Ra đời từ năm 1992 và lần lượt xuất hiện tại 65 quốc gia, L’Oréal Brandstorm chính thức đến Việt Nam trong năm 2020 và khởi động tại 2 trường Đại học Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh và Đại học Kinh tế Quốc Dân Hà Nội. 

Chủ đề cuộc thi năm nay tập trung vào việc “Xây dựng một tương lai giảm thiểu nhựa cho ngành làm đẹp”. Sinh viên trên toàn thế giới, bao gồm Việt Nam, sẽ tham gia thử thách tạo ra một giải pháp kinh doanh mới sử dụng ít nhựa hơn hoặc không có nhựa. Các thí sinh sẽ tự lập một nhóm 3 người để cùng nhau đưa ra ý tưởng sáng tạo nhất.

Ý tưởng tham gia cuộc thi phải giải quyết được các thách thức trong quá trình sản xuất kinh doanh và trong việc thay đổi nhận thức người tiêu dùng. Hình thức thi gồm 5 phút thuyết trình và 5 phút phản biện, tranh luận với ban giám khảo bằng tiếng Anh.

Với ý tưởng dùng cây gai dầu làm bao bì thay thế túi nylon, đội Supernova, gồm 3 sinh viên đến từ trường Đại học Quốc tế ĐHQG-HCM, Đại học Kinh tế - Luật ĐHQG-HCM và Đại học Hoa Sen, thành phố Hồ Chí Minh, đã giành chiến thắng thuyết phục. 

Theo đại diện nhóm, cây gai dầu là được trồng rộng rãi ở Trung Quốc, Pháp, Chile... Đây là một loài cây tự sống khoẻ mà không cần thuốc trừ sâu hay kỹ thuật trồng trọt, đồng thời cây có thể sinh trưởng trên đất khô cằn và giúp đất màu mỡ hơn. Cây gai dầu được dùng sản xuất những sản phẩm có nhiều ứng dụng như giấy, vải chất lượng cao, vật liệu xây dựng… Chính vì thế nhóm đã quyết định chọn loại cây này để làm vật liệu thay thế nhựa. 

Giải nhì của cuộc thi được trao cho đội Golden Doves, gồm 3 sinh viên đến từ trường Đại học Kinh tế Quốc dân, Hà Nội với ý tưởng thiết kế khay đựng mỹ phẩm bằng vỏ trấu.

Giải ba thuộc về đội Eco Flawless, gồm 3 sinh viên đến từ trường Đại học Fulbright, thành phố Hồ Chí Minh với đề tài phát triển bao bì bằng nguyên liệu bã cà phê.

Giải nhất, nhì, ba đã được trao cho những sinh viên xuất sắc nhất

Ngoài phần thưởng, đội giải nhất quốc gia được tuyển thẳng vào chương trình Quản trị viên tập sự (Management Trainee) của L’Oréal Việt Nam, đồng thời đại diện Việt Nam tham dự vòng quốc tế tổ chức vào tháng 6 tới đây. 

Chia sẻ về cuộc thi, ông Valéry Gaucherand, Tổng Giám đốc L’Oréal Việt Nam, cho rằng phát triển bền vững không chỉ là chủ đề cuộc thi, mà còn là định hướng phát triển mà tập đoàn L’Oréal đã và đang thực hiện trong 10 năm qua

“Chúng tôi cũng rất hy vọng nhóm sinh viên đại diện sẽ đưa lá cờ Việt Nam đến vị trí cao nhất tại chung kết Brandstorm 2020 của thế giới.”

Brandstorm là một cơ hội tuyệt vời để sinh viên xây dựng các mối liên kết quốc tế. Thông qua cuộc thi, sinh viên Việt Nam có cơ hội đặc biệt được làm việc với các nhân sự cấp cao của Tập đoàn để học hỏi thêm và phát triển các ý tưởng sáng tạo của mình trong môi trường chuyên nghiệp và đẳng cấp thế giới.

Chiều 19/5, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam đã tổ chức trao giải thưởng Kovalevskaia cho các cá nhân và tập thể xuất sắc năm 2019. Đến dự buổi lễ có PGS.TS Nguyễn Thị Doan (nguyên Phó chủ tịch nước) cùng đại diện Hội Nữ Trí thức Việt Nam và Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam.

PGS.TS. Lê Thị Quỳnh Mai, đại diện nhóm khoa học nữ ở Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương (trái) và PGS.TS Trần Thị Thu Hà (phải) nhận Giải thưởng Kovalevskaia năm 2019. Ảnh: Bộ Y tế.

Giải thưởng Kovalevskaia năm 2019 được trao cho Tập thể khoa học nữ Phòng Thí nghiệm Cúm, Khoa Virus, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Bộ Y tế; và PGS.TS Trần Thị Thu Hà, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và Phát triển Lâm nghiệp, Trường Đại học Nông Lâm, Đại học Thái Nguyên. 

Phát biểu tại lễ trao giải, bà Nguyễn Thị Doan chia sẻ: “Những tấm gương sáng của các nhà khoa học được nhận giải thưởng là nguồn cảm hứng, truyền nhiệt huyết tới đông đảo sinh viên nữ, gieo mầm trong vườn ươm tài năng khoa học nữ, thôi thúc sự quyết tâm học tập, nghiên cứu, cống hiến để đóng góp cho đất nước”.

PGS. TS Nguyễn Thị Doan phát biểu tại lễ trao giải. Ảnh: Bộ Y tế.

Bà cũng nhận định, các sinh viên nữ được nhận học bổng cần tích cực học tập, trau dồi kiến thức, nâng cao rèn luyện các kỹ năng về sử dụng tin học, ngoại ngữ để có thể bắt kịp với yêu cầu và đòi hỏi ngày càng cao của thực tiễn, nhất là trong cách mạng công nghiệp 4.0. 

Tập thể nữ khoa học ở Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương tiên phong chống dịch từ những ngày đầu khi Covid-19 còn chưa có tên chính thức. Ngày 7/2, NIHE công bố đã nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus corona mới, giúp Việt Nam trở thành 1 trong 4 quốc gia đầu tiên làm được điều này.

