Mạng viễn thông: Nền tảng của thành phố thông minh

Những năm gần đây, IoT trở thành một xu thế công nghệ lớn trong trào lưu của CMCN 4.0. Số lượng thiết bị IoT tăng lên với tốc độ chóng mặt. Theo công ty nghiên cứu IHS Markit, mỗi năm số thiết bị kết nối IoT sẽ tăng trung bình 12% và sẽ đạt con số khoảng 125 tỉ vào năm 2030.

Với những thành phố đang đặt mục tiêu trở thành đô thị thông minh như TP.HCM, việc thu thập dữ liệu từ các thiết bị IoT để phục vụ phân tích, dự báo càng là yêu cầu không thể thiếu. Dữ liệu từ các thiết bị IoT cũng là nguồn tài nguyên quý giá cho hoạt động nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Thành phố thông minh đòi hỏi hạ tầng phục vụ cho hàng tỷ kết nối  

Chia sẻ tại Hội thảo khoa học “Nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2019 - 2025” do Sở Khoa học và Công nghệ và Sở Thông tin Truyền thông TP.HCM tổ chức vừa qua, các chuyên gia nhấn mạnh sự cần thiết phải có hạ tầng số hoàn thiện.

Trong đó, TS Tân Hạnh, Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông, cho rằng cần đặc biệt lưu ý đến yêu cầu triển khai nền tảng viễn thông mạnh để phục vụ cho phát triển các ứng dụng trí tuệ nhân tạo và mục tiêu xây dựng thành phố thông minh.

“Hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo bao gồm lực lượng lao động CNTT, dữ liệu, hệ thống tính toán năng lực cao, cơ sở hạ tầng mạng máy tính và chiến lược triển khai công nghệ trí tuệ nhân tạo. Cơ sở hạ tầng mạng máy tính, với nền tảng là mạng viễn thông, là hạ tầng quan trọng nhằm kết nối thiết bị IoT với điểm tập kết xử lý dữ liệu, truyền dẫn dữ liệu trực tuyến với tốc độ cao và băng thông rộng đáp ứng yêu cầu của các ứng dụng trí tuệ nhân tạo”, TS Tân Hạnh nói.

Phát biểu tại hội thảo khoa học “Nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2019 - 2025”, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định thành phố sẽ dành ưu tiên thúc đẩy lĩnh vực này

Những mục tiêu đó đặt ra những nhu cầu mới mà công nghệ di động phổ biến hiện nay chưa đáp ứng được như kết nối dữ liệu siêu rộng với tốc độ siêu cao, nhu cầu kết nối IoT với số lượng truy cập lớn, yêu cầu kết nối di động với độ tin cậy siêu cao và độ trễ cực thấp.

Từ năm 2019, Việt Nam bắt đầu triển khai dịch vụ 5G. Trong đó, TP.HCM sẽ là địa phương đầu tiên trên cả nước được cung cấp thử nghiệm dịch vụ 5G, tiến tới thương mại hóa vào năm 2020.

Ngoài ra, Bộ Thông tin và Truyền thông đã có một số chính sách mới như đưa thêm băng tần 60GHz cho công nghệ không dây WiGig cho kết nối tốc độ cao cho thiết bị trong nhà, thêm các băng tần cho sạc không dây, tần số cho radar ô tô.

Ứng dụng trí tuệ nhân tạo tối ưu hiệu quả mạng viễn thông

Tuy nhiên, TS Tân Hạnh cho biết một hạn chế lớn trong triển khai mạng viễn thông hiện nay nằm ở việc sử dụng phổ tần chưa hiệu quả dù tài nguyên phổ tần là hữu hạn. Ủy ban Truyền thông liên bang Hoa Kỳ (FCC) thống kê khoảng phổ tần được sử dụng hiệu quả khoảng từ 0 - 2 GHz trong khi khoảng từ 3 - 5 GHz rất ít được sử dụng.

TS Tân Hạnh, Phó Giám đốc Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông

Không chỉ giảm hiệu quả sử dụng, điều này còn gây ra nhiều hạn chế khác như nhiễu sóng giữa các thiết bị. Khi số lượng thiết bị IoT tăng lên nhanh chóng, vấn đề này càng cần được quan tâm.

Một trong những giải pháp được các nhà khoa học đưa ra để giải quyết vấn đề này là khái niệm vô tuyến nhận thức (hay vô tuyến thông minh).

Theo định nghĩa của Viện Điện, Điện tử Hoa Kỳ (IEEE), vô tuyến nhận thức là “hệ thống thu/phát được thiết kế để phát hiện các khoảng trống của phổ tần vô tuyến và truy nhập vào (hoặc thoát ra nếu cần thiết) các khoảng phổ này mà không làm ảnh hưởng, gây nhiễu cho hệ thống khác”.

