Chiều 31/8, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức sự kiện kết nối sáng tạo với chủ đề “Các giải pháp xây dựng, phát triển hệ thống truy xuất nguồn gốc sản phẩm”.

Phát biểu khai mạc, bà Nguyễn Thị Kim Huệ (Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) cho biết, sự kiện nằm trong chuỗi các sự kiện Inno-coffee năm 2023 (kết nối hợp tác giữa khu vực nghiên cứu và khu vực công) nhằm kết nối chia sẻ khó khăn trong khu vực công, tạo điều kiện để các doanh nghiệp, startup đưa những sáng kiến giải quyết vấn đề, đóng góp cho sự phát triển của TP.HCM.

Bà Nguyễn Thị Kim Huệ (Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) phát biểu tại sự iện

Theo bà Huệ, thực hiện Quyết định 100/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án triến khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc (TXNG), Ủy ban Nhân dân TP.HCM đã ban hành Kế hoạch triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống TXNG trên địa bàn TP.HCM giai đoạn 2021 – 2030 tại Quyết định số 1039/QĐ-UBND. Kế hoạch này đặt ra 4 nhiệm vụ lớn của TP.HCM, trong đó có nhiệm vụ xây dựng và vận hành hệ thống quản lý thông tin TXNG sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn Thành phố có khả năng kết nối với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc Quốc gia, cũng như kết nối với các hệ thống TXNG tại các doanh nghiệp (gồm doanh nghiệp cung ứng dịch vụ TXNG và doanh nghiệp đang thực hiện áp dụng TXNG).

Ngoài ra, đầu năm 2023, UBND Thành phố đã ban hành Danh mục sản phẩm, hàng hóa ưu tiên triển khai TXNG trên địa bàn TP.HCM theo Quyết định 1383/QĐ-UBND. Dựa trên danh mục này, Sở KH&CN là đầu mối sẽ phối hợp với các cơ quan, đơn vị liên quan để đưa danh mục sản phẩm ưu tiên của TP.HCM vào triển khai áp dụng TXNG cũng như kết nối với Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc Quốc gia.

Trước đó, TP.HCM đã thí điểm áp dụng TXNG cho một số sản phẩm như trứng gia cầm, thịt heo, thịt gia cầm. “Để tiếp tục triển khai, Sở mong muốn hệ thống TXNG sẽ phát huy những kết quả tích cực của đề án thí điểm cũng như kết nối được những cái hiện hữu của doanh nghiệp nhằm tránh lãng phí cũng như không tạo ra áp lực đối với doanh nghiệp khi thực hiện TXNG. Do vậy, với sự kiện này, Sở mong muốn nhận được ý kiến đóng góp của các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp để đưa vào vận hành hệ thống phù hợp nhất, đạt được mong muốn của cơ quan quản lý Nhà nước, doanh nghiệp cũng như người tiêu dùng”, bà Huệ cho biết thêm.

Tại sự kiện, bà Võ Đình Liên Ngọc (Phó Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo Lường Chất lượng – Sở KH&CN TP.HCM) đã trình bày bài toán đặt hàng “Các giải pháp xây dựng, vận hành và phát triển hệ thống quản lý thông tin truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn Thành phố” nhằm đặt hàng nghiên cứu khoa học và công nghệ, tạo cơ hội hợp tác, kết nối, lựa chọn đơn vị xây dựng và vận hành hệ thống quản lý thông tin TXNG sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn TP.HCM. Bên cạnh đó, các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp cũng trình bày các báo cáo tham luận như Xây dựng và vận hành bền vững hệ thống cổng thông tin TXNG sản phẩm và hàng hóa TP.HCM; Ứng dụng Blockchain trong TXNG - quản trị sản xuất theo chuỗi giá trị; Blockchain và AI sự đột phá trong công tác quản lý truy xuất nguồn gốc sản phẩm tại TP.HCM.

Bà Võ Đình Liên Ngọc (Phó Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo Lường Chất lượng) trình bày "đặt hàng" của Sở KH&CN TP.HCM về Hệ thống thống quản lý thông tin TXNG sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn Thành phố

Theo bà Võ Đình Liên Ngọc, tại TP.HCM hiện nay nhiều doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh đã và đang sử dụng nhiều hình thức khác nhau thực hiện TXNG sản phẩm, hàng hóa như dãy mã số mã vạch, mã QR code,… với nhiều loại ứng dụng khác nhau để thực hiện nhận diện và quản lý sản phẩm, hàng hóa. Các sở, ban ngành, cơ quan quản lý Nhà nước cũng đang sử dụng nhiều cách thức TXNG khác nhau. Tuy nhiên, hoạt động TXNG chưa mang tính bài bản, chưa kết nối dữ liệu dùng chung, chưa thống nhất về cách thức quản lý, vận hành. Việc thực hiện TXNG tại các doanh nghiệp cũng gặp khó khăn, còn mang tính tự phát, chưa đầy đủ, chưa tuân thủ theo tiêu chuẩn quốc gia.

