Nền tảng H.OIP phù hợp cho mọi đối tượng thuộc hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thao tác thuận tiện và dễ dàng sử dụng.

Ngày 23/2/2024, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phối hợp với Trung tâm Ươm tạo doanh nghiệp nhỏ và vừa khởi nghiệp sáng tạo Victory (VIC) tổ chức các buổi tập huấn “Huấn luyện nhân sự vận hành về cách thức vận hành và quản trị nền tảng, quản trị hệ thống dữ liệu Nền tảng H.OIP” và “Hướng dẫn các thành phần trong hệ sinh thái về các chức năng, tra cứu, khai thác, cập nhật thông tin dữ liệu cho Nền tảng trực tuyến thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại Thành phố Hồ Chí Minh – H.OIP”. Các nội dung tập huấn hướng đến hỗ trợ triển khai cách thức ứng dụng H.OIP cho đổi mới sáng tạo ở Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cùng các đơn vị có liên quan trong hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Thành phố.

H.OIP là công cụ trung gian để liên kết các thành phần trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, là nơi tăng cường kết nối giữa doanh nghiệp khởi nghiệp và các tổ chức để chia sẻ kiến thức và giải quyết vấn đề. H.OIP được thiết kế theo cấu trúc mô-đun bao gồm các thành phần hữu hình và vô hình, tạo điều kiện cho sự tương tác của các thành phần và nguồn lực, từ đó thúc đẩy việc phát triển bền vững và mạnh mẽ cho hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Thành phố trên cơ sở hỗ trợ các dự án đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp sáng tạo.

Trong khuôn khổ các buổi tập huấn về H.OIP, người dùng được hướng dẫn chi tiết cách đăng nhập và kích hoạt tài khoản, duyệt và xem các tin tức hệ sinh thái, về nền tảng, các chương trình hợp tác của platform, các chương trình nổi bật cho doanh nghiệp, cho nhà đầu tư, cho vườn ươm, cho chính quyền, cho các thành tố khác, báo cáo, liên hệ. Đồng thời, được hướng dẫn cách tìm kiếm thông tin và truy cập Bản đồ đổi mới sáng tạo, Các chương trình hỗ trợ đổi mới sáng tạo, Xếp hạng (Ranking đại chúng), Hệ sinh thái các đối tác của H.OIP, Truy cập nhanh thư viện điện tử (Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo và đầu tư cho đổi mới sáng tạo). H.OIP còn hỗ trợ người dùng kết nối nhanh đến tư vấn chuyển giao công nghệ và đặt lịch hẹn với đối tượng mong muốn.

Do hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo được cấu thành bởi rất nhiều cấu phần xung quanh hạt nhân là doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, nên H.OIP được xây dựng dựa trên các cấu phần chính (bao gồm nhưng không giới hạn): Nhà khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo; Nhà đầu tư (quỹ đầu tư, tổ chức tài chính); Nhà ươm tạo (các cơ sở ươm tạo và tăng tốc khởi nghiệp sáng tạo); Nhà nước; Khu vực khoa học, nghiên cứu và phát triển (Trường, Viện, Phòng nghiên cứu thử nghiệm); Nhà thương mại và doanh nghiệp lớn, hiệp hội doanh nghiệp; Các đơn vị cung cấp tiện ích hỗ trợ vận hành (kế toán, tài chính, pháp lý, nghiên cứu phát triển thị trường); Nhà tư vấn/cố vấn khởi nghiệp độc lập, đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp; Các tổ chức phát triển phi chính phủ khác. H.OIP cũng hỗ trợ thay đổi vai trò của người dùng trong hệ sinh thái, cung cấp các báo cáo/dữ liệu hệ sinh thái, báo cáo theo tiêu chí đánh giá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo từng giai đoạn theo yêu cầu của người dùng.

Hoàng Kim (CESTI)

Các bên tiếp tục phối hợp nghiên cứu khoa học và ứng dụng công nghệ ở doanh nghiệp cơ khí – điện nhằm thúc đẩy sự phát triển ngành công nghiệp này, góp phần vào sự phát triển bền vững của Thành phố.

Ngày 20/2/2024, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã có buổi làm việc với Hội Doanh nghiệp Cơ khí - Điện TP.HCM (HAMEE).

Tại buổi làm việc, ông Lê Thanh Minh (Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) đã giới thiệu các chương trình, chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nghiên cứu khoa học và công nghệ mới. Điển hình là Nghị quyết 98 về thí điểm một số cơ chế chính sách đặc thù cho phép TP.HCM được thử nghiệm có kiểm soát các giải pháp công nghệ mới trong phạm vi Khu Công nghệ cao, Khu Công nghệ thông tin tập trung, Trung tâm đổi mới sáng tạo, có hiệu lực từ 1/8/2023.

Theo đề xuất hồi tháng 8/2023 của Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, doanh nghiệp thử nghiệm sản phẩm được hỗ trợ tối đa 30% tổng kinh phí từ ngân sách. Công nghệ được thử nghiệm phải được thiết kế, xây dựng khung quản lý rủi ro, hạn chế tác động tiêu cực cho xã hội. Doanh nghiệp phải xây dựng phương án hợp lý về xử lý, khắc phục các vấn đề xảy ra trong quá trình thử nghiệm. Công nghệ phải được cung ứng ra thị trường sau khi hoàn thành thử nghiệm và mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội cho TP.HCM. Một số công nghệ được đề xuất thử nghiệm gồm xe điện không người lái, drone, công nghệ Lora, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, IoT, thực tế ảo, robot tự hành, vi mạch, in 3D, công nghệ sinh học (trừ sản phẩm thử nghiệm trên người).

Chia sẻ về định hướng phát triển của HAMEE, ông Đỗ Phước Tống (Chủ tịch HAMEE) cho biết 300 thành viên HAMEE mong muốn tạo ra giá trị, sản phẩm thông qua chương trình “made by VN”. Đây là chương trình cổ xúy cho doanh nghiệp Việt làm sản phẩm Việt một cách mạnh mẽ, thể hiện được sức mạnh cơ khí Việt. Hiện nay, HAMEE đang phối hợp cùng một số đơn vị để hình thành các tiêu chí về uy tín, chất lượng, chính sách hậu mãi theo chuẩn quốc tế để phát triển thương hiệu cơ khí – điện Việt cho chương trình “made by VN”. Ông Đỗ Phước Tống cũng kỳ vọng Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM sẽ hỗ trợ HAMEE xây dựng và triển khai dự án – giải pháp chung về tối ưu chi phí và quy trình sản xuất cho các doanh nghiệp cơ khí – điện ở TP.HCM.

Cũng trong khuôn khổ buổi làm việc, các thành viên HAMEE cũng đã trao đổi và tìm hiểu thêm thông tin, danh mục hỗ trợ nghiên cứu khoa học để phục vụ hoạt động R&D ở doanh nghiệp. Đồng thời, phía các doanh nghiệp cũng chia sẻ về những thách thức, khó khăn trong mua sắm thiết bị, nguyên vật liệu... phục vụ nghiên cứu và sản xuất, phối hợp với Viện – trường tham gia vào các chương trình hỗ trợ nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ của TP.HCM, tìm giải pháp kết nối với nguồn lực bên ngoài để thúc đẩy sự phát triển của ngành cơ khí – điện.

Hoàng Kim (CESTI)

Đoàn công chức, viên chức Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM dành phút mặc niệm tưởng nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Chiều 06/02/2024, đoàn công chức, viên chức thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (Đoàn Sở Khoa học và Công nghệ) do bà Nguyễn Thị Thanh Tâm - Phó Chánh Văn phòng Sở, làm trưởng đoàn đến dâng hương, dâng hoa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh và Chủ Tịch Tôn Đức Thắng nhân dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.

