SỞ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM được tổ chức định kỳ 2 năm một lần nhằm khơi dậy phong trào thi đua lao động sáng tạo thuộc lĩnh vực khoa học kỹ thuật và công nghệ. Qua đó thúc đẩy việc áp dụng có hiệu quả các giải pháp kỹ thuật vào sản xuất và đời sống, góp phần phát triển kinh tế - xã hội TPHCM.
 

Ban tổ chức thông tin về Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27

Ban tổ chức thông tin về Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27

Ngày 4-8, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM phối hợp Sở Khoa học và Công nghệ, Liên Đoàn Lao động, Thành Đoàn TPHCM phát động Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27 (2021-2022) và Giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần thứ 3 năm 2023.

Theo đó, Ban tổ chức Hội thi tiếp nhận đề tài, giải pháp dự thi thuộc các lĩnh vực: Điện, điện tử, công nghệ thông tin, viễn thông; Cơ khí và tự động hóa, giao thông; Công nghệ sinh học, nông nghiệp, công nghệ thực phẩm; Công nghệ vật liệu, xây dựng, thủy lợi; Công nghệ môi trường và sử dụng hợp lý tài nguyên, tiết kiệm năng lượng và sử dụng năng lượng mới; y tế, giáo dục chuyên nghiệp và đại học.    

Theo Ban tổ chức, đối tượng dự thi gồm mọi cá nhân người Việt Nam ở trong nước và nước ngoài, cá nhân người nước ngoài đang làm việc và sinh sống tại Việt Nam, không phân biệt lứa tuổi, dân tộc, nghề nghiệp. Các các nhân có đề tài nghiên cứu hoặc giải pháp công nghệ được tạo ra và ứng dụng góp phần xây dựng và phát triển TPHCM từ những năm gần đây hoặc đang được áp dụng có hiệu quả đều có quyền tham dự hội thi với tư cách cá nhân hoặc tập thể.

Dự kiến hạn cuối nộp hồ sơ dự thi vào ngày 31-12-2022. Ban tổ chức sẽ trao các giải: Nhất trị giá 40 triệu đồng; Nhì trị giá 32 triệu đồng; Ba trị giá 24 triệu đồng và Khuyến khích trị giá 8 triệu đồng.

Theo Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM Dương Hoa Xô, những năm qua hội thi thu hút nhiều tầng lớp nhân dân, từ nhà khoa học ở các trường đại học, các đơn vị khoa học công nghệ, các viện, trung tâm nghiên cứu cùng đông đảo các kỹ sư, kỹ thuật viên ở các công ty – xí nghiệp cho đến các nhà quản lý các cơ quan, các doanh nghiệp… tham gia. Thông qua Hội thi, các giải pháp, sáng kiến cải tiến quy trình công nghệ, giải pháp kỹ thuật được phát hiện, đánh giá, bổ sung hoàn chỉnh. Đồng thời phổ biến rộng rãi cho nhiều đơn vị cùng áp dụng. 

Phát động Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27 ảnh 1
Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM thu hút đông đảo các đơn vị tham gia
Ông Dương Hoa Xô cho biết những năm gần đây giải pháp dự thi tăng lên rõ rệt cả về số lượng và chất lượng. Đặc biệt số lượng giải pháp của thầy cô giáo các trường đại học chiếm một tỷ lệ đáng kể. Riêng Hội thi Sáng tạo kỹ thuật lần thứ 26 (2019 – 2020) đã tiếp nhận được 202 đề tài/giải pháp dự thi. Có 27 giải pháp được Ban tổ chức trao các giải thưởng. Các giải pháp đạt giải đều có ý nghĩa khoa học, đáp ứng 3 tiêu chí: tính mới, tính sáng tạo, hiệu quả kinh tế xã hội, có khả năng triển khai ứng dụng vào sản xuất và thương mại.
Phát động Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27 ảnh 2
Các đơn vị trao đổi tại lễ phát động hội thi ngày 4-8

Dịp này, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TPHCM cũng phát động Giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần 3 trong lĩnh vực khoa học kỹ thuật.

Ông Dương Hoa Xô cũng thông tin, với các đề tài, giải pháp có tính đột phá, có tính sáng tạo, mang lại nhiều lợi ích cho cộng đồng thì có thể tham gia Giải thưởng Sáng tạo TPHCM lần thứ 3-2023 do UBND TPHCM phát động. Dự kiến công bố và trao giải vào ngày 2-9-2023. Mức tiền thưởng cho giải nhất là 200 triệu đồng, giải nhì là 150 triệu đồng, giải ba là 100 triệu đồng.

Giải thưởng Sáng tạo TPHCM hướng đến các công trình tập trung chủ yếu ở 7 lĩnh vực: phát triển kinh tế; an ninh - quốc phòng; quản lý nhà nước; truyền thông sáng tạo; văn học nghệ thuật; khoa học kỹ thuật; khởi nghiệp sáng tạo. Các công trình tham gia giải thưởng phải có tính sáng tạo, được ứng dụng vào thực tiễn (hoặc tác phẩm, sáng tác phải được xây dựng, công diễn, xuất bản) trong thời gian từ thời điểm kết thúc nhận hồ sơ tổ chức xét, trao giải thưởng lần trước đến thời điểm kết thúc nhận hồ sơ của lần tổ chức xét, trao giải thưởng tiếp theo và có hiệu quả trên các lĩnh vực xét tặng giải thưởng. Thời gian nhận công trình đến ngày 31-3-2023. 

THÁI PHƯƠNG - SGGP

Phát động Hội thi Sáng tạo Kỹ thuật TPHCM lần thứ 27 | Khoa học công nghệ | Báo Sài Gòn Giải Phóng (sggp.org.vn)

Sở Khoa học và Công nghệ thông tin đến các doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh một số nội dung chính như sau:

1. Cổng thông tin doanh nghiệp (https://business.gov.vn) là trang thông tin điện tử kết nối, cung cấp các thông tin, dịch vụ hỗ trợ doanh nghiệp thông qua việc tích hợp thông tin về doanh nghiệp, mạng lưới tư vấn viên, chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa, chỉ dẫn kinh doanh, báo cáo nghiên cứu ngành, thị trường, chương trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, tiếp nhận ý kiến của doanh nghiệp và công bố thông tin doanh nghiệp nhà nước.

Trong đó, các lĩnh vực tư vấn trong mạng lưới tư vấn của ngành Kế hoạch và Đầu tư bao gồm: thành lập và vận hành doanh nghiệp, quản trị và phát triển doanh nghiệp, chuyển đổi số cho doanh nghiệp, đầu tư, đấu thầu, tiếp cận tài chính. Doanh nghiệp khoa học và công nghệ trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có thể tham gia, sử dụng dịch vụ tư vấn tại Cổng thông tin doanh nghiệp, mục tư vấn viên (https://business.gov.vn/tu-van-vien).

2. Chuyên gia, cá nhân, tổ chức tư vấn trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh có nhu cầu đăng ký tham gia vào mạng lưới tư vấn viên liên hệ:

Bộ Kế hoạch và Đầu tư - Cục Phát triển doanh nghiệp

Địa chỉ: 6B Hoàng Diệu, Quận Ba Đình, Thành phố Hà Nội

Sở Khoa học và Công nghệ thông báo các nội dung như trên đến các tổ chức, doanh nghiệp trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh để biết và đăng ký tham gia

Từ kinh nghiệm sử dụng bài thuốc dân gian có thành phần từ dược liệu Bạch hoa xà thiệt thảo và Bán  chi liên trong điều trị hiệu quả bệnh lý về gan, nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện Y học cổ truyền (TPHCM) đã xây dựng thành công quy trình chiết xuất, xây dựng tiêu chuẩn cơ sở dành cho cao chiết từ hai dược liệu này, đồng thời nghiên cứu xây dựng công thức và quy trình sản xuất viên nang cứng cho bài thuốc tương ứng.

Trước thực tế, tỷ lệ người bị viêm gan ngày càng gia tăng, mà cụ thể là theo số liệu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), năm 2021 thế giới có khoảng 9,4 triệu người đang điều trị viêm gan C, tăng khoảng 10 lần so với năm 2015; đặc biệt viêm gan B và viêm gan C gây tử vong khoảng 1,1 triệu người mỗi năm. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư gan xếp thứ 4 thế giới, trung bình cứ 100.000 dân có hơn 23 người mắc bệnh; khoảng 80% ca ung thư gan bắt nguồn từ viêm gan B, 5% từ viêm gan C. 

