SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH

Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ (thuộc Sở KH&CN TPHCM) vừa hoàn thiện bộ tiêu chí chuẩn quốc tế, phục vụ xây dựng cũng như hỗ trợ các vườn ươm khởi nghiệp theo chuẩn quốc tế, giúp nâng cao chất lượng ươm tạo, tạo nên các doanh nghiệp có giá trị cao. 

Trong nhiều năm qua, đặc biệt là từ 2015, hoạt động khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo ở TP.HCM phát triển mạnh mẽ, từng bước trở thành động lực chủ yếu phát triển kinh tế - xã hội gắn với phát triển kinh tế tri thức, tập trung nghiên cứu gắn kết với thực tiễn phục vụ phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm, góp phần vào quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Thông qua nhiều chính sách nhằm thúc đẩy phát triển thị trường KH&CN và hoạt động hỗ trợ, tuyên truyền về đổi mới sáng tạo, nổi bật như Tuần lễ Đổi mới sáng tạo TPHCM (WHISE), Giải thưởng Sáng tạo TPHCM, Giải thưởng Đổi mới và Sáng tạo TPHCM (I-Star) được tổ chức thường niên, có thể khẳng định rằng TP.HCM là cái nôi của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp cả nước, xây dựng và phát triển thành công hệ sinh thái khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo có đầy đủ những hoạt động cơ bản như tuyển chọn, ươm tạo, kết nối thị trường, tăng tốc, hỗ trợ sau ươm tạo.

Để đáp ứng nhu cầu và tiềm năng phát triển của doanh nghiệp khởi nghiệp (startup) và doanh nghiệp mới thành lập, các cơ sở ươm tạo (vườn ươm) tại TP.HCM cũng đã có những bước tiến nhất định trong cả về số lượng và chất lượng hoạt động. Thực tế, 100% cơ sở ươm tạo trên địa bàn đều cung cấp không gian làm việc, không gian tổ chức sự kiện, cùng với nhiều thiết bị, cơ sở vật chất khác. Tuy nhiên, để được đánh giá và đạt xếp hạng cao trên thế giới, cơ sở ươm tạo phải đạt nhiều tiêu chí nhất định như cơ sở vật chất, chương trình ươm tạo, nội dung hoạt động, khả năng quản lý vận hành cũng như các mạng lưới liên kết kinh doanh trong và ngoài cơ sở ươm tạo. Hay nói cách khác, đây là những tiêu chí nhằm tăng cường khả năng hỗ trợ startup và doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo có thể thương mại hóa thành công các ý tưởng kinh doanh, công nghệ và tăng khả năng “sống sót” sau khi hoàn thành giai đoạn ươm tạo.

Sau quá trình khảo sát thực tế, nhóm nghiên cứu xây dựng mô hình vườn ươm khởi nghiệp theo chuẩn quốc tế do ThS. Huỳnh Kim Tước và các cộng sự tại Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN TPHCM (SIHUB) đánh giá Vườn ươm doanh nghiệp công nghệ cao  (SHTP-IC) thuộc Khu Công nghệ cao TP.HCM về cơ bản đã đáp ứng phần nào cơ sở hạ tầng phục vụ cho các hoạt động ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp tại TP.HCM, có quy trình vận hành ổn định. Tuy nhiên, số lượng nhân sự phụ trách chính cho lĩnh vực ươm tạo còn khá khiêm tốn (phần lớn là phụ trách hành chính và kỹ thuật), ngân sách dự chi hằng năm cho hoạt động ươm tạo còn thấp, chưa có kế hoạch đầu tư vào các hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp rõ ràng.

ut1

Khung cơ bản về đánh giá vườn ươm

Với phương án nâng cấp thành vườn ươm khởi nghiệp theo chuẩn quốc tế, SHTP-IC hoàn toàn có khả năng gia tăng số lượng doanh nghiệp có thể được ươm tạo, đồng thời nâng cao việc cung cấp dịch vụ ươm tạo cả về lượng lẫn chất. Trong đó, SHTP-IC cần bổ sung cơ sở vật chất - kỹ thuật phục vụ hoạt động khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, đáp ứng nhu cầu của các dự án khởi nghiệp trong lĩnh vực Internet vạn vật (IoT), trí tuệ nhân tạo; mở rộng khu không gian làm việc và xưởng chế tạo mẫu với diện tích dự kiến 7.000m2 trên cơ sở huy động nguồn kinh phí xã hội hóa để tạo ra nơi làm việc cho hơn 50 doanh nghiệp khởi nghiệp với hơn 1.000 nhân sự; triển khai liên kết, hợp tác với các doanh nghiệp trong hoạt động nghiên cứu, phát triển giải pháp/sản phẩm công nghệ, ươm tạo công nghệ cao và thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp; hợp tác triển khai các chương trình ươm tạo chuyên đề, chương trình tăng tốc với các đối tác trong và ngoài nước theo chuẩn quốc tế.

Mục tiêu cụ thể là đến cuối năm 2025, SHTP-IC hỗ trợ ươm tạo, phát triển 200 dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; hỗ trợ hình thành 30 doanh nghiệp khoa học công nghệ; hỗ trợ đăng ký 100 sở hữu trí tuệ; hỗ trợ nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo cho 50 doanh nghiệp. Đến cuối năm 2030, toàn bộ chỉ tiêu hỗ trợ tăng 100% so với 2025, riêng số dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tăng 150%. Qua đó, SHTP-IC sở hữu nhiều lợi thế trong việc tạo lập môi trường thuận lợi cho hoạt động hỗ trợ hình thành và phát triển doanh nghiệp khởi nghiệp, tăng số lượng doanh nghiệp giàu tiềm năng có tốc độ phát triển cao dựa trên khai thác tài sản trí tuệ, công nghệ, mô hình kinh doanh mới.

ut2

Quy trình ươm tạo doanh nghiệp khởi nghiệp

Từ thực tế này, nhóm nghiên cứu tại SIHUB đã chọn SHTP-IC để đánh giá, xây dựng Bộ tiêu chí và triển khai thí điểm. Công cụ để đánh giá hiện trạng cơ sở hạ tầng, triển khai hoạt động và tổ chức vận hành tại SHTP-IC và đề xuất phương án nâng cấp thành vườn ươm khởi nghiệp theo chuẩn quốc tế là Bộ tiêu chuẩn các chỉ số đánh giá vườn ươm theo chuẩn quốc tế gồm 26 chỉ tiêu.

Bộ tiêu chuẩn đặc thù cho Việt Nam

Nhóm nghiên cứu đã tìm hiểu 8 phương pháp đánh giá của các nước và tổ chức quốc tế, xác định được 86 tiêu chí để tham khảo, từ đó xây dựng Bộ tiêu chuẩn các chỉ số đánh giá vườn ươm theo chuẩn quốc tế với 26 tiêu chí, phân vào bốn nhóm, gồm: hạ tầng cơ sở, hoạt động và dịch vụ, quản lý vận hành, hiệu quả đầu ra. Bộ tiêu chuẩn này xây dựng trọng số và khung điểm cho hai loại hình vườn ươm là vườn ươm đại học và vườn ươm doanh nghiệp, đã được khảo sát và lấy ý kiến chuyên gia tại hội thảo “Giải pháp thúc đẩy phát triển doanh nghiệp KH&CN và nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp KH&CN” do Trung tâm Ứng dụng tiến bộ KH&CN phối hợp với Cục Phát triển thị trường và doanh nghiệp KH&CN (Bộ KH&CN) tổ chức hồi tháng 10/2020.

ut3

Hội thảo Giải pháp thúc đẩy phát triển doanh nghiệp KH&CN và nâng cao chất lượng hoạt động của các cơ sở ươm tạo công nghệ, ươm tạo doanh nghiệp KH&CN

Điểm sáng tạo ở Bộ tiêu chuẩn là chi tiết hóa các tiêu chí, thang điểm và phương pháp tiến hành, tạo thuận lợi cho hoạt động chấm điểm và đánh giá, dễ dàng áp dụng trong quá trình quản lý việc vận hành vườn ươm theo chuẩn quốc tế. Do đó, Bộ tiêu chuẩn là công cụ để các cơ sở ươm tạo hiện hữu ứng dụng nhằm tham khảo và tự nâng cấp, đồng thời sẽ tạo dựng nên mô hình chuẩn cho các đơn vị, tổ chức muốn thành lập cơ sở ươm tạo mới (đáp ứng theo các tiêu chí trong Bộ tiêu chuẩn).

Không chỉ minh bạch vai trò của vườn ươm trong các chính sách phát triển doanh nghiệp và doanh nghiệp khởi nghiệp, thể hiện các khung điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp qua các tiêu chí, Bộ tiêu chuẩn còn chỉ ra điểm yếu đang tồn tại để vườn ươm có định hướng phát triển hoàn thiện hơn, gắn kết các chính sách ươm tạo doanh nghiệp của vườn ươm với các chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của cơ quan quản lý nhà nước.

PGS. TS Nguyễn Anh Thi, Giám đốc Ban Quản lý Khu Công nghệ cao TPHCM, đồng thời là Chủ tịch hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học công nghệ "Nghiên cứu xây dựng mô hình vườn ươm khởi nghiệp theo chuẩn quốc tế" nhận xét rằng bộ tiêu chí theo tiêu chuẩn quốc tế được nhóm nghiên cứu xây dựng không chỉ có độ phù hợp cao với hoàn cảnh ở TP.HCM, mà còn có thể áp dụng mở rộng trên phạm vi cả nước.

 “Bộ tiêu chuẩn này hy vọng sẽ được thông qua sớm, sẽ giúp ích rất nhiều cho các chủ trương, chính sách hỗ trợ của nhà nước cho các vườn ươm”, TS. Nguyễn Văn Tuấn, thành viên hội đồng tư vấn nghiệm thu đề tài thông tin thêm.