Theo TS Tân Hạnh, đây là công nghệ tiềm năng trong chính sách quy hoạch tần số hiện nay nhằm nâng cao hiệu suất sử dụng phổ tần của mạng vô tuyến. Trong đó, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để thăm dò môi trường và ra quyết định truy cập một cách tối ưu là giải pháp đầy hứa hẹn để triển khai vô tuyến nhận thức.

Trí tuệ nhân tạo có thể giúp người dùng chọn băng tần tối ưu để truy cập nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ. Thậm chí, trí tuệ nhân tạo cũng có thể được sử dụng để hiệu chỉnh công suất phát của người dùng một cách linh động và tối ưu.

TS Hạnh nhận định đây là hướng nghiên cứu hấp dẫn với nhiều ứng dụng thực tế. Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn Thông cũng đang hợp tác với các đối tác để nghiên cứu, phát triển các giải pháp trong lĩnh vực này và đã đạt được một số kết quả tích cực.

TP.HCM đủ điều kiện trở thành trung tâm về trí tuệ nhân tạo

Trí tuệ nhân tạo cũng là đề tài tương đối mới trên thế giới. Nếu chúng ta quyết tâm từ bây giờ sẽ không quá chậm so với thế giới. Thành phố có đủ nguồn lực và sẽ dành ưu tiên để thúc đẩy cho trí tuệ nhân tạo nhưng phải kèm theo cơ chế chi phù hợp.

Đó là những chia sẻ của Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân tại Hội thảo khoa học “Nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2019 – 2025” do Sở Khoa học và Công nghệ cùng Sở Thông tin Truyền thôngTP.HCM phối hợp tổ chức sáng ngày 20.3.

Đây là hội thảo đầu tiên trong chuỗi 3 hội thảo dự kiến sẽ tổ chức trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP.HCM nhằm xây dựng Đề án “Xây dựng hệ sinh thái ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại TP.HCM giai đoạn 2019 - 2025”. Đề án có tính chất tương hỗ quan trọng để thực hiện thành công đề án “Xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn đến năm 2025”, Đề án Xây dựng khu đô thị sáng tạo.

Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân khẳng định TP.HCM có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo. Thành phố cũng dành ưu tiên thúc đẩy lĩnh vực này

TP.HCM là đô thị lớn với tiềm lực kinh tế lớn, tập trung nhiều trung tâm nghiên cứu mạnh và dân số lớn khoảng 10 triệu người. Với những đặc điểm đó, TP.HCM có đủ điều kiện để cùng cả nước hình thành trung tâm nghiên cứu, ứng dụng và phát triển trí tuệ nhân tạo. Đặc biệt, TP.HCM có ưu thế rất thuận lợi là vừa có nguồn lực nghiên cứu vừa có thị trường tại chỗ.

“Chúng ta tạo ra sản phẩm ứng dụng cho 10 triệu người, cho hơn 300.000 doanh nghiệp có khả năng tạo ra vòng liên kết tại chỗ rất nhanh. Sản phẩm nghiên cứu được thương mại hóa có khách hàng ngay tại đây, có nguồn thu về ngay”, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân nói.

Chủ tịch UBND TPHCM Nguyễn Thành Phong cũng khẳng định lãnh đạo thành phố nhận thức rõ cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là cơ hội vàng để thành phố nhảy vọt tăng trưởng kinh tế trong thời gian tới. Do đó, từ năm 2017, thành phố đã tích hợp một số lĩnh vực trí tuệ nhân tạo vào đề án xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh. Điều này được kỳ vọng như một hạt nhân để thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 trên địa bàn thành phồ và làm nền tảng để thành phố triển khai thành công đề án đô thị thông minh trên toàn thành phố.

Cần chính sách huy động nguồn lực xã hội

Tuy nhiên, theo các chuyên gia và các nhà quản lý thì xét tổng thể việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào sản xuất và đời sống tại thành phố còn khá chậm. Thành phố đang ở vị trí phía sau về nghiên cứu, đào tạo so với các đô thị trên thế giới. Thành phố vẫn thiếu chuyên gia, nhà khoa học cho đến nhà hoạch định chính sách về trí tuệ nhân tạo. Môi trường kinh doanh chưa thực sự tốt; sự tiếp cận nguồn lực vào cơ hội của người dân chưa thực sự bình đẳng.

Hội thảo có sự tham gia của các chuyên gia uy tín về trí tuệ nhân tạo như PGS.TS Vũ Hải Quân, Phó GĐ ĐH Quốc gia TP.HCM, GS.TS KH Hồ Tú Bảo - Viện Nghiên cứu cao cấp về Toán...

Chủ tịch Nguyễn Thành Phong cũng nhấn mạnh: “Đặc biệt, sự gắn kết, tương tác tứ giác của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 là nhà nước, nhà doanh nghiệp, nhà khoa học và nhà đầu tư tài chính còn lỏng lẻo, là một trong những điểm nghẽn kìm hãm sự nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo trên địa bàn thành phố.”