Trong khi đó, bài thuốc có thành phần từ hai dược liệu là Bạch hoa xà thiệt thảo (Herba Hedyotis diffusae) và Bán chi liên (Herba Scutellariae Barbatae) có cơ sở dữ liệu trong Từ điển cây thuốc Việt Nam từ lâu được dân gian sử dụng, ghi nhận sự hiệu quả nhất định trong điều trị bệnh về gan. Ngoài ra, các bác sỹ tại Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM cũng đã và đang có kinh nghiệm sử dụng bài thuốc kết hợp này để điều trị hiệu quả trên rất nhiều bệnh nhân có bệnh lý về gan, như viêm gan, xơ gan. 

Vì thế, để khai thác triệt để việc phối hợp hai loại dược liệu Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên để chữa các bệnh về gan, đồng thời giúp ngành Dược Việt Nam khai thác tối đa lợi ích của hai loại cây dược liệu nói trên, nhóm Y Bác sĩ và chuyên gia tại Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM đã triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Nghiên cứu hiện đại hóa bài thuốc Bạch hoa xà thiệt thảo  –  Bán chi liên có tác dụng bảo vệ gan".

TS Dương Hồng Tố Quyên, chủ nhiệm nhiệm vụ cho biết, sau thời gian làm việc nghiêm túc, nhóm nghiên cứu tại Bệnh viện Y học cổ truyền đã hoàn thành tất cả nội dung được đặt ra trước đó, cụ thể là: Kiểm nghiệm nguyên liệu đầu vào từ Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên; Chiết xuất, xây dựng tiêu chuẩn cơ sở cao chiết; Khảo sát liều có tác dụng bảo vệ gan của cao chiết; Nghiên cứu xây dựng công thức và bào chế viên nang cứng; Tiến hành đánh giá độc tính cấp, độc tính bán trường diễn và tác dụng bảo vệ gan của sản phẩm.

Bên cạnh đó, nhóm nghiên cứu và các đơn vị liên quan cũng đã tiến hành kiểm nghiệm, đánh giá tính an toàn và tác dụng bảo vệ gan của của sản phẩm. Kết quả kiểm nghiệm tại các cơ quan chức năng liên ngành cũng xác định viên nang cứng Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên thành phẩm đạt yêu cầu về chất lượng. Thử nghiệm tác dụng dược lý, các kết quả cũng khẳng định, viên nang thành phẩm không có độc tính cấp đường uống cũng như độc tính bán trường diễn, có tác dụng bảo vệ gan, đáp ứng các tiêu chí về dược học để có thể sử dụng rộng rãi trong khám chữa bệnh.

bhx1

Viên nang Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên được sản xuất thử nghiệm thành công tại Bệnh viện Y học cổ truyền TPHCM (Sản phẩm thử nghiệm không bán)

Chia sẻ thêm về nhiệm vụ khoa học - công nghệ vừa nhận được đánh giá "rất cao về tính hiệu quả, là sự độc đáo khi kết hợp liên hoàn giữa y học cổ truyền và y học hiện đại" từ hội đồng tư vấn nghiệm thu do Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức hồi đầu tháng 7/2022, đại diện Bệnh viện Y học cổ truyền nhấn mạnh, bài thuốc dân gian từ Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên (theo tỷ lệ 2:1) được sử dụng dưới dạng thuốc sắc, do đó hầu hết bệnh nhân chưa quen mùi vị của dược liệu, cảm thấy khó chịu và khó tuân thủ việc uống theo liều lượng trong thời gian 2 tuần hoặc dài hơn, dẫn đến hiệu quả điều trị bị hạn chế. Vì vậy, nghiên cứu dạng bào chế hiện đại có khả năng đáp ứng tốt nhu cầu của thị trường, tiện lợi và dễ sử dụng. Một trong số đó là dạng bào chế viên nang cứng, bởi viên nang phù hợp với sản xuất sản phẩm từ cao dược liệu. Bên cạnh đó, viên nang cứng còn che giấu mùi vị khó chịu của cao chiết, thuận tiện khi sử dụng vì được phân liều thành viên, đóng gói nhỏ gọn, dễ bảo quản và vận chuyển. 

Về cơ bản, hai loại dược liệu Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên sau khi qua sơ chế sẽ được cho vào hệ thống chiết xuất và cô cao dưới áp suất giảm với điều kiện đã được tối ưu hóa. Cao Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên (cao BB) đạt chất lượng theo tiêu chuẩn cơ sở sẽ đem trộn khô, trộn ướt với tá dược phù hợp; tiến hành sấy tầng sôi tạo hạt, sửa hạt và đóng vào nang cứng bằng máy đóng nang tự động. Quy trình sản xuất được thẩm định phù hợp, có khả năng tái lặp, sản phẩm đạt chất lượng theo yêu cầu.

 

bhx4

Quy trình sản xuất viên nang cứng Bạch hoa xà thiệt thảo – Bán chi liên

Cao chiết và viên nang từ Bạch hoa xà thiệt thảoBán chi liên vẫn chứa đủ các thành phần hoạt chất chỉ điểm chính trong kiểm nghiệm chất lượng sản phẩm như asperulosid và scutellarin. Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã đề ra tiêu chuẩn cơ sở cho cao chiết Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên, trong đó tỷ lệ asperulosid trong cao chiết phải đạt mức không dưới 0,2%, và 0,4% với scutellarin.

Nhóm nghiên cứu cũng đã hoàn thiện quy trình sản xuất viên nang cứng với cỡ lô 70.000 viên, thành phần mỗi viên nang chứa 375 gam cao chiết Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên (quy về 0% độ ẩm). 

bhx2

Máy đóng viên nang sử dụng trong quy trình sản xuất Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên

"Toàn bộ dây chuyền sản xuất từ giai đoạn chuẩn bị nguyên vật liệu cho đến đóng viên nang cứng là hoàn toàn khép kín, theo quy trình một chiều. Chất lượng nguyên liệu đầu vào đến thành phẩm được đảm bảo kiểm soát chặt chẽ", TS. Dương Hồng Tố Quyên thông tin thêm, "Quy trình sản xuất viên nang cứng mà Bệnh viện Y học cổ truyền đã và đang triển khai cho các loại thuốc cổ truyền, trong đó có bài thuốc Bạch hoa xà thiệt thảo - Bách chi liên là sản phẩm của nhiệm vụ khoa học - công nghệ nói trên, hoàn toàn tuân thủ các tiêu chuẩn nghiêm ngặt của ngành Dược".

bhx3

TS Dương Hồng Tố Quyên hướng dẫn các kỹ thuật viên tại Bệnh viện Y học cổ truyền thiết lập thông số khi vận hành máy trộn hạt cao tốc, là một công đoạn quan trọng của quá trình sản xuất viên nang Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên

Có thể khẳng định rằng, việc hoàn thiện các tiêu chuẩn cơ sở cho cao chiết Bạch hoa xà thiệt thảo - Bán chi liên; cũng như công thức và quy trình bào chế viên nang cứng từ bài thuốc thuốc Bạch hoa xà thiệt thảo - Bách chi liên có tác dụng bảo vệ gan đã mở ra hướng tiếp cận mới đầy tiềm năng cho sản phẩm thuốc dược liệu trong nước, từng bước khẳng định sự kết hợp hiệu quả giữa y học dân tộc với các tiến bộ khoa học kỹ thuật trong việc nâng cao hơn nữa chất lượng của các sản phẩm - dịch vụ y tế tại TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung nhằm phụng sự xã hội, phục vụ người dân.

Chưa dừng lại ở đó, việc tạo ra sản phẩm chất lượng từ nguồn dược liệu đầu vào có nguồn gốc xác định và đạt tiêu chuẩn chất lượng của nhiệm vụ khoa học - công nghệ nói trên là phù hợp với định hướng phát triển ngành công nghiệp dược của Việt Nam, từng bước giảm chi phí điều trị cho bệnh nhân. Đặc biệt, việc sản xuất viên nang từ nguồn dược liệu dân gian cũng trực tiếp góp phần nâng cao giá trị sử dụng của dược liệu trong nước, góp phần vào định hướng phát triển vùng trồng dược liệu tại chỗ để cung cấp cho công nghiệp dược trong nước hay thậm chí xuất khẩu, từ đó tạo tiềm lực kinh tế cho người trồng dược liệu, tạo thêm việc làm và cải thiện kinh tế cho người lao động vùng nông nghiệp.