Vì thế, Bộ tiêu chuẩn vừa được nhóm nghiên cứu tại SIHUB hoàn thiện chính là công cụ hỗ trợ đắc lực cho Sở KH&CN TP.HCM tổ chức đánh giá nhanh toàn bộ các vườn ươm, cụ thể hoá các chính sách khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo trên cơ sở đánh giá, phân loại các vườn ươm, tiến hành hướng dẫn các tổ chức, đơn vị trên địa bàn Thành phố tiếp cận và sử dụng Bộ tiêu chuẩn vào kế hoạch đầu tư, thành lập, vận hành các cơ sở ươm tạo

Các chuyên gia sẽ tham gia giải đáp, tư vấn trực tiếp để các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp có nguồn thông tin tổng quan cũng như phương thức ứng dụng, triển khai trong thực tế.

Xử lý rác thải điện tử đang là mối quan tâm của các nước trên thế giới, đặc biệt trong giai đoạn hiện nay, do sự phát triển cực nhanh của nền công nghiệp điện tử trong xu thế chuyển đổi số toàn cầu. Các trường Đại học, Viện nghiên cứu và doanh nghiệp trong nước đã có những giải pháp công nghệ nào để giải quyết vấn đề xử lý, tái chế rác thải điện tử?

racthaidt

Câu trả lời sẽ được hé mở tại hội thảo “Xu hướng công nghệ xử lý rác thải điện tử”, do Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (CESTI, thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) tổ chức vào lúc 8 giờ ngày 15/10/2021 (thứ sáu). Hội thảo sẽ diễn ra trực tiếp tại Sàn Giao dịch công nghệ TP.HCM (79 Trương Định, phường Bến Thành, Q.1), đồng thời kết hợp hình thức truyền phát trực tuyến bằng ứng dụng Google Meet.

Hội thảo “Xu hướng công nghệ xử lý rác thải điện tử” có nội dung quan trọng là phân tích xu hướng công nghệ trên thế giới trên cơ sở số liệu sáng chế, giới thiệu các công nghệ hiện có tại Việt Nam sẵn sàng hợp tác, chuyển giao để phục vụ quá trình xử lý, tái chế rác thải điện tử. Các chuyên gia sẽ tham gia giải đáp, tư vấn trực tiếp để các nhà quản lý, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp có nguồn thông tin tổng quan về xu hướng công nghệ xử lý rác thải điện tử trên thế giới và tại Việt Nam, cũng như phương thức ứng dụng, triển khai trong thực tế.

Các giải pháp công nghệ dự kiến sẽ được giới thiệu: Công nghệ tái chế bản mạch in (GS.TS. Huỳnh Trung Hải – Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường, Đại học Bách khoa Hà Nội); Lò đốt bản mạch và tái chế kim loại trong xử lý rác thải điện tử (PGS.TS. Lê Văn Lữ – Đại học Tài nguyên và Môi trường TP.HCM); Một số giải pháp tái chế vàng và ứng dụng vật kiệu hấp phụ trong công nghệ tái chế rác thải điện tử (TS. Triệu Quốc An – Khoa Kỹ thuật Thực phẩm và Môi trường, Đại học Nguyễn Tất Thành); Công nghệ thu hồi Yttri và Europi từ đèn huỳnh quang sau sử dụng (TS. Hà Vĩnh Hưng – Viện Khoa học và Công nghệ Môi trường, Đại học Bách khoa Hà Nội), Giải pháp xử lý và tái chế linh kiện điện tử (Th.S Hoàng Xuân Dương - Công ty CP Phát triển công nghệ HiTechViệt Nam); Chương trình Việt Nam tái chế (bà Mai Thị Thu Hằng - Công ty TNHH Reverse Logistics Việt Nam).

Hoàng Kim (CESTI)

Các giải pháp, công nghệ có thể hỗ trợ trong giai đoạn dịch bệnh cũng như giai đoạn “bình thường mới” đã được giới thiệu cụ thể và kết nối lan tỏa ứng dụng thông qua buổi Tektalk series chuyên đề 3 “Công nghệ phòng, chống Covid-19 trong các bệnh viện, cơ sở y tế”.

Chuyên đề 3 “Công nghệ phòng, chống Covid-19 trong các bệnh viện, cơ sở y tế” do Hội Tin học TP.HCM (HCA) phối hợp cùng Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức ngày 07/10/2021 bằng hình thức trực tuyến, trong khuôn khổ chuỗi sự kiện “TekTalk Series: Công nghệ và cuộc sống”.

Các nội dung đã được trình bày, thảo luận tại chuyên đề 3 gồm: Giải pháp theo dõi sức khỏe bệnh nhân từ xa và quản lý ra vào bệnh viện (bà Hồ Thị Hoàng Yến, Trưởng phòng Phát triển Kinh doanh - TMA Innovation); An toàn trong công tác phòng chống dịch Covid ở các bệnh viện, cơ sở y tế với Cloud Camera AI (ông Trần Du Hòa Bình, Giám đốc giải pháp IoT - VNG Cloud); SureMD - Nền tảng cung cấp kiến thức và môi trường tư vấn sức khoẻ để phòng, chống Covid-19 (ông Hà Thân, Tổng Giám đốc - Công ty Cổ phần Tin học Lạc Việt); Bản đồ Covidmaps hỗ trợ phòng chống dịch bệnh Covid-19 (ông Lê Yên Thanh, Sáng lập & Tổng Giám đốc - Công ty Cổ phần Công nghệ Phenikaa Maas).

hhycv

Bà Hồ Thị Hoàng Yến giới thiệu về giải pháp công nghệ của TMA Innovation. 

Bà Hồ Thị Hoàng Yến cho biết, hiện nay mặc dù dịch bệnh đã có những cải thiện nhưng tình hình ở các bệnh viện còn rất khó khăn. Nhu cầu của các bệnh viện rất cao về quản lý ra vào, phân loại bệnh nhân, hạn chế tiếp xúc giữa người bệnh và nhân viên y tế nhằm hạn chế lây nhiễm; các công cụ hỗ trợ theo dõi sức khỏe bệnh nhân nhằm phản ứng và xử lý kịp thời, giảm tải cho nhân viên y tế. Nắm bắt nhu cầu này, TMA Innovation đã cho ra đời giải pháp mCare và T-Check. mCare là một thiết bị đeo giúp theo dõi sức khỏe bệnh nhân từ xa, bệnh nhân sử dụng thiết bị đeo (đồng hồ) để theo dõi nồng độ oxy trong máu, nhịp tim, huyết áp, các chỉ số sức khỏe cũng như gởi tín hiệu SOS và kết nối với bác sĩ từ xa. T-Check là giải pháp quản lý ra vào và sàng lọc bệnh nhân tự động tại các cơ sở y tế. Thiết bị này hỗ trợ đo thân nhiệt tự động, cảnh báo không đeo khẩu trang, nhận diện khuôn mặt, khai báo y tế, đọc QR Code, thẻ xanh, thẻ vàng,… T-Check khi triển khai sẽ có nhiều ưu điểm như thiết bị nhỏ gọn, dễ di chuyển và lắp đặt; chi phí thấp hơn nhiều so với Kiosk; dữ liệu được lưu và xử lý tại server nội bộ do cơ sở y tế quản lý.

Hiện tại, giải pháp mCare đang được triển khai thử nghiệm tại 2 bệnh viện cho bệnh nhân Covid-19, đồng thời hỗ trợ bệnh nhân F0 tại nhà. Lợi ích mà thiết bị này mang lại khá rõ rệt, đó là cho phép theo dõi số lượng lớn bệnh nhân từ xa cùng lúc, giúp phát hiện sớm biến chứng để xử lý kịp thời trước khi chuyển biến nặng; hạn chế tiếp xúc giữa người bệnh và nhân viên y tế, giảm thiểu rủi ro lây nhiễm; hỗ trợ điều trị bệnh nhân F0 tại nhà hiệu quả hơn. Do đó, TMA mong muốn hợp tác với các bệnh viện để triển khai cho các bệnh nhân Covid-19 và các loại bệnh khác.

Về ứng dụng camera tại các cơ sở y tế, ông Trần Du Hòa Bình đưa ra giải pháp ứng dụng Cloud Camera AI để tăng cường an ninh và an toàn trong các cơ sở y tế. Theo đó, các tính năng tích hợp camera thông minh trong cơ sở y tế là điểm danh (nhận diện khuôn mặt, điểm danh ra vào); kiểm tra thân nhiệt; giới hạn số người trong khu vực làm việc; nhận diện tuân thủ đeo khẩu trang; cảnh báo khu vực nguy hiểm; giới hạn số lượng người trong khu vực công cộng. Các tính năng này hướng đến việc duy trì những biện pháp giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm Covid trong môi trường cơ sở y tế. Về lâu dài, khi Covid qua đi, những tính năng này vẫn giúp ích cho các cơ sở y tế sử dụng hàng ngày với mục đích tăng mức độ an toàn cho bệnh nhân và đội ngũ y bác sĩ.

Ưu điểm của hệ thống camera an ninh trên cloud là cung cấp dịch vụ camera-as-a-service; quản lý tập trung hệ thống camera; tích hợp các tính năng AI như phát hiện chuyển động, xâm nhập vùng cấm, đếm người, nhận diện biển số, biến camera thông thường của doanh nghiệp trở nên thông minh hơn; tiết kiệm chi phí; an toàn và bảo mật dữ liệu. Một số ứng dụng nổi bật của camera an ninh trong cơ sở y tế là giám sát hành vi xâm nhập hoặc vượt hàng rào tại các khu cách ly y tế; giám sát hoạt động tại các địa điểm cách ly/điều trị; đếm số lượt/số người ra vào khu vực phòng xét nghiệm Covid và kiểm soát thân nhiệt.