Một lý do khác khiến cho kết quả nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo còn hạn chế nằm ở sự thiếu hụt các khung pháp lý, cơ chế chính sách phù hợp. Ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM lấy ví dụ như cơ sở dữ liệu mở rất cần thiết để xây dựng thành phố thông minh cũng như phát triển trí tuệ nhân tạo nhưng vẫn chưa khung pháp lý cụ thể. Ngoài ra, nguồn lực đầu tư cho nghiên cứu và phát triển khoa học công nghệ, trong đó có trí tuệ nhân tạo còn thấp.

Theo ông Nguyễn Việt Dũng, thiếu khung pháp lý đầy đủ và nguồn lực đầu tư thấp là những yếu tố chính hạn chế kết quả nghiên cứu, ứng dụng trí tuệ nhân tạo

Đây cũng là nội dung được nhiều chuyên gia quan tâm tại hội thảo. Theo nhiều chuyên gia, để giải quyết bài toán về nguồn lực tài chính cũng như nguồn dữ liệu cho phát triển trí tuệ nhân tạo không thể chỉ trông chờ ở nhà nước mà cần nguồn lực từ toàn xã hội. TS Đinh Bá Tiến, Trưởng khoa Công nghệ Thông tin – ĐH Khoa học Tự nhiên TP.HCM đề xuất: “Dữ liệu đến từ toàn xã hội do đó, thành phố nên tạo điều kiện để mọi người, mọi đơn vị có thể chia sẻ dữ liệu một cách thuận lợi, an toàn.”

Ghi nhận những ý kiến của các chuyên gia, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân khẳng định thành phố có đủ nguồn lực và sẽ dành ưu tiên để thúc đẩy cho AI kèm theo cơ chế chi phù hợp. Đồng thời, thành phố cũng sẽ báo cáo lên chính phủ để xin cơ chế đặc thù trong vòng trước mắt là 2 năm tới đây để đẩy nhanh các nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo và tạo cơ hội cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ứng dụng trí tuệ nhân tạo.  

Từ khi xuất hiện, các dịch vụ như Uber, Grab... đã đem lại rất nhiều tiện lợi cho người sử dụng. Nhưng thay vì đặt xe, đi quá giang những người có cùng tuyến đường còn có thể tiện lợi và tiết kiệm hơn nữa.

Đó là ý tưởng của Lê Quốc Tuấn cùng các đồng sự sinh viên trong nhóm Ridy- Car Sharing trình bày tại vòng thuyết trình cuộc thi “Tìm kiếm giải pháp, sản phẩm GIS TP.HCM 2018”. Với ý tưởng đó, nhóm Ridy đã phát triển ứng dụng hỗ trợ người dùng đi chung xe với những người khác đi cùng tuyến đường mà vẫn còn chỗ trống trên xe. Nếu được triển khai thành công, dịch vụ này không chỉ giúp người dùng tiết kiệm đáng kể chi phi đi lại mà còn góp phần giảm tải áp lực trong giờ cao điểm.

Những giải pháp như Ridy sẽ góp phần làm giảm nỗi khổ của người dân thành phố mỗi giờ cao điểm bằng việc hạn chế lượng xe lưu thông

Những người dùng sử dụng app phải được xác minh kỹ lưỡng để đảm bảo an toàn cho cả lái xe và người đi cùng. Trong thời gian đầu, nhóm tập trung vào đối tượng là người đi làm ở các công ty và sinh viên đại học. Theo đại diện của nhóm, giải pháp đã nhận được vốn từ một số nhà đầu tư như Shell, Amazon...

“Hiện nay, nhóm đang dùng Google Map nhưng nhóm sẽ nghiên cứu về nền tảng HCMGIS để có thể giảm chi phí và tăng độ chính xác của ứng dụng. Nhóm cũng sẽ kết hợp thêm các tính năng đánh dấu, cảnh báo các vị trí xảy ra tại nạn hay dùng ứng dụng story map của HCMGIS xây dựng hành trình du lịch”, Lê Quốc Tuấn chia sẻ.

Một ý tưởng khác của các tác giả sinh viên cũng nhận được sự chú ý của ban giám khảo của thi là ý tưởng “Lưu giữ Sài Gòn” của nhóm sinh viên từ trường ĐH CNTT.

Cùng với quá trình đô thị hóa, nhiều kiến trúc, biệt thự cổ mang linh hồn của thành phố đang dần biến mất. Với mong muốn lưu giữ lại những nét đẹp đó, nhóm đã lên ý tưởng sử dụng nền tảng HCMGIS để cộng đồng những người yêu Sài Gòn chia sẻ những địa điểm ấn tượng của thành phố cùng với những câu chuyện gắn liền với các địa điểm đó.