Hình ảnh virus corona đã được nuôi cấy và phân lập thành công. Ảnh: Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương. 

Từ nền tảng của nghiên cứu này, các phương pháp xét nghiệm Covid-19 và chế tạo vaccine ngừa nCoV trong nước đã được triển khai nhanh chóng, giúp Việt Nam sớm khống chế được dịch, không còn ca lây nhiễm nào trong cộng đồng trong hơn 30 ngày qua. 

Ngày 12/2, Bộ Y tế đã trao bằng khen cho 1 tập thể và 6 cá nhân của Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương vì đã nghiên cứu nuôi cấy và phân lập thành công SARS-CoV-2. 

Còn PGS.TS Trần Thị Thu Hà thành công trong nghiên cứu thực hiện quy trình nhân giống và nuôi trồng cau dược liệu và lâm nghiệp, đã được ứng dụng vào thực tiễn cho kết quả tốt: bảo vệ được nguồn gen, bảo vệ phát triển giống cây dược liệu, hỗ trợ người nghèo phát triển kinh tế bền vững. Hiện đã có 12 giống dược liệu do chị nghiên cứu được nhà nước cấp bằng bảo hộ.

PGS.TS Trần Thị Thu Hà nhận Giải thưởng Kovalevskaia năm 2019. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN.

Với những đóng góp trong phát triển cây lâm nghiệp, cây dược liệu, cô Trần Thị Thu Hà đã được nhiều bộ, ngành, địa phương ghi nhận và trao tặng bằng khen. Viện Nghiên cứu và Phát triển lâm nghiệp do cô quản lý đã thực hiện thành công mô hình tự chủ tài chính, nhân sự. 

Cũng tại lễ trao giải, Ủy ban đã trao 3 học bổng cho 3 nữ sinh chuyên toán có thành tích học tập xuất sắc; Hội Khuyến học Việt Nam và Hội Nữ trí thức Việt Nam trao 2 suất học bổng cho sinh viên nữ có thành tích học tập và rèn luyện xuất sắc; Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam trao 30 suất học bổng hỗ trợ sinh viên Học viện Phụ nữ Việt Nam bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19.

Hội đồng Giải thưởng Tạ Quang Bửu do GS.TS Ngô Việt Trung làm chủ tịch hội đồng, vừa công bố những nhà khoa học nhận giải năm nay, gồm có PGS.TS Vương Thị Ngọc Lan (Đại học Y Dược TP.HCM), PGS.TS Phạm Tiến Sơn (Đại học Đà Lạt) và TS Nguyễn Trương Thanh Hiếu (Đại học Tôn Đức Thắng).

3 nhà khoa học xuất sắc nhận Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020. Từ trái sang: PGS.TS Phạm Tiến Sơn (Đại học Đà Lạt), PGS.TS Vương Thị Ngọc Lan (Đại học Y Dược TP.HCM) và TS Nguyễn Trương Thanh Hiếu (Đại học Tôn Đức Thắng). Ảnh: BTC.

PGS.TS Ngọc Lan trở thành nhà khoa học nữ thứ hai nhận được giải thưởng này, sau PGS.TS Nguyễn Lê Khánh Hằng (Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương) năm 2019. Trong khi đó, TS Thanh Hiếu nhận giải thưởng dành cho nhà khoa học trẻ. 

Năm 2020, Quỹ Phát triển Khoa học và công nghệ Quốc gia nhận được 48 hồ sơ đề cử/ứng cử cho Giải thưởng Tạ Quang Bửu. Có 8 hồ sơ bao gồm năm 5 giải thưởng chính và 3 giải thưởng trẻ được tiếp tục đánh giá, xét chọn tại Hội đồng giải thưởng.

Hội đồng giải thưởng họp đánh giá 8 hồ sơ đề cử Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020. Ảnh: BTC.

Tất cả các hồ sơ này đều trải qua một quá trình sàng lọc, đánh giá một cách nghiêm cẩn và khách quan, bắt đầu từ hội đồng khoa học chuyên ngành đến phản biện độc lập từ bên ngoài, ít nhất mỗi công trình ba phản biện độc lập. 

Dù ở giải chính hay giải trẻ thì ba công trình gồm hai giải chính, một giải trẻ đều đáp ứng yêu cầu của những tiêu chí cơ bản: các công trình nghiên cứu xuất sắc, được thực hiện ở Việt Nam và xuất bản trên các tạp chí quốc tế có uy tín; nhà khoa học được đề cử phải là người có đóng góp quan trọng nhất vào công trình đó; công trình được lựa chọn cần có ít nhất 2/3 số phiếu chấp thuận. 

Nghiên cứu giúp thay đổi cách hỗ trợ sinh sản 

Công trình giúp PGS.TS Vương Thị Ngọc Lan nhận giải năm nay là “IVF transfer of Fresh or Frozen embryos in women without Polycystic Ovaries” (Chuyển phôi đông lạnh ở phụ nữ không có buồng trứng đa nang), xuất bản trên The New England Journal of Medicine, một trong ba tạp chí hàng đầu ngành y bên cạnh Cell và The Lancet.

Công trình nghiên cứu do PGS.TS Ngọc Lan đồng tác giả trên NEJM.

Nghiên cứu này chỉ ra, khi phụ nữ vô sinh không có hội chứng buồng trứng đa nang thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm, việc chuyển phôi được giữ đông không làm tăng tỷ lệ thai diễn tiến hay tỷ lệ sinh sống so với chuyển phôi tươi. Đây là một đề tài nóng được nhiều nhóm nghiên cứu trên thế giới thực hiện. 

Thực tế, ở Việt Nam mỗi năm có hơn 30.000 cặp vợ chồng thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm và gần 40.000 trường hợp chuyển phôi đông lạnh. Công trình này giúp các cặp vợ chồng xác định kiểu chuyển phôi nào để tăng hiệu quả, giảm biến chứng, chi phí và thời gian điều trị.

Bác sĩ Ngọc Lan đã giúp cho ra đời hơn 10.000 đứa trẻ bằng phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm. Ảnh: NVCC.