Do đó, TP.HCM cần xây dựng, phát triển và vận hành hệ thống quản lý thông tin truy xuất nguồn gốc để tạo ra hệ thống cơ sở dữ liệu TXNG sản phẩm, hàng hóa của Thành phố mang tính đồng bộ, công khai, minh bạch, xác thực các thông tin TXNG thông qua việc kết hợp giải pháp ứng dụng công nghệ thông tin; từng bước nâng cao hiệu quả của công tác quản lý Nhà nước về kiểm soát chất lượng sản phẩm, hàng hóa, giảm thiểu các thủ tục hành chính, tiết kiệm thời gian, nhân lực, chi phí quản lý; góp phần đảm bảo chất lượng, tính an toàn của sản phẩm, hàng hóa, tăng cường tính giám sát, góp phần xây dựng thương hiệu, nâng cao năng lực cạnh tranh cho các doanh nghiệp, phục vụ hội nhập quốc tế đối với các sản phẩm, hàng hóa trên địa bàn TP.HCM.

Ông Đào Hà Trung (Chủ tịch Hội Công nghệ cao TPHCM) trình bày tham luận tại sự kiện

Các ý kiến trình bày, chia sẻ tại sự kiện cũng cho rằng, vấn đề TXNG ở Việt Nam hiện nay khá thuận lợi với nhiều mô hình truy xuất nguồn gốc chuỗi cung ứng đang vận hành thành công; các cơ sở pháp lý về quản lý TXNG chuỗi cung ứng đang dần hình thành; người mua (nhà nhập khẩu, chuỗi bán lẻ, người tiêu dùng) đã nhận thức và yêu cầu về TXNG;… Tuy nhiên, các yêu cầu TXNG chưa bắt buộc về pháp lý; yêu cầu về mô hình Cổng thông tin TXNG tỉnh/thành phố và Quốc gia chưa rõ, nhiều tiêu chuẩn chưa ban hành; việc triển khai quản lý TXNG chuỗi cung ứng cần hợp tác chặt chẽ của các sở ban ngành; vấn đề hài hòa lợi ích của quản lý nhà nước và lợi ích doanh nghiệp khi triển khai TXNG cần được quan tâm;…

Một bài toán lớn đặt ra hiện nay là TXNG không phải tạo ra mã QR xem thông tin “Nhãn hàng hóa điện tử” mà là hệ thống hỗ trợ quản lý Nhà nước và doanh nghiệp. Mục đích sử dụng hệ thống TXNG phải nhắm đến hỗ trợ quản lý Nhà nước, quản lý an toàn thực phẩm; hỗ trợ thông tin cho người dân, người tiêu dùng; hỗ trợ doanh nghiệp về marketing, minh bạch thông tin và quy trình, tăng độ tin cậy, quản lý chuỗi cung ứng, tăng khả năng kiểm soát chéo chuỗi cung ứng và kiểm soát nội bộ.

Phần trao đổi, thảo luận tại sự kiện

Vì vậy, các giải pháp xây dựng, vận hành hệ thống quản lý thông tin TXNG của TP.HCM cần tuân thủ, đáp ứng theo các tiêu chuẩn quốc gia về TXNG và các quy định pháp luật liên quan. Đồng thời, áp dụng công nghệ tiên tiến, phù hợp xu thế trong nước và thế giới như Blockchain, Al, IoT, Big data… Thông tin khai báo theo thời gian thực, đảm bảo tính bảo mật, an toàn dữ liệu và không thay đổi được thông tin TXNG; có khả năng nâng cấp, tích hợp linh hoạt, kết nối thông tin với các hệ thống truy xuất nguồn gốc của doanh nghiệp, kết nối đến Cổng thông tin truy xuất nguồn gốc Quốc gia. Bên cạnh đó, giao diện thân thiện, dễ sử dụng, có thể dễ dàng thao tác và nhập dữ liệu; có chức năng cảnh báo đối với các trường hợp các sản phẩm hàng hoá không đảm bảo chất lượng, không đảm bảo về an toàn vệ sinh thực phẩm; dữ liệu truy xuất nguồn gốc được sở hữu, quản lý và lưu giữ tại Thành phố.

Ngoài ra, các ý kiến tại sự kiện cũng đề xuất một số tính năng của hệ thống như quản lý Nhà nước (quản lý an toàn thực phẩm, chống khủng bố thực phẩm, thu hồi sản phẩm, quản lý đàn chăn nuôi và dịch bệnh, quản lý thống kê, giảm thải CO₂ trong chăn nuôi và trồng trọt, cung cấp thông tin, dự báo phục vụ các mục đích kinh tế – chính trị – xã hội cho TP.HCM,…); tính năng hỗ trợ doanh nghiệp (thực hiện nghĩa vụ truy xuất nguồn gốc, báo cáo số liệu thuận lợi nhanh chóng, kiểm tra dịch bệnh, vận chuyển, giết mổ, quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm, quảng bá, xây dựng thương hiệu,…); hỗ trợ người dân (tra cứu các thông tin về hàng hóa, phản ánh các hiện tượng bất thường, đóng góp ý kiến nhận xét cho chuỗi cung ứng);…

Lam Vân (CESTI)

Hội đồng giải thưởng đã lựa chọn và trao 10 giải, nhằm khuyến khích các dự án, hướng tới đào tạo và nuôi dưỡng các nhà khởi nghiệp và doanh nhân trẻ tương lai.

Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023 đã tìm ra được chủ nhân của các giải thưởng, trao giải vào chiều ngày 30/8/2023, trong khuôn khổ Triển lãm đa ngành cao cấp Hàn Việt MEGA US EXPO 2023 tại Trung tâm hội nghị Gem Center, TP.HCM. Cuộc thi dành cho sinh viên các trường đại học tại Việt Nam và các bạn sinh viên đến từ Đại học Quốc gia Jeonbuk, Hàn Quốc, tiêu chí dự án được trao giải dựa trên tính mới, sáng tạo và khả năng áp dụng rộng rãi.