Đại diện dự án "Lưu giữ Sài Gòn" trình bày sản phẩm của mình trước ban giám khảo cuộc thi 

Đánh giá về ý tưởng này, ông Nguyễn Đức Tuấn, trưởng phòng Quản lý KH&CN cơ sở (Sở KH&CN TP.HCM), thành viên ban giám khảo nhận xét: “Dự án “Lưu giữ Sài Gòn” sử dụng nền tảng HCMGIS và phục vụ cho câu chuyện văn hóa xã hội của thành phố, rất sát với mục đích của cuộc thi. Dự án giúp cho người dân TP.HCM, nhất là giới trẻ, hiểu về những công trình, kiến trúc nổi bật của thành phố và giúp lan tỏa những nét đẹp của thành phố. Các bạn đã xây dựng được nền tảng ứng dụng và có sản phẩm tương đối rõ”.

Ngoài 2 dự án trên, các tác giả sinh viên cũng đóng góp nhiều ý tưởng, sản phẩm ấn tượng khác tại cuộc thi như ứng dụng “Trong nhà ra phố” giúp người dùng kết nối dễ dàng đến hệ thống giao thông công cộng; “Lopa” tận dụng khoảng trống trong các gia đình làm chỗ gửi xe hay giải pháp hỗ trợ cứu hỏa trên nền tảng GIS.

Theo ban tổ chức, có 5 dự án từ các bạn sinh viên đã lọt vào vòng thuyết trình của thi, chiếm gần 1/3 tổng số. Nhiều dự án không hề thua kém so với sản phẩm từ các chuyên gia. Điều này cho thấy sự hào hứng của giới trẻ thành phố với những nền tảng công nghệ mới và sự sáng tạo trong tư duy để giải quyết những vấn đề thực tế của thành phố. Ban tổ chức cuộc thi cho rằng những kết quả này là cơ sở để tin vào sự tham gia tích cực hơn nữa của các bạn trẻ trong những lần tổ chức tiếp theo.

Hội thảo sẽ được tổ chức tại Trụ sở UBND TP.HCM vào sáng 20.3 với nội dung trao đổi, thảo luận về xu hướng phát triển, khả năng nghiên cứu và ứng dụng trí tuệ nhân tạo, sự sẵn sàng của Thành phố và cơ chế, chính sách thúc đẩy phát triển hệ sinh thái trí tuệ nhân tạo.

Đây là hội thảo đầu tiên trong chuỗi 3 hội thảo dự kiến sẽ tổ chức trong năm 2019 theo chỉ đạo của Thành ủy, UBND TP.HCM nhằm xây dựng Đề án “Xây dựng hệ sinh thái ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) tại TP.HCM giai đoạn 2019 - 2025”. Đề án có tính chất tương hỗ quan trọng để thực hiện thành công đề án “Xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh giai đoạn 2017 - 2020, tầm nhìn đến năm 2025”, Đề án Xây dựng khu đô thị sáng tạo.

Trí tuệ nhân tạo là lĩnh vực nghiên cứu mới với mục tiêu tạo ra những chương trình, máy móc, hay robot có khả năng của con người. Hiện nay, trí tuệ nhân tạo đã và đang được áp dụng vào nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội, tiêu biểu như an ninh công cộng, giao thông thông minh, nông nghiệp, sản xuất, tài chính, thương mại điện tử v.v...

Với những ứng dụng đó, trí tuệ nhân tạo đang góp phần thay đổi nhiều khía cạnh của cuộc sống, dần trở thành một yếu tố quan trọng trong các hoạt động sản xuất kinh doanh và điều hành, quản lý.

Tại Hội thảo, nhiều tham luận sẽ được trình bày và nhiều vấn đề, đề tài mới được đặt ra để các diễn giả và khách mời cùng nhau thảo luận, trao đổi. Trong đó, từ tầm nhìn chiến lược, các diễn giả sẽ giới thiệu các hoạt động nghiên cứu và ứng dụng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo đã đạt được một số kết quả khả quan với các ứng dụng cụ thể phục vụ công tác quản lý nhà nước, giám sát an ninh, định danh người qua video, hệ thống tư vấn tự động, giao thông thông minh v.v...

Tại TP.HCM, hoạt động nghiên cứu triển khai lĩnh vực trí tuệ nhân tạo không chỉ diễn ra tại các trường đại học, viện nghiên cứu mà hiện nay các tập đoàn và doanh nghiệp công nghệ cũng rất quan tâm đầu tư nghiên cứu.

Ông Philipp Roesler, Nguyên Phó thủ tướng Đức, đã xúc động chia sẻ như vậy trong buổi làm việc với Sở KH&CN TP.HCM chiều 15/3..

