vấn đề chung mà nhiều trường, viện, đơn vị nghiên cứu khác đang gặp phải.

“Các đề tài nghiên cứu chủ yếu tự phát từ các nhà khoa học, khó thương mại hóa kết quả nghiên cứu. Để giải quyết bài toán này, mô hình tam giác 3 nhà gồm nhà nước -nhà trường - nhà doanh nghiệp là hết sức cần thiết. Nhưng kết quả hợp tác với nhà nước, doanh nghiệp cũng chưa thực sự hiệu quả”, PGS.TS Huỳnh Thành Đạt nói.

Tháo gỡ nút thắt chuyển giao công nghệ 

Tháng 9 năm 2018, Trung tâm phát triển Công nghệ cao (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) và công ty Cổ phần Bóng đèn Điện Quang đã ký kết hợp tác triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ (R&D) “Phát triển công nghệ chế tạo hệ thống chiếu sáng công cộng thông minh sử dụng LED”.

Sự hợp tác với nỗ lực hỗ trợ, kết nối từ Sở KH&CN TP.HCM này dự kiến sẽ tạo ra hệ thống chiếu sáng công cộng thông minh và đồng bộ, giúp tiết kiệm năng lượng khoảng 40%.

Lễ ký kết hợp tác giữaTrung tâm phát triển Công nghệ cao (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), Trường Đại học Bách khoa (Đại học Quốc gia TPHCM) và công ty Cổ phần Bóng đèn Điện Quang

Cũng trong năm qua, công ty TNHH Thế giới Gen và Trung tâm R&D thuộc Khu Công nghệ cao cũng đã phối hợp hoàn thiện quy trình tạo vật liệu nanocellulose có khả năng kết hợp với chiết xuất nhung hươu làm lành vết thương. Sản phẩm đã được Sở Y tế cấp giấy phép lưu hành và đạt doanh số thị trường năm 2018 ước đạt 10 tỷ đồng.

Những kết quả trên cho thấy nếu thị trường công nghệ được vận hành một cách hợp lý thì không chỉ giải được “cơn khát công nghệ” của doanh nghiệp mà những nhà khoa học cũng không còn phải loay hoay tìm cách thương mại hóa kết quả nghiên cứu của mình.

Trong năm 2018, Sở KH&CN TP.HCM đã tổ chức triển khai thực hiện 105 nhiệm vụ KH&CN mới. Trong đó, có 21 nhiệm vụ có sự phối hợp của doanh nghiệp với kinh phí đồng đầu tư từ doanh nghiệp là gần 12,7 tỷ đồng. Tỷ lệ nhiệm vụ KH&CN được nghiệm thu trong năm 2018 được ứng dụng đạt tỷ lệ 100%, tăng 1,13 lần so với năm 2017.

Những sự hợp tác đó đã cho ra đời những sản phẩm thiết thực như hệ thống súc rửa tự động bồn chôn ngầm, lắp đặt trên xe tải đáp ứng yêu cầu tiêu chuẩn trong nước của ngành xăng dầu, giá thành rẻ hơn 4 lần so với thiết bị nhập ngoại; thiết bị điều khiển tiết giảm năng lượng cho hệ thống chiếu sáng dùng đèn cao áp đã được triển khai lắp đặt thử nghiệm ở Quận 6 giúp tiết kiệm khoảng 40% tổng năng lượng cho chiếu sáng...

Cùng với đó, Sở KH&CN TP.HCM cũng đang tích cực xây dựng mạng lưới hợp tác nghiên cứu khoa học và chuyển giao công nghệ, số hóa cơ sở dữ liệu 135 phòng thí nghiệm có cung cấp dịch vụ thí nghiệm, 626 chuyên gia KH&CN, 275 tổ chức KH&CN. Những kết quả nghiên cứu có tiềm năng thương mại hóa được giới thiệu với cộng đồng khởi nghiệp – đổi mới sáng tạo.

Cổng thông tin giao dịch công nghệ trực tuyến với phiên bản tiếng Việt và phiên bản tiếng Anh đóng vai trò kết nối doanh nghiệp với nhà cung cấp, các tổ chức tư vấn, tài chính, mạng lưới chuyên gia, cộng đồng khởi nghiệp đổi mới sáng tạo quốc tế. Năm 2018, hệ thống đã cập nhật 1.849 công nghệ và thiết bị, nâng tổng số công nghệ và thiết bị hiện từ 802 nhà cung ứng trên hệ thống lên con số 4.717.