Đại diện Ban tổ chức và khách mời cùng chụp hình lưu niệm với các nhóm dự án đoạt giải tại Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023

Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023 được đồng tổ chức và thực hiện bởi Trung tâm đổi mới kinh tế sáng tạo tỉnh Jeonbuk - Hàn Quốc (JBCCEI) kết hợp với Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM (DOST), Trung tâm Ứng dụng Tiến bộ Khoa học và Công nghệ TP.HCM - Saigon Innovation Hub (SIHUB), Trung tâm Xúc tiến Thương mại Hàn - Việt KORETOVIET cùng Nhà tài trợ giải thưởng HYOSUNG. Sự kiện này cũng nằm trong khuôn khổ hợp tác của DOST và JBCCEI trong năm 2023.

Theo Ban tổ chức, sau hơn 2 tháng tổ chức, Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023 đã mang đến nhiều cuộc tranh tài sôi nổi, thu hút và đầy gây cấn với sự tham gia đông đảo của các thí sinh đến từ Hàn Quốc và Việt Nam. Trải qua nhiều vòng thi với các lĩnh vực như: Giáo dục, Y tế, Môi trường, Năng lượng, Du lịch… các thí sinh không chỉ mang đến nhiều dự án tiềm năng với tinh thần hăng say khởi nghiệp mà còn thể hiện nhiệt huyết của tuổi trẻ mong muốn đóng góp vào một đất nước phát triển.

Cũng theo Ban tổ chức, tại cuộc thi lần này các nhóm dự án đã được hỗ trợ huấn luyện thông qua những workshop huấn luyện, những buổi tư vấn cùng các chuyên gia trong lĩnh vực khởi nghiệp và kinh doanh… nhằm nâng cao năng lực khởi nghiệp, phát triển thành doanh nghiệp mới trong tương lai.

TS. Chu Vân Hải - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM, đại diện Ban tổ chức trao giải cho dự án đoạt giải Nhất của bảng sinh viên Hàn Quốc - với tên dự án DOPAMINE

Các dự án đạt giải sẽ được nhận hiện kim và hiệu vật theo quy chế cuộc thi, với tổng giá trị giải thưởng lên đến 200 triệu đồng và các quyền lợi khác như được tiếp tục hỗ trợ cố vấn sau cuộc thi trong thời gian 01 tháng cũng như được hỗ trợ không gian làm việc chung trong thời gian 03 tháng tại Saigon Innovation Hub… đây là một trong những cơ hội giúp các bạn trẻ biến những ý tưởng khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo thành hiện thực.

Ông Yoon Se Young - Giám đốc phòng Hỗ trợ khởi nghiệp tỉnh Jeonbuk - Hàn Quốc, đại diện Ban tổ chức trao giải cho dự án đoạt giải Nhất của bảng sinh viên Việt Nam - với tên dự án Máy xử lý cỏ dại thay thế hóa chất

Được biết, Lễ trao giải Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023 cũng nhận được sự quan tâm và góp mặt của đại diện Lãnh sự quán Hàn Quốc tại TP.HCM; đại diện Cục Công tác phía Nam, Bộ Khoa học và Công nghệ; Cục xúc tiến thương mại tại TP.HCM, Bộ Công thương; đại diện Lãnh đạo Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM; Trưởng Bộ phận hỗ trợ phát triển doanh nghiệp tỉnh Jeonbuk; Giám đốc Trung tâm đổi mới kinh tế sáng tạo Jeonbuk; đại diện các trường đại học Hàn Quốc; đại diện các trường đại học Việt Nam... cùng tham dự.

Đưới đây là danh sách 10 dự án được vinh danh tại Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR 2023.

BẢNG VIỆT NAM

BẢNG HÀN QUỐC

Cũng theo thông tin từ Ban tổ chức, trong năm 2024, dự kiến Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên UNIV.STAR sẽ được diễn ra theo hình thức tạo ra các đội thi mà thành viên ở trong đó có cả sinh viên Việt Nam và cả Hàn Quốc và thông qua sự kết hợp này sẽ tìm ra những đội thi, những dự án có tiềm năng phát triển phù hợp để ươm mầm khởi nghiệp cho các sinh viên. Đặc biệt, trong năm 2024 cũng sẽ không giới hạn thành phần tham dự chỉ là sinh viên của Đại học Quốc gia Jeonbuk mà dự kiến sẽ mở rộng cho nhiều sinh viên đến từ các trường đại học khác của Hàn Quốc... việc lấy đối tượng trọng tâm là các em sinh viên ở cả hai quốc gia Việt Nam và Hàn Quốc sẽ hướng đến một môi trường khởi nghiệp quốc tế, hướng tới sự hỗ trợ và đầu tư của các doanh nghiệp đến từ hai quốc gia. Qua đó, sẽ tạo thêm được nhiều cơ hội hợp tác cũng như là nhiều cơ hội khởi nghiệp quốc tế nhằm tìm kiếm các tài năng trong lĩnh vực kinh doanh của hai quốc gia.

Có thể khẳng định, UNIV.STAR là một trong những sân chơi thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, tinh thần doanh nhân của thế hệ trẻ. Đây là một cuộc thi thể hiện sự hợp tác quốc tế giữa Việt Nam và Hàn Quốc để ươm mầm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của mỗi quốc gia. 