Thông tin liên hệ:

Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM

Địa chỉ: 179 Nam Kỳ Khởi Nghĩa, P.Võ Thị Sáu, Q.3, TP.HCM

Số điện thoại: 0941791133 -  028 39326579 

Email: dsduongquyen@gmail.com; bvyhct179@gmail.com

Máy sấy chân không thanh long với công suất 500kg/mẻ là giải pháp chế biến nông sản sau thu hoạch rất thiết thực, qua đó giúp trực tiếp nâng cao năng lực sản xuất thành phẩm thanh long sấy khô phục vụ thị trường trong nước lẫn xuất khẩu, tạo hướng đi mới và bền vững cho nông sản Việt Nam.

Việt Nam là quốc gia diện tích trồng thanh long rất lớn, cung cho thị trường nội địa lẫn xuất khẩu. Vùng canh tác thanh long hiện nay phần lớn tập trung ở các tỉnh Bình Thuận, Long An, Tiền Giang, xu hướng trồng thanh long đang dần mở rộng sang một số tỉnh thành khác.

Để ổn định sản xuất, tránh tình trạng “mất mùa – được giá, được mùa – mất giá” hoặc phụ thuộc quá nhiều vào một số thị trường xuất khẩu nhất định thì bài toán cấp thiết đặt ra cho ngành nông nghiệp nói chung và các tổ chức, cá nhân đang trực tiếp trồng trái thanh long nói riêng là cần đa dạng hóa chủng loại sản phẩm đầu ra, trong đó thanh long sấy khô được xác định là hướng đi mới, nhiều tiềm năng. 

Trước thực tế đó, nhóm nghiên cứu giảng viên trường Đại học Bách Khoa – ĐHQG TP.HCM đã triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Nghiên cứu chế tạo máy sấy chân không thanh long, năng suất 500kg/mẻ". 

PGS.TS Trần Anh Sơn, đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ cho biết: công nghệ sấy rau - củ - quả đã được nhiều nhà khoa học nghiên cứu trong nước và trên thế giới thực hiện. Đối với thanh long sấy, hiện phổ biến trên thị trường có sản phẩm thanh long sấy dẻo và bột thanh long. Nhóm nghiên cứu nhận thấy sản phẩm thanh long sấy khô (dạng snack) có nhiều tiềm năng phát triển, có thể phục vụ đa dạng các mục đích ẩm thực khác nhau như dùng trong chuỗi nhà hàng, khách sạn, dùng khi du lịch dã ngoại, hoặc có thể dùng trong khẩu phần ăn kiêng giảm cân. Do đó, nhóm nghiên cứu đã tiến hành nghiên cứu thiết bị và công nghệ sản xuất thanh long sấy giòn.

"Thanh long sấy khô là hướng phát triển sản phẩm rất mới cho trái thanh long, mang đậm chất sản phẩm Việt Nam", PGS.TS Trần Anh Sơn nhận định, "Nâng cao chuỗi giá trị đối với trái trái thanh long bằng việc giảm tổn thất sau thu hoạch, nâng cao chất lượng và giá trị của sản phẩm thanh long sấy là mục tiêu mà nhiệm vụ khoa học - công nghệ này hướng đến".

stl1

Giải pháp máy sấy chân không thanh long được hoàn thiện (nhìn từ trước). Trong đó buồng sấy là thành phần quan trọng. Cụm buồng sấy bên trong có giàn nóng được cung cấp nhiệt bằng nước nóng bơm tuần hoàn từ bình đun, và trên giàn nóng đặt các khay chứa vật sấy (thanh long).

Sau thời gian làm việc nghiêm túc, PGS. TS Trần Anh Sơn cùng nhóm nghiên cứu tại Đại học Bách Khoa – ĐHQG TP.HCM đã hoàn thiện và vận hành thử nghiệm thành công máy sấy chân không thanh long năng suất 500kg/mẻ thanh long tươi. Một số thông số hoạt động chính của thiết bị gồm: nhiệt độ sấy tối đa 70 độ C, áp suất chân không 720 mmHg (áp suất tuyệt đối 40mmHg), thời gian sấy trung bình 18 giờ/mẻ, và bước đầu ứng dụng IoT trong giám sát nhiệt độ quá trình sấy.

Giải pháp được thiết kế, gia công chế tạo và láp ráp hoàn thiện hoàn toàn bởi đội ngũ kỹ sư, chuyên gia trong nước, sau đó máy sấy chân không thanh long được đưa vào vận hành thực tế tại công ty cổ phần thực phẩm HG (đơn vị phối hợp nghiên cứu) để đánh giá các hiệu quả về năng suất, cũng như thực hiện điều chỉnh một số thông số cho phù hợp với thực tiễn tại môi trường doanh nghiệp.

stl2

Nhìn từ trái sang phải: Bình đun (cấp nhiệt), Bình ngưng tụ, Cụm bơm hút chân không và bơm booster, Bầu tách nước và ẩm trong hệ thống máy sấy chân không thanh long

Về cơ bản, hệ thống máy sấy chân không thanh long cấu tạo gồm: buồng sấy chân không; cụm cấp nhiệt cho giàn sấy, hệ thống giàn sấy, cụm ngưng tụ tách nước từ hơi ẩm thoát ra khỏi buồng sấy, cụm bơm tạo áp suất chân không, thiết bị tháp làm mát và cụm hệ thống điều khiển.

Được biết, sấy chân không là phương pháp sấy trong buồng sấy có áp suất nhỏ hơn áp suất của khí quyển (760 mmHg). Vật sấy được đưa vào buồng kín, sau đó sử dụng máy bơm chân không để tạo môi trường chân không. Môi trường sấy chân không có áp suất nhỏ hơn áp suất khí quyển, khoảng 700 mmHg. Ở điều kiện áp suất nhỏ, nước sẽ sôi ở nhiệt độ rất thấp khoảng 50-60 độ C, và khi nước sôi đồng nghĩa với sự bốc hơi nước diễn ra rất nhanh làm cho vật sấy khô nhanh hơn với sấy nhiệt thông thường. 

Đại diện nhóm nghiên cứu thông tin thêm rằng, nhiệt độ sấy thấp cũng làm cho sản phẩm đầu ra giữ được màu sắc, hương vị tốt hơn. Không những thế mà giữ được cấu trúc vật lý của sản phẩm. Do tác động của môi trường chân không, sản phẩm sấy có khuynh hướng trương thể tích, cấu tạo thể xốp, giòn tạo khẩu vị ăn rất ngon và rất được thị trường ưa chuộng

Cụ thể, đại diện nhóm nghiện cứu khẳng định, công nghệ sấy thanh long bằng buồng chân không là sản phẩm vừa được hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ do Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM tổ chức hồi tháng 5/2022 về cơ bản đã cho phép tạo ra miếng thanh long giòn dạng snack vị xốp và giòn, độ ẩm sau khi sấy của thanh long xắt lát là 1,8-3% WB, hàm lượng vitamin-C giữ lại sau sấy tối thiểu 70%, giữ được màu sắc tươi và độ xốp (theo đánh giá cảm quan), đảm bảo an toàn thực phẩm (vi sinh, chất độc hại).

stl3

Sơ đồ nguyên lý thiết bị sấy thanh long bằng buồng chân không)

Giải thích về quy trình vận hành của máy sấy chân không thanh long, đại diện nhóm nghiên cứu cho biết: Lát thanh long được chứa trong các khay và đặt khay trên giàn nóng. Trong quá trình sấy, hơi ẩm được hút ra ngoài nhờ bơm hút chân không. Một phần hơi ẩm đi qua giàn ngưng tụ sẽ bị chuyển thành lỏng cao áp, chứa ở thùng ngang của thiết bị ngưng và được tải về bồn chứa. Phần hơi ẩm đã giảm nhiệt tiếp tục đi qua bình tích áp. Bình tích áp có chức năng giảm vận tốc nước ra từ bơm, đồng thời tiếp tục tách hơi và nước. Phần hơi sẽ xả bỏ, phần nước tiếp tục theo ống thải để quay về bồn chứa. Để giải nhiệt cho thiết bị ngưng tụ, hệ thống được hoàn thiện sử dụng tháp làm mát giải nhiệt bằng nước và không khí cưỡng bức.

Một tính năng rất đáng chú ý của hệ thống máy sấy thanh long vừa được thiết kế, láp ráp hoàn thiện và vận hành thử nghiệm thành công chính là khả năng tích hợp ứng dụng (app) giúp giám sát quá trình sấy giúp bộ phận kỹ thuật và quản lý có thể giám sát, thu thập dữ liệu từ xa.