Từ ngày 15/3, ông Philipp Roesler chính thức giữ chức Chủ tịch Hội đồng cố vấn Quỹ đầu tư mạo hiểm VinaCapital Ventures. Ngay trong ngày đầu tiên nhậm chức, ông Philipp Roesler đã cùng đại diện một số quỹ đầu tư đến thăm và làm việc với Sở KH&CN TP.HCM để tìm hiểu hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của thành phố.

Ông Philipp Roesler và ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM, tham quan mô hình hoạt động của SIHUB

Tại buổi gặp, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM chia sẻ, trong thời gian qua, Sở KH&CN TP.HCM đã hỗ trợ 30 cuộc thi khởi nghiệp với khoảng 2000 dự án tham gia. Nhiều hoạt động, gói hỗ trợ cho hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo do Sở KH&CN TP.HCM triển khai cũng đang đem lại những hiệu quả thiết thực.

Nổi bật trong đó là Chương trình hỗ trợ Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp (Saigon Innovation Hub – SIHUB). Đây là đầu mối kết nối cộng đồng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của thành phố cũng như khu vực. SIHUB đã kết nối với hơn 30 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, các open lab, nhà đầu tư... Hiện tại, nhiều hoạt động kết nối hệ sinh thái khởi nghiệp của TP.HCM với các trung tâm khởi nghiệp mạnh trên quốc tế cũng đang được thực hiện theo tầm nhìn SIHUB 2020.

Ông Philipp Roesler cam kết sẽ hỗ trợ hết sức để hỗ trợ cho hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo TP.HCM và khu vực

Nhận xét về những hoạt động trên, ông Philipp Roesler cho rằng Chính phủ Việt Nam đang có cách tiếp cận mang tính chiến lược để ươm mầm các startup. Đây là điều khá hiếm trên thế giới. Ông Philipp Roesler cho biết, khi còn là Bộ trưởng Kinh tế - Công nghệ Đức, ông cũng đã thực hiện chiến lược tương tự những gì Việt Nam đang làm.

“Trở về Việt Nam lần này, nhiệm vụ của tôi là giúp các startup Việt ra thế giới. Tôi mong muốn mang những network của mình từ quốc tế đến Việt Nam và mang startup Việt ra với thế giới. Là người con sinh ra ở Việt Nam, trái tim tôi tràn ngập tình cảm cho cộng đồng khởi nghiệp VN và mơ ước được thấy nhiều startup Việt vươn ra tầm thế giới”, ông Philipp Roesler xúc động nói.

Phạm Sơn - khampha.vn

Được phát động từ tháng 10.2018, Cuộc thi "Tìm kiếm giải pháp, sản phẩm GIS 2018" là hoạt động của Sở KH&CN TP.HCM nhằm nhằm tìm kiếm các giải pháp, sản phẩm ứng dụng Hệ thống thông tin địa lý (GIS) và các công nghệ liên quan để giải quyết các vấn đề thực tiễn của TP.HCM; xây dựng Thành phố thành đô thị thông minh, sáng tạo; giải quyết các bài toán trong các chương trình đột phá của Thành phố.

Sau 5 tháng phát động, cuộc thi đã thu hút được 72 sản phẩm thuộc nhiều lĩnh vực từ hỗ trợ quản lý hành chính công cho tới hỗ trợ quy hoạch và các ứng dụng thực tế phục vụ dân sinh. Không chỉ các nhà khoa học mà không ít các bạn trẻ, học sinh – sinh viên cũng hào hứng tham gia cuộc thi. Điều này thể hiện tiềm năng ứng dụng GIS cũng như sự quan tâm của cộng đồng dành cho công nghệ này.

Hệ thống quản lý thông tin bệnh truyền nhiễm trên địa bàn TP.HCM là một ứng dụng tiêu biểu cho ứng dụng công nghệ GIS. Giải pháp này đã giành được Giải thưởng Đổi mới Sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM 2018

Ông Phạm Quốc Phương, Giám đốc Trung tâm Ứng dụng Hệ thống Thông tin Địa lý TP.HCM (HCMGIS) thuộc Sở KH&CN TP.HCM nói: “Chúng tôi rất vui vì ngay trong lần đầu tổ chức, cuộc thi đã nhận được sự quan tâm của cộng đồng. Không chỉ số lượng bài dự thi lớn mà chất lượng các sản phẩm cũng khá cao, hướng tới những vấn đề thực tế của thành phố. Chúng tôi hy vọng những giải pháp, sản phẩm từ cuộc thi nay sẽ là đóng góp cho việc xây dựng TP.HCM thành thành phố thông minh, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.”

Từ 72 sản phẩm dự thi, Ban tổ chức đã lựa chọn ra 18 sản phẩm xuất sắc nhất tham dự vòng Thuyết trình của cuộc thi. Tại vòng Thuyết trình dự kiến tổ chức từ ngày 11/3 - 15/03/2019, các tác giả sẽ trình bày tác phẩm của mình trước hội đồng chuyên môn.