Ngoài nhóm của PGS.TS Ngọc Lan, có nhiều quốc gia cũng đang thực hiện nghiên cứu về chuyển phôi tươi ở bệnh nhân không có buồng trứng đa nang, chẳng hạn như Mỹ, Anh, Úc, Đan Mạch hay Trung Quốc. Nhưng vì hoàn thành sớm, tạp chí quyết định đăng tải công trình của nhóm. 

Bài toán tối ưu nửa đại số 

Nghiên cứu nhận giải của PGS.TS Phạm Tiến Sơn là công trình về toán học, “Generic properties for semialgebraic programs” (Tính tổng quát của bài toán tối ưu nửa đại số), xuất bản trên tạp chí SIAM Journal on Optimization. Kết quả này giúp ông trở thành nhà toán học thứ 5 nhận giải Tạ Quang Bửu.

Công trình của PGS.TS Tiến Sơn trên SIAM.

Ở công trình này, PGS.TS Tiến Sơn đã tập trung vào bài toán tìm giá trị nhỏ nhất của một hàm đa thức trên một tập nửa đại số, ông đã giải quyết được vấn đề ở cả khía cạnh lý thuyết và ứng dụng. Về lý thuyết, ông đã chứng minh được ba vấn đề quan trọng vốn gây hạn chế của hàm; về ứng dụng, ông chứng tỏ nghiệm tối ưu của hầu hết các bài toán tối ưu đa thức hoàn toàn.

Thầy giáo Tiến Sơn hiện đang nghiên cứu và giảng dạy tại Đà Lạt. Ảnh: Phan Tuấn Anh/NVCC.

Ngoài ra, công trình này còn chỉ ra những giả thiết quan trọng trong tối ưu đều đúng với hầu hết các bài toán tối ưu nửa đại số. Các kết quả của công trình đã được đưa vào sách chuyên khảo Genericity in Polynomial Optimization nằm trong chuỗi các ấn phẩm về chủ đề tối ưu nửa đại số và ứng dụng của NXB World Scientific do giáo sư Jean Bernard Lasserre đề nghị viết. 

Vật liệu điện tử năng lượng thấp 

Năm 2020 là lần đầu tiên sau nhiều năm giải Tạ Quang Bửu không có hạng mục giải thưởng trẻ. Giải trẻ năm nay được trao cho TS Nguyễn Trương Thanh Hiếu là tác giả duy nhất của nghiên cứu “Low-energy electron inelastic mean free path in materials” (Tính chất của điện tử năng lượng thấp trong vật liệu) được đăng trên Applied Physics Letters.

Công trình của TS Thanh Hiếu trên AIP.

Đây là đề tài rất rộng và chưa có quá nhiều người tìm ra hướng giải quyết triệt để, thế như TS Thanh Hiếu với nhiều năm kinh nghiệm tích lũy, đã tìm được lời giải để xác định quãng đường tự do trung bình không đàn hồi của điện tử năng lượng thấp trong vật liệu. 

Bài toán này hiện chưa được giải quyết một cách chính xác, bởi vì độ bất định lớn và kém tin cậy của các phương pháp hiện hành. Tuy nhiên, anh đã xác định được bằng cách tính hàm mất năng lượng bằng lý thuyết phiếm hàm mật độ phụ thuộc thời gian, đây là một phương pháp có độ chính xác cao.

TS Thanh Hiếu, chủ nhân giải trẻ giải Tạ Quang Bửu 2020. Ảnh: Đại học Tôn Đức Thắng.

Từ lý thuyết, anh tiến hành chứng minh phương pháp của mình trên 10 loại chất rắn khác nhau. Kết quả không chỉ chứng minh được hội đồng xét duyệt của tạp chí, mà còn được giới khoa học chấp nhận qua việc có đến 12 trích dẫn trong nghiên cứu này được dùng ở nhiều tạp chí uy tín thế giới khác. 

Giải thưởng Tạ Quang Bửu năm 2020 không chỉ có các công trình nghiên cứu mang tính học thuật, mà còn ứng dụng cao vào đời sống hằng ngày. Dự kiến giải sẽ được trao trực tuyến vào 18/5 tại Hà Nội, nhân dịp Ngày Khoa học và Công nghệ Việt Nam. 

Sáng 3/5, Bộ Y tế cho biết Việt Nam đã có 17 ngày liên tiếp không ghi nhận ca mắc mới trong cộng đồng, cùng với đó là thông tin về việc công ty VABIOTECH thử nghiệm vaccine chống Covid-19 trên chuột.

Việt Nam đã bước đầu thành công trong việc nghiên cứu dự tuyển vaccine và tiêm thử nghiệm trên chuột. Ảnh minh họa. 

Tiến sĩ Đỗ Tuấn Đạt, Chủ tịch VABIOTECH, cho biết: “Ngay từ khi Việt Nam ghi nhận những những mắc Covid-19 đầu tiên, các nhà khoa học của công ty đã hợp tác cùng Đại học Bristol (Anh) để nghiên cứu vaccine phòng SARS-CoV-2 dựa trên công nghệ vector virus. Nghiên cứu đã thành công trong việc tạo chủng mang vùng kháng nguyên đặc hiệu của virus này.” 

Cơ chế giúp cơ thể phòng bệnh, chính là dùng kháng nguyên của nCoV có trong thành phần vaccine tiêm vào người, từ đó cơ thể sẽ sinh ra kháng thể chủ động chống lại SARS-CoV-2. Đây là nguyên liệu quan trọng trong việc sản xuất ra vaccine ngăn ngừa đại dịch.

Tiến sĩ Đỗ Tuấn Đạt tin tưởng Việt Nam có thể trở thành một trong những quốc gia trên thế giới sớm sản xuất thành công vaccine chống nCoV. 

Sau khi dự tuyển vaccine phòng Covid-19 ở quy mô phòng thí nghiệm thành công, các nhà khoa học của công ty đã tiêm thử nghiệm trên chuột và theo dõi để đánh giá khả năng sinh kháng thể chống lại virus SARS-CoV-2. 

Quá trình giám sát diễn ra trong vài tuần, kết quả thu thập cùng mẫu máu của chuột sẽ được gửi đến Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương để đánh giá về khả năng sinh miễn dịch (kháng thể) chống lại nCoV.