Tại Bảo tàng Hồ Chí Minh, Đoàn Sở Khoa học và Công nghệ thành kính dâng hoa, dâng hương lên anh linh Chủ tịch Hồ Chí Minh và dành phút mặc niệm tưởng nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh, vị lãnh tụ thiên tài của Đảng và nhân dân, người chiến sĩ cộng sản quốc tế mẫu mực đã cống hiến trọn đời mình cho sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc.

Đoàn đại biểu Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM dâng hương Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Bảo tàng Hồ Chí Minh

Tư tưởng, đạo đức và phong cách của Người là tài sản vô cùng quý báu của toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta, là ánh sáng soi đường cho cách mạng Việt Nam.

Đồng thời, đoàn cũng thực hiện dâng hương, dâng hoa tưởng niệm Chủ tịch Tôn Đức Thắng, nhà lãnh đạo mẫu mực, người cộng sản kiên trung, người bạn chiến đấu thân thiết của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Đoàn đại biểu Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM dâng hương Chủ tịch Tôn Đức Thắng tại Bảo tàng Hồ Chí Minh

Tiếp đó, Đoàn Sở Khoa học và Công nghệ đã đến dâng hoa tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại Công viên Tượng đài Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại đây, đoàn công chức, viên chức thuộc Sở thành kính dâng hoa, dành phút mặc niệm tưởng nhớ công lao to lớn của Chủ tịch Hồ Chí Minh với sự nghiệp cách mạng của dân tộc.

Đoàn đại biểu Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM chụp hình lưu niệm tại Bảo tàng Hồ Chí Minh

Dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn năm 2024 được nghỉ 7 ngày liên tục, thời gian nghỉ bắt đầu từ ngày 8/2 đến hết 14/2/2024 (tức từ ngày 29 tháng Chạp năm Quý Mão đến hết ngày mùng 5 tháng Giêng năm Giáp Thìn). Tại TP.HCM, có nhiều chương trình văn hóa, nghệ thuật mừng Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024 để phục vụ người dân như: Triển lãm “Mừng xuân Giáp Thìn - Mừng Đảng quang vinh”; Hội hoa Xuân và Chợ hoa Tết; Chợ hoa Tết mang đậm dấu ấn đặc trưng “Trên bến, dưới thuyền”; Ngày hội Bánh Tét, Lễ dâng cúng bánh tét Quốc tổ Hùng Vương và Đức Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh; Đường hoa Nguyễn Huệ; Chương trình bắn pháo hoa nghệ thuật;… tại TP. Thủ Đức và các quận, huyện như: Hóc Môn, Cần Giờ, Củ Chi, quận 12, Tân Phú, Bình Tân, Bình Chánh, Nhà Bè,…

Bên cạnh đó, còn có các suất diễn tại Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, Trung tâm Văn hóa Thành phố, Nhà Văn hóa Thanh Niên, các trường đại học, cao đẳng, trung cấp chuyên nghiệp, ký túc xá, khu công nghiệp và khu chế xuất…

TP.HCM cũng bắn pháo hoa ở 9 điểm bắn tầm thấp và 2 điểm bắn tầm cao. Trong đó, các trận địa pháo hoa tầm cao được bố trí tại đầu đường hầm vượt sông Sài Gòn (TP Thủ Đức) và Đền tưởng niệm Bến Dược (huyện Củ Chi). Ngoài ra, 9 điểm bắn pháo hoa tầm thấp được đặt tại Công viên Văn hóa Đầm Sen (Quận 11), Khu Truyền thống cách mạng cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân năm 1968 (huyện Bình Chánh), Quảng trường Rừng Sác (huyện Cần Giờ), Khu di tích lịch sử Ngã Ba Giồng (huyện Hóc Môn), Quảng trường Trung tâm hành chính Quận 7, Khu dân cư Bình trị đông (quận Bình Tân), Khu vực Nhà văn hóa huyện Củ Chi, Đền Bến Nọc (TP. Thủ Đức), Công viên Văn hóa quận Gò Vấp. Thời gian bắn pháo hoa từ 0 giờ đến 0 giờ 15 ngày 10/02.

Song song với các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, người dân và du khách còn có thể đến tham quan, vui chơi tại 3 đường sách tại Thành phố như: Lễ hội đường sách Tết Giáp Thìn tại đường Lê Lợi (đường sách này chỉ tổ chức vào dịp Tết hàng năm); Đường sách TP Thủ Đức (đường Hồ Thị Tư, phường Hiệp Phú); Đường sách Nguyễn Văn Bình (đường Nguyễn Văn Bình, phường Bến Nghé, Quận 1).

Nhật Linh - Chí Thân (CESTI)

Chiều 02/2/2024, Công đoàn Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức trao quà hỗ trợ tết nguyên đán Giáp Thìn cho các trường hợp bị bệnh hiểm nghèo và có hoàn cảnh khó khăn, đang công tác tại Sở.

Tại buổi lễ, 9 trường hợp bệnh hiểm nghèo và 34 trường hợp có hoàn cảnh khó khăn được trao quà hỗ trợ với tổng số tiền gần 60 triệu đồng từ nguồn kinh phí của Công đoàn Viên chức Thành phố (CĐVCTP) và Công đoàn Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM.

Trong đó, CĐVCTP hỗ trợ 4 trường hợp bị bệnh hiểm nghèo (mỗi phần quà trị giá 2 triệu đồng tiền mặt) và 34 trường hợp hoàn cảnh khó khăn, mỗi phần quà trị giá 500 ngàn đồng. Công đoàn Sở KH&CN hỗ trợ 9 trường hợp bị bệnh hiểm nghèo và 34 trường hợp hoàn cảnh khó khăn với tổng số tiền 34 triệu đồng.

Ông Lê Thanh Minh (Phó Giám đốc, Chủ tịch Công đoàn Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) phát biểu tại buổi lễ trao quà tết Giáp Thìn 2024 cho viên chức, người lao động bệnh hiểm nghèo và có hoàn cảnh khó khăn  

Theo ông Lê Thanh Minh (Phó Giám đốc, Chủ tịch Công đoàn Sở KH&CN), chương trình trao quà hỗ trợ các trường hợp bị bệnh hiểm nghèo và có hoàn cảnh khó khăn là một hoạt động thường niên của Công đoàn Sở KH&CN TP.HCM nhằm góp phần chăm lo, động viên, hỗ trợ kịp thời cho các công đoàn viên, công chức, viên chức, người lao động đang công tác tại Sở có hoàn cảnh khó khăn, bị bệnh hiểm nghèo, nhân dịp xuân về. Năm 2023, chương trình tiếp tục nhận được sự quan tâm hỗ trợ kinh phí từ CĐVCTP. Việc trao tặng những phần quà tuy giá trị không lớn nhưng là nguồn động viên, thể hiện sự quan tâm, khích lệ, tri ân của công đoàn đến người lao động, giúp họ tăng thêm động lực trong công tác, đặc biệt là trong lĩnh vực đặc thù như hoạt động KH&CN.

Ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM) phát biểu tại buổi lễ 

Thay mặt Đảng ủy, Ban Giám đốc Sở, ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở KH&CN TP.HCM) gởi lời chúc tết, động viên đến công chức, viên chức, người lao động đã có những đóng góp cho hoạt động của Sở trong năm 2023. Đồng thời chia sẻ mong muốn trong năm 2024, người lao động tại Sở sẽ tiếp tục phấn đấu để hoàn thành tốt hơn nữa các nhiệm vụ được Thành phố giao, qua đó đóng góp cho việc triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 98 tại TP.HCM.

Một số hình ảnh tại buổi lễ trao tặng quà hỗ trợ tết Giáp Thìn 2024:

Nhân dịp này, Hội Cựu chiến binh Sở KH&CN cũng trao tặng các phần quà cho các hội viên đón xuân.