Được biết, giải pháp hoàn thiện đã được đưa vào vận hành thử nghiệm ở quy mô sản xuất công nghiệp tại công ty cổ phần thực phẩm HG (là đơn vị phối hợp, đồng hành nghiên cứu), ghi nhận hiệu suất ổn định, chất lượng thành phẩm thanh long sau sấy đáp ứng các chỉ tiêu đặt ra về vệ sinh an toàn thực phẩm, các chỉ tiêu về dinh dưỡng, không chứa các kim loại nặng, nấm mốc, vi khuẩn,… sẵn sàng xuất khẩu thành phẩm thanh long dạng sấy khô sang một số thị trường nước ngoài.

PGS.TS Trần Anh Sơn cho biết thêm, từ nền tảng máy sấy chân không thanh long nói trên, với nếu tiếp tục đầu tư nghiên cứu các thông số công nghệ quá trình sấy thì giải pháp hoàn toàn có thể mở rộng sấy cho các nhóm sản phẩm khác như xoài, mít, chuối, thơm,…

Cũng theo lời PGS.TS Trần Anh Sơn, công nghệ và kỹ thuật sấy chân không đã giúp tạo ra sản phẩm thanh long sấy dạng snack, có giá trị dinh dưỡng cao, dễ bảo quản, có giá trị kinh tế cao, nhiều tiềm năng xuất khẩu sang thị trường các nước trên thế giới, thu về lợi nhuận tốt.

stl4

Quy trình công nghệ sấy thanh long khô

Chưa dừng lại ở đó, điểm nổi bật là thiết bị có quy mô sản xuất công nghiệp, năng suất lớn, đảm bảo độ tin cậy, sẵn sàng phục vụ nhu cầu thiết thực cho các đơn vị sản xuất thanh long trong cả nước.

Tựu trung, nhóm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ tại Trường Đại học Bách Khoa  – ĐHQG TP.HCM đã nghiên cứu, chế tạo thành công máy sấy chân không thanh long với công suất 500kg/mẻ, qua đó giúp nâng cao năng lực sản xuất cung ứng sản phẩm cho thị trường trong nước lẫn xuất khẩu, tạo hướng đi mới bền vững cho trái thanh long Việt Nam. 

Về mặt vĩ mô, máy sấy chân không thanh long cũng giúp các tổ chức, cá nhân canh tác thanh long tại nhiều địa phương chủ động trong khâu canh tác sản xuất chế biến, đồng thời giúp nâng cao giá trị nông sản, tăng thu nhập cho bà con nông dân cũng như các doanh nghiệp thu mua nông sản, chế biến nông sản sau thu hoạch tại nhiều địa phương, qua đó thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, từng bước góp phần xây dựng hệ sinh thái sản xuất nông nghiệp hiện đại trên nền tảng phát huy tối đa ứng dụng tiến bộ khoa học - công nghệ tại nhiều địa phương trên cả nước.

Thông tin liên hệ:

Trường Đại học Bách Khoa  TPHCM

Địa chỉ: 268 Lý Thường Kiệt, P.14, Q.10, TPHCM

Điện thoại: (028) 38.636.856 - 0944665295

E-mail: tason@hcmut.edu.vn - khcn@hcmut.edu.vn

Website: www.hcmut.edu.vn

Sáng 21-7, Trung tâm Thông tin và Thống kê khoa học và công nghệ (CESTI), thuộc Sở KHCN TPHCM phối hợp cùng Công ty cổ phần Maxdream tổ chức sự kiện giới thiệu giải pháp xử lý nước mưa bằng công nghệ Capacitive Deionization (CDI). 

Sự kiện giới thiệu giải pháp thu gom và xử lý nước mưa bằng công nghệ CDI quy mô hộ gia đình và công nghiệp. Theo đó, nước mưa khi thu gom từ mái nhà, bề mặt được đưa qua màng lọc và ống dẫn trước khi tới bể chứa để giảm thiểu lượng rác, lá cây, cặn lắng lơ lửng. Sau đó, tiếp tục được đưa qua hệ thống lọc thô, tới bể chứa thứ cấp và bộ lọc chính. Công nghệ lọc CDI sử dụng các màng lọc Nano, lọc hoàn toàn 22 chỉ tiêu hoá, lý (bao gồm cả các chất khó lọc như Nitrat, Nitrit) và có thể lọc hầu hết các nguồn nước như: nước máy, nước thải, nước ô nhiễm và cả nước nhiễm mặn… 

Công nghệ thu gom, tái chế và sử dụng nước mưa ảnh 1
Công nghệ CDI  lọc ra nước tinh khiết, có thể uống trực tiếp

Hiện nay, tái chế nước mưa bằng công nghệ CDI có thể áp dụng tại các khu công nghiệp, khu dân cư, tòa nhà cao tầng… giải quyết các vấn đề về an ninh nước sạch, giảm lượng nước thải và ngập nước ở các thành phố lớn. Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định, nước mưa tái chế vẫn tồn tại nhiều hạn chế như thiếu các khoáng chất, không ổn định như nước sông, nước giếng và không đủ dùng cho sinh hoạt vào mùa khô.

Công nghệ thu gom, tái chế và sử dụng nước mưa ảnh 2
Tiến sĩ Đỗ Hữu Quyết giới thiệu về tái chế nước mưa bằng công nghệ CDI

Theo Tiến sĩ Đỗ Hữu Quyết, người nghiên cứu ra công nghệ CDI, đây là công nghệ mới tại Việt Nam, hệ thống có thể lọc được tất cả loại nước và rất tiết kiệm điện năng. Hiệu suất lọc khá cao, nước tinh khiết, sạch có thể uống được trực tiếp, khả năng thu hồi nước lên tới 90%, không thải ra môi trường các chất độc hại, lõi lọc có thể sử dụng từ 5-10 năm. Giá mỗi bộ lọc nước mưa sử dụng công nghệ CDI quy mô hộ gia đình có giá từ 8-10 triệu đồng, và trên 70 triệu đồng đối với quy mô công nghiệp.

SG-460M là giải pháp máy phay đứng CNC hoàn toàn do đội ngũ chuyên gia - kỹ sư Việt Nam thiết kế và chế tạo đã được hoàn thiện ở mức cao, sẵn sàng để triển khai sản xuất hàng loạt, từng bước khẳng định tính tiên phong của đội ngũ chuyên gia, nhà khoa học và kỹ sư TPHCM trong sứ mệnh góp phần làm chủ công nghệ sản xuất chế tạo máy công cụ trong nước.

Có thể khẳng định rằng, chuỗi nhiệm vụ khoa học - công nghệ nghiên cứu, thiết kế và chế tạo thử nghiệm máy CNC là chương trình trọng điểm của TPHCM, với mục đích hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành chế tạo máy. 

Thực tế cho thấy, ngành công nghệ chế tạo máy đóng vai trò lớn trong toàn bộ ngành sản xuất. Tính đến thời điểm hiện tại, việc thiết kế - chế tạo hoàn chỉnh một cái máy CNC hoàn chỉnh tăng tỷ lệ nội địa hóa vẫn là bài toán lớn đối với các doanh nghiệp trong nước, trong đó vấn đề được đặt trọng tâm giải quyết là đảm bảo được độ chính xác ở mức giá thành chấp nhận được. 

Được biết, cùng với nhiệm vụ "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo và ứng dụng bộ điều khiển cho máy phay CNC 4 trục" do công ty công ty TNHH Cơ điện tử Hiệp Phát là đơn vị chủ trì thực hiện đã được Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh nghiệm thu hồi năm 2021, 6 nhiệm vụ gồm Nghiên cứu công nghệ lắp ráp máy gia công phay CNC; Nghiên cứu thiết kế và điều khiển cụm truyền động tịnh tiến trong máy CNC; Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thử nghiệm thân máy phay CNC; Nghiên cứu thiết kế và điều khiển cụm trục chính máy CNC; Nghiên cứu thiết kế, chế tạo và điều khiển cụm thay dao trong máy phay CNC; và Nghiên cứu giải pháp tối ưu cho hệ thống tưới nguội và bôi trơn trong máy CNC đã góp phần khẳng định năng lực nghiên cứu, thiết kế và chế tạo của đội ngũ chuyên gia, kỹ sư Việt Nam trong lĩnh vực chế tạo máy công cụ theo hướng tự động hóa, điều khiển thông minh.

Báo cáo trước hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ vừa được Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh tổ chức, đại diện Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống (thuộc Đại học Bách khoa TPHCM), là đơn vị triển khai nhiệm vụ "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo thử nghiệm thân máy phay CNC" khẳng định: với độ chính xác cao và chất lượng bề mặt chi tiết đẹp, các dòng máy phay CNC đang là sự lựa chọn của đa phần khách hàng. 