Buổi chia sẻ về hợp tác sản xuất vaccine giữa VABIOTECH và Đại học Bristol. Ảnh: BTC.

TS Đạt cho biết, sau giai đoạn này, vaccine phòng Covid-19 sẽ tiếp tục được nghiên cứu để xây dựng quy trình sản xuất và tiêm thử nghiệm trên động vật nhằm đánh giá thêm về tính an toàn cũng như tính sinh miễn dịch của dự tuyển vaccine này. Xa hơn, sẽ xác định tiềm năng của công nghệ này trong việc phát triển vaccine phòng bệnh cho người.

Theo thông tin từ trường ĐH Bách Khoa - ĐHQG TP.HCM, khoa Cơ khí của trường này mới đây đã giới thiệu hệ thống máy sản xuất khẩu trang y tế. PGS.TS Nguyễn Hữu Lộc - Trưởng Khoa Cơ khí cho biết, nhóm đã bắt đầu họp khẩn các giảng viên chủ chốt từ tháng 2/2020 để triển khai thiết kế cho dự án và bắt tay vào chế tạo.

PGS.TS Nguyễn Hữu Lộc (giữa) và TS Nguyễn Thanh Hải (phải) bên máy tạo thân khẩu trang y tế. Hình: Cơ khí Bách Khoa

Các giảng viên chuyên ngành về thiết kế, chế tạo và hàn siêu âm đã phân tích và đưa ra hàng loạt phương án sản xuất khẩu trang. Cuối cùng, phương án được khoa lựa chọn là thiết kế máy tự động tạo thân khẩu trang y tế (phần xếp ly hình chữ nhật) và hàn quai siêu âm đơn điểm. Máy được thiết kế bằng phần mềm thiết kế chuyên dụng mà sinh viên khoa cơ khí được học.

Theo thiết kế, năng suất một máy tự động tạo thân khẩu trang có thể đạt tối đa 90 cái/phút, trong khi năng suất máy hàn quai siêu âm đơn điểm chỉ đạt 15 cái/phút. Do đó, để đảm bảo năng suất đồng bộ, một máy tạo thân sẽ đi kèm với sáu máy hàn quai siêu âm.

Thiết kế máy tự động tạo ra thân của khẩu trang y tế. Hình: Cơ khí Bách Khoa

Trong thiết kế này, tùy theo số lượng cuộn vải kháng khuẩn đưa vào, sản phẩm đầu ra là khẩu trang từ ba đến năm lớp. Điểm nổi bật nhất của thiết kế này là chỉ sử dụng một hệ siêu âm thay vì hai hệ siêu âm tần số 20 kHz so với trước đây.

Khẩu trang y tế về cơ bản được tạo thành bởi các lớp vải không dệt và lớp vải lọc kháng khuẩn. Các loại vải này đều làm từ nhựa có thành phần chính là polypropylene. Do đó, để hàn được các lớp vải này với nhau, công nghệ hàn siêu âm là lựa chọn phù hợp.

Máy hàn quai siêu âm giúp kết dính phần thân và phần quai của khẩu trang. Hình: Cơ khí Bách Khoa

PGS.TS Lộc chia sẻ: “Trong thời gian rất ngắn nhưng các giảng viên Khoa Cơ khí đã triển khai xuất sắc dự án và đúng kế hoạch. Thiết kế này không chỉ tối ưu về chi phí, mà quan trọng hơn là đem lại sản phẩm đạt tiêu chuẩn y tế cho người dùng. Hãy tự nâng cao ý thức bằng việc đeo khẩu trang y tế để tự giác phòng bệnh cho chính mình và cho cộng đồng”.

Đại diện của khoa cũng cho biết, hiện tại hệ thống máy sản xuất khẩu trang y tế đã chạy thử nghiệm thành công và khoa sẵn sàng chuyển giao cho các doanh nghiệp để sản xuất đại trà.

Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 27/2020/NĐ-CP trong đó sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2014/NĐ-CP ngày 12/5/2014 quy định việc sử dụng, trọng dụng cá nhân hoạt động khoa học và công nghệ (KHCN). Nghị định này có hiệu lực thi hành từ ngày 15/4/2020. 

Đặc cách bổ nhiệm chức danh cao hơn không qua thi thăng hạng

Nghị định quy định về điều kiện đặc cách bổ nhiệm vào chức danh khoa học, chức danh công nghệ cao hơn không qua thi thăng hạng, không phụ thuộc năm công tác.

Ảnh minh họa

Theo đó, người đang giữ hạng chức danh khoa học, hạng chức danh công nghệ tại đơn vị sự nghiệp công lập có hoạt động KHCN, đáp ứng tiêu chuẩn của hạng chức danh cao hơn được xét đặc cách bổ nhiệm vào hạng chức danh khoa học, hạng chức danh công nghệ cao hơn không qua thi thăng hạng, không phụ thuộc vào năm công tác nếu trong thời gian giữ hạng chức danh tại thời điểm xét đặc cách thặng hạng đạt một trong các điều kiện sau: 

a- Đạt giải thưởng quốc tế, giải thưởng uy tín trong nước về KHCN theo quy định của Bộ KHCN. 

b- Chủ trì hoặc thực hiện chính nhiệm vụ KHCN đặc biệt hoặc nhiệm vụ KHCN cấp quốc gia đặc biệt quan trọng được nghiệm thu ở mức đạt trở lên hoặc chủ trì nhiệm vụ KHCN cấp bộ, cấp tỉnh trở lên được ứng dụng mang lại hiệu quả cao về kinh tế-xã hội. 

c- Được cấp bằng tiến sĩ và có thành tích vượt trội trong hoạt động KHCN. 

d- Được cấp bằng tiến sĩ khoa học hoặc được bổ nhiệm chức danh phó giáo sư. 

đ- Được bổ nhiệm chức danh giáo sư. 

Mỗi thành tích, kết quả hoạt động KHCN chỉ được sử dụng 1 lần để xét đặc cách bổ nhiệm vào chức danh khoa học, chức danh công nghệ cao hơn không qua thi thăng hạng, không phụ thuộc vào năm công tác. 