Lam Vân (CESTI)

Giải thưởng Sáng chế TP.HCM do Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát động theo chu kỳ 2 năm một lần. Năm 2022 - 2023 là kỳ Giải thưởng lần thứ VII của Thành phố. Kết quả Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII không có hồ sơ đoạt giải Nhất và giải Nhì, có 4 hồ sơ đạt giải Ba và 4 hồ sơ đạt giải Khuyến khích.

Chiều ngày 15/01/2024, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã tổ chức lễ Tổng kết và trao giải Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII. Tham dự buổi Lễ, về phía Ban tổ chức Giải thưởng có bà Nguyễn Thị Kim Huệ - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (Trưởng Ban tổ chức Giải thưởng) cùng các thành viên Ban tổ chức gồm: ông Trần Văn Khuê - Trưởng Văn phòng đại diện Cục Sở hữu trí tuệ tại TP.HCM; ông Huỳnh Thanh Công -  Phó Trưởng ban Khoa học và Công nghệ, Đại học Quốc gia TP.HCM; ông Bùi Văn Quyền - Phó Chủ tịch Hội kiêm Tổng thư ký Hội Sáng chế; ông Nguyễn Công Tĩnh - Phó Chủ tịch Hội kiêm Tổng thư ký Hội Sở hữu trí tuệ. Về phía Hội đồng chấm giải có ông Nguyễn Đại Hải - Viện Khoa học Vật liệu Ứng dụng (Chủ tịch Hội đồng chấm giải)… cùng hơn 50 đại biểu là đại diện các Sở ngành Thành phố, các trường đại học và đặc biệt là chủ sở hữu và tác giả sáng chế.

Đại biểu tham dự Lễ Tổng kết và trao giải Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII

Phát biểu tại buổi Lễ Tổng kết và trao giải Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII, bà Nguyễn Thị Kim Huệ - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (Trưởng Ban tổ chức Giải thưởng) nhận định, sáng chế đóng một vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển của thị trường công nghệ nói riêng và phát triển kinh tế nói chung.

Từ năm 2008, Giải thưởng Sáng chế TP.HCM ra đời với mục tiêu: Thúc đẩy các hoạt động đổi mới sáng tạo, tiến bộ khoa học và công nghệ trong các tầng lớp nhân dân, các tổ chức và doanh nghiệp nhằm nâng cao năng lực, chất lượng, hiệu quả tạo ra các giá trị mới trong các lĩnh vực hoạt động, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển và nâng cao chất lượng cuộc sống. Đồng thời, thúc đẩy gia tăng số lượng đơn đăng ký sáng chế/giải pháp hữu ích đối với các đầu tư nghiên cứu và sáng tạo của mọi chủ thể trên địa bàn Thành phố nhằm tạo cơ sở cho việc thương mại, chuyển giao kết quả cho các ngành công nghiệp, cũng như tạo cơ hội và khả năng xúc tiến thương mại các kết quả đầu tư sáng tạo.

Bà Nguyễn Thị Kim Huệ - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (Trưởng Ban tổ chức Giải thưởng) phát biểu tại buổi Lễ Tổng kết và trao giải

Cũng theo bà Nguyễn Thị Kim Huệ, năm 2023 là lần thứ VII Giải thưởng Sáng chế TP.HCM được tổ chức để tôn vinh các sáng chế đã được thương mại hóa và có tiềm năng thương mại cao. Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII cũng là năm có số lượng hồ sơ tham dự nhiều nhất so với 6 lần tổ chức trước đó, với hơn 30 hồ sơ lọt vào vòng chấm giải. Kết quả Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII không có hồ sơ đoạt giải Nhất và giải Nhì, có 4 hồ sơ đạt giải Ba và 4 hồ sơ đạt giải Khuyến khích.

“Trong năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tiếp tục phát động và tiếp nhận hồ sơ dự thi Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VIII. Và để nâng cao hơn nữa chất lượng của Giải thưởng thì Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố cũng mong nhận được các góp ý của Quý Hội đồng cũng như các tác giả về thể lệ và các quy định của Giải thưởng. Nhân buổi Lễ Tổng kết và trao giải ngày hôm nay, cho phép tôi thay mặt Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM gửi lời cảm ơn chân thành đến Quý thành viên Hội đồng giám khảo, các thành viên Ban tổ chức Giải thưởng, các tác giả sáng chế đã tham gia dự thi và đặc biệt xin chúc mừng các tác giả đoạt giải Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII. Trong thời gian tới đây, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM luôn mong muốn nhận được sự quan tâm của các nhà sáng chế, các doanh nghiệp, trường, viện, trung tâm nghiên cứu đối với các chương trình của Sở, góp phần thúc đẩy đổi mới sáng tạo của TP.HCM nói riêng và Việt Nam nói chung”, bà Nguyễn Thị Kim Huệ chia sẻ.

Đại diện Ban tổ chức, ông Huỳnh Thanh Công và ông Bùi Văn Cường trao giải cho 4 nhà sáng chế đạt giải Khuyến khích

Đại diên Ban tổ chức, bà Nguyễn Thị Kim Huệ và ông Nguyễn Đại Hải trao giải cho 4 nhà sáng chế đạt giải Ba 

Đại diện Ban tổ chức, Hội đồng chấm giải và các cá nhân, tổ chức đạt giải cùng chụp hình lưu niệm

Danh sách các tổ chức, cá nhân đạt giải Giải thưởng Sáng chế TP.HCM lần thứ VII

 Nhật Linh (CESTI)

Thông qua các chỉ số đo lường kết quả tác động, Thành phố có cơ sở đánh giá về mức độ thành công của Đề án “Xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế” khi tổng kết và có cơ sở đề xuất điều chỉnh, bổ sung giai đoạn tiếp theo (nếu có).

Ngày 11/1/2024, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức Hội nghị triển khai Đề án “Xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế” và “Hướng dẫn thực hiện Nghị quyết số 19/2023/NQ-HĐND ngày 11 tháng 11 năm 2023 của Hội đồng nhân dân Thành phố”.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) cho biết hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của Thành phố có gần 2.300 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (chiếm 50% số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp của cả nước), hơn 200 quỹ đầu tư mạo hiểm, 53 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 97 Trường đại học và cao đẳng, hơn 500 sự kiện khởi nghiệp và gần 80 cuộc thi khởi nghiệp được tổ chức mỗi năm. TP.HCM đang tiến gần đến Top 100 Thành phố có hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo năng động nhất toàn cầu. Do đó, việc hình thành trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế không chỉ nhằm nâng cao vị thế của Thành phố về khoa học và công nghệ ở khu vực Đông Nam Á theo tinh thần Nghị quyết số 24-NQ/TW, mà cũng sẽ lan tỏa mạnh hơn khoa học và công nghệ đến sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Mục tiêu của Đề án “Xây dựng cơ chế thúc đẩy để hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế” là hỗ trợ một số tổ chức khoa học và công nghệ công lập có tiềm lực trên địa bàn TP.HCM phát triển trở thành trung tâm nghiên cứu ứng dụng, đổi mới sáng tạo đạt chuẩn quốc tế, đóng góp hiệu quả vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Thành phố; phấn đấu đến cuối năm 2025 có ít nhất 02 đơn vị tiệm cận trình độ quốc tế; đến năm 2030 có ít nhất 05 đơn vị tiệm cận, đạt chuẩn quốc tế; đến 2045 có ít nhất 05 đơn vị đạt chuẩn quốc tế.