Nhóm này cũng khẳng định "Tùy vào nhu cầu và định hướng phát triển kinh doanh, nhà xưởng hay doanh nghiệp có thể lựa chọn các loại máy phay tùy theo tính năng, chất lượng và giá cả tương ứng. Vì vậy, việc nghiên cứu thiết kế, chế tạo thử nghiệm thân máy là một trong những bước đầu và rất quan trọng trong việc chế tạo một máy phay CNC hoàn chỉnh".

Để hoàn thiện sản phẩm máy phay đứng CNC SG-460M, bên cạnh khâu thiết kế và đúc hoàn thiện thân máy, láp ráp hoàn chỉnh thân máy thì các đơn vị liên quan cũng đã hoàn thành việc nghiên cứu, thiết kế, sản xuất các bộ phận liên quan, đồng thời triển khai lắp đặt, vận hành các cơ cấu và bộ điều khiển như cụm truyền động tịnh tiến trong máy CNC, cụm trục chính máy CNC, hệ thống thay dao, hệ thống tưới nguội và bôi trơn. 

cncvn1

Nguyên mẫu máy phay đứng CNC 3 trục SG-460M vận hành thực tế tại công ty cơ điện tử Hiệp Phát

TS Trần Thanh Vũ, Phân viện nghiên cứu Điện tử, Tin học, Tự động hóa tại TPHCM, chủ nhiệm nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Nghiên cứu thiết kế và điều khiển cụm truyền động tịnh tiến trong máy CNC" cho biết cụm điều khiển chuyển động tịnh tiến là một trong những cụm quan trọng nhất của  máy CNC. 

"Cụm này là thành phần cốt lõi, quyết định các thông số kỹ thuật, đặc biệt là độ chính xác của máy", đại diện Phân viện nghiên cứu Điện tử, Tin học, Tự động hóa tại TPHCM  thông tin thêm, "Đây cũng là thành phần chiếm tỷ trọng lớn trong giá thành của sản phẩm máy CNC".

Về cơ bản, theo lời TS. Trần Thanh Vũ, một cụm điều khiển truyền động tịnh tiến của máy phay CNC bao gồm các thành phần: Bộ phận truyền động; Bộ phận dẫn hướng; Khớp nối; và Ổ đỡ trục.

Bên cạnh đó, góp phần đáng kể vào việc cho chế tạo và đưa vào vận hành thành công máy phay đứng SG-460M, là nhiệm vụ khoa học công nghệ "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo và điều khiển cụm thay dao trong máy phay CNC" do PGS. TS. Bùi Trọng Hiếu (làm chủ nhiệm nhiệm vụ) khi đã hoàn thiện nhiều nội dung quan trọng, trong đó sản phẩm chính yếu là hoàn thiện thiết kế và chế  tạo cụm thay dao trong máy phay CNC. 

Đại diện Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống (thuộc Đại học Bách khoa TPHCM) cho biết: cụm thay dao trong máy phay CNC 3 trục được hoàn thiện là cụm thay dao dạng đứng, với mâm dao chứa 16 đầu dao (sử dụng đầu dao BT40), thời gian thay dao 7 giây, và khối lượng lớn nhất của dao sử dụng là 8kg. 

cncvn2

Mâm dao dạng đứng chứa 16 đầu dao

Là chủ nhiệm nhiệm vụ "Nghiên cứu công nghệ lắp ráp máy gia công phay CNC", TS. Dương Văn Tú khẳng định: đề tài đã thiết kế, gia công, lắp đặt trục chính máy phay CNC hoạt động tốt với độ đảo trục chính 1/1000mm,  độ chính xác tổng thể của máy là 8/1000mm, độ chính xác lặp lại trên các trục là 3/1000 mm.

Ngoài ra đã thiết lập quy trình công nghệ  lắp ráp cho máy gia công phay CNC với các sơ đồ trình tự lắp ráp, bảng hướng dẫn các thao tác, nguyên công lắp ráp theo tiêu chuẩn ISO, bảng hướng dẫn các thao tác, nguyên công kiểm tra hoạt động. Hơn nữa, nhóm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ tại Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống đã thiết kế quy trình công nghệ kiểm tra máy phay CNC với việc kiểm tra các mối lắp ghép, chức năng hoạt động của các cụm chi tiết, chức năng hoạt động và độ  chính xác gia công của máy phay CNC. 

cncvn3

Toàn cảnh Hội đồng tư vấn nghiệm thu đối với 6 nhiệm vụ khoa học - công nghệ góp phần hoàn thiện máy phay đứng CNC 3 trục SGM-460M

Ở mức tổng quát, máy phay đứng SG-460M có thể thực hiện các tác vụ gia công thành phẩm từ đầu vào là tập tin định dạng NC, khả năng hỗ trợ các lệnh G Code, M Code thông dụng và chương trình Macro, giúp máy CNC linh hoạt thực hiện các tác vụ như định vị trục chính, thay dao, taro. Đặc biệt, bộ điều khiển SGH7i 11MA còn tích hợp tính năng hỗ trợ taro đồng bộ, có khả năng tính toán điểm vào ren để có thể taro nhiều giai đoạn trên lỗ ren. Ngoài ra, bộ điều khiển cung cấp tiện ích hỗ trợ lấy nhanh tâm phôi, mô phỏng gia công để xem trước được sản phẩm gia công và đường chạy dao trên giao diện hiển thị 3D, và một tính năng hoàn toàn nổi bật so với các bộ điều khiển nhập ngoại là có thêm khả năng kết nối Wi-Fi giúp người vận hành truyền nhận chương trình gia công và quản lý máy CNC từ xa dựa vào mạng Internet theo hướng phát triển của nền công nghiệp 4.0.

cncvn4

Kỹ thuật viên vận hành máy phay CNC 3 trục SG-460M

Nhận định về thành quả của chuỗi nhiệm vụ khoa học - công nghệ nói trên, PGS.TS Nguyễn Tấn Tiến, Giám đốc Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống (Đại học Bách khoa TPHCM) khẳng định rằng: về mặt hiệu quả thì SG-460M, kết quả của cụm nhiệm vụ khoa học công nghệ mà Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống cùng Phân Viện Nghiên cứu Điện tử, Tin học, Tự động hóa tại TPHCM (VIETLINA) và công ty cơ điện tử Hiệp Phát phối hợp triển khai, chính là tiền đề, là một kết quả thực sự mang tính nền tảng, và để từ đó có thể cùng phối hợp với các đơn vị doanh nghiệp sản xuất chế tạo máy để đưa vào trong sản xuất thực tế để góp phần cải thiện, để nâng cao khả năng chế tạo sản xuất máy công cụ và góp phần làm chủ công nghệ sản xuất chế tạo máy công cụ trong nước.

Thông tin liên hệ:
Phòng thí nghiệm trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống (Đại học Bách khoa TPHCM)

Địa chỉ: 268 Lý Thường Kiệt, Q.10, TPHCM

Điện thoại: 028.38647256 - Email: dcselab@dcsela.edu.vn 

Phân viện nghiên cứu Điện tử, Tin học, Tự động hóa tại TPHCM

Địa chỉ: 169 Võ Văn Ngân, P.Linh Chiểu, TP Thủ Đức, TPHCM

Điện thoại: 028.37220066 - Email: vielina.hcm@gmail.com 

Công ty TNHH cơ điện tử Hiệp Phát 

Địa chỉ: 64 đường 20, khu phố 8, P.Bình Hưng Hòa A, Q. Bình Tân, TPHCM

Điện thoại: 0909093987 - Email: hiepphat@hiepphatcnc.com

 

Khu đô thị Trường Thọ dự kiến sẽ được tích hợp công nghệ tiên tiến vào cuộc sống hàng ngày, có hệ thống hạ tầng bền vững thích nghi với biến đổi khí hậu, ứng dụng công nghệ xây dựng và vật liệu sinh thái.

Ngày 14/7/2022, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức tọa đàm “Xây dựng các chính sách phát triển và thu hút hoạt động các ngành kinh tế tại Khu đô thị Trường Thọ”.

Ông Lê Thanh Minh (Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) cho biết, ngoài những chính sách hỗ trợ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ hiện hữu, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học những chính sách hợp tác R&D, chuyển giao và ứng dụng công nghệ, ưu đãi về nhân lực và tài chính… cho Khu đô thị Trường Thọ.