Ưu đãi cá nhân hoạt động KHCN có chức danh giáo sư, phó giáo sư 

Bên cạnh đó, Nghị định cũng quy định về ưu đãi cá nhân hoạt động KHCN có chức danh giáo sư, phó giáo sư. 

Cụ thể, cá nhân hoạt động KHCN có chức danh giáo sư, phó giáo sư trong tổ chức KHCN công lập, đáp ứng tiêu chuẩn chức danh theo quy định của Bộ KHCN được bổ nhiệm đặc cách vào chức danh nghiên cứu khoa học, chức danh công nghệ hạng I và được hưởng các chính sách, chế độ như người có chức danh tương đương trong cơ sở giáo dục đại học công lập nếu các chính sách, chế độ đó có lợi hơn. 

Nghị định số 27/2020/NĐ-CP cũng sửa đổi khoản 1, bổ sung khoản 8 Điều 18 của Nghị định số 40/2014/NĐ-CP về chính sách trọng dụng nhà khoa học đầu ngành. Theo đó, nhà khoa học đầu ngành được cấp kinh phí để triển khai nhiệm vụ KHCN đã được phê duyệt theo Đề án định hướng phát triển chuyên ngành khoa học đã được Hội đồng xét chọn nhà khoa học đầu ngành do Bộ trưởng Bộ KHCN thành lập thông qua theo tiến độ hằng năm để thực hiện Đề án; được vinh danh, xem xét trao tặng các danh hiệu, giải thưởng về KHCN đối với các kết quả hoạt động KHCN xuất sắc theo quy định của pháp luật liên quan.

TP.HCM đang hướng đến xây dựng TP thông minh, hiện đại, thì đã có không ít người trẻ bản lĩnh, năng động, tự tin, dám nghĩ, dám làm, đổi mới sáng tạo, góp phần thực hiện mục tiêu của TP. 

Phần mềm giúp tiếp cận dễ dàng thông tin quy hoạch thành phố

Là một cán bộ trẻ tuổi, anh Vũ Chí Kiên, Phó Trưởng phòng Quy hoạch chung, Sở Quy hoạch và Kiến trúc TP.HCM không cho phép mình cứ “dậm chân tại chỗ” mà phải luôn “tiến lên” để theo kịp thời đại. Quyết tâm đó đã giúp anh Kiên có nhiều sáng kiến hay, không chỉ để phục vụ cho công tác chuyên môn mà còn giúp người dân thuận tiện hơn trong việc thực hiện thủ tục hành chính về đất đai, quy hoạch. 

Trong năm 2017, khi còn công tác tại Phòng Quản lý Đô thị Quận Thủ Đức, anh Kiên đã cho ra đời ứng dụng “Thông tin Quy hoạch Thủ Đức”. Sau khi chuyển công tác về Sở Quy hoạch - Kiến trúc TP.HCM, anh tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện các giải pháp để đề xuất triển khai mô hình này trên phạm vi toàn thành phố. 

Anh Trần Trung Chính, chị Châu Thị Cẩm Vân và anh Vũ Chí Kiên (cầm hoa, từ trái qua) vinh dự nhận Giải thưởng “Cán bộ, công chức, viên chức trẻ, giỏi, thân thiện” năm 2019.

Tháng 11/2017, ứng dụng “Thông tin Quy hoạch TP.HCM” chính thức được UNND TP công bố đưa vào sử dụng chính thức thông qua website và ứng dụng trên smartphone. 

Nhận thấy cơ sở dữ liệu về quy hoạch đô thị trên ứng dụng chưa được đầy đủ, dẫn đến việc phần mềm hoạt động chưa hiệu quả. Từ năm 2018 cho đến nay, anh Kiên tiếp tục nỗ lực nghiên cứu giúp ứng dụng hoạt động hiệu quả hơn. 

Nói về động lực để làm việc khó, anh Kiên chia sẻ: “Mặc dù bản đồ quy hoạch được in và dán ở trước các cơ quan, tuy nhiên không phải người dân nào cũng có thể nắm bắt được thông tin. Với lại, muốn được giải quyết thủ tục về lĩnh vực này phải mất từ 10 đến 15 ngày trong khi đó người dân thường mong được thực hiện sớm. 

Tôi từng chứng kiến câu chuyện của một người đàn ông lớn tuổi đã đặt cọc tiền để mua một mảnh đất. Tuy nhiên, sau khi đặt cọc, ông ấy mới biết khu đất mình sắp mua nằm trong diện quy hoạch. Muốn lấy lại tiền cọc, người môi giới buộc ông phải chứng minh bằng giấy xác nhận của UBND quận, may mắn là trường hợp của ông được giải quyết nhưng không phải ai cũng may mắn như vậy. Từ sự việc đó đã thôi thúc tôi thực hiện sáng kiến này”. 

Ứng dụng "Thông tin Quy hoạch TP.HCM".

Sau khi đưa vào vận hành, ứng dụng “Thông tin Quy hoạch TP.HCM” vừa giúp đội ngũ chuyên viên của phòng Quản lý Đô thị giảm bớt áp lực công việc vừa đáp ứng nhu cầu rất lớn của người dân trong việc tiếp cận thông tin quy hoạch. “Đến nay ứng dụng đã có hơn 200.000 lượt tải về với hơn 2,5 triệu lượt truy cập”, anh Kiên phấn khởi chia sẻ. 

Với anh Kiên, công nghệ thông tin có vai trò mấu chốt trong việc giải quyết các bài toán mà quy hoạch đô thị đang gặp phải, ví dụ như theo dõi sự phát triển đô thị, nâng cao nhận thức sâu về sự vận hành của đô thị, dự báo các xu hướng phát triển và đưa ra các giải pháp nhanh chóng cho các vấn đề mới của đô thị,...

Từ tinh thần không ngừng sáng tạo đó, anh Kiên vinh dự nhận được Bằng khen của UBND TP về việc đã có thành tích hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ 2 năm liên tục (2017, 2018); Bằng khen của Giám đốc Sở Quy hoạch - Kiến trúc về Danh hiệu Chiến sĩ thi đua cơ sở năm 2018 và nhiều giấy khen, bằng khen danh giá khác.