Sở KH&CN TP.HCM cũng đã tổ chức những chuyến khảo sát thực tế tại các trường viện, doanh nghiệp nhằm ghi nhận thực tế thương mại hóa kết quả nghiên cứu, chuyển giao công nghệ giữa trường viện, doanh nghiệp từ đó điều chỉnh cũng như đưa ra những chính sách, chương trình hiệu quả hướng tới mục tiêu chuyển các kết quả nghiên cứu thành những sản phẩm thực tế, đáp ứng được nhu cầu của thị trường.

Sở KH&CN TP.HCM trao đổi, ghi nhận ý kiến đề xuất tại Đại học Sài Gòn trong chương trình khảo sát thực tế tại các trường viện, doanh nghiệp

Những kết quả trên đã nhận được sự phản hồi tích cực từ cả phía các trường, viện và doanh nghiệp. PGS.TS Mai Thanh Phong, Hiệu trưởng Trường ĐH Bách Khoa TP.HCM nhận định: “Vai trò của nhà nước tạo ra các cơ chế chính sách như mô hình mới này giúp các đơn vị nghiên cứu tập trung vào nghiên cứu ứng dụng và khuyến khích các doanh nghiệp vừa ứng dụng vừa đầu tư vào phát triển công nghệ. Nhờ đó, các bên có cơ hội gặp được nhau, hợp tác thuận lợi hơn.”

Một trong những địa điểm đầu tiên đoàn đến thăm là Trung tâm Giáo dục dạy nghề Thiếu niên thành phố. Trung tâm hiện tại đào tạo, dạy nghề và văn hóa cho 85 em.

Trao đổi với ban lãnh đạo Trung tâm, ông Nguyễn Việt Dũng chia sẻ về xu thế giáo dục STEM hiện nay. Trong thời gian qua, Sở KH&CN TP.HCM đã triển khai nhiều hoạt động phát triển giáo dục STEM giúp các em học sinh phát triển tư duy sáng tạo, học được những kỹ năng cần thiết trong thời đại mới.

Ông Nguyễn Việt Dũng đại diện đoàn trao quà Tết cho Trung tâm Giáo dục dạy nghề Thiếu niên thành phố

“Sở KH&CN sẵn sàng hỗ trợ Trung tâm để đưa phương pháp giáo dục STEM vào đào tạo cho các em, giúp các em hứng thú học tập hơn và đáp ứng được những yêu cầu thực tế của cuộc sống và công việc trong tương lai”, ông Nguyễn Việt Dũng cho biết.

Sau Trung tâm Giáo dục dạy nghề Thiếu niên thành phố, đoàn đã đến thăm và tặng quà cho công nhân viên, người lao động và các em có hoàn cảnh khó khăn tại Trung tâm Nuôi dưỡng bảo trợ trẻ em Gò Vấp. Đây là ngôi nhà chung của 230 em nhỏ, trong đó có 80% là trẻ khuyết tật với các dạng khuyết tật khác nhau luôn cần được chăm sóc, theo dõi.

Bà Hồ Thanh Loan, Giám đốc Trung tâm cho biết: “Mặc dù còn nhiều khó khăn nhưng cán bộ của trung tâm luôn nỗ lực đem lại niềm vui cho các em. Ban lãnh đạo cũng cố gắng tạo điều kiện cho 45 em đi học ở các trường bên ngoài. Trong đó, có 1 em đã giành được học bổng đi học ở Philippine, nhiều em đỗ vào các trường ĐH và tìm được việc làm.”

Đoàn giao lưu, tặng quà cho các em nhỏ và cán bộ tại Trung tâm Nuôi dưỡng bảo trợ trẻ em Gò Vấp

Tại đây, ông Nguyễn Việt Dũng và các thành viên trong đoàn đã đi thăm hỏi, giao lưu với các em và chúc các cán bộ tại Trung tâm cùng các em có cái Tết vui tươi, ấm áp.

Ngoài ra, đoàn cũng đến thăm và chúc Tết gia đình các đồng chí Dao Nhiễu Linh – Nguyên thành ủy viên, Trưởng ban công tác người Hoa; đồng chí Lưu Thiên Vân – Nguyên Đảng ủy viên Hoa Vận T4, Phó Chủ nhiệm CLB truyền thống kháng chiến khối người Hoa thành phố và các gia đình người cao tuổi, hộ nghèo tại quận 10.