Nhật Linh (CESTI)

Tại buổi làm việc, hai bên đã trao đổi về các cơ hội hợp tác giữa TP.HCM và tỉnh Jeollabuk nói riêng, giữa Việt Nam và Hàn Quốc nói chung trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, kỹ thuật công nghệ, kết nối giao thương cho doanh nghiệp,…

Chiều 29/8, ông Nguyễn Việt Dũng (Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) đã tiếp và làm việc với đoàn đại diện tỉnh Jeollabuk-do (Hàn Quốc) nhân dịp đoàn có chuyến công tác tại TP.HCM trong khuôn khổ sự kiện Ngày hội kết nối giao thương Hàn - Việt (MEGA US EXPO 2023).

Theo ông Yun Se-young (đại diện đoàn Jeollabuk-do), hoạt động giao thương Hàn - Việt trong những năm vừa qua có nhiều dấu ấn tốt đẹp. Từ năm 2021, UBND TP.HCM và tỉnh Jeollabuk-do đã thảo luận và có kế hoạch hợp tác giữa hai địa phương trong lĩnh vực khởi nghiệp, thúc đẩy trao đổi thương mại, gắn kết thị trường,… Một trong những hoạt động có ý nghĩa quan trọng chính là sự kiện MEGA US EXPO 2023 và cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sinh viên Hàn - Việt (UNIV.STAR 2023) diễn ra tại TP.HCM từ ngày 30-31/8 với sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM.

Tỉnh Jeollabuk-do rất chú trọng tinh thần khởi nghiệp với nhiều chính sách hỗ trợ nhằm thu hút và phát huy giá trị của việc khởi nghiệp. Quỹ ươm tạo khởi nghiệp tại Jeollabuk đã và đang hỗ trợ mạnh mẽ cho các công ty khởi nghiệp, dự kiến năm 2026 sẽ tạo ra 10 công ty lớn và tiếp tục thu hút 50 công ty khởi nghiệp ở nước ngoài, tạo ra nhiều chính sách, sáng kiến khác nhau nhằm thúc đẩy nuôi dưỡng khởi nghiệp.

Đại diện đoàn Jeollabuk-do cũng bày tỏ mong muốn hợp tác với TP.HCM nhiều hơn nữa trong việc hỗ trợ thúc đẩy khởi nghiệp, đặc biệt trong tình hình biến đổi khí hậu hiện nay, TP.HCM có thể nhanh chóng nắm bắt và đưa ra các ý tưởng khởi nghiệp độc đáo về công nghệ. Đây cũng là lý do để phía Hàn Quốc đưa ra nhiều ý tưởng khởi nghiệp về công nghệ, nỗ lực cùng TP.HCM tham gia giải quyết các vấn đề liên quan đến khủng hoảng khí hậu, qua đó tạo cơ hội thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp khởi nghiệp.

Trao đổi với đoàn Jeollabuk-do, ông Nguyễn Việt Dũng nhận định, mối quan hệ giữa Việt Nam với Hàn Quốc, đặc biệt giữa TP.HCM và các thành phố của Hàn Quốc những năm gần đây tiến triển rất tốt đẹp. Làn sóng đầu tư của các doanh nghiệp lớn Hàn Quốc tại TP.HCM và Việt Nam diễn ra mạnh mẽ. Trong lĩnh vực khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, TP.HCM và các thành phố của Hàn Quốc đã triển khai nhiều hoạt động trao đổi, hợp tác nhằm hỗ trợ, thúc đẩy phát triển lĩnh vực này.

Cụ thể như SIHUB (thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) và Trung tâm Đổi mới Kinh tế Sáng tạo Jeonbuk (JBCCEI) đã phối hợp triển khai các chương trình huấn luyện cho các thành phần trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Việt Nam - Hàn Quốc; tổ chức sự kiện kết nối, cuộc thi và hoạt động truyền thông về khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; hỗ trợ startup và doanh nghiệp SME (doanh nghiệp nhỏ và vừa) Việt Nam, Hàn Quốc kết nối cung cầu, chuyển giao công nghệ, phát triển thị trường; hỗ trợ tăng tốc cho các dự án khởi nghiệp đổi mới sáng tạo;…

Đặc biệt, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM và Trung tâm Đổi mới Kinh tế Sáng tạo Jeonbuk đã ký thỏa thuận hợp tác năm 2023 nhằm thúc đẩy hợp tác quốc tế giữa TP.HCM và tỉnh Jeollabuk-do trong lĩnh vực khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo; tăng cường hợp tác trong việc hỗ trợ thúc đẩy doanh nghiệp khởi nghiệp của hai nước ra thị trường; thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, tinh thần doanh nhân cho sinh viên Việt Nam; hỗ trợ doanh nghiệp TP.HCM và Việt Nam tìm kiếm, ứng dụng công nghệ từ Hàn Quốc phục vụ sản xuất kinh doanh; hình thành các chương trình hợp tác trong hoạt động hỗ trợ ươm tạo dự án, doanh nghiệp khởi nghiệp giữa hai bên;… Một trong những hoạt động nổi bật đang được triển khai trong khuôn khổ hợp tác này là sự kiện kết nối giao thương Hàn - Việt (MEGA US EXPO 2023) và cuộc thi Ý tưởng khởi nghiệp sinh viên Hàn - Việt (UNIV.STAR 2023).