Theo bà Nguyễn Thị Thu Sương (Q. Trưởng phòng Quản lý Khoa học - Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM), trong giai đoạn 5 năm (kể từ thời điểm được phê duyệt tham gia Đề án), tổ chức khoa học và công nghệ công lập phấn đấu đạt được các tiêu chí gồm: Công bố trung bình mỗi năm ít nhất 10 bài báo trên các tạp chí khoa học trong cơ sở dữ liệu Web of Science, Scopus; Được cấp ít nhất 05 bằng độc quyền sáng chế hoặc giải pháp hữu ích, hoặc 10 văn bằng bảo hộ giống cây trồng, hoặc 05 văn bằng bảo hộ đối với thiết kế bố trí mạch tích hợp bán dẫn; Có ít nhất 10 hoạt động chuyển giao công nghệ, hoặc 10 hoạt động thương mại hóa kết quả nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ, hoặc có 01 sản phẩm khoa học và công nghệ được công nhận; Có ít nhất 03 hợp đồng hợp tác nghiên cứu phát triển và đổi mới sáng tạo với các tổ chức nghiên cứu phát triển, doanh nghiệp. Ngoài ra, tổ chức khoa học và công nghệ công lập cũng cần có năng lực phát triển bền vững, năng lực lãnh đạo, quản trị tổ chức và hiệu quả ứng dụng phục vụ phát triển Thành phố.

Để được tham gia Đề án, tổ chức khoa học và công nghệ công lập cần chuẩn bị hồ sơ năng lực giới thiệu các nội dung gồm: Chương trình, dự án khoa học và công nghệ trong giai đoạn từ 3-5 năm phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và đáp ứng định hướng phát triển của Thành phố; Kế hoạch hình thành và phát triển trung tâm nghiên cứu đạt chuẩn quốc tế; Hồ sơ minh chứng năng lực, nguồn lực để đảm bảo tổ chức thực hiện chương trình, dự án khoa học và công nghệ.

Hoàng Kim (CESTI)

Ngày 09/01/2024, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức Hội nghị tổng kết hoạt động năm 2023 và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm năm 2024.

Toàn cảnh Hội nghị

Báo cáo tại Hội nghị, TS. Lê Thanh Minh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đánh giá, năm 2023 Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố đã chủ động, tích cực trong tham mưu các cơ chế, chính sách đặc thù trong lĩnh vực khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo được ban hành tại Nghị quyết số 98/2023/QH15. Đồng thời, tiếp tục triển khai có hiệu quả Chương trình nghiên cứu khoa học - phát triển công nghệ và nâng cao tiềm lực khoa học và công nghệ trên địa bàn TP.HCM.

Cụ thể trong năm 2023, TP.HCM đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch phát triển khoa học công nghệ. Thành phố đã hỗ trợ 2.586 doanh nghiệp nâng cao năng lực đổi mới sáng tạo, đạt 287,33% kế hoạch năm; hỗ trợ ươm tạo, phát triển 308 dự án, đạt 102,67% kế hoạch năm; hỗ trợ 40 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo tiếp cận nguồn vốn đầu tư mạo hiểm, đạt 133,33% kế hoạch năm.

TS. Lê Thanh Minh đánh giá hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp TP.HCM ngày càng lớn mạnh với các hoạt động kết nối, đầu tư cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo diễn ra sôi nổi và tăng trưởng đáng kể với gần 200 Quỹ đầu tư mạo hiểm. Bên cạnh đó, hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo cũng được các nguồn lực xã hội quan tâm, huy động đầu tư thúc đẩy tăng trưởng, giữ vững vị trí dẫn đầu cả nước và trong nhóm 100 hệ sinh thái dẫn đầu toàn cầu. Điều này góp phần gia tăng chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của Việt Nam năm 2023, xếp hạng 46/132 quốc gia, nền kinh tế.

Đáng chú ý trong năm 2023, đã có 125 doanh nghiệp báo cáo thành lập Quỹ phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp với tổng số tiền trích Quỹ hơn 5.509 tỷ đồng, số tiền chi sử dụng Quỹ gần 1.912 tỷ đồng.

Tại TP.HCM, có đến hơn 2.300 doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (chiếm 50% số lượng doanh nghiệp khởi nghiệp của cả nước).

TS. Lê Thanh Minh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tại Hội nghị

Cũng theo TS. Lê Thanh Minh cho biết trong năm 2024, Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố sẽ tiếp tục triển khai hiệu quả Đề án 672, thu hút các nguồn lực của xã hội tham gia hoạt động khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo góp phần đạt và vượt chỉ tiêu của Đề án 672 và chỉ tiêu Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ Thành phố. Đồng thời, tổ chức thực hiện Nghị quyết, Đề án, Kế hoạch triển khai các cơ chế, chính sách đặc thù phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo theo Nghị quyết số 98/2023/QH15 đã được HĐND và UBND Thành phố ban hành. Cũng như, đẩy mạnh hoạt động đổi mới sáng tạo khu vực công và chuyển đổi số gắn với Chủ đề công tác năm 2024 “Quyết tâm thực hiện hiệu quả Chuyển đổi số và Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội”.

Trong năm 2024, sẽ triển khai Đề án kết nối hiệu quả các sàn giao dịch công nghệ quốc gia tại TP.HCM với các trung tâm ứng dụng và chuyển giao tiến bộ khoa học và công nghệ ở các địa phương trong vùng Đông Nam Bộ. Bên cạnh đó, tiếp tục triển khai và mở rộng hoạt động kết nối, chia sẻ, hợp tác, hỗ trợ chuyển giao công nghệ và đổi mới sáng tạo với các tỉnh. Ngoài ra, tiếp tục thực hiện tốt công tác quản lý nhà nước về khoa học và công nghệ, tiêu chuẩn - đo lường - chất lượng, sở hữu trí tuệ, nghiên cứu giải pháp giải quyết các vướng mắc trong quy định về nội dung chi và quản lý Quỹ Phát triển khoa học và công nghệ của doanh nghiệp. Cũng như, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nâng cao năng suất chất lượng, đổi mới sáng tạo và phát triển thị trường khoa học và công nghệ.

TS. Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM phát biểu tại Hội nghị

Phát biểu tại Hội nghị, TS. Nguyễn Việt Dũng - Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đề nghị công chức, viên chức và người lao động thuộc Sở phải tiếp tục gắn các nhiệm vụ với hoạt động đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp của Thành phố. Trong đó, cần phát huy mối liên kết giữa các phòng ban, đơn vị trong Sở để cùng nhau tạo nên những điểm nhấn, cùng nhau tháo gỡ khó khăn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ. Hiện nay các chương trình, đề án trọng tâm cũng đã được Thành phố thông qua nên các phòng ban đơn vị cần thúc đẩy triển khai theo đúng tiến độ. Đặc biệt, Giám đốc Sở cũng nhắc nhở mỗi cán bộ công chức, viên chức cần học tập và làm theo tư tưởng đạo đức phong cách Hồ Chí Minh về khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Trong đó, đặc biệt học tập Bác về tính tự học, tinh thần trách nhiệm và tinh thần sáng tạo.

Cũng tại Hội nghị, Ban Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã trao Giấy khen cho các đơn vị, cá nhân có thành tích hoạt động nổi bật trong năm 2023.

Nhật Linh (CESTI)

Kết quả nghiên cứu vừa được Sở KH&CN TP.HCM nghiệm thu là tài liệu chính thống về phổ đột biến gene trong bệnh lý Parkinson tại Việt Nam, làm cơ sở ban đầu cho các chương trình quản lý nhóm bệnh nhân này, đồng thời là nguồn tham khảo tốt cho các nhân viên y tế trong công tác tư vấn bệnh nhân Parkinson.

Báo cáo trước hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Nghiên cứu khả năng ứng dụng lâm sàng của xét nghiệm gen trên bệnh nhân Parkinson" do Sở KH&CN TP.HCM tổ chức trong năm 2023, PGS.TS.BS Mai Phương Thảo - chủ nhiệm nhiệm vụ cho biết Parkinson là bệnh lý thoái hóa thần kinh phổ biến thứ hai sau bệnh Alzheimer, được mô tả lần đầu tiên năm 1817 bởi bác sĩ James Parkinson với các đặc điểm như run không chủ ý, yếu cơ, dáng đi khom về phía trước.