Với hệ thống SureMD.vn, ông Hà Thân cho biết, đây là hệ thống cung cấp thông tin, kiến thức, hỏi đáp về thuốc, sức khỏe, bệnh tật. Hệ thống ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo và học máy, sử dụng thuận tiện và dễ dàng, giúp người dùng tra cứu, hỏi đáp thông tin về thuốc, sức khỏe, tìm bác sĩ tư vấn, hỗ trợ, thăm khám trực tuyến… Điều này rất cần thiết trong bối cảnh đại dịch và cả sau dịch Covid-19, giúp mọi người chủ động theo dõi và chăm sóc sức khỏe cá nhân.

Bản đồ Covidmaps đã đạt Top 10 giải pháp sáng tạo, công nghệ của cuộc thi HIS-COVID 2021 do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức. Covidmaps sử dụng công nghệ bản đồ để xây dựng hệ thống cung cấp thông tin tình hình dịch bệnh cho người dân một cách trực quan, kịp thời và rõ ràng. Giải pháp được triển khai từ năm 2020 tại TP. Đà Nẵng. Điểm nổi bật là sử dụng công nghệ bản đồ “Make in Vietnam” giúp tiết kiệm chi phí triển khai và vận hành; làm chủ công nghệ triển khai các hệ thống Covidmaps riêng biệt trên hạ tầng DataCenter của từng tỉnh thành để đảm bảo bảo mật dữ liệu; giải pháp có khả năng tùy biến cao, giúp các tỉnh thành có thể chủ động thêm nhiều lớp dữ liệu khác như tiêm chủng, cửa hàng thiết yếu…

Với công nghệ bản đồ bMap, các tỉnh thành có thể chủ động sửa đổi tên đường, cung đường theo mong muốn và kiểm soát được toàn bộ dữ liệu, giúp các tỉnh thành có thêm nền tảng bản đồ nền để triển khai các giải pháp về sau. Ngoài ra, Covidmaps có khả năng mở rộng cao nên các tỉnh thành có thể triển khai mở rộng các tính năng khác như cung cấp thông tin về xe buýt bán rau, bản đồ bán hàng thiết yếu, luồng xanh giao thông, bản đồ tiêm chủng…

Hiện tại, Covidmaps được triển cho 18 tỉnh thành tại Việt Nam với hơn 120.000 địa điểm được đưa lên hệ thống. Mỗi tỉnh thành đều có hệ thống Covidmaps riêng biệt chạy trên DataCenter của từng tỉnh thành, dễ dàng tùy biến tính năng bản đồ theo nhu cầu sử dụng thực tế. Tổng số lượt truy cập Covidmaps 18 tỉnh thành ước tính trên 5 triệu lượt, giúp tiết kiệm hơn 10 tỷ đồng cho các tỉnh thành về kinh phí vận hành, bản đồ.

03HDKHLVTektalk3h1.jpg

Trao đổi, thảo luận giữa các chuyên gia, diễn giả, đơn vị cung cấp giải pháp.

Các diễn giả, chuyên gia, nhà cung cấp cho rằng, bên cạnh mong muốn triển khai ứng dụng cho các đơn vị, tổ chức, doanh nghiệp, các giải pháp công nghệ tại chuyên đề 3 có thể kết nối lan tỏa ứng dụng đến các tỉnh, thành phía Nam trong tình hình dịch bệnh Covid-19. Đồng thời, các đơn vị cung cấp giải pháp có thể kết nối, hợp tác với nhau để làm sao tạo ra những giải pháp công nghệ lớn mạnh hơn, tích hợp hơn, đa năng hơn, nhiều tính năng kỹ thuật giúp ích cho người dùng.

Theo ông Vũ Anh Tuấn (Tổng thư ký HCA), chuyên đề 3 là buổi chuyên sâu quan trọng về giải pháp phòng chống Covid trong các cơ sở y tế, các doanh nghiệp, đặc biệt là thích ứng với giai đoạn “bình thường mới”, khi doanh nghiệp bắt đầu hoạt động trở lại. Từ ngày 01/10, các đơn vị, ngành nghề bắt đầu cuộc sống bình thường mới, do đó cần đưa các giải pháp công nghệ đến các doanh nghiệp, đơn vị, để hỗ trợ họ thích ứng linh hoạt, an toàn trong tình hình mới, cũng như sẵn sàng cho việc đối mặt với những làn sóng dịch tiếp theo có thể xảy ra.

Về vai trò kết nối và phối hợp của phía cơ quan nhà nước, bà Phan Thị Quý Trúc (Phó Trưởng phòng Quản lý Công nghệ và Thị trường công nghệ - Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) cho biết, chương trình HIS-COVID 2021 nhằm tìm kiếm giải pháp hỗ trợ cho nhóm cơ quan quản lý nhà nước trong công tác phòng chống dịch bệnh và hỗ trợ an sinh cho người dân; tìm kiếm những giải pháp cụ thể đã hoàn chỉnh sẵn sàng chuyển giao cho các cơ sở y tế trong điều trị Covid. Đến hiện tại, chương trình đã có Top 10 giải pháp xuất sắc nhất và tiếp tục triển khai bước kết nối sâu hơn để giới thiệu các giải pháp này đến những đối tượng có nhu cầu ứng dụng. Sở cũng triển khai những hoạt động kết nối cụ thể với các chính sách của thành phố đối với những giải pháp đổi mới sáng tạo liên quan đến Covid như chương trình kết nối đầu tư (các quỹ đầu tư, sử dụng ngân sách nhà nước thông qua chương trình SpeedUp); kết nối hình thành phát triển hệ sinh thái cho lĩnh vực y tế, xây dựng hệ sinh thái online/chuyển đổi số trong y tế để kết nối và chia sẻ nguồn lực hiện có trong xã hội, thúc đẩy hình thành những ý tưởng, giải pháp về y tế; hình thành chương trình dài hạn hợp tác giữa tư nhân và nhà nước nhằm tạo ra những sản phẩm có lợi thế cạnh tranh cho TP.HCM liên quan đến y tế.

Lam Vân (CESTI)

Chương trình chú trọng đến hoạt động huấn luyện, mentoring dựa trên xu hướng phát triển thực tế tại các doanh nghiệp lớn, kết nối với các startups công nghệ theo mô hình “Open Innovation”. Qua đó, góp phần định hướng, thúc đẩy và đem lại hỗ trợ thiết thực cho cộng đồng các nhà phát triển dựa trên ứng dụng công nghệ AI (trí tuệ nhân tạo).

Chương trình AI HackBootcamp 2021 với chủ đề “Giải pháp ứng dụng AI trong E-commerce” được công bố ngày 01/10 bằng hình thức trực tuyến, do SHTP-IC (Vườn ươm Doanh nghiệp Công nghệ cao) phối hợp cùng Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM) tổ chức, dưới sự chỉ đạo của Ban Quản lý Khu Công nghệ cao và Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM.

Đây là chương trình được tổ chức hàng năm với sự đồng hành đến từ nhiều tổ chức chính trị - xã hội, tập đoàn, doanh nghiệp... có chuyên môn về lĩnh vực ứng dụng AI, cũng như các hoạt động hỗ trợ phát triển công nghệ và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Với sự bùng nổ trong những năm gần đây, thương mại điện tử (TMĐT) đang là hình thức kinh doanh tiềm năng được nhiều doanh nghiệp, nhà bán lẻ hướng tới. Dịch Covid-19 khiến mọi người phải hạn chế đi lại, nhiều khu vực bị phong tỏa trong thời gian dài. Mặc dù có nhiều bất lợi nhưng đây lại là cơ hội để TMĐT “trỗi dậy” hơn bao giờ hết. Người dân ở trong nhà chỉ cần cầm chiếc smartphone lên là đã có thể mua sắm, đi chợ.

Tại buổi lễ công bố chương trình AI HackBootcamp 2021, ông Nguyễn Ngọc Dũng (Phó Chủ tịch VECOM) nhận định, TMĐT đã phát triển mạnh trong thời gian vừa qua, sau đại dịch sẽ bùng nổ ở trạng thái mới, với số lượng lớn người tham gia. Dự báo sẽ có khoảng 500 ngàn đến 1 triệu người thuộc các hiệp hội thanh niên, phụ nữ sẽ tham gia ứng dụng TMĐT. Các địa phương và nhiều ngành nghề, lĩnh vực đã bắt đầu phát triển TMĐT bền vững. Có thể thấy, các hoạt động họp, hội thảo trực tuyến online đã không còn xa lạ; các mô hình livestream được áp dụng hiệu quả để bán hàng. Vì vậy, cần tiếp tục cập nhật hình thức này cho thanh niên, hội phụ nữ. Ví dụ, có thể mở ra tạp hóa số, từ đó lan tỏa ứng dụng hình thức kinh doanh này cho các đối tượng phụ nữ bị ảnh hưởng công việc, mất việc. Việc lưu thông, thanh toán hàng hóa, đóng tiền cũng chuyển sang hình thức online.

Ngoài ra, Việt Nam hiện đã sẵn sàng cho các hoạt động ứng dụng blockchain, nên có thể áp dụng blockchain trong kinh doanh TMĐT. Ông Dũng “đặt hàng” phát triển các sản phẩm TMĐT ứng dụng blockchain như số hóa tác phẩm nghệ thuật, điện ảnh, làm phim, game, bất động sản, sản phẩm du lịch trực tuyến, chợ phiên online, các sản phẩm/dự án lợi ích cho môi trường, cộng đồng, sản phẩm sáng tạo… Đồng thời, các nhà nghiên cứu AI cần cung cấp cho TMĐT những ứng dụng tiện lợi, dễ dàng và hiệu quả.

hackboot

Bà Phan Thị Thùy Ly giới thiệu về chương trình AI HackBootcamp 2021.