Ông Nguyễn Việt Dũng và các thành viên đoàn đi thăm hỏi, động viên các em có hoàn cảnh khó khăn ở Trung tâm Nuôi dưỡng bảo trợ trẻ em Gò Vấp

Đoàn đến tặng quà và chúc Tết cụ bà 100 tuổi Đinh Thị Được

Ông Nguyễn Việt Dũng đến thăm và chúc tết đồng chí Lưu Thiên Vân

Đoàn đến thăm và trao quà Tết cho đồng chí Dao Nhiễu Linh

Đoàn đến thăm hỏi, động viên và trao quà Tết cho các gia đình có hoàn cảnh khó khăn

Phạm Sơn - khampha.vn

Những kết quả được công bố tại hội nghị tổng kết công tác năm 2018 và triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2019 của Sở KH&CN TP.HCM ngày 25.1 đã chứng minh đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp tiếp tục là điểm sáng trong hoạt động khoa học công nghệ TP.HCM trong năm vừa qua.

Trong năm 2018, Sở KH&CN TP.HCM đã tham mưu UBND Thành phố tổ chức Giải thưởng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM. Đây cũng là năm đầu tiên giải thưởng đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM (I-Star) được tổ chức để tôn vinh các tổ chức và cá nhân có thành tựu xuất sắc trong hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo. Sau 5 tháng phát động, Ban tổ chức đã nhận được tổng cộng 197 bài dự thi, trong đó có 169 bài dự thi hợp lệ. Sau quá trình lựa chọn với sự tham gia của cộng đồng và đánh giá của hội đồng chuyên gia, Ban tổ chức I-Star 2018 đã trao 11 giải thưởng với tổng giá trị 550 triệu cho các cá nhân, tổ chức tiêu biểu.

11 giài thưởng I-Star trị giá 550 triệu đồng đã được trao để tôn vinh các cá nhân, tổ chức có thành tựu xuất sắc trong hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo tại TP.HCM 

Ông Nguyễn Khắc Thanh, Phó Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM cho biết: “Trong năm 2018, Sở đã hỗ trợ, đào tạo 3.142 doanh nghiệp về công cụ quản trị Năng suất chất lượng và đổi mới sáng tạo. Sở cũng tư vấn nâng cao năng suất chất lượng và quản trị tài sản trí tuệ cho 759 doanh nghiệp và hỗ trợ 81 dự án nghiên cứu phát triển, đổi mới công nghệ và sản phẩm. Đồng thời, Sở cũng phối hợp thực hiện hỗ trợ đổi mới công nghệ cho 15 dự án thông qua chương trình kích cầu.”

Trong năm 2018, Sở KH&CN cũng đã hỗ trợ 711 dự án khởi nghiệp trong năm 2018. Trong đó, Chương trình SpeedUp tiếp tục được triển khai và sơ tuyển được 20 dự án mới. Đội ngũ Mentor cũng được tiếp tục phát triển về số lượng và chất lượng. 95 giáo trình online và 54 video tài liệu đào tạo đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp được xây dựng làm tài liệu đào tạo, tham khảo cho cộng đồng khởi nghiệp.

Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Nguyễn Việt Dũng đánh giá năm 2018 có nhiều điểm nhấn trong hoạt động đổi mới sáng tạo

Năm 2018 cũng là năm văn hóa khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo được lan tỏa rộng rãi đến cộng đồng thông qua 108 sự kiện KH&CN và đổi mới sáng tạo. Đặc biệt, Tuần lễ Đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM năm 2018 (WHISE 2018) đã thu hút hơn 3.500 lượt người tham dự, 125 dự án, mô hình khởi nghiệp và trở thành đại tiệc của cộng đồng khởi nghiệp TP.HCM và khu vực. Giải thưởng Sáng kiến Cộng đồng 2018 đã lan tỏa rộng rãi 44 sáng kiến độc đáo từ chính cộng đồng giải quyết những vấn đề thực tế trong đời sống.

Trong hoạt động của Sở KH&CN TP.HCM và các đơn vị trực thuộc, nhiều hoạt động, giải pháp sáng tạo đã được triển khai đem lại hiệu quả tích cực như giải pháp live stream hội thảo giới thiệu công nghệ của Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN giúp các giải pháp, công nghệ mới được giới thiệu đến rộng rãi đến các cá nhân, tổ chức quan tâm.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM nhận xét: “Năm nay có nhiều điểm nhấn trong hoạt động đổi mới sáng tạo ví dụ như cách làm mới của Trung tâm Thông tin giúp các thông tin đến được với hàng ngàn người thay vì chỉ vài chục người như trước kia. Trong năm 2019, TP.HCM xác định chủ đề chính là cải cách hành chính, triển khai thủ tục hành chính công trực tuyến cấp độ 3,4. Thực tế có rất nhiều cơ hội để sáng tạo, vấn đề là chúng ta có chịu suy nghĩ, sáng tạo hay không?”