Những tác giả, nhóm tác giả vượt qua vòng Thuyết trình sẽ trải qua một khóa huấn luyện để hoàn thiện sản phẩm, khả năng thuyết trình trước khi đến với vòng chung kết của cuộc thi.

Ngoài các phần thưởng từ Ban tổ chức, các sản phẩm, giải pháp đạt giải sẽ được Sở KH&CN TP.HCM xét chọn đầu tư hoàn thiện với mức đầu tư lên đến tối đa 2 tỷ đồng cho mỗi giải pháp, sản phẩm.

Danh sách 18 sản phẩm lọt vòng Thuyết trình Cuộc thi "Tìm kiếm giải pháp, sản phẩm GIS 2018":

Chia sẻ tại buổi làm việc, ông Đỗ Phước Tống, Chủ tịch HAMEE nhấn mạnh: “Slogan của HAMEE là “Kết nối, hợp tác cùng phát triển”. Đó cũng là sứ mệnh mà HAMEE luôn hướng tới và sẵn sàng hợp tác với Sở KH&CN trong các hoạt động”. Trong thời gian qua, HAMEE đã triển khai nhiều hoạt động sôi nổi, thực tế hướng tới mục tiêu đó như các buổi Cafe Talk theo từng chủ đề trong các tháng, giải đấu RoboFight 2018...

Ông Nguyễn Việt Dũng nhận định HAMEE là một trong những hội hoạt động tích cực nhất, nhiều hoạt động thiết thực. Về phía Sở KH&CN TP.HCM, nhiều chương trình, hoạt động thúc đẩy kết nối các thành phần trong xã hội cùng phát triển cũng đã được triển khai. Các chính sách, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp của Sở KH&CN TP.HCM cũng đã đến được với nhiều doanh nghiệp.

Những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp của Sở KH&CN TP.HCM được giới thiệu tời doanh nghiệp qua các chương trình của HAMEE

“Tuy nhiên, kết quả từ những hoạt động này vẫn còn hạn chế và sẽ cần những sự hợp tác, hoạt động cụ thể hơn nữa trong thời gian tới. Trong đó, Sở mong muốn hợp tác với HAMEE để triển khai nhiều hoạt động cụ thể”, ông Dũng nói.

Một trong những nội dung mà hai bên có thể hợp tác là kết nối các thành viên của HAMEE với Sàn Giao dịch Công nghệ TP.HCM và cùng với các thành phần khác như các trường viện, khối doanh nghiệp, chuyên gia... để hình thành nền tảng mở cho hoạt động đổi mới sáng tạo. Nền tảng mở này sẽ là cơ sở để hướng tới hợp tác quốc tế, tìm kiếm cơ hội kinh doanh, chuyển giao công nghệ.

Bên cạnh đó, đổi mới sáng tạo, phát triển các sản phẩm mới phù hợp nhu cầu thị trường hiện nay rất cần có sự hợp tác liên ngành với sự tham gia của nhiều thành phần cùng tham gia vào hoạt động nghiên cứu phát triển. Trong đó, vai trò của doanh nghiệp hết sức quan trọng. Bởi vậy, Sở KH&CN TP.HCM muốn đồng hành cùng HAMEE để xúc tiến xây dựng những mô hình liên kết như vậy.

Ông Nguyễn Việt Dũng và ông Đỗ Phước Tống đồng quan điểm thời gian tới sẽ có nhiều hoạt động 2 bên có thể hợp tác, đồng hành 

Trong năm 2018, HAMEE đã triển khai thành công nhiều hoạt động kết nối. Ngoài ra, HAMEE cũng tập hợp nhiều doanh nghiệp mạnh, có ưu thế trong nhiều lĩnh vực. Ông Tống cho rằng đó là những cơ sở đó để HAMEE tham gia tích cực và sâu hơn trong các chương trình hoạt động của Sở KH&CN TP.HCM trong thời gian tới.

Phạm Sơn - khampha.vn

Đánh tan cáu cặn với sóng từ trường

Sáng 28/2, Trung tâm Thông tin và Thống kê KH&CN TP.HCM (CESTI) thuộc Sở KH&CN TP.HCM đã tổ chức hội thảo giới thiệu giải pháp ứng dụng từ trường trong điều tiết dinh dưỡng và xử lý cáu cặn trong hệ thống thủy canh. Giải pháp này là kết quả từ sự hợp tác, chuyển giao công nghệ giữa công ty VH-Farm và doanh nghiệp KH&CN Ewater.

Khách tham dự hào hứng tìm hiểu về giải pháp của VH-Farm

Dựa trên công nghệ nhận chuyển giao từ Ewater, VH-Farm đã phát triển hệ thống sử dụng từ trường để đánh tan cáu cặn trong lòng ống của hệ thống trồng rau thủy canh - một trong những vấn đề nan giải nhất với những người trồng rau thủy canh.