Thời gian tới, Sở mong muốn tiếp tục kết nối, tăng cường hợp tác giữa hai bên trong việc hỗ trợ các dự án, chương trình nghiên cứu phát triển, tài trợ cho các dự án, ý tưởng nghiên cứu đổi mới sáng tạo, tìm kiếm thị trường cho các startup, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới công nghệ,… Ngoài ra, Sở cũng thống nhất với phía Jeollabuk-do về ý tưởng triển khai các kế hoạch hợp tác sắp tới trong lĩnh vực kỹ thuật công nghệ, các chính sách hỗ trợ nghiên cứu công nghệ năng lượng tái tạo, công nghệ vật liệu mới, công nghệ số, trí tuệ nhân tạo, logistics, công nghệ sinh học, hoặc các dự án nghiên cứu ứng dụng công nghệ vào các lĩnh vực đang được Chính phủ quan tâm.

Lam Vân (CESTI)

Sau thành công ký kết biên bản hợp tác giữa Trung tâm đổi mới kinh tế sáng tạo Jeonbuk- JBCCEI- và Sở Khoa học & Công nghệ TPHCM vào ngày 05/06/2023, nhằm tiếp tục hỗ trợ thúc đẩy hoạt động khởi nghiệp & đổi mới sáng tạo và xúc tiến mở rộng thị trường cho doanh nghiệp Hàn-Việt. Ngày 21/07/2023 vừa qua, Trung tâm đổi mới kinh tế sáng tạo Jeonbuk-JBCCEI và Saigon Innovation HUB đồng tổ chức lễ công bố cuộc thi “Ý tưởng Khởi nghiệp Sinh viên UNIV.STAR” nằm trong khuôn khổ bản MOU trước đó.

Univ.star là cuộc thi hoàn toàn mới, nơi để các bạn trẻ dám nghĩ về những ý tưởng khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo và cơ cơ hội để thực hiện hóa những điều lớn lao đó. Là cơ hội được gặp gỡ giao lưu với các quỹ đầu tư và chuyên gia tư vấn, cũng như giải thưởng hấp dẫn với tổng giá trị lên đến 200 triệu đồng, cuộc thi đã thu hút được hơn 100 đề tài đăng ký từ các nhóm dự án sinh viên từ các trường đại học. Hơn hết, các sinh viên tài năng sẽ được huấn luyện, hướng dẫn bởi chuyên gia Hàn-Việt hàng đầu trong đa lĩnh vực. Với chủ đề "Ứng dụng khoa học và công nghệ vào kinh doanh thời đại số", cuộc thi thu hút nhiều bài dự thi độc đáo sáng tạo ở các lĩnh vực y tế, giáo dục, môi trường, năng lượng và du lịch.

Ảnh 1: Cuộc thi Ý Tưởng Sinh viên – Univ.Star lần đầu tiên được tổ chức

Một điều đặc biệt, cuộc thi còn là sân chơi có sự góp mặt tranh tài đến từ sinh viên Đại học Quốc gia Jeonbuk. Do đó, Univ.star là cuộc thi chung của các bạn trẻ hai nước cùng tranh tài và tìm ra những giải pháp ĐMST cho tương lai, thúc đẩy tinh thần khởi nghiệp, tinh thần doanh nhân cho sinh viên; tìm kiếm ý tưởng khởi nghiệp độc đáo, sáng tạo để ươm mầm phát triển.. Đối tượng tham dự cũng được mở rộng nhằm tạo điều kiện tối đa cho các thí sinh dự thi. Cơ cấu đội thi tối đa 07 thành viên bao gồm trưởng nhóm, trong đó mỗi nhóm tối thiểu 50% thành viên là sinh viên. Và cũng rất vui mừng thông báo, thông qua chia sẻ của Saigon Innovation Hub -  đơn vị chủ trì cuộc thi, vòng sơ khảo đã nhận được hơn 100 hồ sơ đến từ rất nhiều các trường đại học toàn thành phố Hồ Chí Minh.

Ảnh 2: Ông Nguyễn Việt Dũng chia sẻ về cuộc thi Ý tưởng Khởi Nghiệp Sinh viên Univ.star 2023       

Sau ngày khởi động đến nay, Chương trình Univ.Star đã nhận 107 hồ sơ đăng ký tham dự. Chương trình cũng đã lựa chọn được Top 20 đội xuất sắc từ vòng Sơ tuyển để bước vào vòng Bán Kết 1 hôm 11/8/2023. Sau đó, Top 20 dự án này được tham gia huấn luyện và thuyết trình để chọn ra Top 10 nổi bật tiến vào Bán Kết 2 đã diễn ra vào ngày 24/8/2023. Để chọn ra top 20 và Top 10 đó, hơn 50 giờ làm việc chuyên tâm và công bằng của Đội ngũ Ban giám khảo đến từ các Quỹ như Zone Startups Vietnam, Angles 4 us, Quỹ Blockbase đã được sử dụng hiệu quả. Ngoài ra, còn có các chuyên gia đến từ Swiss EP, Monkey in Black, Sandbox Start-up, MTCC, Keyskills Education và GIS, với 20 giờ làm việc đã giúp các dự án hoàn thiện mô hình kinh doanh của mình. Từ đó có thể thấy Cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp sinh viên Univ.Star không chỉ tạo ra sân chơi lành mạnh mà còn là cơ hội giúp các dự án hoàn thiện toàn diện trên con đường hiện thực hóa ý tưởng của mình.