Tại buổi tổng kết, Sở KH&CN TP.HCM đã trao danh hiệu Chiến sĩ thi đua cấp thành phố cho 11 cá nhân thuộc Sở và nhiều danh hiệu, phần thưởng khác ghi nhận những đóng góp, thành tích của các cá nhân, đơn vị tiêu biểu của Sở KH&CN TP.HCM trong năm qua.

11 cá nhân có thành tích xuất sắc của Sở KH&CN TP.HCM đã được nhận chứng nhận Chiến sĩ thi đua cấp Thành phố 2018

Ông Nguyễn Việt Dũng trao chứng nhận cho các cá nhân, tập thể có thành tích xuất sắc trong năm 2018

Phạm Sơn - khampha.vn

Chia sẻ tại buổi giao lưu, đại diện Trung tâm Kỹ thuật Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng 3 cho rằng việc kết nối các phòng thí nghiệm với cộng đồng khoa học, đổi mới sáng tạo có ý nghĩa hết sức quan trọng bởi chính các phòng thí nghiệm rất mong muốn kết nối với các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D) để nâng cao chất lượng dịch vụ. Đây cũng là ý kiến chung của đại diện nhiều phòng thí nghiệm khác.

Phó Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM Chu Vân Hải cho biết theo thống kê hiện nay trên địa bàn thành phố có hơn 900 phòng thí nghiệm. Trong đó, chỉ có 165 phòng thí nghiệm được Văn phòng Công nhận Chất lượng chứng nhận, đảm bảo cung cấp dịch vụ thí nghiệm cho doanh nghiệp.

Phó Giám đốc Chu Vân Hải đại diện Sở KH&CN TP.HCM trao đổi với đại diện các phòng thí nghiệm tiêu biểu tại thành phố

Một số doanh nghiệp đã có phòng thí nghiệm riêng nhưng trong giai đoạn đầu, trang thiết bị, kỹ thuật của các phòng thí nghiệm này còn thiếu nên rất cần sự tư vấn, hỗ trợ từ các trung tâm, trường, viện. Đồng thời, sự tham gia của các trung tâm kiểm tra, các phòng thí nghiệm lớn cũng giúp các phòng thí nghiệm nhỏ đảm bảo chất lượng, độ chính xác của các phép thử.

Bên cạnh đó, những thông tin thống kê về nhu cầu, dịch vụ của doanh nghiệp, cộng đồng cũng là các thông tin rất có giá trị với các phòng thí nghiệm. Đây là cơ sở để các phòng thí nghiệm tăng cường kết nối với các doanh nghiệp, xác định nhu cầu của thị trường để đầu tư các trang thiết bị, kỹ thuật mới đáp ứng yêu cầu thực tế.

Về phía Sở KH&CN TP.HCM, bà Chu Vân Hải cho biết Sở mong muốn kết nối các phòng thí nghiệm với các đơn vị chưa có R&D. Qua đó, các phòng thí nghiệm có thể đóng vai trò như bộ phận R&D cho các doanh nghiệp giúp doanh nghiệp giảm chi phí đầu tư R&D. Sở KH&CN TP.HCM cũng đã triển khai nhiều hoạt động thực tế để đẩy mạnh sự kết nối này.

Trung tâm Dịch vụ Phân tích Thí nghiệm TP.HCM (CASE) thuộc Sở KH&CN TP.HCM cũng là một trong những trung tâm hàng đầu tại TP.HCM và cả nước về dịch vụ phân tích, thí nghiệm

Bà Bùi Thanh Bằng, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN (CESTI) thuộc Sở KH&CN TP.HCM nói: “Cổng thông tin Techport.vn của Trung tâm hiện có 3 mảng chính: kết nối về công nghệ thiết bị, kết nối về các tô chức trung gian và chuyên gia tư vấn, kết nối tìm kiếm đối tác. Mảng kết nối các tổ chức, các tổ chức thực hiện các dịch vụ KH&CN để phục vụ cho quá trình chuyển giao công nghệ bao gồm nhiều lĩnh vực trong đó có kiểm định, kiểm nghiệm, kết nối phòng thí nghiệm...”