Bà Phan Thị Thùy Ly (Phó Giám đốc SHTP-IC) cho biết, AI HackBootcamp là chương trình thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, phát triển các giải pháp/sản phẩm ứng dụng AI dành cho các bạn trẻ tài năng ở Việt Nam nhằm thu hút các dự án tiềm năng và hình thành cộng đồng các nhà phát triển AI trẻ có năng lực chuyên môn cao. Các đối tượng tham gia chương trình sẽ được kết nối, hỗ trợ về chuyên gia, doanh nghiệp đồng hành, nguồn lực tài chính, công nghệ và truyền thông để có thể hình thành các sản phẩm và thương mại hóa sản phẩm. Cụ thể, đối tượng tham gia là các nhóm/tổ chức/cá nhân đang xây dựng doanh nghiệp sử dụng AI hoặc giải quyết một vấn đề trong hệ sinh thái AI; đang ở giai đoạn ý tưởng và có thể làm việc tối thiểu 15 giờ/tuần với sản phẩm của mình; các giải pháp/sản phẩm ứng dụng AI trong e-commerce.

Chương trình có 2 giai đoạn chính, gồm 8 tuần coaching chuyên sâu và 1 – 3 năm ươm tạo. Ở giai đoạn 8 tuần, các hoạt động chính là huấn luyện mentoring online về cách thức chuẩn hóa dữ liệu và xây dựng mô hình mẫu, tư vấn về tính khả thi trong thương mại của giải pháp, chú trọng cập nhật kiến thức công nghệ mới và nhu cầu thực tế từ thị trường thương mại điện tử trong nước và quốc tế. Giai đoạn này với sự đồng hành của các chuyên gia đến từ các doanh nghiệp lớn, các công ty trong lĩnh vực e-commerce và công nghệ sẽ giúp các dự án xác định được ý tưởng khả thi, chạy thử mô hình mẫu và hoàn thiện demo giải pháp.

Giai đoạn ươm tạo sẽ chọn 5 - 7 dự án đưa vào chương trình ươm tạo chuyên sâu 1 - 3 năm để kết nối và hỗ trợ thêm các nguồn lực cho dự án. Cụ thể, giai đoạn này tập trung hỗ trợ hiệu quả hoạt động chuẩn hóa dữ liệu, hoàn thiện giải pháp để sẵn sàng thương mại hóa hoặc chuyển giao công nghệ; hỗ trợ về pháp lý, tư vấn xác lập quyền sở hữu trí tuệ; kết nối trực tiếp đến các chương trình hỗ trợ vốn dành cho doanh nghiệp nhỏ và vừa của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, chương trình SpeedUp của Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM.

Chương trình tiếp nhận hồ sơ đăng ký đến hết ngày 16/10/2021. Chương trình huấn luyện – mentoring chuyên sâu sẽ bắt đầu từ 23/10 - 12/12/2021. Sau đó là buổi pitching day (ngày 18/12) để lựa chọn 5 – 7 dự án tham gia chương trình ươm tạo.

Tại lễ công bố chương trình, các đơn vị đồng hành, hỗ trợ từ các doanh nghiệp và các chuyên gia đến từ các tập đoàn/tổ chức như Intel Products Việt Nam, Amazon Web Services, TMA Innovation, HTGSOFT, ANSCENTER, ARI Technology,… cũng đã chia sẻ, cung cấp các thông tin về xu hướng ứng dụng AI trong TMĐT; những kinh nghiệm, hiểu biết về thị trường, nhu cầu của thị trường, bài toán nghiệp vụ; kinh nghiệm triển khai sản phẩm từ ý tưởng đến thực tế, kinh nghiệm xây dựng hệ thống TMĐT; mô hình kinh doanh B2B2C, cơ hội phát triển cho những ý tưởng đề tài mới về hành vi mua hàng trong giai đoạn bình thường mới…

Lam Vân (CESTI) 

Từ việc xác định các biến thể trên các gene ở người mắc bệnh cơ tim giãn nở, thực hiện xét nghiệm di truyền là giải pháp giúp tầm soát sớm ở thân nhân, giúp phòng ngừa, làm chậm diễn tiến bệnh, ngăn các triệu chứng suy tim và kéo dài thời gian sống.

Tìm biến thể gây bệnh DCM trên gene

Bệnh cơ tim giãn nở (dilated cardiomyopathy - DCM) là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây suy tim, tác động chủ yếu ở người trẻ tuổi và liên quan nhiều nhất đến chỉ định ghép tim ở bệnh nhân tim mạch. DCM là một bệnh có nguyên nhân phức tạp, tần suất DCM thay đổi theo phân bố địa lý và chủng tộc. Sự kết hợp của yếu tố di truyền và môi trường sẽ thúc đẩy quá trình khởi phát cũng như quyết định các hậu quả lâm sàng của bệnh. Đối với yếu tố di truyền, DCM chủ yếu được di truyền theo kiểu sinh dưỡng trội, nghĩa là khi bố hoặc mẹ mang đột biến thì ở thế hệ con cái của họ có 50% sẽ thừa hưởng đột biến này.

Bệnh cơ tim giãn nở tuy không gây ra các triệu chứng, nhưng có thể gây đe dọa tử vong. Bệnh có thể gây suy tim, loạn nhịp, máu đông và tử vong đột ngột.

tim

Bệnh cơ tim giãn nở là bệnh lý của cơ tim, trong đó thất trái căng và mỏng (dãn). Tim có dạng hình cầu thay vì hình nón như bình thường. Thành thất mỏng hơn và bị yếu nên không thể co như tim bình thường. Điều này làm các nhát bóp của tim kém hiệu quả và gây ra tình trạng suy tim. Trong bệnh cơ tim giãn nở, thất phải có thể bị ảnh hưởng.

Việc phát hiện đột biến gây bệnh ở người mắc DCM không có nhiều ý nghĩa tiên lượng hay điều trị cho bản thân người bệnh; thay vào đó ý nghĩa chủ yếu nằm ở khả năng sàng lọc đối với thân nhân của họ. Tuy nhiên, nguyên nhân di truyền của DCM hiện nay vẫn là thách thức lớn cho các nghiên cứu trên thế giới do tính phức tạp của bệnh khiến các hiểu biết về cơ chế di truyền cũng như vai trò các gene trong bệnh sinh còn hạn chế.

Được biết, trước đây, chưa từng có công bố dữ liệu tại Việt Nam về bệnh DCM và sự di truyền của bệnh lý này.

Cho đến tháng 5/2021, nhóm nghiên cứu ở Khoa Y tại ĐHQG TP.HCM do PGS.TS. Hồ Huỳnh Thùy Dương cùng các cộng sự tiến hành đã hoàn thành việc thu mẫu và phân tích 56 thân nhân thuộc 26 gia đình bệnh nhân. Trong số 29 thân nhân được xác định mang biến thể gây bệnh và có thể gây bệnh, có 26 người chưa được chẩn đoán DCM trước khi có kết quả xét nghiệm di truyền. Những người này đã được nhóm nghiên cứu tư vấn, khuyến cáo theo dõi lâm sàng để giúp phòng ngừa, làm chậm diễn tiến bệnh, ngăn các triệu chứng suy tim và kéo dài thời gian sống. Ba thân nhân còn lại đã được chẩn đoán mắc DCM. Kết quả tầm soát biến thể cho phép xác định nguyên nhân di truyền của bệnh.

tim1

Kết quả sàng lọc biến thể trên thân nhân người bệnh

Xác nhận biến thể trên thân nhân người bệnh chính kết quả có ý nghĩa thiết thực nhất ở nhiệm vụ. Nhờ đó, cộng đồng có thể nhận diện ngày càng nhiều gene và biến thể gây DCM, hiểu ngày càng rõ hơn căn nguyên di truyền của bệnh, từ đó tăng cường dịch vụ chăm sóc sức khỏe cho người dân – đặc biệt là lực lượng lao động trẻ.

Trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, nhóm nghiên cứu đã có một bài báo khoa học Genetic Determinants and Genotype-Phenotype Correlations in Vietnamese Patients With Dilated Cardiomyopathy đăng trên tạp chí quốc tế chuyên về tim mạch Circulation Journal, cũng như hoàn thành đào tạo một thạc sỹ ngành Di truyền học với luận văn Xây dựng quy trình tầm soát các đột biến liên quan đến bệnh cơ tim giãn bằng kỹ thuật giải trình tự DNA thế hệ mới.

Ứng dụng tiến bộ công nghệ trong nghiên cứu khoa học

Như đã nêu, ở Việt Nam chưa hề có công bố dữ liệu về DCM di truyền. Điều này đã thôi thúc PGS.TS. Hồ Huỳnh Thùy Dương cùng các cộng sự thực hiện nhiệm vụ nghiên cứu khoa học và công nghệ “Xác định các biến thể trên các gene liên quan đến bệnh cơ tim giãn nở ở bệnh nhân Việt Nam bằng kỹ thuật giải trình tự DNA thế hệ mới”, dựa trên kỹ thuật giải trình tự DNA thế hệ mới (next-generation sequencing – NGS), nhằm phân tích và xử lý dữ liệu về tần suất DCM di truyền, cũng như tần suất các biến thể gây bệnh ở bệnh nhân Việt Nam.

Nhóm nghiên cứu tiến hành thu thập 280 mẫu máu ngoại vi của 280 bệnh nhân được chẩn đoán mắc DCM (có đầy đủ thông tin lâm sàng và cận lâm sàng, giấy đồng ý tham gia nghiên cứu, giấy chấp thuận của Hội đồng Y đức), sau đó xây dựng quy trình NGS dựa trên mẫu DNA tham chiếu NA12878 do Viện Corriell (Mỹ) cung cấp trên hệ thống MiSeq (Illumina), xác định biến thể trên 57 gene liên quan đến DCM bằng công cụ tin sinh học.