220717hk1.jpg

Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM Lê Thanh Minh phát biểu tại tọa đàm

Theo định hướng phát triển, Khu đô thị Trường Thọ sẽ là một khu đô thị sáng tạo và có tính tương tác cao, phát triển kinh tế số và công nghiệp tài chính nhằm thúc đẩy ứng dụng chia sẻ kết nối công nghệ và kết quả nghiên cứu. Khu đô thị này dự kiến sẽ được tích hợp công nghệ tiên tiến vào cuộc sống hàng ngày, có hệ thống hạ tầng bền vững thích nghi với biến đổi khí hậu, ứng dụng công nghệ xây dựng và vật liệu sinh thái.

PGS. TS. Huỳnh Thanh Công (Phó trưởng Ban Khoa học và Công nghệ ĐHQG TP.HCM) đặt vấn đề Khu đô thị Trường Thọ sẽ được quy hoạch tổng thể và xây dựng hạ tầng cơ sở để phục vụ các điều kiện sinh hoạt của nhà đầu tư, nhà khoa học đến sinh sống và làm việc như thế nào. Một vấn đề nữa là Khu đô thị Trường Thọ có được hỗ trợ để hấp thụ - triển khai công nghệ (cả trong và ngoài nước) hay không.

Bài học kinh nghiệm từ việc xây dựng và phát triển Khu Công nghệ cao (Tp. Thủ Đức) cho thấy, việc thiếu các tiêu chuẩn, quy chuẩn công nghệ mới (như về điện, nước… phục vụ mở rộng sản xuất) khiến công tác quy hoạch và nghiệm thu công trình xây dựng đang bị ách tắc, rất bất cập. Đây là vấn đề ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động đầu tư của doanh nghiệp, đặc biệt là những doanh nghiệp có vốn đầu tư lớn, vốn đầu tư nước ngoài. Bên cạnh đó, các công trình kiến trúc được định hướng xã hội hóa sẽ không tiến hành quy hoạch chi tiết để tránh xung đột, không phù hợp với dự án của nhà đầu tư. Việc xây dựng cơ sở hạ tầng phải phù hợp thực tế, hỗ trợ cho số hóa dữ liệu và chuyển đổi số.

Tại tọa đàm, các chuyên gia đề nghị Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và các Sở ngành ứng dụng mô hình living lab – “phòng thí nghiệm đô thị”. Mô hình này sẽ giúp triển khai nghiên cứu và ứng dụng công nghệ, như là phép thử sai, để tìm lời đáp cho hoạt động quản lý nhà nước về công nghệ, do xã hội hiện nay chưa theo kịp tốc độ phát triển của công nghệ.

220717hk2.jpg

Bà Phan Thị Quý Trúc (Phó Trưởng phòng Quản lý công nghệ và thị trường công nghệ) giới thiệu về Khu đô thị Trường Thọ.

Theo TS. Nguyễn Kiều Lan Phương (Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế tuần hoàn), việc triển khai mô hình living lab có nhiều bước như thể chế, tài chính, môi trường… Từ việc chọn giải quyết những vấn đề phát sinh trong cuộc sống (như ngập lụt, kẹt xe, rác thải…), nhà quản lý sẽ xem xét những giải pháp công nghệ để giải quyết là gì, mang lại những lợi ích gì. Sau đó, sẽ tìm các nhà đầu tư và chuyên gia công nghệ phù hợp. Mô hình living lab cũng sẽ hỗ trợ tốt cho các hoạt động áp dụng các nguyên tắc kinh tế tuần hoàn, thúc đẩy doanh nghiệp tham gia kinh tế tuần hoàn.

Theo các chuyên gia, mô hình living lab sẽ giúp kiến tạo Trường Thọ thành khu đô thị linh hoạt và sôi động. Khu đô thị Trường Thọ cũng sẽ tận dụng được lợi thế về vị trí địa lý (ngay sông Sài Gòn, ga metro số 10, xa lộ Hà Nội, sát đại lộ Phạm Văn Đồng và vành đai 2) trong việc xây dựng môi trường ven sông thành hệ thống không gian mở với nhiều chức năng đa dạng, kết nối 3 loại hình giao thông (đường bộ, đường thủy, metro).

Công nghệ truy xuất nguồn gốc bằng mã QR (QR code) được thế giới áp dụng từ lâu, như một điều kiện bắt buộc để hàng hóa có thể lưu thông trên thị trường. Tại Việt Nam, việc truy xuất hàng hóa được các đơn vị áp dụng nhiều năm qua, song số lượng hàng hóa được dán nhãn mã QR còn hạn chế và người tiêu dùng cũng ít chú ý đến việc truy xuất nguồn gốc bằng mã QR.

Tại các siêu thị, quét mã QR truy xuất nguồn gốc hàng hóa là thói quen cần được duy trì và mở rộng

Tại các siêu thị, quét mã QR truy xuất nguồn gốc hàng hóa là thói quen cần được duy trì và mở rộng

Dễ sử dụng 

Việc truy xuất nguồn gốc sản phẩm ngày càng dễ dàng, chỉ cần đưa camera của chiếc điện thoại thông minh quét mã QR in sẵn trên bao bì sẽ biết được nguồn gốc sản phẩm, tránh mua phải hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. 

Tại các siêu thị Co.opmart, Go, Big C…, hầu hết thực phẩm tươi sống, nông sản đều được gắn mã QR trên bao bì. Một nhân viên tại Co.opmart (quận Gò Vấp, TPHCM) cho hay, việc kiểm tra nguồn gốc sản phẩm rất đơn giản, khách hàng chỉ cần kiểm tra mã QR qua ứng dụng Zalo hoặc qua các app rà soát mã QR. Chị Dương Thị Tuyền (quận 12, TPHCM) cho biết, khi mua hàng tại các siêu thị thường quét mã QR để kiểm tra nguồn gốc sản phẩm. Chẳng hạn khi mua thịt, để kiểm tra xuất xứ sản phẩm chỉ cần quét mã QR trên bao bì qua ứng dụng Zalo, thông tin nhận được rất nhanh chóng, đầy đủ như đơn vị cung cấp, ngày giết mổ, hạn sử dụng. Tuy nhiên, một số hàng hóa như rau củ quả tươi, thông tin cung cấp còn sơ sài. Ngoài ra, một số sản phẩm như rau củ quả khi quét mã QR chỉ ra thông tin về công ty cung cấp sản phẩm, chưa có thông tin cụ thể về ngày giờ thu hoạch và nhiều người cũng không chú ý đến việc này, thậm chí không cần quét mã QR dù cầm chiếc smartphone trên tay. “Hy vọng thời gian tới, việc gắn mã QR truy xuất nguồn gốc ngày càng nhiều hơn, nhất là với hàng hóa bán ở chợ, của các hộ kinh doanh nhỏ lẻ”, chị Tuyền nói. 

Theo bà Nguyễn Thị Kim Huệ, Phó Giám đốc Sở KH-CN TPHCM, từ năm 2016 đến nay, TPHCM đã ban hành nhiều chính sách nhằm triển khai thực hiện và thúc đẩy hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa. Tính đến tháng 5-2022, gần 7.000 cơ sở ở 19 tỉnh, thành đã triển khai. TPHCM đi tiên phong dùng điện thoại thông minh sử dụng mã QR để truy xuất nguồn gốc và cũng là địa phương có mối liên kết với 19 tỉnh, thành thực hiện truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa. 

Mở rộng cho nhiều nhóm hàng hóa

Mới đây, Sở KH-CN TPHCM phối hợp cùng Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia (Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng, Bộ KH-CN ) tổ chức Hội nghị “Tuyên truyền, phổ biến về hoạt động truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn TPHCM năm 2022”. Đây là hoạt động nhằm tuyên truyền, phổ biến Đề án triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc, văn bản pháp luật, tiêu chuẩn quốc gia và các hoạt động liên quan truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa, hướng dẫn việc triển khai truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn thành phố. 

Tại TPHCM, Trung tâm Mã số, mã vạch quốc gia thuộc Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (Bộ KH-CN) vừa giới thiệu các yêu cầu chung với hệ thống truy xuất nguồn gốc theo Tiêu chuẩn 12850:2019. Theo đó, đặt ra yêu cầu về truy xuất nguồn gốc, các bước xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa, cũng như quy định dữ liệu và ứng dụng trong truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa.

Chia sẻ kinh nghiệm triển khai mô hình hỗ trợ dán mã QR truy xuất nguồn gốc rau quả tại các hợp tác xã, tổ hợp tác sản xuất nông nghiệp trên địa bàn TPHCM, anh Võ Đức Duy Ân, Trung tâm Tư vấn và hỗ trợ chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông nghiệp (Sở NN-PTNT TPHCM), cho biết, sau giai đoạn thí điểm và nhân rộng mô hình truy xuất nguồn gốc, sản lượng rau dán tem truy xuất tăng từ 4 tấn/ngày năm 2016 lên 21 tấn/ngày năm 2020. Sản lượng tăng đã giúp người sản xuất nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cơ sở sản xuất - kinh doanh, sơ chế, chế biến trong việc cung cấp thông tin nguyên liệu, thực phẩm đến người tiêu dùng. 