Thông qua cổng Techport này, các doanh nghiệp tìm kiếm các dịch vụ hỗ trợ hoạt động của mình. Đồng thời, đây cũng là nơi để các phòng thí nghiệm giới thiệu về năng lực, các dịch vụ của mình tới với cộng đồng, doanh nghiệp 

Tuy nhiên, quá trình nuôi cấy đông trùng hạ thảo đòi hỏi yêu cầu rất cao từ lựa chọn môi trường nuôi cấy, đảm bảo vệ sinh để tránh các loại nấm, mốc khác xâm nhập... Giá trị của đông trùng hạ thảo bị ảnh hưởng rất nhiều bởi quá trình nuôi cấy. Tùy theo từng điều kiện nuôi cấy khác nhau, thành phần và tỷ lệ dược chất trong đông trùng hạ thảo thay đổi, dẫn đến giá trị của sản phẩm có sự chênh lệch rất lớn.

Một phương pháp mà nhiều đơn vị sản xuất vẫn thường lựa chọn là sử dụng các hóa chất tổng hợp làm môi trường nuôi cấy. Nhưng theo ThS Nguyễn Thị Ngọc Nhi, Phó Giám đốc phụ trách kỹ thuật của công ty SAHA, cho biết theo cách làm này nếu hóa chất sử dụng không đảm bảo sẽ không cho sản phẩm chất lượng, tồn dư hóa chất trong sản phẩm khiến cho giá trị dinh dưỡng của đông trùng hạ thảo bị giảm, thậm chí nguy hiểm cho người dùng. Trong khi đó, những nguyên liệu sẵn có tại Việt Nam như gạo, mía, khoai lang, nhộng tằm hoàn toàn có thể sử dụng làm môi trường cho trùng thảo phát triển.

ThS Nguyễn Thị Ngọc Nhi đại diện công ty SAHA trình bày tại hội thảo 

Nhóm nghiên cứu của công ty đã nghiên cứu, phát triển quy trình công nghệ sản xuất trùng thảo theo hướng hữu cơ. Sau 3 năm nghiên cứu, thử nghiệm, công ty SAHA đã hoàn thiện quy trình nuôi cấy, sản xuất trùng thảo khép kín bằng các nguyên liệu sẵn có như gạo, mía... cho đến bảo quản, đóng gói sau thu hoạch. Tỷ lệ Cordycepin (hoạt chất quan trọng trong đông trùng hạ thảo) đạt 8,69 mg trên 100g sản phẩm. 

Những nguyên liệu này được xử lý thủy phân và phối trộn với các dưỡng chất để làm môi trường nuôi cấy giống nấm. Sau đó, nấm được nuôi ở nhiệt độ thích hợp và qua các quá trình cấy, ủ tối cho tới hình thành quả thể nấm theo quy trình chặt chẽ.

Toàn bộ quá trình kéo dài trong khoảng 70 ngày, cho sản phẩm có chất lượng cao với giá thành cạnh tranh. Quy trình nuôi cấy này có thể áp dụng được với sản xuất quy mô nhỏ. Sản phẩm sau thu hoạch được sấy khô bằng phương pháp sấy thăng hoa, đảm bảo nguyên trạng được hình thái, màu sắc, mùi vị và dưỡng chất. Sản phẩm được Bộ Y tế chứng nhận đảm bảo an toàn thực phẩm. 

Đặc biệt, công ty đã nghiên cứu và nuôi cấy thành công trùng thảo trên nhộng tằm gần với cách đông trùng hạ thảo sinh trưởng trong tự nhiên cho chất lượng sản phẩm cao. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng tự chế tạo các thiết bị phục vụ nuôi cấy như nồi hấp, máy lắc, tủ cấy, hệ thống nuôi sinh khối... và hoàn thiện quy trình nuôi có thể chuyển giao cho nhiều quy mô sản xuất khác nhau.

Trùng thảo được nuôi cấy trên nhộng tằm

“Giá thành sản xuất hiện nay không chênh lệch nhiều so với phương pháp sử dụng hóa chất vì nguồn nguyên liệu hữu cơ rất sẵn có, giá thấp. Sản phẩm theo hướng hữu cơ thông thường có giá cao nhưng với phương pháp này chúng tôi hy vọng đem lại sản phẩm vừa tốt cho sức khỏe người dùng vừa có giá cả cạnh tranh được”, bà Nhi cho biết.

Công nghệ sản xuất Trùng thảo theo hướng hữu cơ đã được Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với Công ty TNHH TM - SX SAHA giới thiệu tại Hội thảo tổ chức ngày 11.1 mới đây. 

Phạm Sơn - khampha.vn