(Ảnh minh họa)

Bệnh ảnh hưởng đến 0,3% dân số chung, theo đó số bệnh nhân Parkinson trên thế giới ở thời điểm năm 2020 ước đạt 9,4 triệu người, là gánh nặng sức khỏe và ngân sách kinh tế thế giới.

"Điều này nhấn mạnh việc nghiên cứu về bệnh lý Parkinson, bao gồm thể di truyền và vô căn là vô cùng cần thiết", PGS.TS.BS Mai Phương Thảo thông tin.

Cũng theo lời PGS.TS.BS Mai Phương Thảo, thì Parkinson là bệnh đa yếu tố, có thể do sự tương tác bởi nhiều gene hoặc do sự thay đổi tính nhạy cảm của các allen, các yếu tố môi trường, hoặc do tương tác qua lại giữa môi trường và biểu hiện gene, từ đó làm ảnh hưởng não bộ.

"Với những nỗ lực trong việc xác định các đột biến gene gây bệnh bằng kỹ thuật giải trình tự gene thế hệ mới (Next-generation sequencing: NGS), nhiều kết quả ghi nhận một số lớn trường hợp tuy có mang gene nhưng không biểu hiện bệnh", đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ nhấn mạnh.

Đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ báo cáo kết quả nghiên cứu

Ngoài ra, vẫn theo lời đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ, tại Việt Nam chưa có nghiên cứu toàn diện nào mô tả đầy đủ phổ bất thường di truyền trong bệnh lý Parkinson. Thay vào đó, các nghiên cứu về đề tài Parkinson chủ yếu tập trung khảo sát đặc điểm lâm sàng (triệu chứng vận động, ngoài vận động) và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân Parkinson.

Với những tiến bộ công nghệ di truyền phân tử, đặc biệt là giải trình tự thế hệ mới, đã giúp phát hiện đồng thời nhiều dạng biến đổi di truyền trên nhiều gene liên quan đến bệnh Parkinson, phát triển nghiên cứu hệ thống về di truyền Parkinson tại Việt Nam. Tất cả đều tiến đến việc phát hiện ra thuốc nhắm trúng đích, thử nghiệm phương pháp điều trị mới và phòng ngừa bệnh hoặc làm chậm tiến triển bệnh.

Trên tinh thần đó, PGS.TS.BS Mai Phương Thảo và nhóm cộng sự tại Đại học Y dược TP.HCM đã nghiên cứu tập trung vào các mục tiêu phân tích các thay đổi di truyền trên các gene liên quan đến bệnh Parkinson; khảo sát thay đổi di truyền trên người thân trực hệ của bệnh nhân Parkinson có mang biến đổi di truyền; phân tích mối liên quan kiểu gene - đặc điểm lâm sàng trên bệnh nhân Parkinson.

(Ảnh minh họa)

Cụ thể, nhóm nghiên cứu đã tiến hành thu thập được 208 mẫu tại Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, trong đó có 83 bệnh nhân EOPARKINSON (bệnh Parkinson khởi phát sớm) và 125 bệnh nhân LOPARKINSON (bệnh Parkinson khởi phát muộn). Sau đó, thực hiện tách chiết DNA của 208 mẫu máu (100% tiến độ) đạt chất lượng và độ tin sạch cần thiết; đồng thời chuẩn bị thư viện giải trình tự và lai-bắt giữ được thư viện trình tự 20 gene mục tiêu đạt yêu cầu.

Bước đầu, nhóm nghiên cứu ghi nhận 33 bệnh nhân PARKINSON (15,9%) mang biến thể nhóm P/LP/R (biến thể gây bệnh/giống gây bệnh/nguy cơ); 47 bệnh nhân (22,6%) mang biến thể nhóm VUS (biến thể không chắc chắn gây bệnh); còn lại là các trường hợp bệnh nhân mang các biến thể lành tính hoặc chưa xác định chức năng.

Tiếp đến, nhóm thực hiện khảo sát bằng kỹ thuật MLPA trên 208 trường hợp bệnh nhân Parkinson, từ đó phát hiện 5 trường hợp có mang đột biến mất/lặp đoạn ở các gene LRRK2, PRKN, PINK1.

Nhóm triển khai nhiệm vụ cũng liên hệ và thu nhận được 50 mẫu người thân của bệnh nhân, trong đó thu được 31 mẫu thân nhân của 18 trường hợp bệnh nhân mang biến thể nhóm P/LP/R và 19 mẫu thân nhân của 7 trường hợp bệnh nhân mang biến thể nhóm VUS.

"Nghiên cứu cũng đã hoàn thành kiểm tra các biến thể có liên quan cho từng mẫu thân nhân", PGS.TS.BS Mai Phương Thảo báo cáo trước hội đồng nghiệm thu.

Là một phần của nhiệm vụ, nhóm các nhà khoa học tại Đại học Y dược TP.HCM đã thiết lập quy trình kết hợp phương pháp giải trình tự thế hệ mới và kỹ thuật MLPA trong phát hiện các biến thể có quan tâm ở 20 gene mục tiêu.

Theo đó, các biến thể có liên quan tới PARKINSON ở Việt Nam tập trung phần lớn ở gene LRRK2, GBA1 và PRKN. Trong đó, biến thể R1628P trên gene LRRK2 chiếm tỷ lệ nhiều nhất. Điểm đặc biệt là biến thể này không ghi nhận thấy ở người thân của bệnh nhân, qua đó cho thấy đây là biến thể dòng mầm tự phát (germline de novo variant) và có thể rất có ý nghĩa trong đánh giá nguy cơ cho dân số Việt Nam.

Vì thế, nhóm nghiên cứu cho rằng, có thể sử dụng bảng 20 gene mục tiêu giải trình tự thế hệ mới và MLPA của đề tài này trong khảo sát di truyền bệnh Parkinson, đặc biệt trên đối tượng khởi phát sớm (tuổi khởi phát ≤ 50).

Ngoài ra, nhóm triển khai nhiệm vụ đã hoàn thiện các sản phẩm như quy trình xét nghiệm gene liên quan bệnh Parkinson bằng kỹ thuật giải trình tự gene thế hệ mới; báo cáo đặc điểm di truyền học trong bệnh lý Parkinson; báo cáo kết quả về mối liên quan giữa đột biến gene với lâm sàng trong bệnh lý Parkinson.

Có thể khẳng định rằng, việc làm chủ công nghệ giải trình tự gene thế hệ mới thông qua một nghiên cứu tốt sẽ góp phần tạo nên những ứng dụng cụ thể trong lâm sàng. Trong kỷ nguyên y học bộ gene, các kết quả khảo sát đa gene góp phần nhận diện sớm những người có nguy cơ cao mắc bệnh, từ đó có kế hoạch tầm soát và phát hiện kịp thời cho bệnh nhân. Chưa dừng lại ở đó, kết quả của công trình nghiên cứu sẽ tác động đến nhóm bệnh nhân Parkinson và thân nhân của họ tại Việt Nam. Bệnh nhân sẽ nhận được những tư vấn cần thiết, chọn lựa xét nghiệm phù hợp ngay trong nước với chi phí hợp lý, thủ tục thuận lợi và thời gian có kết quả nhanh chóng, chính xác.

Cũng từ quá trình triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ này, PGS.TS.BS Mai Phương Thảo và các cộng sự đã xây dựng một đội ngũ nhân viên y tế - chuyên gia phòng thí nghiệm để tư vấn di truyền - xét nghiệm và quản lý bệnh nhân Parkinson một cách hiệu quả nhất.

Mô hình này có thể triển khai cho các chuyên ngành khác trong tương lai nhằm khai thác hiệu quả những tiến bộ khoa học - công nghệ vào công tác nghiên cứu y khoa và chăm sóc sức khỏe người dân. Bên cạnh đó, việc ứng dụng kỹ thuật giải trình tự gene thế hệ mới và kỹ thuật MLPA trong chẩn đoán sẽ hạn chế được phần nào tình trạng bệnh nhân Việt Nam phải ra nước ngoài xét nghiệm và điều trị, cũng như gián tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế trong lĩnh vực y khoa trong nước.