Theo Th.S Phạm Thị Xuân Hồng, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM, đơn vị đã ban hành quy trình tiếp nhận và cấp mã QR cho cơ sở tham gia đề án rút ngắn từ 40 ngày còn 10 ngày làm việc; phối hợp với các tỉnh triển khai Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc; tập huấn cho cơ sở sơ chế, chế biến, sản xuất, kinh doanh các nội dung an toàn thực phẩm, trong đó có truy xuất nguồn gốc.

Qua thực tế triển khai, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TPHCM kiến nghị các cơ quan chuyên môn sớm ban hành quy định cụ thể về phương pháp, quy trình và biện pháp chế tài, cơ chế, chính sách hỗ trợ cho cơ sở thực hiện truy xuất nguồn gốc thực phẩm, đặc biệt là cơ sở nhỏ lẻ. “Đơn vị sẽ tiếp tục phối hợp Sở KH-CN, Sở Công thương, Sở NN-PTNT và Chi cục An toàn thực phẩm các tỉnh, thành tiếp tục triển khai, thực hiện Đề án quản lý, nhận diện, truy xuất nguồn gốc thịt heo, thịt gia cầm, trứng gia cầm giai đoạn 2021-2025. Đồng thời, triển khai các hoạt động kết nối và đưa sản phẩm hàng hóa trong lĩnh vực nông sản, thủy sản, thực phẩm và các lĩnh vực khác thuộc thẩm quyền quản lý đã thực hiện truy xuất nguồn gốc đến người tiêu dùng”, Th.S Phạm Thị Xuân Hồng cho biết.

BÙI TUẤN - KIM THANH (SGGP)

Tạo thói quen quét mã QR truy xuất nguồn gốc | Khoa học công nghệ | Báo Sài Gòn Giải Phóng (sggp.org.vn)

Sở đã giải quyết gần 16.000 hồ sơ dịch vụ công trực tuyến, đạt tỷ lệ 98%. Đồng thời, giải quyết 99% thủ tục hành chính.

Đó là thông tin được bà Chu Vân Hải (Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) báo cáo tại “Hội nghị Sơ kết công tác 6 tháng đầu năm và triển khai phương hướng, nhiệm vụ 6 tháng cuối năm 2022”.

Ở nhiệm vụ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng suất chất lượng và phát triển thị trường khoa học và công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đang triển khai 4 nội dung quan trọng là: Hệ thống truy xuất nguồn gốc, Chiến lược sở hữu trí tuệ, Hoạt động đo lường trong doanh nghiệp, Nâng cao năng suất và chất lượng dựa trên nền tảng khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Bên cạnh đó, Sở cũng tăng cường các hoạt động triển lãm trực tiếp và trực tuyến cùng các chuyên đề hội thảo trình diễn công nghệ (có truyền phát trên mạng xã hội Facebook, Youtube), liên tục giới thiệu nhiều sản phẩm, giải pháp phục vụ ứng dụng công nghệ số, sản xuất nông nghiệp thông minh, IoT, quản lý chuỗi cung ứng, truy xuất nguồn gốc, quản lý trang trại thông minh…

Phát biểu tại Hội nghị, ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) đề nghị công chức, viên chức và người lao động ở Sở tiếp tục gắn các nhiệm vụ với hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của Thành phố. Trong đó, cần phát huy mối liên kết giữa các phòng ban, đơn vị trong Sở để cùng nhau tạo nên những điểm nhấn, cùng nhau tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Hiện nay các chương trình, đề án trọng tâm cũng đã được Thành phố thông qua nên các phòng ban đơn vị cần thúc đẩy triển khai theo đúng tiến độ. Đặc biệt, Giám đốc Sở cũng nhắc nhở mỗi cán bộ công chức, viên chức  cần học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, đặc biệt học tập Bác về tính tự học, tinh thần trách nhiệm và tinh thần sáng tạo.

220717hk3.jpg

Ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) phát biểu tại Hội nghị

Hiện nay, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đang thực hiện các nhiệm vụ chuyển đổi số phục vụ cho hoạt động quản lý nhà nước như: Xây dựng và phát triển nền tảng trực tuyến hỗ trợ hoạt động chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo của Sàn giao dịch công nghệ TP.HCM; Xây dựng và vận hành thử nghiệm nền tảng trực tuyến hỗ trợ hoạt động đổi mới sáng tạo tại TP.HCM (HCMC Open Innovation Platform – H.OIP); Phát triển hệ thống quản lý nhiệm vụ khoa học và công nghệ; Xây dựng đề cương “Ứng dụng chuyển đổi số trong quản lý Nhà nước về an toàn bức xạ và hạt nhân tại Sở Khoa học và Công nghệ”; Hướng dẫn DN sử dụng Quỹ phát triển Khoa học và Công nghệ phục vụ chuyển đổi số.

Về chương trình hoạt động 6 tháng cuối năm 2022, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM sẽ tiếp tục tổ chức triển khai Đề án 672, “Tuần lễ đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (WHISE 2022)”, và giải thưởng Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (I-Star 2022).

Về nhiệm vụ tái cấu trúc các chương trình Nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tiếp tục đẩy mạnh triển khai 06 Chương trình ưu tiên phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố, bao gồm: (1) Phát triển, ứng dụng công nghệ phục vụ Đô thị thông minh và chuyển đổi số; (2) Phát triển, ứng dụng công nghệ công nghiệp; (3) Phát triển, ứng dụng công nghệ phục vụ bảo vệ và chăm sóc sức khỏe; (4) Phát triển, ứng dụng Nông nghiệp Công nghệ cao; (5) Ứng dụng phục vụ Quản lý và Phát triển đô thị; (6) Vườn ươm khoa học và công nghệ Trẻ.

Tại Hội nghị, Ban Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cũng trao Giấy khen cho các đơn vị, cá nhân có thành tích hoạt động nổi bật.

220717hk5.jpg

220717hk6.jpg

220717hk7.jpg

220717hk8.jpg

Hoàng Kim (CESTI)

Máy ủ phân gà dạng bồn đứng đã mở ra hướng tiếp cận mới trong lĩnh vực chăn nuôi, qua đó giúp khai thác hiệu quả nguồn phụ phẩm, đồng thời giải quyết có hiệu quả nhiệm vụ bảo vệ môi trường trong sản xuất nông nghiệp hiện đại.

Hiện nay, các trang trại chăn nuôi gà đẻ trứng tập trung trên cả nước đã phát triển nhiều về quy mô và số lượng. Tuy nhiên, việc xử lý phân gà đang gặp rất nhiều khó khăn vì phân gà đẻ có độ ẩm rất cao, trung bình 75% và thậm chí đạt đến 90%. Chưa dừng lại ở đó, việc xử lý phân gà, cụ thể là việc ủ phân gà để tạo nguyên liệu đầu vào cho các nhà máy sản xuất phân bón hay các hộ nông dân có nhu cầu sử dụng phân tươi qua sơ chế, đã và đang đối mặt với hàng loạt khó khăn khác, chẳng hạn như: tạo ra những tác động đáng kể đến môi trường; chi phí thuê nhân công - trang thiết bị thực hiện ủ phân, vô bao thành phẩm ở mức cao trong khi giá bán thành phẩm lại thấp; hay như một số loại phân (thực hiện bằng phương pháp ủ hở) có bổ sung men vi sinh, phụ gia theo từng mẻ và phải trộn thêm trấu hoặc mùn cưa được ghi nhận rất khó bán; nguồn năng lượng sinh học được tạo ra từ khối ủ bị thất thoát ra môi trường; cũng như việc một số địa phương không cho phép vận chuyển phân từ nguồn động vật nếu chưa chưa qua xử lý, sơ chế.

Trong khi đó, trên thị trường ghi nhận sự xuất hiện của nhiều hệ thống máy ủ phân gà dạng bồn đúc được nhập từ Nhật, Đức, Trung Quốc với ưu điểm công suất cao, thời gian cho ra sản phẩm nhanh, song giá thành của trọn bộ các giải pháp này thường rất cao, cũng như phụ thuộc vào nguồn nguyên liệu men vi sinh độc quyền từ đối tác vốn có giá bán cao, từ đó dẫn đến việc khó kiểm soát, ổn định giá sản phẩm đầu ra.