Chương trình quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử 

Với mong muốn ứng dụng công nghệ thông tin vào chuyên môn, nghiệp vụ để đạt hiệu quả cao trong công việc, anh Trần Trung Chính (Chuyên viên Phòng Tổ chức Hành chính, Ban Thi đua - Khen thưởng, Sở nội vụ TP) đã mạnh dạn “Xây dựng chương trình quản lý hồ sơ khen thưởng điện tử giai đoạn 2 trên địa bàn TP”. 

Đồng thời anh cũng tham mưu với lãnh đạo về việc phối hợp cùng Sở Thông tin - Truyền thông xây dựng và đưa vào vận hành phần mềm quản lý văn bản, phần mềm quản lý công tác thi đua, khen thưởng luân chuyển hồ sơ điện tử qua mạng đến 173 cơ quan, đơn vị trên địa bàn TP. 

Anh Trần Trung Chính vinh dự nhận Giải thưởng “Cán bộ, công chức, viên chức trẻ, giỏi, thân thiện” năm 2019.

Theo anh Chính, đến nay nhiều đơn vị đã bắt đầu gửi hồ sơ đề nghị khen thưởng trên phần mềm điện tử, góp phần giảm thời gian đi lại để bổ sung hồ sơ, thủ tục. Không chỉ vậy, phần mềm còn tạo sự an tâm, tin tưởng cho các tổ chức, đơn vị, cá nhân khi đến nộp hồ sơ, đáp ứng yêu cầu triển khai dịch vụ công mức độ 3, 4. 

“Việc theo dõi hồ sơ khen thưởng điện tử có đính kèm danh sách khen thưởng bằng file Exel giúp giảm sai sót tên những người, đơn vị được khen thưởng, qua đó thường xuyên nhắc nhở, báo cáo những hồ sơ trễ hạn, còn tồn đọng để lãnh đạo kịp thời chỉ đạo giải quyết, tránh được việc làm thất lạc hồ sơ. Việc cập nhật các Số Quyết định khen thưởng theo hồ sơ cũng giúp bộ phận trả kết quả nhanh chóng tra cứu, tìm kiếm các hiện vật khen thưởng để thực hiện cấp phát cho đơn vị”, anh Chính khẳng định.

Ngoài tinh thần sáng tạo, anh Chính còn là một cán bộ luôn tận tâm, nhiệt huyết và hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, luôn lấy hình mẫu của Bác Hồ để làm kim chỉ nam cho công việc và cuộc sống. Vì lẽ đó anh Chính rất xứng đáng nhận được Bằng khen của Ban Tuyên giáo Thành ủy về việc thực hiện tốt việc Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh năm 2018 – 2019; Giải thưởng “Cán bộ, công chức, viên chức trẻ, giỏi, thân thiện” năm 2019,...

Nữ cán bộ hăng say với hoạt động bảo vệ môi trường

Thực hiện cuộc vận động người dân TP không vứt rác ra kênh rạch, vì một TP sạch đẹp và giảm ngập nước, chị Châu Thị Cẩm Vân (Phó Trưởng phòng Thông tin - Truyền thông môi trường, Sở Tài Nguyên - Môi trường TP.HCM) đã xây dựng chương trình “Giáo dục và truyền thông về Bảo vệ môi trường trong trường học toàn thành phố năm 2017 - 2018”. 

“Chương trình hướng đến mục tiêu nâng cao nhận thức, ý thức của học sinh về lối sống thân thiện với môi trường để từng bước thay đổi hành vi, hình thành thói quen tích cực trong bảo vệ môi trường, phân loại chất thải tại nguồn, góp phần xây dựng thành phố văn minh, sạch đẹp”, chị Vân chia sẻ.

Chị Châu Thị Cẩm Vân đang chia sẻ về sáng kiến của mình.

Để công việc thật sự mang lại hiệu quả, chị đã vận động các trường học lồng ghép những nội dung giáo dục và truyền thông về bảo vệ môi trường vào các chương trình chính khóa và ngoại khóa của nhà trường.

Ngoài hoạt động trên, chị Vân còn thực hiện chương trình “Một giây hành động - Bảo vệ môi trường” và nhận được sự hưởng ứng của toàn thể ban giám hiệu, thầy cô ở 30 trường mầm non, 12.000 học sinh cùng phụ huynh và lãnh đạo TP. Chương trình hướng dẫn phân loại rác tại nguồn bắt đầu bằng loại rác đơn giản nhất mà học sinh đang vứt bỏ hàng ngày là vỏ hộp sữa giấy.

Thấu hiểu được những khó khăn của người dân vùng sâu, vùng xa trong việc bảo vệ môi trường, chị Vân còn thực hiện chương trình “Quản lý môi trường dựa vào cộng đồng” tại xã Thạnh An, huyện Cần Giờ. 

Các em nhỏ tham gia bỏ vỏ hộp sữa vào đúng nơi quy định trong chương trình "Một giây hành động - Bảo vệ môi trường".

Theo đó chương trình giúp người dân giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm do chất thải rắn, cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường, nâng cao nhận thức và thay đổi hành vi của cộng đồng dân cư, hướng tới nâng cao năng lực chủ động triển khai các hoạt động bảo vệ môi trường, xây dựng một xã đảo văn minh, sạch đẹp, phát triển bền vững”, chị Vân cho biết.

Với sáng kiến thiết thực, chị Vân vinh dự nhận được Giải thưởng “Cán bộ, công chức, viên chức trẻ, giỏi, thân thiện” năm 2019. Giải thưởng đã góp phần biểu dương và nhân rộng các gương điển hình đoàn viên thanh niên tiêu biểu trong thực hiện phong trào “3 trách nhiệm”. 

Qua đó từng bước góp phần thực hiện thành công Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP lần thứ X, nhiệm kỳ 2015 - 2020, trong đó nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng chính quyền hiệu lực, hiệu quả, nâng cao hiệu quả cải cách hành chính đáp ứng yêu cầu xây dựng nền hành chính dân chủ, chuyên nghiệp, hiện đại, năng động, phục vụ nhân dân.