Nẹp cổ bàn chân in 3D giúp hiệu quả hơn trong điều trị vì sự chuẩn xác trong kích thước, tính thẩm mỹ cao, đồng thời mở ra cơ hội mới cho ngành sản xuất dụng cụ chỉnh hình và phục hồi chức năng trong nước nhờ năng suất cao, bảo vệ môi trường.

Thực tế cho thấy, trong những năm gần đây, số lượng bệnh nhân được chỉ định sử dụng dụng cụ chỉnh hình để hỗ trợ phục hồi chức năng tại các bệnh viện có xu hướng gia tăng, đặc biệt là nhu cầu sử dụng nẹp cổ bàn chân (AFO: Ankle-Foot Orthosis). Theo đó, mỗi bệnh nhân là một cá thể riêng biệt và duy nhất, vì thế nẹp cổ bàn chân cần phải được chế tạo thật chính xác, tiện lợi và phù hợp cho từng chi thể thì mới có thể giảm thời gian điều trị, nâng cao hiệu quả phục hồi chức năng cho bệnh nhân.
TS. Lê Phan Hoàng Chiêu, chủ nhiệm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Nghiên cứu thiết kế, chế tạo nẹp cổ bàn chân bằng công nghệ in 3D" do Phòng thí nghiệm Trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống (Trường Đại học Bách khoa, ĐHQG TP.HCM) là cơ quan chủ trì, cho biết: chất lượng dụng cụ chỉnh hình ngày càng phải đáp ứng yêu cầu cá thể hóa cho bệnh nhân trong điều trị phục hồi chức năng và hướng tới tiêu chuẩn chất lượng của thế giới. Do vậy, các xưởng dụng cụ chỉnh hình trong nước cần đổi mới công nghệ để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm đáp ứng yêu cầu điều trị phù hợp theo xu hướng y học cá thể.

Nẹp cổ bàn chân được sản xuất thử nghiệm phục vụ nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ

Cũng theo lời TS. Lê Phan Hoàng Chiêu, hiện nay quy trình sản xuất dụng cụ chỉnh hình được triển khai theo phương pháp thủ công truyền thống, chất lượng sản phẩm chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu điều trị của bác sỹ. Công đoạn đo đạc còn thủ công, thiếu chính xác, dẫn đến sản phẩm chế tạo cần chỉnh sửa nhiều lần, gây khó chịu cho bệnh nhân. Chất lượng sản phẩm không đồng bộ, chưa có quy trình quản lý chất lượng sản phẩm trong các khâu gia công - sản xuất. Quy trình chế tạo phức tạp, phụ thuộc vào tay nghề của người thợ, tốn nhiều thời gian, dẫn đến năng suất còn thấp. Quá trình bó bột tạo khuôn bằng thạch cao phức tạp, gây ô nhiễm môi trường.
Nhìn chung, phương pháp sản xuất thủ công truyền thống không đáp ứng được yêu cầu về năng lực sản xuất, thời gian chế tạo và chất lượng sản phẩm, không còn phù hợp cho sự phát triển ngành công nghiệp sản xuất dụng cụ chỉnh hình trong nước.

"Chất lượng dụng cụ chỉnh hình ngày càng được nâng cao nhằm đáp ứng yêu cầu cá thể hóa cho bệnh nhân trong điều trị phục hồi chức năng và hướng tới tiêu chuẩn chất lượng của thế giới", báo cáo của nhóm triển khai nhiệm vụ phân tích, "Trong khi đó, phương pháp thủ công truyền thống không thể đáp ứng được yêu cầu về năng suất, thời gian chế tạo; và hơn hết là chất lượng dụng cụ chỉnh hình chưa đáp ứng đầy đủ yêu cầu điều trị của bác sỹ".

TS. Lê Phan Hoàng Chiêu báo cáo kết quả triển khai nhiệm vụ khoa học công nghệ

Trong khi đó, theo phân tích của TS. Lê Phan Hoàng Chiêu và nhóm nghiên cứu, việc ứng dụng kỹ thuật quét 3D, công cụ hỗ trợ thiết kế CAD, CAE và công nghệ in 3D sẽ đẩy nhanh quá trình dựng lại mô hình chi thể bệnh nhân, thiết kế tùy chỉnh và chế tạo sản phẩm chính xác, phù hợp cho từng cá thể. Việc ứng dụng công nghệ in 3D cho phép rút ngắn thời gian chế tạo; đảm bảo độ chính xác; sản phẩm tiện dụng, thẩm mỹ, tạo tâm lý thoải mái, hài lòng cho bệnh nhân trong quá trình điều trị.

Sản phẩm thiết thực, hiệu quả cao
Sau thời gian làm việc nghiêm túc, nhóm các nhà khoa học tại Phòng thí nghiệm Trọng điểm Điều khiển số và Kỹ thuật hệ thống đã hoàn thành các nội dung quan trọng của nhiệm vụ khoa học - công nghệ, cụ thể như:
1) Xác định cấu trúc hình học và tính năng kỹ thuật của nẹp AFO;
2) Phân tích quy trình chế tạo dụng cụ chỉnh hình truyền thống làm cơ sở xây dựng quy trình chế tạo bằng công nghệ in 3D;
3) Thiết kế, chế tạo dụng cụ hỗ trợ quét để định vị vị trí vùng cẳng bàn chân trong quá trình quét chi thể bệnh nhân;
4) Nghiên cứu xây dựng quy trình công nghệ quét và dựng hình chi thể bệnh nhân. Quét chi thể và chế tạo mô hình vùng cẳng bàn chân bằng công nghệ in 3D FDM, làm mẫu cho bác sỹ phân tích, điều chỉnh thiết kế nẹp;
5) Nghiên cứu xây dựng phương pháp và trình tự thiết kế nẹp AFO. Sử dụng các phần mềm chuyên dụng cho thiết kế nẹp AFO, khai thác chức năng hỗ trợ bác sỹ tham gia vào quá trình thiết kế dụng cụ chỉnh hình;
6) Chế tạo thử nẹp bằng công nghệ in 3D FDM, SLA, DLP với các loại vật liệu khác nhau. Kiểm tra, đánh giá chất lượng sản phẩm nẹp in 3D (tính chất cơ lý, kích thước hình học và tính thẩm mỹ), phân tích chi phí chế tạo nẹp in 3D. Chọn lựa công nghệ FDM với vật liệu PP và SLA với nhựa resin để chế tạo nẹp AFO có sản phẩm đạt yêu cầu chất lượng, chi phí phù hợp với khả năng chi trả của bệnh nhân;
6) Xây dựng chế độ công nghệ in FDM với vật liệu PP và công nghệ SLA với nhựa tổng hợp resin để chế tạo nẹp AFO.