Trước thực tế đó, Phân viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch đã triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ "Nghiên cứu thiết kế chế tạo máy ủ phân gà dạng bồn đứng năng suất 2 m3/ngày" để khắc phục những hạn chế nói trên.

upga

Báo cáo trước hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học vừa được Sở KH&CN TPHCM tổ chức hồi trung tháng 6/2022, thạc sỹ Đào Vĩnh Hưng, chủ nhiệm nhiệm vụ cho biết "giải pháp của máy ủ phân gà được hoàn thiện sử dụng nguyên lý lên men tự nhiên theo phương thẳng đứng có những điểm nổi bật như máy ủ chỉ sử dụng phân gà tươi nguyên chất 100%, không cần dùng thêm men vi sinh và phế phụ phẩm".

Cũng theo lời đại diện Phân viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch, thì máy tận dụng lượng vi sinh chịu nhiệt độ cao có sẵn trong phân gà. Nhiệt độ phân tăng lên bởi quá trình tự lên men hiếu khí ở nhiệt độ 60-70 độ C, không cần gia nhiệt; và máy ủ giữ được nhiệt làm phân phân hủy và khô và nhanh hơn.  Nguyên lý làm việc chính của máy ủ phân gà được thể hiện cụ thể như sau:

upga2

Sơ đồ phân bố nhiệt trong máy ủ phân dạng bồn đứng

Máy ủ phân lên men theo hướng thẳng đứng dựa vào lớp đệm sinh học được đặt ở phía dưới đáy bồn. Một lớp đệm sinh học là lớp phân gà đã chứa sẵn các chủng vi sinh ưa nhiệt. Lớp đệm sinh học thường chiếm 60%-70% thể tích bồn, lớp phân mới bỏ vào sẽ chiếm 10%-15% thể tích bồn, còn lại không gian trống 15%-22%. Khi hoạt động, phân gà đầu vào có độ ẩm khoảng 75% được đưa vào gầu cấp liệu rồi đổ vào bồn chứa. Tại đây phân sẽ nằm trên lớp đệm sinh học giúp độ ẩm phân tươi giảm  xuống độ ẩm lý tưởng khoảng 55-60% trong vòng 24 giờ đầu. Vi sinh từ lớp đệm sinh học sẽ sử dụng nguồn dinh dưỡng từ phân tươi để sinh sôi phát triển. Trong quá trình phát triển vi sinh sẽ phân hủy phân tươi và thải ra lượng nhiệt lớn ra. Trong khi đó, quạt cao áp sẽ cung cấp khí thổi vào bồn với hai mục đích là cung cấp oxi cho vi sinh vật hô hấp và không khí để làm bay hơi nước trong phân. Để hỗ trợ quá trình ủ và sục khí tốt, trục khuấy sẽ quay và đảo trộn khối phân, bảo đảm khối phân luôn được tơi xốp. Hơi nước thoát ra trong quá trình ủ sẽ được quạt hút hút ra thông qua lọc bụi. Để khử hoàn toàn mùi máy có thể bố trí thêm hệ thống khử mùi sau quạt. Năng lượng làm khô phân tươi chủ yếu sử dụng do quá trình phân hủy phân tạo ra. Để không bị tổn hao nhiệt vách bồn được cách nhiệt dày khoảng 50mm. Hơn nữa trục khuấy cũng được truyền động băng cơ cấu thủy lực nguyên lý cóc bẩy đặc biệt tiếp kiệm năng lượng. Khi quá trình ủ phân trong bồn diễn ra tốt nhiệt độ các tầng của bồn ủ, cụ thể như tầng 3: 65-70 độ C, tầng 2: 55-60 độ C, tầng 1: 45-50 độ C. Quá trình ủ phân sẽ kéo dài 7-10 ngày. Khi đó từ lớp phân ban đầu có độ ẩm 75% phân sẽ được phân hủy và sẽ đạt ẩm độ dưới 30%. "Nhờ nhiệt độ này vi khuẩn phân hủy Nitơ thành Amoniac ít hoạt động giúp giảm mùi, tăng chất lượng của phân, đồng thời các vi khuẩn có hại hay hạt giống cỏ cũng bị triệt tiêu", thạc sỹ Đào Vĩnh Hưng thông tin thêm, "Ngoài ra, khí thải ra được xử lý khử mùi, để an toàn môi trường. Sau 24 giờ lớp phân có độ ẩm dưới 30% đã hoai được thải ra. Lớp phân tươi đầu vào cần 7-10 ngày để lên men và phân hủy hoàn toàn".

upga3

Với giải pháp hoàn thiện có thể tích ở mức 20 m3, bồn luôn chứa sẵn lớp đệm sinh học là 14 m3. Mỗi ngày sẽ bỏ vào 2 m3 và lấy ra 0,65-0,7 m3. Một lớp phân tươi cho vào sẽ được ủ trong bồn 10 ngày. Sau khi cho lớp phân tươi vào trong 24 giờ lớp phân này sẽ trở thành lớp đệm sinh học cho lớp ngày tiếp theo. 

Chia sẻ thêm về giải pháp máy ủ theo công nghệ mới 100% và được nghiên cứu, thiết kế và chế tạo mới hoàn toàn tại Việt Nam này, thạc sỹ Đào Vĩnh Hưng cho biết, giải pháp đã giải quyết được hai vấn đề chính của sản xuất. Trước tiên là với môi trường, giải pháp đã xử lý môi trường ngay trong khuôn viên trang trại, bảo đảm vệ sinh môi trường và an toàn dịch bệnh. Thứ hai, về vấn đề kinh tế - kỹ thuật, giải pháp đã giúp nâng cao chất lượng của phân hữu cơ từ phân gà, giảm chi phí vận chuyển phân gà từ trang trại đến nơi xử lý hoặc sử dụng, giảm chi phí nguyên liệu đầu vào, giảm chi phí đầu tư nhà xưởng, giảm chi phí lao động trong vận hành máy. Máy ủ phân là cỗ máy tiết kiệm năng lượng, thân thiện môi trường vì nguồn năng lượng dùng cho máy ủ hoạt động gồm 80% là năng lượng sinh học sinh ra từ quá trình lên men tự nhiện bên trong máy ủ và 20% còn lại từ năng lượng mặt trời. Trong khi các phương pháp ủ hở  nguồn năng lượng sinh học này hầu hết bị thất thoát ra môi trường. Ngoài ra, các phương pháp sấy hoặc hấp năng lượng 100% từ điện lưới hoặc hóa thạch.

"Nhìn chung, giải pháp công nghệ và thiết bị ủ phân gà mới này đã giảm được rất đáng kể chi phí sản xuất phân hữu cơ từ phân gà so với các phương pháp hiện nay như sấy, hấp, ủ hở", thạc sỹ Đào Vĩnh Hưng nhấn mạnh. 

Được biết, máy ủ phân gà do thạc sỹ Đào Vĩnh Hưng và các cộng sự tại Phân viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch chế tạo đã được thử nghiệm thành công, đồng thời đã đưa vào ứng dụng trong sản xuất thực tế từ tháng 11/2021 tại Trang trại gà Hải Anh ECO thuộc Công ty TNHH Hải Anh ECO (Khánh Hòa). 

upga4

Trong sản xuất thực tế, máy ủ phân gà có năng suất xử lý 2m3 phân gà tươi/ngày. Phân gà thành phẩm là nguyên chất 100%, đạt độ hoại cần thiết, có ẩm độ 17% -30%wb và có hàm lượng chất hữu cơ lớn 42,4%-52%. 

Đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ cho biết, chất lượng phân sau ủ cũng đạt tiêu chuẩn của phân hữu cơ và phân hữu cơ vi sinh theo quy định của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. 

Tựu trung, máy ủ phân gà dạng bồn đứng vừa được hoàn thiện nói trên đã không những đáp ứng được nhu cầu cấp bách về môi trường xử lý phế thải trong chăn nuôi tận gốc, mà còn nâng cao được giá trị kinh tế và chất lượng của phân ủ so với các phương pháp ủ hiện nay.

Thông tin liên hệ:

Phân viện Cơ điện nông nghiệp và công nghệ sau thu hoạch

Địa chỉ: 54 Trần Khánh, P. Tân Định, Q.1, TP.HCM

Điện thoại: 08.38483947 - 0902426700

E-mail: siaep@hcm.vnn.vn  

Website:  www.pvcodiensauthuhoach.com

 


Bản quyền © 2018 Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh
Thiết kế và phát triển bởi HCMGIS
Tổng số truy cập: 11537353