Tại Việt Nam, ngay từ khi dịch bệnh bắt đầu có dấu hiệu lây lan nhanh chóng tại Trung Quốc, các nhà nghiên cứu ở các đơn vị như Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, Học viện Quân y, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, Viện lâm sàng các bệnh nhiệt đới, ĐH Y Hà Nội, Viện Pasteur TPHCM… đã chủ động kết nối với các đồng nghiệp quốc tế ở Tổ chức Y tế thế giới (WHO), Trung tâm Kiểm soát và ngăn ngừa dịch bệnh Mĩ (CDC)…, để cập nhật những thông tin mới nhất.

Nhờ tâm thế chuẩn bị sẵn sàng này, các nhà nghiên cứu có thể nhanh chóng nắm bắt được những đặc điểm dịch tễ học của bệnh dịch cũng như những đặc điểm di truyền, cơ chế lây nhiễm… của chủng virus mới được phát hiện.

Ngày 23/1, Việt Nam xác nhận 2 trường hợp đầu tiên nhiễm viêm đường hô hấp cấp do virus corona gây ra là 2 cha con người Trung Quốc đã được cách ly tại bệnh viện Chợ Rẫy (TP.HCM). Trước đó, ngay khi bệnh nhân nhập viện với các triệu chứng sốt và suy nhược, các bác sĩ Bệnh viện Chợ Rẫy và các nhà nghiên cứu Viện Pasteur TP.HCM đã kịp thời theo dõi, cách ly để điều trị.

Tại Bệnh viện Chợ Rẫy, 2 bệnh nhân được điều trị bằng một loại thuốc hạ sốt, phòng cách ly được mở rộng cửa tạo luồng không khí tự nhiên, nhiệt độ phòng cao, có ánh nắng mặt trời. Bệnh nhân được súc họng bằng dung dịch sát khuẩn nhằm giảm đời sống virus Corona,...

Bệnh nhân mắc bệnh được cách li tại Bệnh viện Chợ Rẫy.

Các bác sĩ ghi chép quá trình điều trị của 2 bệnh nhân và báo cáo tỉ mỉ này đã được đăng trên tạp chí y khoa The New England Journal of Medicine - tạp chí của Hội Y học Massachusetts được đánh giá là một trong những tạp chí có bình duyệt lâu đời và uy tín của ngành y. Bài báo do TS.BS Nguyễn Vũ Thượng - tác giả chính, PGS. TS Phan Trọng Lân (Viện Pasteur TP.HCM) - tác giả thứ nhất và cộng sự ở Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Chợ Rẫy TP.HCM,  được đăng tải vào ngày 28/1, chỉ ít ngày sau khi 2 bệnh nhân nhập viện.

Cùng với đó, tất cả đội ngũ y bác sĩ và các nhà khoa học ngay lập tức lên tiếng cảnh báo, đưa ra lời khuyên về cách phòng chống dịch cho người dân, đồng thời tham gia nghiên cứu virus corona chủng mới (nCoV) theo chỉ đạo của Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ.

Chỉ trong vòng chưa đầy nửa tháng, Việt Nam đã có nhiều thành tựu đáng kể trong công cuộc chiến đấu với dịch bệnh nguy hiểm này.

Nuôi cấy thành công nCoV

Ngày 7/2, đại diện Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương công bố đã nuôi cấy và phân lập thành công chủng virus corona mới trong phòng thí nghiệm. Kết quả nuôi cấy thành công này sẽ tạo điều kiện cho việc xét nghiệm nhanh các trường hợp nhiễm và nghi nhiễm nCoV. Nhờ đó mỗi ngày Việt Nam có khả năng xét nghiệm được hàng nghìn mẫu bệnh phẩm trong trường hợp cần thiết. Thành tựu y khoa nổi bật này giúp Việt Nam trở thành một trong số ít quốc gia thành công trong phân lập virus này.

Để nuôi cấy, nhóm nghiên cứu lựa chọn 2 trong số 9 mẫu bệnh phẩm dương tính với virus corona mới và nuôi cấy trên 2 mẫu tế bào được cung cấp bởi phòng thí nghiệm của trường ĐH Nagasaki (Nhật Bản).

nCoV được các nhà khoa học Việt phân lập thành công.

Sau khi gây nhiễm, tế bào gây nhiễm được theo dõi và quan sát hàng ngày bằng kính hiển vi và xác định sự có mặt của virus với phương pháp realtime RT-PRC. Sau 72 giờ nghiên cứu và phân lập, lúc 9h40 ngày 7/2, các nhà khoa học Việt Nam đã nhìn thấy hình hài virus corona trong phòng thí nghiệm.

PGS.TS Lê Quỳnh Mai, Phó Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, cho biết: “Thông thường khi virus thâm nhập vào tế bào, nó sẽ phá hủy tế bào nhưng theo thông tin từ một số quốc gia đã phân lập thành công thì nCoV không có biểu hiện phá hủy nên rất khó để quan sát được xem virus có sống và nhân lên trong môi trường phòng thí nghiệm hay không.

May mắn là trong 2 mẫu tế bào "nuôi" virus đã có một mẫu tế bào nhân lên. Dưới kính hiển vi, virus corona mới có kích thước khoảng 100 nanomet với hình dạng như chiếc vương miện, được mô tả trong y văn”.

Viện trưởng Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, ông Đặng Đức Anh khẳng định: “Kết quả nuôi cấy thành công này sẽ giúp giải mã chính xác về nguồn gốc của virus corona mới, độc lực, cơ chế gây bệnh, khả năng miễn dịch, sức chịu đựng của virus trong các môi trường,... Đây cũng là dữ liệu tiên quyết để nghiên cứu các liệu pháp điều trị, phát triển các sinh phẩm chẩn đoán đặc hiệu và vắc xin ngừa bệnh”.