Cụ thể, thiết bị của VH-Farm sử dụng sóng từ trường để tạo ra môi trường điện từ cảm ứng với tần số thay đổi liên tục từ 1,2 - 22 kHz trong lòng ống. Điện từ trường dao động sẽ cung cấp năng lượng để phân tách các phân tử nước, giải phóng electron, tạo thành xúc tác khiến các chất gây cáu cặn trong nước không bám dính trên bề mặt ống.

Ông Lê Văn Dể, Giám đốc công ty VH-Farm, trình bày về giải pháp xử lý cáu cặn tại hội thảo

“Ngoài ra, nước được xử lý khi qua thiết bị từ trường sẽ được làm mềm, giúp rễ cây hấp thụ dễ dàng và phát triển tốt hơn. Nhờ đó, thiết bị có thể giải quyết được vấn đề khoảng 30% lượng dinh dưỡng bị tiêu hao do sự hình thành cáu cặn trong ống. Giải pháp này đã được ứng dụng ở 6 trang trại và đang cho kết quả tích cực”, ông Lê Văn Dể, Giám đốc công ty VH-Farm, cho biết.

Hợp tác chuyển giao công nghệ nhờ 'bà mối' CESTI 

Nói về quá trình hợp tác chuyển giao công nghệ giữa VH-Farm và Ewater, đại diện VH-Farm cho hay, 2 công ty 'quen biết' qua các hội thảo giới thiệu công nghệ của CESTI. Đến năm 2018, 2 bên đã ký kết chuyển giao công nghệ từ trường và đưa công nghệ này vào trong nông nghiệp.

“Nhờ tiếp nhận công nghệ của Ewater, bên công ty tôi tiết kiệm được thời gian nghiên cứu. Từ đó, VH-Farm dựa vào nhu cầu thực tế để phát triển thêm các tính năng sản phẩm. Sự hợp tác này đến từ những hội thảo, hoạt động kết nối của Sở KH&CN TP.HCM. Tôi đánh giá rất cao những cơ hội để tiếp xúc, kết nối và chia sẻ như vậy", ông Lê Văn Dể, Giám đốc công ty VH-Farm, cho biết.

Về phía đơn vị chuyển giao, ông Lê Trung Hiếu, Giám đốc Kỹ thuật của Công ty Ewater cũng khẳng định những sự hợp tác này là hướng đi đúng đắn để đưa các kết quả nghiên cứu vào thực tế, đem lại lợi ích cho cả bên chuyển giao và nhận chuyển giao cũng như người tiêu dùng.

Ông Hiếu cho biết doanh nghiệp của mình thuần túy về nghiên cứu và sản xuất, không có thế mạnh về thương mại trong khi đây là ưu thế của các doanh nghiệp như VH-Farm. Bởi vậy, những doanh nghiệp KH&CN như Ewater rất cần hợp tác với các doanh nghiệp thương mại để họ đưa vào ứng dụng và phân phối sản phẩm rộng rãi tới thị trường.

Những sự hợp tác như Ewater và VH-Farm là hướng đi đem lại lợi ích lâu dài cho các bên

“Trong những năm qua, công ty cũng được sự hỗ trợ rất nhiều từ Sàn giao dịch thương mại và Sở KH&CN TP.HCM. Từ những cuộc giao lưu, hội thảo, các kênh phân phối của mình ngày càng mở rộng. Tôi nghĩ những hoạt động như vậy cần mở rộng và truyền thông rộng rãi hơn nữa vì nhiều doanh nghiệp có nhu cầu nhưng họ không biết tới. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục giới thiệu nhiều công nghệ mới tại các hội thảo và các kênh giới thiệu sản phẩm, công nghệ của CESTI”, ông Hiếu vui vẻ cho biết.

Nhà sấy gần như sử dụng hoàn toàn năng lượng tự nhiên. Thời gian sấy cũng giảm được khoảng 50 – 60%. Đặc biệt, thời gian sấy hạt Macca giảm đến hơn 70%, từ 15 ngày chỉ còn 4 ngày.

Theo các số liệu thống kê, tỷ lệ thất thoát của nông sản sau thu hoạch của Việt Nam còn rất lớn. Có những loại nông sản tỷ lệ thất thoát lên tới 40- 45%. Một trong những lý do chính dẫn đến việc này nằm ở hạn chế ở công nghệ chế biến sau thu hoạch.

Nhằm khắc phục những hạn chế vừa nêu trên Trung tâm Thông tin và Thống kê Khoa học và Công nghệ TP. HCM phối hợp với Công ty Cổ phần Máy Nông Nghiệp Santavi đã tổ chức hội thảo “Ứng dụng công nghệ sấy tối ưu trong nâng cao giá trị gia tăng nông sản” vào sáng ngày 26.2. Tại hội thảo, nhiều giải pháp sấy tiên tiến đã được giới thiệu nhằm giúp người nông dân và các nhà sản xuất có những lựa chọn hiệu quả nâng cao chất lượng nông sản.