Việc áp dụng quy trình NGS đã xây dựng cho phép thu nhận và phân loại các biến thể trên 280 bệnh nhân DCM. Dữ liệu phân loại các biến thể của 280 bệnh nhân theo 5 loại: gây bệnh (pathogenic), có thể gây bệnh (likely pathogenic), chưa rõ chức năng (variant of uncertain significance, VUS), có thể lành tính (likely benign), và lành tính (benign). Cơ sở dữ liệu các biến thể trên 57 gene của 280 bệnh nhân có thể truy cập tại địa chỉ http://ktdcm.vnbiology.com. Có 5 biến thể gây bệnh ở 4 bệnh nhân DCM đã từng được báo cáo ở các bệnh cơ tim khác, bao gồm cả một công trình về bệnh lý DCM ở Việt Nam.

tim2

Giao diện trang web tra cứu cơ sở dữ liệu các biến thể

Dữ liệu thu nhận trên 280 bệnh nhân DCM đã cung cấp những số liệu bước đầu về tần suất DCM di truyền ở những bệnh nhân được chẩn đoán DCM vô căn, cũng như tần suất các biến thể, nhất là biến thể gây bệnh ở bệnh nhân Việt Nam. Khi kỹ thuật nghiên cứu được mở rộng số lượng bệnh nhân DCM, thì cơ sở dữ liệu về DCM nói riêng và bệnh tim mạch nói chung sẽ ngày càng nhiều, từ đó sẽ hỗ trợ tích cực cho việc xây dựng các chính sách chăm sóc bệnh nhân và thân nhân, giảm chi phí theo dõi và điều trị cho người bệnh.

tim3

Minh họa phác đồ tầm soát một bệnh nhân có gene di truyền mắc chứng bệnh cơ tim giãn nở.

Một ý nghĩa không kém phần quan trọng khác, đó chính là về giá thực hiện xét nghiệm di truyền. Thực tế, dịch vụ xét nghiệm di truyền cho các bệnh tim mạch như DCM không phải là chưa có. Tuy nhiên, do chi phí cao (khoảng 900-2.200 USD/lần), thực hiện ở nước ngoài, nên rất ít người có điều kiện thực hiện xét nghiệm.

Theo nhận định của PGS.TS. Hồ Huỳnh Thùy Dương, kỹ thuật tiến hành trong nhiệm vụ có thể được triển khai đại trà ở các cơ sở xét nghiệm di truyền, với chi phí thấp hơn rất nhiều lần, lại đảm bảo loại trừ trường hợp thất lạc hoặc bị hỏng mẫu khi gửi ra nước ngoài. "Do đó, đây là cơ sở để tiến hành đầu tư dịch vụ xét nghiệm ở Việt Nam, mở rộng tầm soát ở thân nhân người bệnh ngay trong nước", TS. Hồ Huỳnh Thùy Dương thông tin thêm.

Thêm một thành quả khác từ nhiệm vụ, là hai bộ tài liệu thông tin về DCM (1 dành cho bác sĩ, 1 dành cho bệnh nhân) cùng một bộ tài liệu tư vấn cho bệnh nhân trước, và sau xét nghiệm. Các tài liệu này được biên soạn dựa trên tài liệu chính thức của các tổ chức tim mạch thế giới có uy tín như ACCF (The American College of Cardiology Foundation), AHA (The American Heart Association), ESC (The European Society of Cardiology) và các tài liệu của các phòng xét nghiệm di truyền có uy tín trên thế giới.

tim4

Các bộ tài liệu về xét nghiệm di truyền bệnh cơ tim giãn nở

Có thể khẳng định rằng, cả 3 bộ tài liệu nêu trên đã góp phần hỗ trợ cho hoạt động tư vấn trước và sau xét nghiệm nhằm cung cấp đầy đủ thông tin giúp người bệnh đưa ra quyết định về việc thực hiện xét nghiệm, giúp người bệnh hiểu kết quả và tránh các trạng thái tâm lý tiêu cực, hướng dẫn người bệnh thực hiện các hành động tiếp theo để tận dụng được tối đa lợi ích của xét nghiệm di truyền. Ngoài ra, tư vấn sau xét nghiệm đối với bệnh nhân có mang biến thể gây bệnh/có thể gây bệnh còn giúp sàng lọc thân nhân, nếu thân nhân đồng ý, để có biện pháp phòng ngừa và can thiệp sớm.

Căn cứ Công văn số 1175/BCĐ3004 ngày 01 tháng 9 năm 2021 của Ban Chỉ đạo 3004 - Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về việc triển khai Cuộc thi tìm hiểu pháp luật về phòng, chống tham nhũng trên địa bàn Thành phố.

Thực hiện Quyết định số 450/QĐ-TTCP ngày 20 tháng 8 năm 2021 của Tổng Thanh tra Chính phủ ban hành Kế hoạch tổ chức Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống tham nhũng”. Ngày 23 tháng 8 năm 2021, Thanh tra Chính phủ ban hành Văn bản số 1464/TTCP-PC về triển khai Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống tham nhũng”. Theo đó, việc tổ chức Cuộc thi nhằm phát huy tính tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên trong thực hiện pháp luật về phòng, chống tham nhũng; thúc đẩy sự quan tâm, phối hợp của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đoàn thể trong công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và tạo sức lan tỏa, hình thành ý thức tự giác thực hiện các quy định của pháp luật về phòng, chống tham nhũng.

Để cuộc thi được triển khai hiệu quả, đáp ứng các mục tiêu, chất lượng và thời gian đề ra, Sở Khoa học và Công nghệ đề nghị các phòng chức năng và đơn vị trực thuộc Sở tích cực triển khai, tuyên truyền, phổ biến Cuộc thi “Tìm hiểu pháp luật về phòng, chống tham nhũng” đến tất cả công chức, viên chức và người lao động; mỗi phòng và đơn vị thực hiện ít nhất 01 bài dự thi.

Các phòng và đơn vị gửi bài dự thi về Sở Khoa học và Công nghệ (qua Thanh tra Sở) chậm nhất vào ngày 04 tháng 10 năm 2021

Đây đều là những dự án đổi mới sáng tạo hết sức nổi trội, thể hiện tinh thần vì cộng đồng, sẵn sàng chung tay cùng TP.HCM chiến đấu với đại dịch.

Ngày 17/9/2021, Hội đồng chuyên gia Chương trình “Tìm kiếm và kết nối các giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó dịch COVID-19 tại TP. HCM năm 2021” (HIS-COVID 2021) đã thẩm định, phản biện để chọn ra Top 10 giải pháp sáng tạo, công nghệ.

Theo Ban tổ chức, 10 dự án được vinh danh trong danh sách Top 10 HIS-COVID 2021 bao gồm:

  • Dự án 1: WeShare.asia. Tác giả: Trần Như Trí
  • Dự án 2: Giải pháp quản lý đô thị CyHome. Tác giả: Phạm Hùng Phong      
  • Dự án 3: Sàng lọc vi khuẩn đường ruột kháng kháng sinh carbapenem. Tác giả: Trần Chí Thành
  • Dự án 4: Bản đồ Covidmaps hỗ trợ phòng chống dịch bệnh COVID-19. Tác giả: Lê Yên Thanh
  • Dự án 5: COVIDPASS.VN - Chứng nhận số xét nghiệm COVID-19 trên nền tảng công nghệ Blockchain. Tác giả: Đỗ Văn Long          
  • Dự án 6: Công nghệ nano và tinh chế hoạt chất từ dược liệu ứng dụng trong các sản phẩm phòng chống SARS-COV-2. Tác giả: Lưu Xuân Cường           
  • Dự án 7: Ứng dụng phác đồ Đông y xử trí sớm Covid-19. Tác giả: Lê Minh Luật
  • Dự án 8: Tủ sát khuẩn tự động đa năng PPS - TSK01. Tác giả: Nguyễn Văn Hải
  • Dự án 9: Giải pháp kiểm soát covid qua nước thải bảo vệ vùng xanh, nhà máy sản xuất sử dụng hố ga Thuận Thiên và dụng cụ xét nghiệm cầm tay. Tác giả: Phan Minh Trí
  • Dự án 10: T-Check: Thiết bị khai báo y tế và kiểm soát ra vào. Tác giả: Hoàng Minh Thắng

Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM sẽ hỗ trợ, kết nối sâu Top 10 HIS-COVID 2021 với các Sở, Ban ngành của Thành phố để triển khai ngay các giải pháp vào thực tế công tác phòng, chống dịch bám sát phương châm lấy “công nghệ là pháo đài”, phối hợp chặt chẽ với hai mũi nhọn chiến lược: phủ vaccine toàn thành phố và thực hiện nghiêm 5K, TP. HCM sẽ sớm đẩy lùi được dịch bệnh.

top10 hiscovid

Tất cả dự án đổi mới sáng tạo của startup tham dự vòng Chung kết nếu có nhu cầu sẽ được tạo điều kiện đăng ký tham Chương trình Speedup của Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM với kinh phí hỗ trợ lên đến 2 tỷ đồng. Riêng những doanh nghiệp có giải pháp xuất sắc sẽ được ưu tiên xem xét để được công nhận là doanh nghiệp khoa học và công nghệ.