Vòng chung kết cuộc thi Ý tưởng Khởi nghiệp Univ.star 2023 sẽ được diễn ra trong khuôn khổ triển lãm đa ngành cao cấp Hàn Việt Mega Us Expo tại Trung tâm hội nghị Gem Center vào ngày 30/8/2023.

Ngày 25/8, Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM tổ chức lớp tập huấn, phổ biến, hướng dẫn áp dụng theo tiêu chuẩn quốc gia về xác định nguồn gốc sản phẩm rau quả tươi (tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12827:2019 về truy xuất nguồn gốc - yêu cầu đối với chuỗi cung ứng rau quả tươi).

Theo bà Võ Đình Liên Ngọc (Phó Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo Lường Chất lượng – Sở KH&CN TP.HCM), đây là lớp tập huấn thứ 4 trong kế hoạch năm 2023 của Sở KH&CN nhằm thực hiện theo Quyết định số 1659/QĐ-UBND ngày 28 tháng 4 năm 2023 của Ủy ban Nhân dân TP.HCM về việc phê duyệt Kế hoạch triển khai, áp dụng và quản lý hệ thống truy xuất nguồn gốc trên địa bàn TP.HCM năm 2023. Sản phẩm rau quả tươi (bao gồm sản phẩm xoài cát) thuộc Danh mục sản phẩm, hàng hóa ưu tiên triển khai truy xuất nguồn gốc trên địa bàn TP.HCM theo Quyết định 1383/QĐ-UBND của UBND Thành phố cùng với một số sản phẩm đã và đang được triển khai thời gian qua như thịt heo, thịt gia cầm, trứng gia cầm. Thời gian tới, TP.HCM sẽ tiếp tục triển khai cho các nhóm sản phẩm khác trong danh mục như tôm, thủy sản sơ chế có bao gói, tổ yến.

Báo cáo viên của Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia trình bày tại lớp tập huấn

Tại lớp tập huấn, báo cáo viên của Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia cho biết, xu hướng thị trường hiện nay rất quan tâm rau sạch, rau an toàn, nhưng hiện trạng vẫn còn là vấn đề nan giải. Thành công của một số chuỗi cửa hàng kinh doanh trong lĩnh vực này cho thấy, yếu tố chủ yếu giúp mang lại hiệu quả là nhờ đảm bảo được chất lượng sản phẩm hàng hóa gắn liền với minh bạch nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm (truy xuất nguồn gốc), và uy tín thương hiệu. Nhận thức được tầm quan trọng, lợi ích của truy xuất nguồn gốc (TXNG), các cơ quan quản lý Nhà nước đã ban hành, triển khai nhiều chương trình, đề án nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, đơn vị, tổ chức triển khai áp dụng hệ thống TXNG, định hướng ứng dụng công nghệ để minh bạch nguồn gốc nông sản, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm hàng hóa,… Liên quan đến những quy định về tiêu chuẩn quốc gia trong TXNG, Bộ Khoa học và Công nghệ đã công bố 23 tiêu chuẩn quốc gia về TXNG.

Trong đó, TCVN 12850:2019 đưa ra các yêu cầu chung đối với hệ thống TXNG. Theo tiêu chuẩn này, TXNG là hoạt động giám sát, xác định được một đơn vị sản phẩm hoặc dịch vụ qua từng công đoạn theo thời gian, địa điểm của quá trình sản xuất, chế biến, lưu trữ, bảo quản, vận chuyển, phân phối và kinh doanh. Hệ thống TXNG là một hệ thống bao gồm hoạt động định danh sản phẩm, thu thập và lưu trữ thông tin về trạng thái của sản phẩm theo thời gian, địa điểm nhằm quản lý thông tin về chất lượng và an toàn của sản phẩm. Các nguyên tắc cơ bản của hoạt động TXNG theo TCVN 12850:2019 phải có sự tham gia đầy đủ các bên TXNG, nguyên tắc một bước trước một bước sau, minh bạch và sẵn có phần tử dữ liệu chính. Yêu cầu về hệ thống và quản lý dữ liệu phải có khả năng tương tác, tính đa dạng, định danh, có nguồn dữ liệu, trao đổi dữ liệu, đảm bảo tính chính xác, chất lượng của dữ liệu,…

Theo báo cáo viên Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia, đối với sản phẩm rau quả, hiện nay có tiêu chuẩn quốc gia TCVN 12827:2019 về TXNG - yêu cầu đối với chuỗi cung ứng rau quả tươi. TCVN 12827:2019 xác định đối tượng áp dụng là các cơ sở trồng trọt (trồng, thu hoạch, lưu kho, bán, vận chuyển); cơ sở đóng gói, cơ sở đóng gói lại (thu thập, đóng gói, bán, vận chuyển); nhà phân phối và nhà bán buôn (lưu kho, bán, vận chuyển); cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống và cơ sở bán lẻ (lưu kho, sơ chế, chế biến, bán cho người tiêu dùng). Doanh nghiệp cần đáp ứng các nguyên tắc chung trong TCVN 12827:2019 gồm xác định đối tượng cần TXNG, thống nhất giữa các bên tham gia, định danh đơn nhất vật phẩm, sản phẩm được đóng gói lại, nhãn mác trên vật phẩm. Tiêu chuẩn này cũng đưa ra các yêu cầu cụ thể và yêu cầu về dữ liệu đối với cơ sở trồng trọt, yêu cầu đối với cơ sở đóng gói/đóng gói lại, nhà phân phối/bán buôn, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống bán lẻ,…