Một phương pháp sấy đang được sử dụng ngày càng phổ biến là phương pháp sấy bơm nhiệt sử dụng hệ thống tách ẩm. Ông Lê Thanh Tùng, Phó Giám đốc công ty Santavi cho biết theo phương pháp này, không khí sẽ được làm khô ở giàn lạnh, sau đó gia nhiệt ở giàn nóng và đi vào buồng sấy. Tại đây, độ ẩm của sản phẩm sấy sẽ khuếch tán vào không khí khô và đi tới giàn lạnh để tiếp tục chu trình tuần hoàn mới.

Ông Lê Thanh Tùng, Phó Giám đốc công ty Santavi giới thiệu các phương pháp sấy tiên tiến đang được áp dụng

Điểm mạnh của công nghệ này là bảo toàn được phần lớn nhiệt năng, tránh lãng phí điện. Chu trình sấy được thực hiện hoàn toàn khép kín nên bảo vệ sản phẩm khỏi các tác nhân bên ngoài như vi khuẩn, bụi bẩn, côn trùng. Ngoài ra, sản phẩm sấy cũng giữ được màu sắc, hương vị tốt hơn so với sấy thông thường. Trong quá trình sấy, hệ thống có thể kết hợp sử dụng đèn UV để diệt khuẩn.

Với những ưu điểm trên, hệ thống đã được ứng dụng rộng rãi từ sấy khô cá tại Kiên Giang, sấy sâm đất tại Bến Tre... cho tới sử dụng cho những loại nông sản tương đối mới như hạt macca ở Lâm Đồng.

Tại những địa phương còn hạn chế về hệ thống điện, nhà sấy bằng khí nóng đối lưu là một lựa chọn phù hợp. Phương pháp này đã được nhiều đơn vị tại Long An, TP.HCM... sử dụng hiệu quả.

Mô hình nhà sấy đối lưu

Nhà sấy sử dụng nguyên lý hiệu ứng nhà kính và đối lưu tự nhiên của dòng khí để làm khô sản phẩm, gần như không cần sử dụng năng lượng bổ sung. Các tấm thu nhiệt và kết cấu nhà sấy dạng vòm giúp hấp thu và giữ nhiệt trong nhà sấy, giúp nhiệt độ trong nhà sấy cao gấp rưỡi nhiệt độ bên ngoài vào ban ngày.

Kết quả thực tế cho thấy phương pháp này giúp giàm đáng kể thời gian sấy nông sản. Cụ thể, quá trình sấy chuối bằng phương pháp này chỉ mất 4 ngày so với thời gian 7 ngày của phương pháp phơi sấy thông thường. Với các loại nông sản khác, thời gian sấy cũng giảm được khoảng 50 – 60%. Đặc biệt, thời gian sấy hạt Macca giảm đến hơn 70%, từ 15 ngày chỉ còn 4 ngày.

Ngoài ra, nông sản trong quá trình sấy được cách ly hoàn toàn với các yếu tố có hại từ môi trường bên ngoài như công trùng, bụi bẩn giúp sản phẩm có chất lượng tốt hơn. Màu sắc, hình dáng của sản phẩm cũng được giữ hấp dẫn. Khi thời tiết không thuận lợi (mưa, ít nắng...) hoặc cần sấy cả ban đêm, nhà sấy có thể kết hợp hệ thống bơm nhiệt.

Sản phẩm sấy bằng nhà sấy giữ được màu sắc, hình dáng hơn hẳn sản phẩm phơi sấy thông thường 

Những nông sản có giá trị cao như sâm Ngọc Linh, nấm linh chi hay yến sào có thể áp dụng phương pháp sấy thăng hoa để giữ nguyên màu sắc, hình dáng và các hoạt chất quý trong sản phẩm.

Nhận xét về tác dụng của những phương pháp sấy tiên tiến đang được áp dụng, ông Tạ Từ Phúc thuộc khoa Công nghệ Hóa học (Cao đẳng Công thương) nói: “Sấy thủ công có rất nhiều nhược điểm như hiệu suất thấp, tốn nhiều công lao động... khiến cho chi phí bị nâng lên. Những phương pháp sấy hiện đại có thể khắc phục được những hạn chế đó, vừa tiết kiệm được chi phí lao động vừa đảm bảo chất lượng sản phẩm, nâng cao giá trị.

Đặc biệt, sản phẩm muốn có giá trị cao, xuất khẩu được vào những thị trường khó tính thì vấn đề vi sinh trong thực phẩm cần đặc biệt quan trọng. Những phương pháp được giới thiệu cũng hạn chế được rất nhiều vấn đề này. ”