Chương trình “Tìm kiếm và kết nối giải pháp đổi mới sáng tạo ứng phó dịch COVID-19 tại TP.HCM năm 2021 - HCMC Innovative Solution - COVID 2021 (HIS-COVID 2021) được Sở Khoa học & Công nghệ TP.HCM khởi xướng và tổ chức, triển khai thực hiện bởi Trung tâm Hỗ trợ Thanh niên Khởi nghiệp (BSSC) – là đơn vị uy tín hàng đầu trong lĩnh vực hỗ trợ khởi nghiệp trên cả nước với nhiều hoạt động hỗ trợ khởi nghiệp chuyên sâu với mong muốn trở thành nơi giao thoa và chuyển giao mọi kinh nghiệm, kiến thức và nguồn lực hữu ích từ các cá nhân, tổ chức trong và ngoài phạm quy quốc gia để tạo nền tảng bền vững cho quá trình khởi nghiệp của Startup Việt Nam. Chương trình đã nhận được 99 dự án tham gia, thể hiện tinh thần vì cộng đồng, sẵn sàng chung tay cùng TP.HCM chiến đấu với đại dịch.

HIS-COVID 2021 tìm kiếm các giải pháp đổi mới sáng tạo hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp tại TP.HCM ứng phó dịch bệnh COVID-19 năm 2021, từ đó truyền thông và giới thiệu các giải pháp đổi mới sáng tạo đã có sản phẩm hoàn thiện và sẵn sàng chuyển giao cho Chính quyền Thành phố, Sở ban ngành và các hiệp hội doanh nghiệp của TP.HCM, góp phần giúp thành phố ứng phó với dịch COVID-19. Đồng thời, hỗ trợ hình thành và phát triển nền tảng dữ liệu về các công nghệ và giải pháp đổi mới sáng tạo hỗ trợ ứng phó đại dịch COVID-19 của cộng đồng doanh nghiệp đóng góp cho TP.HCM.

Xem thông tin chi tiết về các giải pháp HIS-COVID 2021 tại: https://his.doimoisangtao.vn.

Hoàng Kim (CESTI)

Techmart Công nghệ sau thu hoạch 2021 sắp diễn ra bằng hình thức trực tuyến. Việc tổ chức triển lãm trực tuyến trở thành một xu hướng tất yếu nhằm thích ứng với giai đoạn giãn cách xã hội do tác động của dịch bệnh Covid-19.

Techmart Công nghệ sau thu hoạch trực tuyến năm 2021 gồm 3 hoạt động chính: trưng bày, giới thiệu công nghệ và thiết bị (CN&TB); hội thảo trình diễn công nghệ và tư vấn chuyên gia về công nghệ. Dự kiến Techmart sẽ được tổ chức trong tháng 10/2021. Sự kiện thu hút sự tham gia của 50 đơn vị đến từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ và các nhóm khởi nghiệp tại TP.HCM trưng bày, giới thiệu hơn 150 CN&TB trong và ngoài nước sẵn sàng cung cấp chuyển giao.

Đây là sự kiện thường niên do Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ (CESTI) tổ chức nhằm hỗ trợ đưa sản phẩm từ các viện nghiên cứu, trường đại học, doanh nghiệp công nghệ ra thị trường phục nhu cầu ứng dụng công nghệ trong hoạt động sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp. Techmart còn là cơ hội để các doanh nghiệp khởi nghiệp tìm kiếm đối tác đầu tư, hợp tác để phát triển sản phẩm, ý tưởng sáng tạo và phát triển kinh doanh. Bên cạnh đó, Techmart có vai trò thúc đẩy phát triển thị trường khoa học và công nghệ TP.HCM, hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng tiến bộ KH&CN, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng suất chất lượng sản phẩm.

Năm 2020, Techmart đã thu hút hơn 100 công nghệ của 50 đơn vị, doanh nghiệp; tiếp đón hơn 500 lượt khách đến tham quan sự kiện, trong đó có 109 lượt giao dịch trực tiếp tại gian hàng. Tại sự kiện, 8 chuyên gia tư vấn chuyên sâu về công nghệ sau thu hoạch đã tư vấn 48 lượt cho các tổ chức và cá nhân; 205 yêu cầu tư vấn công nghệ và thiết bị đã được kết nối trực tiếp.

tmsauthuhoach

Hình ảnh tại Techmart Công nghệ sau thu hoạch 2020.

Với hoạt động trưng bày, giới thiệu CN&TB trực tuyến, Techmart Công nghệ sau thu hoạch 2021 sẽ tập trung giới thiệu các công nghệ bảo quản và chế biến nông sản sau thu hoạch, tạo ra thực phẩm có chất lượng, giá trị dinh dưỡng cao, không tồn dư các hóa chất độc hại và an toàn cho người sử dụng. Một số công nghệ nổi bật có thể kể đến như: Giải pháp chuyển đổi số ứng dụng trong công nghệ sau thu hoạch (hệ thống giám sát nhiệt độ độ ẩm kho lạnh qua smartphone); Nền tảng IoT platform giám sát và đồng bộ dữ liệu hoạt động sản xuất nông nghiệp trên đám mây (Cloud); Giải pháp quản lý hệ thống sản xuất, phân phối và truy xuất nguồn gốc sản phẩm;…

Các CN&TB bảo quản nông sản, thực phẩm như: công nghệ bảo quản thực phẩm đông lạnh CAS (Cells Alive System); công nghệ bảo quản thực phẩm sử dụng nano bạc, bao bì đa lớp, màng sinh học; công nghệ sơ chế và ức chế quá trình chín nhanh bằng túi hút khí ethylene; giải pháp kiểm soát không khí và giám sát hành trình trong quá trình vận chuyển; các loại máy hút ẩm, thiết bị hấp thụ khí, thiết bị tiệt trùng,…

CN&TB chế biến nông sản, thực phẩm: công nghệ, thiết bị sản xuất collagen bằng phương pháp HPP (High Pressure Processing); công nghệ sản xuất các loại tinh dầu; công nghệ sản xuất thực phẩm đóng hộp, thực phẩm chế biến; công nghệ và thiết bị phòng sạch nuối cấy đông trùng hạ thảo; máy tách tạp chất; hệ thống máy rửa, phân cỡ, cắt gọt rau củ quả; các loại máy sấy nhiệt, sấy lạnh, sấy thăng hoa, sấy năng lượng mặt trời; máy chiên chân không; máy định lượng, trộn, nghiền bột; máy chiết xuất và thu hồi cồn; máy tách hạt thanh long;…

CN&TB kiểm tra chất lượng nông sản, thực phẩm: hệ thống cân kiểm tra và loại bỏ sản phẩm không đáp ứng tiêu chuẩn; máy phân tích độc tố nấm, dư lượng thuốc trừ sâu, chất kháng sinh và chỉ số nhiễm vi sinh vật trong thực phẩm; máy quang phổ cận hồng ngoại phân tích độ ẩm, chất đạm, chất béo; các thiết bị phân tích mẫu thực phẩm trong phòng thí nghiệm;…

Ngoài ra còn có các CN&TB đóng gói, các dịch vụ hỗ trợ (dịch vụ tư vấn đăng ký, bảo hộ sở hữu trí tuệ, tư vấn thành lập doanh nghiệp, dịch vụ kiểm nghiệm chất dinh dưỡng và độc tố trong thực phẩm,…).

Hoạt động hội thảo trình diễn công nghệ trực tuyến tại Techmart 2021 gồm 14 chuyên đề hội thảo. Cụ thể như: Ứng dung một số quy trình và công nghệ trong làm sạch, xử lý và bảo quản để đảm bảo chất lượng và kéo dài thời gian tiêu thụ cho các loại trái cây ở các tỉnh phía Nam; Giải pháp số hóa quy trình quản lý, truy xuất nguồn gốc nông sản – cơ hội đổi mới phương thức kinh doanh và tiêu thụ sản phẩm; Ứng dụng công nghệ mã vạch RFID trong quản lý chuỗi cung ứng và truy xuất nguồn nông sản sau thu hoạch; Công nghệ chiết xuất màu tự nhiên từ hoa đậu biếc, củ dền, lá dứa, nghệ… ứng dụng làm màu tự nhiên trong chế biến thực phẩm; Giải pháp xử lý nông sản đạt tiêu chuẩn hữu cơ để sản xuất thực phẩm oranic phục vụ tiêu thụ trong nước và xuất khẩu; Công nghệ sấy phun tạo hạt vi nang chứa hoạt chất sinh học và lợi khuẩn ứng dụng trong sản xuất thực phẩm; Thiết bị sấy bằng năng lượng mặt trời và các ứng dụng trong chế biến nông sản sau thu hoạch;…

Hoạt động tư vấn chuyên gia về công nghệ trực tuyến của Techmart được tổ chức nhằm thúc đẩy quá trình kết nối, giao dịch giữa nhà cung cấp công nghệ và khách hàng. Đội ngũ 8 chuyên gia của Techmart bên cạnh khả năng tư vấn về công nghệ sẽ tư vấn miễn phí về bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ và giúp khách hàng giải đáp những vướng mắc trong quá trình tìm hiểu, mua bán, chuyển giao các công nghệ thuộc lĩnh vực bảo quản và chế biến nông sản sau thu hoạch. Đến nay có hàng chục đơn vị/cá nhân đã gửi yêu cầu tư vấn về cho Ban tổ chức và được xếp lịch tư vấn trực tiếp ngay tại sự kiện. Các đơn vị/cá nhân có nhu cầu tư vấn có thể tiếp tục đăng ký trực tiếp với Ban tổ chức tại triển lãm Techmart.

Thông tin chi tiết về Techmart Công nghệ sau thu hoạch vui lòng liên hệ tại:

Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN (CESTI)

Phòng Giao dịch công nghệ

Địa chỉ: 79 Trương Định, Phường Bến Thành, Quận 1, TP. HCM

Điện thoại: (028) 3521 0735 – 3822 1635

Fax: (028) 3829 1957.

Email: duykhanh@cesti.gov.vn

Mobile: 079 652 3381 (gặp anh Khanh).