Chế tạo thành công bộ kit thử nCoV cho kết quả sau 70 phút

Hiện nay, phương pháp tiêu chuẩn được khuyến cáo bởi WHO để phát hiện chủng mới của virus nCoV-2019 là bộ Sinh phẩm RT-PCR và Realtime RT-PCR. Đây là quy trình chẩn đoán tiêu chuẩn kỹ thuật phân tử (RT-PCR) và cần ít nhất 4 giờ (240 phút) để có kết quả xét nghiệm. Cùng với đó, nhược điểm của các bộ sinh phẩm này là cần các thiết bị hết sức đắt tiền và giá sản xuất mỗi bộ là 1 triệu đồng.

Ngày 9/2 vừa qua, nhóm nghiên cứu của TS Lê Quang Hoà và TS Nguyễn Lê Thu Hà (Viện Công nghệ Sinh học và Công nghệ Thực phẩm, Đại học Bách khoa Hà Nội) công bố chế tạo thành công sinh phẩm RT-LAMP phát hiện nhanh nCoV. Bộ kit sử dụng kỹ thuật RT-LAMP (khuếch đại đẳng nhiệt axit nucleic) chuyên dùng để phát hiện RNA của các loại virus gây bệnh. Đặc biệt thời gian phân tích ngắn (70 phút bao gồm cả giai đoạn tách chiết RNA).

Bộ sinh phẩm RT-LAMP.

“Ưu điểm thấy rõ là thời gian phản ứng chỉ từ 15 đến 30 phút - rất nhanh so với quy trình tiêu chuẩn hiện nay (tối thiểu là 2 tiếng) - là có thể thu nhận được kết quả. Nhận biết âm tính hay dương tính thông qua phản ứng đổi màu của dung dịch. Nếu dung dịch đổi từ màu hồng sang vàng thì kết luận dương tính, còn không đổi màu là âm tính”, TS Hòa nêu lên ưu điểm của sinh phẩm này.

So với các kỹ thuật sinh học phân tử khác, RT-LAMP có thiết bị đơn giản, khả năng ứng dụng tại hiện trường, độ nhạy và độ đặc hiệu cao (tương đương với real-time RT-PCR). Giá thành sản xuất mỗi sinh phẩm chỉ 350.000 đồng.

Do vậy, theo nhóm nghiên cứu, bộ sinh phẩm này hoàn toàn có thể ứng dụng được tại các bệnh viện tuyến huyện hoặc bệnh viện dã chiến để phòng khi dịch bùng phát, có thể phân tích ngay tại các cơ sở y tế này mà không phải chuyển mẫu về rồi chờ kết quả từ bệnh viện tuyến trung ương.

Tuy nhiên, để đưa được một sinh phẩm ra ngoài thị trường, đảm bảo độ chính xác thì cần phải thử nghiệm trên những mẫu bệnh phẩm thực. Bởi vậy, nhóm nghiên cứu hy vọng có sự hỗ trợ từ phía Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ để có thể tiếp cận, hợp tác được với một số bệnh viện, cơ quan chuyên trách để tiến hành thử nghiệm, kiểm định bộ sinh phẩm trong thời gian sớm nhất.

Bắt đầu thử nghiệm thuốc điều trị nCoV

Trên cơ sở đề xuất của Bộ Y tế, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Chu Ngọc Anh vừa phê duyệt đề tài độc lập cấp nhà nước “Đánh giá hiệu quả và tính an toàn của việc bổ sung lopinavir/ritonavir phối hợp trong điều trị người bệnh nhiễm virus corona mới”. 

Bệnh viện Nhiệt đới Trung ương chủ trì, phối hợp với Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, Viện Pasteur TP.HCM, Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương, Trung tâm cảnh giác dược và một số đơn vị khác được trực tiếp chỉ định thực hiện.

Các nhà khoa học trong nhóm nghiên cứu sẽ thử nghiệm trong 4 tuần hoặc trên 10 người bệnh. Từ đó sẽ báo cáo đánh giá hiệu quả đáp ứng lâm sàng, cận lâm sàng, virus học, tính an toàn của việc sử dụng bổ sung lopinavir/ritonavir phối hợp trong điều trị người bệnh nhiễm nCoV được điều trị theo phác đồ nền của Bộ Y tế.

Nhóm nghiên cứu của TS. Lê Quang Hòa nghiên cứu thành công bộ kit xét nghiệm nCoV trong 70 phút. Ảnh: Vietnamnet

Trong vòng 12 tháng, mục tiêu của nghiên cứu là làm rõ hiệu quả và tính an toàn của việc sử dụng bổ sung lopinavir/ritonavir phối hợp trong điều trị người bệnh nhiễm virus corona chủng mới dựa trên phác đồ điều trị của Bộ Y tế. Đồng thời, đề xuất phác đồ sử dụng bổ sung lopinavir/ritonavir phối hợp trong điều trị người bệnh nhiễm virus corona.

Trước đó, Bộ Khoa học và Công nghệ đã trực tiếp giao 3 nhiệm vụ tới các đơn vị để nghiên cứu, sản xuất bộ sinh phẩm phát hiện nhanh, sàng lọc nCoV-2019, phục vụ công tác phòng, chống dịch. 

Một là nhiệm vụ nghiên cứu chế tạo bộ sinh phẩm kỹ thuật sinh học phân tử (RT-PCR và Realtime RT-PCR) phát hiện chủng nCoV do Học viện Quân y chủ trì phối hợp cùng Công ty Cổ phần Công nghệ Việt Á chịu trách nhiệm.

Hai là nghiên cứu chế tạo hệ thống phát hiện nhanh để sàng lọc chủng nCoV-2019 được thực hiện bởi Công ty TNHH MTV Sinh hóa Phù Sa (Biochem) chủ trì, phối hợp cùng Trung tâm ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ (Sở Khoa học và Công nghệ Cần Thơ) và Viện Pasteur TPHCM.

Ba là nghiên cứu đặc điểm dịch tễ học, lâm sàng, virus học bệnh viêm đường hô hấp cấp do nCoV tại Việt Nam do Viện Pasteur TPHCM chủ trì. Nghiên cứu tập trung tìm giải pháp dự phòng, phác đồ điều trị bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng nCoV-2019 tại Việt Nam.

Với sự vào cuộc nhanh chóng, kịp thời và quyết liệt của các nhà khoa học, tin tưởng rằng Việt Nam sẽ sớm khống chế thành công dịch bệnh nguy hiểm này.