Thiết bị định vị hỗ trợ quét lấy mẫu cẳng bàn chân

Thử nghiệm quét 3D cẳng bàn chân tại phòng thí nghiệm

Trong quá trình triển khai nhiệm vụ, nhóm đã tuyển chọn bệnh nhân, tiến hành quét chi thể, thiết kế chế tạo nẹp AFO in 3D cho 34 bệnh nhân (tại Bệnh viện Y học cổ truyền TP.HCM, và Bệnh viện Phục hồi chức năng - Điều trị bệnh nghề nghiệp TP.HCM), từ đó đánh giá hiệu quả điều trị, sự hài lòng của bệnh nhân.
Kết quả cho thấy đã có sự cải thiện đáng kể trong khả năng di chuyển của bệnh nhân, đáp ứng yêu cầu điều trị; bệnh nhân cảm thấy thoải mái khi mang nẹp và hài lòng vể mặt thẩm mỹ của sản phẩm.
Đáng chú ý, không chỉ xây dựng quy trình công nghệ chế tạo nẹp AFO bằng công nghệ in 3D đáp ứng yêu cầu đổi mới công nghệ trong ngành sản xuất dụng cụ chỉnh hình, và triển khai sản xuất thử tại xưởng dụng cụ chỉnh hình của bệnh viện, thì nhóm triển khai nhiệm vụ cũng đề xuất phương án chế tạo nẹp theo một quy trình kết hợp: quét chi thể, chế tạo mô hình chi thể bằng công nghệ in 3D để tạo cốt dương (thay cho quá trình bó bột), sau đó sản xuất nẹp PP theo phương pháp truyền thống.
Sản phẩm chính của đề tài là nẹp AFO chế tạo bằng công nghệ in 3D có tính thẩm mỹ, mang lại sự hài lòng cho bệnh nhân, khả năng di chuyển có sự cải thiện đáng kể sau thời gian mang nẹp, đáp ứng yêu cầu điều trị của bác sỹ. Nẹp đang được các bệnh nhân sử dụng để tiếp tục điều trị phục hồi chức năng đi lại. Trong khi đó, dụng cụ hỗ trợ quét cẳng bàn chân có thể cải tiến, phát triển và thương mại hóa thành thiết bị quét, số hóa chi thể bệnh nhân trong ngành y tế.
"Quy trình này hoàn toàn có thể được dễ dàng áp dụng cho các xưởng chưa có khả năng tài chính để đầu tư máy in 3D vốn dĩ có giá khá cao", nhóm triển khai nhiệm vụ thông tin thêm.
Nhận định về hiệu quả kinh tế - xã hội của nhiệm vụ, TS. Lê Phan Hoàng Chiêu cho rằng ứng dụng công nghệ in 3D trong chế tạo dụng cụ chỉnh hình góp phần nâng cao năng suất, giảm chi phí sản xuất. Sản phẩm in 3D có tính thẩm mỹ, tiện dụng, phù hợp cho từng cá thể có thể góp phần giảm thời gian và chi phí điều trị cho bệnh nhân.
"Công nghệ quét chi thể bệnh nhân, thay thế bó bột truyền thống góp phần làm giảm chi phí xử lý rác thải y tế trong bệnh viện, giúp bảo vệ môi trường", TS. Lê Hoàng Chiêu khẳng định, "Ngoài ra, quy trình chế tạo dụng cụ chỉnh hình bằng công nghệ in 3D theo hướng công nghiệp hóa được áp dụng sẽ từng bước thay thế quy trình sản xuất truyền thống, là cơ sở để phát triển ngành công nghiệp dụng cụ chỉnh hình trong nước".

Đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ khẳng định rằng, việc hình thành và phát triển ngành dịch vụ chế tạo sản phẩm in 3D trong y tế đáp ứng yêu cầu phát triển y học cá thể, góp phần nâng cao chất lượng khám, chẩn đoán và điều trị, tiến đến hình thành các trung tâm in 3D ngay trong các bệnh viện tương tự như ở các nước phát triển. Ngoài ra, phương pháp quét, dựng hình chi thể bệnh nhân, thay thế bó bột truyền thống, về cơ bản góp phần giảm thiểu ô nhiễm môi trường tại các cơ sở y tế, và toàn xã hội.
Có thể khẳng định rằng, kết quả nhiệm vụ khoa học - công nghệ vừa được Sở KH&CN TP.HCM nghiệm thu và thông qua là động lực thúc đẩy việc nghiên cứu ứng dụng công nghệ in 3D phục vụ chẩn đoán và điều trị, góp phần xây dựng ngành y tế thông minh của TP.HCM nói riêng và cả nước nói chung; đồng thời xây dựng được mạng liên kết nguồn lực liên ngành để giải quyết các vấn đề khoa học và công nghệ liên quan.

Không chỉ giải quyết bài toán cấp thiết về rau xanh tại huyện Cần Giờ, việc phát triển rau chịu mặn có tính độc đáo được kỳ vọng trở thành sản phẩm OCOP địa phương, hỗ trợ phát triển du lịch sinh thái.

Là huyện ven biển, nằm về phía Đông Nam TP.HCM, Cần Giờ là địa phương thiếu rau xanh. Nhiều thập kỷ nay, khi giao thông chưa phát triển, dân số chưa cao, người dân chủ yếu sử dụng rau rừng và một số ít loại rau tự trồng xung quanh nhà. Bên cạnh đó, người dân Cần Giờ vẫn sử dụng rau xanh được cung cấp từ nội thành TP.HCM, nhưng số lượng có hạn.

Theo các kịch bản biến đổi khí hậu - nước biển dâng, Cần Giờ sẽ bị ảnh hưởng nghiêm trọng bởi tình trạng nước mặn ngày càng lấn sâu vào nội đồng. Để đối phó với tình trạng thiếu nước ngọt và xâm nhập mặn ngày càng tăng đối với đất nông nghiệp do tác động của biến đổi khí hậu, thế giới đã dần quan tâm đến “nông nghiệp nước muối” - đó là trồng các loại cây có khả năng chịu mặn (halophyte - ít nhiều chịu ảnh hưởng bởi đất mặn hoặc những nơi chịu ảnh hưởng bởi nước mặn). Trong đó, có hướng tập trung vào việc sử dụng cây chịu mặn như một nguồn genne để cải thiện di truyền về tính chống chịu (stress) phi sinh học của cây trồng như chịu ngập úng, chịu hạn, chịu mặn, chịu sâu bệnh… để đối phó với tình trạng các vùng đất bị nhiễm mặn do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Theo đó, cây trồng chịu mặn đóng vai trò quan trọng trong việc đa dạng hóa nguồn thực phẩm để đảm bảo an ninh lương thực lâu dài. Tuy nhiên, chỉ có khoảng 2% các loại thực vật là chịu mặn. Phần lớn thực vật không chịu được mặn, và thường bị chết do độ mặn cao. Một trong những lợi ích quan trọng nhất là cây có khả năng chịu mặn có thể trồng trên đất không sử dụng đươc cho sản xuất nông nghiệp vì nhiễm mặn. Ngoài ra, loại chịu mặn có thể phát triển trên đất cực mặn ở đất khô và có thể tưới bằng nước biển hoặc nước lợ. Bên cạnh đó còn nhiều vấn đề liên quan đến trồng trọt cây chịu mặn, chẳng hạn như thuần hóa giống cây để đạt năng suất, hương vị và phù hợp tập quán nông nghiệp tương đương với các cây trồng thông thường, hoặc tạo ra thị trường để thương mại hóa nông sản từ cây chịu mặn làm rau và thức ăn chăn nuôi.

Các nhà khoa học ở Trung tâm Nhiệt đới Việt - Nga chi nhánh phía Nam đã triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiên cứu chọn và trồng thử nghiệm một số loại rau có khả năng chịu mặn tại Cần Giờ, TP. Hồ Chí Minh” nhằm sưu tầm, chọn trồng thử cây có khả năng làm rau hiện đang sống trong rừng ngập mặn Cần Giờ (chứng tỏ được tính chịu mặn) trên đất nhiễm mặt tại Cần Giờ. Việc tìm kiếm và đưa vào canh tác các loại rau chịu mặn từ rừng ngập mặn Cần Giờ cũng phù hợp với chủ trương đẩy mạnh sử dụng giống cây sẵn có để đáp ứng nhu cầu phát triển nông nghiệp đô thị.