Lam Vân (CESTI)

Các sản phẩm - dự án được lập trình thông qua ứng dụng Scratch, dựa trên ý tưởng sáng tạo của thí sinh, để tuyên truyền về chủ đề phòng chống Covid-19.
Ngày 19/9/2021, 20 thí sinh ở cấp Tiểu học và THCS đã tham dự vòng Chung kết cuộc thi lập trình sáng tạo “Việt Nam Quyết thắng Đại dịch Covid-19” theo hình thức trực tuyến. Các thí sinh đã thuyết trình về sản phẩm - dự án mà mình đã thực hiện và trả lời vấn đáp trực tiếp với Ban giám khảo.

210919hk2.jpg

Đại diện Ban tổ chức - ông Võ Hưng Sơn (Trưởng phòng Quản lý khoa học và công nghệ cơ sở - Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) cho biết: "Ban tổ chức đánh giá rất cao mức độ hoàn thiện của các dự án lập trình ở cuộc thi năm nay. Sản phẩm của các em không chỉ hướng đến yếu tố thẩm mỹ và trải nghiệm của người sử dụng, chứng tỏ được năng lực sáng tạo qua quá trình học STEM, mà còn truyền đạt những thông điệp ý nghĩa về phòng chống dịch Covid-19”.

Kết quả chung cuộc, Ban tổ chức đã chấm giải ở 2 bảng thi như sau:

Bảng A:

210919hka1.jpg

Giải Nhất: Đặng Khang Minh (trường Tiểu học An Phong, Q.8)

210919hka2.jpg

Giải Nhì: Trần Vũ Quốc Huy (trường Tiểu học Nguyễn Thị Định, Q.12)

210919hka3.jpg

Giải Ba: Đoàn Minh Khôi (trường Tiểu học Đoàn Thị Điểm, Q.4)

Bảng B:

210919hkb1.jpg

Giải Nhất: Nguyễn Ngọc Hà (trường THCS Hai Bà Trưng, Q.3)

210920hkb2.jpg

Giải Nhì: Nguyễn Lê Đăng Khoa - Trường THCS Nam Sài Gòn, Q.7

210919hkb31.jpg

210919hkb32.jpg

Đồng giải Ba: Vũ Đức Duy (trường THCS Nguyễn Văn Tố, Q.10) và Ngô Trần Nam Khánh (Trường PTLC Newton, Hà Nội)

“Việt Nam quyết thắng đại dịch Covid-19” là cuộc thi lập trình sáng tạo do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp cùng KDI Education phát động. Cuộc thi đã thu hút gần 400 thí sinh tham dự Bảng A (Tiểu học) và Bảng B (THCS). Đây là sân chơi đổi mới sáng tạo ý nghĩa dành cho học sinh, nâng cao tinh thần phòng chống dịch bệnh Covid-19, đồng thời rèn luyện các kiến thức và kỹ năng liên quan đến lập trình.

Cuộc thi khép lại với những ý tưởng sáng tạo độc đáo được tôn vinh và những tài năng lập trình “nhí” được phát hiện. Hy vọng với những suất học bổng sau cuộc thi, các em sẽ tiếp tục nuôi dưỡng đam mê và tiếp tục gặt hái nhiều thành tựu hơn trong tương lai.

Hoàng Kim (CESTI)

Giống dê lai Saanen - Bách Thảo với năng suất sữa cao, ổn định, cùng khả năng sinh trưởng phù hợp với điều kiện nuôi và khí hậu vùng ngoại thành Thành phố Hồ Chí Minh được kỳ vọng giúp nhiều hộ nông dân cũng như hợp tác xã nông nghiệp mở rộng sản xuất, góp phần phát triển kinh tế.

Thực tế cho thấy, so với các tỉnh và thành phố khác thì Thành phố Hồ Chí Minh hiện có nhu cầu tiêu thụ sữa dê làm thực phẩm hằng ngày rất lớn do sữa dê mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Trong khi đó nguồn cung ứng luôn trong tình trạng khan hiếm vì Thành phố có số lượng đàn dê nuôi lấy sữa hiện ở mức rất ít.

Qua khảo sát, các nông hộ ở Thành phố Hồ Chí Minh hiện nuôi các giống dê lai cho sản lượng sữa rất thấp khoảng 1,4 kg/con/ngày, tương ứng tổng sản lượng sữa 287 kg/chu kỳ. Tuy nhiên, các hộ nuôi về cơ bản không rõ về nguồn gốc của dê là đã lai như thế nào? Có bao nhiêu máu từ giống dê sữa thuần, nên rất khó trong việc đánh giá tiềm năng về năng suất sữa. Trong khi đó, các huyện ngoại thành Thành phố Hồ Chí Minh như Hóc Môn, Cần Giờ, Củ Chi có nhiều nguồn phụ phẩm thải ra từ quá trình chế biến nông nghiệp như hèm bia, bã mì, bã dầu dừa, bã đậu nành,… và tất cả hoàn toàn đáp ứng tốt nhu cầu làm thức ăn cho dê, giúp giảm đáng kể chi phí sản xuất, và đồng thời góp phần bảo vệ môi trường.hực tế cho thấy, so với các tỉnh và thành phố khác thì Thành phố Hồ Chí Minh hiện có nhu cầu tiêu thụ sữa dê làm thực phẩm hằng ngày rất lớn do sữa dê mang lại giá trị dinh dưỡng cao. Trong khi đó nguồn cung ứng luôn trong tình trạng khan hiếm vì Thành phố có số lượng đàn dê nuôi lấy sữa hiện ở mức rất ít.

Từ đó đã thôi thúc TS. Lê Thụy Bình Phương cùng nhóm cộng sự tại Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học Công nghệ (Đại học Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh) tiến hành lai tạo đàn dê sữa lai F1 từ con đực Saanen và con cái Bách Thảo với sự hỗ trợ từ Sở Khoa học và Công nghệ thành phố Hồ Chí Minh.

Theo đó, ban đầu nhóm nghiên cứu tạo đàn từ 62 con (với 2 con đực giống thuần Saanen và 30 con cái thuần Saanen, 30 con cái Bách Thảo), kết quả đã thu 168 con các loại; và sau đó chuyển giao chuyển giao kỹ thuật nuôi và giống dê lai F1 lứa 1 cho 6 nông hộ nuôi thí điểm tại huyện Bình Chánh (4 hộ) và huyện Cần Giờ (2 hộ). Mỗi hộ nhận 1 con đực F1 và 10 con cái F1, và được Trung tâm trực tiếp hướng dẫn cách nuôi, tạo đàn bằng các phương thức kỹ thuật, khẩu phần ăn đã được hoàn thiện trước đó. Tính đến nay, tổng số đàn dê lai F1 Saanen - Bách Thảo đã đạt tổng cộng 250 con cả đực và cái.

delai

Dê lai F1 Saanen - Bách Thảo có chiếc tai cụp dài đặc trưng được di truyền từ dê mẹ Bách Thảo

Năng suất sữa vượt trội

Năng suất sữa ở nhóm dê lai F1 lứa 1 sinh trưởng trong mùa khô đã thể hiện mức cải tiến di truyền so với nhóm dê Bách Thảo thuần khi đạt trung bình sản lượng sữa ở mức 2 kg/con/ngày so với mức 1,2 kg/con/ngày của Bách Thảo thuần. Số ngày cho sữa cũng cao hơn, ở mức 189 ngày so với 149 ngày. Tổng sản lượng sữa ở nhóm dê lai F1 là 382 kg/chu kỳ, cao hơn nhóm dê Bách thảo thuần là 177kg/chu kỳ, nhưng thấp hơn nhóm dê Saanen thuần là 453 kg/chu kỳ.

Giống

Saanen (n=20)

Bách Thảo (n=20)

F1 (n=20)

Năng suất sữa, kg/con/ngày

Lứa 1

2,2 ± 0,09

1,19 ± 0,13

2,00 ± 0,05

Lứa 2

1,98 ± 0,09

1,21 ± 0,13

2,1 ± 0,11

Số ngày cho sữa, ngày

Lứa 1

209 ± 5,23

149 ± 5,78

189 ± 3,30

Lứa 2

191 ± 2.92

149 ± 5,75

209 ± 2.00

Tổng sản lượng sữa, kg

Lứa 1

453 ± 24,8

177 ± 20,7

382 ± 12,0

Lứa 2

378 ± 21,2

179 ± 19,5

430 ± 20,5

Năng suất sữa của dê lai F1 (Saanen - Bách Thảo) đạt mức cao và ổn định, được đánh giá là lựa chọn hợp lý cho phát triển sản xuất ở khu vực ngoại thành Thành phố Hồ Chí Minh.

Tỷ lệ nuôi sống dê lai F1 tại mô hình của nông hộ đạt 100% ở giai đoạn 3 đến 7,5 tháng tuổi. Dê lai F1 Saanen - Bách Thảo lứa 1 nuôi tại nông hộ cho năng suất sữa trung bình đạt 2,15 kg/con/ngày, số ngày cho sữa là 191 ngày, tổng sản lượng sữa đạt đến 396 kg/chu kỳ. Hai chỉ tiêu này tốt hơn kết quả ghi nhận được đối với cùng lứa nuôi tại Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học Công nghệ, Đại học Nông lâm Thành phố Hồ Chí Minh.

