Đổi mới sáng tạo lan tỏa mạnh trong cộng đồng khoa học và công nghệ

TP.HCM đóng vai trò là cái nôi của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp trên cả nước. Các hoạt động của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ngày càng sôi động.

Hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo đang từng bước trở thành động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội gắn với phát triển kinh tế tri thức; tập trung nghiên cứu gắn kết với thực tiễn phục vụ phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Bên cạnh đó, hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam tiếp tục có những bước phát triển vượt bậc, và Việt Nam nằm trong nhóm 3 Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo lớn nhất ASEAN. Việt Nam cũng đạt được nhiều kết quả tích cực trong việc thực hiện ĐMST quốc gia.

Theo thống kê, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) của Việt Nam tăng từ 400 vào năm 2012 lên gần 1.800 vào năm 2015, 3.000 trong năm 2017, và năm 2019 ước đạt 3.800, trong đó, có gần 50% là số lượng startup tại TP.HCM. Vốn đầu tư mạo hiểm đổ vào các startup Việt đã tăng 6 lần trong giai đoạn 2015-2018, từ 140 triệu USD lên gần 900 triệu USD. Nhờ đó, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Việt Nam được đánh giá là có tốc độ tăng trưởng hàng đầu, còn về quy mô hiện đã vươn lên vị trí thứ 3 (2020) từ vị trí thứ 6 (2015) trong khu vực. Trong kết quả này có phần đóng góp tích cực của TP.HCM với quy mô về nguồn lực, số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp và thu hút vốn đầu tư mạo hiểm.

Rõ ràng, đổi mới sáng tạo là yếu tố quan trọng trong việc tạo ra những ứng dụng thành tựu, giải pháp kỹ thuật công nghệ, quản lý để nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị gia tăng của sản phẩm, hàng hóa.

Đến nay, TP.HCM đã ban hành nhiều chính sách, từng bước hình thành và phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, trở thành cái nôi của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp trên cả nước. Các hoạt động của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo ngày càng sôi động, quy mô của các thành phần được mở rộng, đã kết nối trên 40 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp sáng tạo (cơ sở ươm tạo, tăng tốc, không gian làm việc chung, Quỹ đầu tư); thiết lập nền tảng kết nối chia sẻ dữ liệu 134 phòng thí nghiệm, 626 chuyên gia, 275 tổ chức KH&CN,... (số liệu thống kê tính đến hết năm 2020).

Những chính sách của Thành phố đã giúp các thành phần của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo nói chung và doanh nghiệp nói riêng có những chuyển biến rõ rệt về nhận thức, vai trò của khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đồng thời, Thành phố cũng thiết lập được mối quan hệ hợp tác với các tổ chức có uy tín trong và ngoài nước tham gia vào các hoạt động kết nối, tạo ra bước phát triển mạnh mẽ cho hoạt động hỗ trợ ươm tạo và đổi mới sáng tạo, góp phần trong việc phát triển bền vững hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Thành phố.

Không chỉ thế, TP.HCM còn đã quan tâm hỗ trợ doanh nghiệp nghiên cứu cải tiến công nghệ, hiện đại hóa thiết bị sản xuất, hỗ trợ đào tạo, tư vấn nâng cao năng suất, chất lượng và quản trị tài sản trí tuệ, tiếp cận nguồn vốn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp khẳng định giá trị thương hiệu và phát triển bền vững. Điều này thể hiện qua việc số lượng doanh nghiệp có hoạt động đổi mới sáng tạo chiếm tỷ lệ 36,4%.

Theo Báo cáo chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu năm 2020 (GII 2020) do Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới (WIPO) công bố, năm 2020, Việt Nam duy trì được thứ hạng cao, ghi nhận năm thứ hai liên tiếp xếp thứ 42/131 quốc gia và nền kinh tế trong bảng xếp hạng về chỉ số ĐMST toàn cầu, tăng 17 bậc so năm 2016 (vị trí thứ 59). Với thứ hạng này, Việt Nam giữ vị trí số 1 trong nhóm 29 quốc gia có cùng mức thu nhập và đứng thứ 3 khu vực Đông Nam Á.

Tính chung trong các năm qua, Việt Nam nằm trong Top 50 nền kinh tế đạt được tiến bộ đáng kể nhất trong bảng xếp hạng theo thời gian, trong đó có sự đóng góp rất lớn từ những nỗ lực của TP.HCM. Sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Thành phố đã tạo được sức lan tỏa mạnh từ cộng đồng doanh nghiệp đến xã hội, được cộng đồng quốc tế ghi nhận.

Hoàng Kim (CESTI)