Theo TS. Vũ Mạnh (chủ nhiệm nhiệm vụ), “vựa rau tiềm năng có khả năng chịu mặn” ở Cần Giờ chính là rừng ngập mặn Cần Giờ với diện tích khoảng 35.000 ha. Nhóm thực hiện đã tìm kiếm và xác định được có 44 loại thực vật có thể làm rau, trong đó bao gồm 8 loại cây thân gỗ, 5 loại cây thân bụi, 21 loại cây thân thảo và 10 loại cây thân bò leo. Tuy nhiên, qua khảo sát từ người dân địa phương thì tần suất thu hái đối với các loại thực vật này là khác nhau, khoảng cách dao động rất lớn từ 10-100%. Trong đó, Lìm kìm và rau Bui là hai loại rau được người dân thu hái nhiều nhất với tỷ lệ 86-90%. Kế đến là các loại rau Ngót, rau Diễn, rau Bình bát dây, với tỷ lệ 64-74%. Ba loại rau khác là Điên điển, So đũa và Bồn bồn có tỷ lệ người lấy ít hơn, nhưng cũng ở mức 54-60%. Đáng chú ý, Bình bát dây chỉ được thu hoạch vào mùa khô và Bồn bồn chỉ có trong mùa mưa, còn các rau khác có thể thu hái quanh năm.

Dựa vào một số tiêu chí (được nhiều người dân tìm thu hái về dùng; tỷ lệ bắt gặp trên các tuyến khảo sát lớn; khả năng thích hợp với đất, nước nhiễm mặn của cần giờ; loại đã bắt đầu có tiếng là đặc sản của cần giờ được du khách ưa chuộng; có khả năng dễ trồng, dễ nhân giống), nhóm thực hiện đã chọn nghiên cứu, phát triển 5 loại cây gồm: rau Lìm kìm, rau Bui, rau Diễn, rau Ngót, rau Bình bát dây.

Quá trình triển khai nhiệm vụ tiếp theo nhằm giải đáp những vấn đề chi tiết như các loại rau chịu mặn được chọn trồng có đặc tính sinh thái như thế nào, kỹ thuật trồng và thu hoạch những loại rau chịu mặn ra sao, mang lại hiệu quả kinh tế - xã hội gì. Theo đó, nhóm thực hiện đã lấy đất nhiễm mặn tại xã Long Hòa (huyện Cần Giờ) để canh tác trồng rau. Đất được trộn với phân bón, chia thành luống. Khu vực canh tác có mái che và lắp đặt hệ thống tưới phun sương nhằm đảm bảo điều kiện cường độ ánh sáng xuống luống tương tự với cường độ ánh sáng chiếu xuống rau trong rừng.

Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ kiểm tra thực tế 3 loại rau chịu mặn trồng thực nghiệm tại huyện Cần Giờ

Kết quả phân tích hàm lượng dinh dưỡng và dư lượng kim loại nặng của 5 loại cây rau (đề cập phía trên) cho thấy tất cả đều có hàm lượng Protein khá cao, từ 1,84 đến 2,97%, riêng rau Ngót đạt đến 5,24%. Các chất khoáng như K, Mg và Ca của 5 loại rau cũng ở mức khá, trong đó rau Ngót giàu K nhất với 9,395 mg/kg, thấp nhất như Bình bát dây cũng đạt 3,893 mg/kg. Rau Ngót cũng là loại giàu Ca nhất, ở mức 5,470 mg/kg so với 4 loại khác chỉ khoảng từ 1,559-6,603 mg/kg. Tất cả 5 loại rau rừng đều không phát hiện kim loại nặng. Đây là điều rất quý nếu lưu ý đến việc các loại rau này sống trên đất có hàm lượng As rất cao, vượt ngưỡng giới hạn của đất nông nghiệp. Tuy nhiên, ở yếu tố này, nhóm thực hiện đề xuất cần phải nghiên cứu thêm để đảm bảo chính xác hiện tượng cây sống trên nền As cao nhưng trong lá không có As.

Về việc ươm giống 5 loại rau, nhóm thực hiện cho biết biện pháp giâm hom thích hợp với rau Lìm kìm, rau Ngót, rau Diễn, Bình bát dây. Biện pháp gieo hạt thích hợp cho rau Bui, rau Lìm kìm, rau Bình bát dây. Riêng rau Bui, tuy ươm giống bằng chồi gốc tốt nhưng nguồn vật liệu (chồi gốc) không phong phú và thời gian nhân dài. Nếu ươm bằng hạt thì nguồn hạt phong phú hơn, thời gian ươm giống ngắn hơn. Ngoài ra, dùng hạt có thể ươm bằng vỉ như cách ươm rau hiện rất phổ biến, tiết kiệm nguyên vật liệu và không gian vườn ươm hơn phương pháp giâm chồi gốc. Sau khi trồng 90 ngày, 5 loại rau đều có tỷ lệ sống cao; trong đó thấp nhất (75%) ở rau Bình bát dây, cao nhất (97,5%) ở rau Bui.

"Điều này chứng tỏ tất cả giống rau được chọn đều sinh trưởng nhanh và chất lượng tốt. Tuy vậy, do sự đặc tính sinh học - sinh thái khác nhau, nên sinh trưởng của 5 giống rau này là khác nhau, và có sự biến động khá lớn giữa các cá thể trong cùng loại. Vì thế, căn cứ vào hàm lượng dinh dưỡng và khả năng sinh trưởng, nhóm thực hiện đề xuất chọn 3 loại rau là Lìm kìm, Diễn và Bui để xác định khả năng chịu mặn, kỹ thuật trồng, nuôi dưỡng và thu hoạch.

Rau Diễn trồng thực nghiệm tại huyện Cần Giờ (ảnh chụp sáng 16/12/2023 tại buổi nghiệm thu hiệm vụ khoa học - công nghệ)

Kết quả thực nghiệm tiếp theo cho thấy, cả 3 loại rau sống được ở môi trường đất có hàm lượng muối hòa tan dưới 7‰. Thời gian thu hoạch rau vào khoảng 2 tháng sau khi trồng. Xét trên từng m2, nhận giá trị cao ở rau Diễn (0,550 kg/m2), kế đến là rau Lìm kìm (0,450 kg/m2), thấp nhất là rau Bui (0,299 kg/m2). Sản lượng của ba loại rau này biến động rất nhỏ, chứng tỏ sản lượng của ba loại rau này phân bố đòng đều trên mặt đất. Kết quả thu hoạch quy mô 1.000m2, thì sản lượng thu hoạch từ rau Bui, rau Diễn và rau Lìm kìm tương ứng đạt 300, 550 và 299 (kg/1000 m2).

Chưa dừng lại ở đó, nhóm thực hiện cũng tổng kết kinh nghiệm và biên soạn “Sổ tay Hướng dẫn kỹ thuật trồng rau chịu mặn”, ghi chú đầy đủ, chi tiết về phương pháp tạo cây con, cách thức chuẩn bị vườn rau đến phương pháp trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh, thu hoạch ba loại rau chịu mặn (rau Lìm kìm, rau Bui và rau Diễn).

Việc tìm kiếm và đưa vào canh tác ba loại rau chịu mặn từ rừng ngập mặn Cần Giờ không chỉ là giải pháp chống chịu với nguy cơ ảnh hưởng nghiêm trọng của biến đổi khí hậu trong tương lai, mà trước mắt sẽ giải quyết bài toán cấp thiết về rau xanh tại Cần Giờ, đưa vào cơ cấu rau của TP.HCM .

Rau Bui trồng thực nghiệm tại huyện Cần Giờ (ảnh chụp sáng 16/12/2023 tại buổi nghiệm thu hiệm vụ khoa học - công nghệ)

Hơn thế, việc phát triển rau chịu mặn lại có tính độc đáo, có thể trở thành sản phẩm OCOP của Cần Giờ, tạo việc làm cho người dân địa phương, lại có nguồn rau đặc sản phục vụ phát triển du lịch sinh thái. Ngoài ra, nguồn giống rau chịu mặn ở Cần Giờ cũng có thể được chọn để tăng cường nghiên cứu, phát triển nhằm canh tác được trên nhiều vủng đất nhiễm mặn khác ngoài Cần Giờ, đặc biệt tại các khu vực hải đảo.