Quận/huyện

Bình Chánh (n=29)

Cần Giờ (n=16)

Trung bình chung

Năng suất sữa, kg/con/ngày

2,25 ± 0,31

2,05 ± 0.24

2,15 ± 0,26

Số ngày cho sữa, ngày

190 ± 8,67

191±10

191 ± 9,69

Sản lượng sữa/chu kỳ, kg

400 ± 61,9

391 ± 49

396 ± 53.8

Năng suất sữa gần như không khác biệt ở Bình Chánh và Cần Giờ

Trước đó, chu kỳ cho sữa ở lứa 2 trong mùa mưa nuôi tại Trung tâm, theo ghi nhận, giống Bách Thảo thuần chỉ giảm nhẹ về năng suất sữa so với mùa khô, thì giống dê lai F1 vẫn duy trì năng suất sữa tốt, đạt trung bình là 2,1 kg/con/ngày, số ngày cho sữa là 209 ngày. Trong lúc đó, giống Saanen thuần thì giảm, chỉ đạt trung bình là 1,98 kg/con/ngày và số ngày cho sữa là 191 ngày. Tổng sản lượng sữa ở nhóm dê lai F1 tăng lên 430 kg/chu kỳ, còn nhóm dê Saanen thuần lại giảm còn 378 kg/chu kỳ.

Ngoài ra, một số chỉ tiêu khác của dê nuôi lấy sữa giống lai F1 Saanen – Bách thảo cũng cho thấy ở mức cao, ổn định qua các giai đoạn nuôi và thu hoạch.

Chỉ tiêu đo lường

Tháng 1

Tháng 3

Tháng 7

Bình Chánh

Cần Giờ

Bình Chánh

Cần Giờ

Bình Chánh

Cần Giờ

Vật chất khô, %

14,8

14,2

11,3

11,5

15

14,8

Chất béo, g/kg

40

38,7

30

32

40

40

Protein, g/kg

38

39

30

32

38

39

Các chỉ tiêu về dinh dưỡng của sữa thu từ dê lai F1 Saanen - Bách Thảo

Mô hình cần nhân rộng cho Thành phố Hồ Chí Minh

Theo nhóm nghiên cứu, thời tiết ẩm ướt là không thích hợp và có ảnh hưởng ít nhiều đến năng suất cho sữa của dê. Cụ thể, nhóm dê Saanen thuần gặp vấn đề về sức khỏe như ho, sổ mũi, đau mắt… nhiều hơn so với Bách Thảo thuần và dê lai F1. Điều này cho thấy dê lai F1 có thể đã nhận được những ưu thế di truyền từ mẹ (Bách Thảo thuần) để thích nghi với những điều kiện thời tiết tại khu vực Thành phố Hồ Chí Minh, nói chính xác là các huyện ngoại thành Thành phố Hồ Chí Minh.

delai1

Đại diện Trung tâm Nghiên cứu và Chuyển giao Khoa học Công nghệ, ĐH Nông Lâm Thành phố Hồ Chí Minh kiểm tra dê nuôi trong điều kiện chuồng mái lá tại huyện Cần Giờ

Đáng chú ý, dê lai F1 lấy sữa được nuôi tập trung theo phương thức bán thâm canh trong thời gian 10 ngày đầu, chăn thả từ 4 - 6 giờ/ngày. Sau khi thích nghi, dê sẽ được nuôi nhốt hoàn toàn. Và hơn thế, dê được cho ăn theo khẩu phần được phối trộn hoàn chỉnh cũng là một trong những kết quả của đề tài nghiên cứu khoa học được TS. Lê Thụy Bình Phương và các cộng sự hoàn thành hồi cuối tháng 8/2021 vừa qua.

Về khẩu phần ăn, hiện nay chăn nuôi dê tại nông hộ, người nông dân vẫn chưa biết tận dụng phụ phẩm trong sản xuất nông nghiệp để phối hợp vào khẩu phần, họ chủ yếu sử dụng các loại cây cỏ để cung cấp chất xơ. Việc tận dụng các phụ phẩm như bã bia, bã mì, bánh dầu nành là rất hữu ích cho khẩu phần phối trộn hoàn chỉnh và rất hiệu quả vì thành phần chất xơ và đạm thô của phụ phẩm hoàn toàn thỏa mãn cho chu cầu nuôi dê sữa, bên cạnh đó còn tận dụng được nguồn phụ phẩm khác sẵn có trong chăn nuôi dê sữa lai để giảm diện tích trồng cỏ.

Nhóm nghiên cứu cũng đề xuất khẩu phần trộn hỗn hợp, bổ sung bã mì khô như nguồn cung năng lượng, than sinh hoạt tính như là môi trường đệm nhằm giúp thúc đẩy sự hình thành cấu trúc cộng sinh có lợi của các vi sinh vật lên men ở dạ cỏ. Những tiến bộ kỹ thuật này sẽ được chuyển giao công nghệ cho nông dân trong thời gian tới.

Chưa dừng lại ở đó, trong quá trình nuôi thí điểm ở huyện Bình Chánh và Cần Giờ, nhóm nghiên cứu đã đồng hành cùng các hộ dân trong cải tạo chuồng nuôi, hướng dẫn quy trình chăm sóc, nuôi dưỡng dê sữa lai F1, hỗ trợ vật tư và thuốc thú y.

delai2

Dê lai F1 Saanen - Bách Thảo sinh trường tốt, không bệnh, cho sữa ổn định

Theo TS. Lê Thụy Bình Phương, để tiếp nhận mô hình chăn nuôi dê sữa, nông hộ nên xây dựng chuồng sàn với khoảng cách giữa các thanh sàn là 1,5 cm, phân ô chuồng cho các giai đoạn tuổi khác nhau của dê (hậu bị, mang thai, tiết sữa, đực giống...). Ngoài ra nông hộ nên làm mái che cao hoặc thiết kế quạt hút ở 2 đầu dãy chuồng để tăng độ thông thoáng.

Trong quá trình hỗ trợ các nông hộ triển khai mô hình, ngoài việc hướng dẫn kỹ thuật cần cho việc đảm bảo nguồn thức ăn, nước uống và vệ sinh chuồng như tạo nền dốc tốt để thoát phân và nước tiểu vào hầm xử lý biogas phía sau chuồng nuôi; nhóm nghiên cứu còn hướng dẫn và hổ trợ các kỹ thuật về thú y như lịch chủng ngừa, chăm sóc và điều trị một số bệnh trên đàn dê. Kết quả là nhóm nghiên cứu đã không ghi nhận được vấn đề nào về các bệnh xãy ra tại các mô hình nuôi thử nghiệm này.

Hiệu quả kinh tế cao

Nhóm nghiên cứu cho biết, lợi nhuận từ sữa khi nuôi dê lai F1 cao hơn nhiều so với nuôi dê thuần ở cả hai giống Saanen và Bách Thảo. Qua thống kê với đàn F1 ở 6 nông hộ tham gia trong quá trình triển khai thực tế mô hình, tính trên quy mô đàn 10 con, lợi nhuận từ sữa trong năm đầu tiên ở nhóm dê lai F1 Saanen - Bách Thảo là 82,6 triệu đồng, trong khi đó với dê Saanen thuần chỉ ở mức 58,4 triệu đồng.

Có thể khẳng định rằng, chăn nuôi dê lấy sữa rất thích hợp cho các nông hộ mong muốn chuyển đổi hướng sản xuất vì chi phí đầu tư và đòi hỏi diện tích nuôi nhỏ hơn so với bò sữa. Việc xây dựng khẩu phần cho dê nuôi lấy sữa theo hướng tận dụng các phụ phẩm nông nghiệp là rất thích hợp với mục tiêu kế hoạch chuyển đổi cơ cấu ngành nông nghiệp theo hướng bền vững, bảo vệ sinh thái môi trường thích ứng với biến đổi khí hậu. Bên cạnh đó, mô hình cho thấy thực tế cần đẩy mạnh phát triển phương thức nuôi nhốt để phù hợp với diện tích ngày càng bị thu hẹp ở Thành phố Hồ Chí Minh.

TS Lê Thụy Bình Phương cũng thông tin thêm, trong quá trình triển khai đề tài, nhóm nghiên cứu đã tổ chức 1 lớp đào tạo trong 6 ngày, nhằm chuyển giao các kỹ thuật chăn nuôi dê sữa cho 20 kỹ thuật viên tại Chi cục Chăn nuôi và Thú y (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP.HCM) để duy trì sự hỗ trợ kỹ thuật cho các nông hộ, có thể giải quyết những vấn đề mà nông hộ gặp trong phải trong chăn nuôi. Bên cạnh đó, nhóm thực hiện đề tài cũng đã tổ chức 6 lớp đào tạo cho 180 người dân chăn nuôi dê tham gia tập huấn kết hợp tham quan mô hình triển khai thực tế về các nội dung lai tạo con giống, chăm sóc và nuôi dưỡng, nguyên nhân gây bệnh, biện pháp phòng trị bệnh. 

delai3

Hội thảo tập huấn kỹ thuật chăn nuôi dê cho cán bộ Chi cục Thú y và Chăn nuôi TPHCM.

Có thể khẳng định rằng, việc duy trì mô hình chăn nuôi dê sữa điển hình, mà cụ thể là dòng lai F1 giữa Saanen và Bách Thảo sẽ tạo điều kiện phát triển và mở rộng quy mô chăn nuôi ở Thành phố Hồ Chí Minh, thúc đẩy hình thành vùng chăn nuôi dê sữa phù hợp, đáp ứng đủ nhu cầu sữa dê, tạo sinh kế tốt hơn cho người nông dân từ sản lượng sữa cao. Ngoài ra, nhóm nghiên cứu cũng đã quan tâm và đề xuất nghiên cứu chuyển giao ứng dụng về việc tối ưu hóa sử dụng nguồn thức ăn sẵn có tại chổ của địa phương để phát triển chăn nuôi dê sữa lai bền vững tại nông hộ trong thời gian tới dưới sự chỉ đạo của địa phương, Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thành phố Hồ Chí Minh.


Bản quyền © 2018 Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh
Thiết kế và phát triển bởi HCMGIS
Tổng số truy cập: 11537353