Tại lớp tập huấn, các báo cáo viên cũng giới thiệu một số mô hình TXNG thiết kế theo đặc thù riêng của địa phương, mô hình TXNG rau quả áp dụng TCVN 12827:2019. Hiện nay, để đưa một sản phẩm từ vùng trồng đến tay người tiêu dùng phải trải qua nhiều công đoạn với sự tham gia của nhiều đơn vị, doanh nghiệp, thương hiệu, nhà cung ứng khác nhau,… Tuy nhiên, các giải pháp TXNG được cung cấp trên thị trường còn tồn tại một số hạn chế như cơ sở dữ liệu phân tán, gây nhiễu thông tin cho người tiêu dùng, chưa tuân thủ các tiêu chuẩn TCVN về TXNG, thông tin TXNG chưa đảm bảo minh bạch,… Vì vậy, việc triển khai TXNG cần có giải pháp kết nối tổng thể, tích cực truyền thông, hướng dẫn, phổ biến giúp doanh nghiệp nắm bắt thông tin chi tiết, minh bạch về hệ thống TXNG cũng như những quy định về tiêu chuẩn quốc gia trong TXNG.

Lam Vân (CESTI)

Với kết quả nghiên cứu chuẩn xác và mang lại nhiều giá trị khoa học thực tiễn cho các nghiên cứu tiếp theo, nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Đánh giá đáp ứng sâu về sinh học phân tử trên bệnh nhân bạch cầu mạn dòng tủy điều trị thuốc ức chế tyrosine kinase" do Bệnh viện Truyền máu Huyết học TP.HCM triển khai vừa được Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ do Sở KHCN TP.HCM tổ chức đánh giá thông qua và đạt xếp loại xuất sắc.

Thực tế cho thấy, bệnh bạch cầu mạn dòng tủy (BCMDT) là bệnh tăng sinh tủy xuất phát từ sự tăng sinh không kiểm soát các tế bào tạo máu có mang tổ hợp gen sinh ung BCR/ABL, mã hóa protein tyrosine kinase hoạt hóa BCR/ABL. Tổ hợp gen này là kết quả của sự chuyển vị tương hỗ giữa nhánh dài nhiễm sắc thể 9 và 22, gọi là nhiễm sắc thể Philadelphia (Ph), có thể xác định được bằng kỹ thuật di truyền tế bào. Tyrosine kinase BCR/ABL khởi động nhiều con đường dẫn truyền tín hiệu cần thiết cho quá trình sinh ung thư.

Theo thống kê của Hội ung thư Hoa Kỳ, bệnh BCMDT chiếm từ 15 đến 20% trong nhóm bệnh bạch cầu nói chung. Tỷ lệ mới mắc của bệnh khoảng 1-2 trường hợp trong 100.000 dân, chủ yếu xuất hiện ở nam nhiều hơn nữ và ở tuổi trên 50. Nguyên nhân gây bệnh hiện vẫn chưa rõ ràng. Tại Việt Nam, bệnh nhân mắc BCMDT cũng khá phổ biến.

Các thuốc ức chế tyrosine kinase BCR/ABL (TKI: tyrosine kinase inhibitor), giúp cải thiện dự hậu ngoạn mục trên người bệnh BCMDT, đưa người bệnh đạt các mức đáp ứng ngày càng sâu hơn. Tuy nhiên, việc duy trì điều trị TKI có thể đem đến một gánh nặng kinh tế cho người bệnh và xã hội. Ngoài ra, nguy cơ kháng thuốc và các tác dụng phụ liên quan điều trị TKI là một yếu tố bất lợi khi dùng thuốc trong thời gian dài. Điều này cho thấy việc quyết định ngưng thuốc TKI tại thời điểm thích hợp là thật sự cần thiết.

Kỹ thuật sinh học phân tử (SHPT) hiện là kỹ thuật nhạy trong theo dõi đáp ứng điều trị BCMDT. Kỹ thuật Realtime Quantitative polymerase chain reaction (RQ PCR) trước đây cho phép đánh giá đến mức đáp ứng SHPT giảm 4 log₁₀ (MR^4,0) so với lúc chẩn đoán. Hiện tại, có nhiều khuyến cáo đưa ra các tiêu chuẩn quyết định ngưng thuốc, hầu hết người bệnh cần duy trì mức đáp ứng MR^4,0 đến MR^4,5 khi điều trị với TKI trong thời gian tối thiểu 2 năm. Sau đó, cần bảo đảm rằng người bệnh được theo dõi sát bằng kỹ thuật PCR định lượng đạt độ nhạy từ MR^4,5 trở lên để phát hiện sớm các trường hợp tái phát về SHPT nhằm tái điều trị kịp thời.

Trong tình hình hiện nay, những kỹ thuật cho phép xác định MR^4,5 - MR^5,0 có thể kể đến là RQ PCR hệ thống kín và PCR kỹ thuật số (dPCR: digital polymerase chain reaction). Tuy nhiên, RQ PCR hệ thống kín chưa thực hiện được vì kít của hệ thống này chưa được nhập về Việt Nam.

Đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ "Đánh giá đáp ứng sâu về sinh học phân tử trên bệnh nhân bạch cầu mạn dòng tủy điều trị thuốc ức chế tyrosine kinase" cho biết kỹ thuật dPCR được triển khai tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP.HCM) từ năm 2019, với đặc điểm chia nhỏ dung dịch phản ứng thành khoảng 20.000 giọt kích thước siêu nhỏ vài nanolit, sau đó khuếch đại và định lượng số bản sao gen đích trong từng giọt nên cho kết quả nhạy hơn.

BSCKII. Phù Chí Dũng, Giám đốc Bệnh viện Truyền máu Huyết học trao đổi một số kết quả của công trình nghiên cứu với Hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ

"Tại Việt Nam, đến hiện tại, các hệ thống RQ PCR có thể đánh giá đáp ứng ở mức MR^4,0 để quyết định ngưng thuốc cho người bệnh nhưng theo dõi sau ngưng thuốc thì chưa thực hiện được", TS. BSCKII. Phù Chí Dũng, chủ nhiệm triển khai nhiệm vụ khoa học - công nghệ cho biết, "do đó, chúng tôi thực hiện nghiên cứu này nhằm đánh giá khả năng theo dõi tồn lưu tế bào ác tính trong bệnh BCMDT bằng kỹ thuật dPCR",

Cũng theo lời TS. BSCKII. BS Phù Chí Dũng, mục tiêu cụ thể của nhiệm vụ được các nhà khoa học tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học triển khai, đó là: (1) Chuẩn hóa quy trình kỹ thuật Digital PCR; (2) Xác định tỷ lệ đáp ứng sâu về sinh học phân tử trên người bệnh BCMDT điều trị thuốc imatinib hoặc nilotinib bằng kỹ thuật dPCR và RQ PCR; và (3) Xác định tỷ lệ người bệnh thỏa tiêu chuẩn ngưng thuốc ức chế tyrosine kinase.

Nhóm nghiên cứu đã khảo sát trên 105 người bệnh BCMDT đang điều trị TKI tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP.HCM) trong thời gian từ tháng 2/2020 đến tháng 6/2022 đã đạt MR^3,0 sau điều trị từ 6 đến 18 tháng.

Báo cáo trước hội đồng tư vấn nghiệm thu nhiệm vụ khoa học - công nghệ vừa được Sở KHCN TP.HCM tổ chức, TS. Châu Thuý Hà là thành viên nhóm triển khai nhiệm vụ cho biết: ở thời điểm hiện tại, kỹ thuật dPCR là một kỹ thuật mới, ở Việt Nam chưa có nghiên cứu nào khảo sát việc đánh giá đáp ứng điều trị ở người bệnh BCMDT bằng kỹ thuật dPCR. Trong khi đó, trên thế giới, kỹ thuật dPCR đã được ứng dụng trong thời gian gần đây, cho thấy có thể thay thế RQ PCR trong theo dõi người bệnh BCMDT. Các nghiên cứu khảo sát bước đầu cho thấy dPCR là một kỹ thuật có độ chính xác và độ tin cậy cao, chính xác hơn RQ PCR, đặc biệt là ở mức MR^4,0 và MR^4,5.

Sau thời gian nghiêm túc triển khai, nhóm các nhà khoa học tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP.HCM) đã chuẩn hóa quy trình kỹ thuật dPCR, với độ chính xác cao, các kết quả đạt độ lặp lại qua các lần thực hiện với độ biến thiên nhỏ hơn hoặc bằng 25%. Kỹ thuật này cho phép phát hiện các mẫu còn tồn lưu thấp, giới hạn phát hiện có thể đạt đến MR^4,7.

Quy trình thực hiện kỹ thuật dPCR được nhóm nghiên cứu đề xuất và áp dụng tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP.HCM)

Ngoài ra, kết quả của nhiệm vụ cũng đã xác định tỷ lệ đáp ứng sâu về sinh học phân tử trên người bệnh BCMDT điều trị thuốc imatinib hoặc nilotinib bằng kỹ thuật dPCR và RQ PCR. Theo đó, khảo sát 105 người bệnh BCMDT điều trị TKI trung vị 47 tháng, đã đạt MR^3,0 từ 6 đến 18 tháng sau điều trị, có 43,8% người bệnh đạt MR^4,0 trở lên khi khảo sát bằng RQ PCR. Trong khi đó, tỷ lệ người bệnh đạt MR^4,0 trở lên khi khảo sát bằng dPCR là 67,6%. Điều này cho thấy dPCR ưu thế hơn RQ PCR khi khảo sát các mẫu còn tồn lưu thấp.

Đặc biệt, nhóm đã xác định tỷ lệ người bệnh thỏa tiêu chuẩn ngưng thuốc ức chế tyrosine kinase. Kết quả cho thấy, 105 người bệnh trong nghiên cứu điều trị TKI trung vị 47 tháng, có 61 người bệnh (58,1%) duy trì MR^4,0 trở lên sau thời gian 24 tháng. Đây là những người bệnh thỏa tiêu chuẩn ngưng thuốc theo Mạng lưới ung thư toàn diện quốc gia Hoa Kỳ (NCCN) 2019.

Cũng theo đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ, tại Việt Nam, theo hướng dẫn điều trị bệnh BCMDT của Bộ Y tế, thuốc lựa chọn đầu tay là imatinib. Các thuốc thế hệ 2 chỉ sử dụng khi người bệnh có dấu hiệu kháng hay bất dung nạp imatinib. Trước đây, người bệnh được hoàn toàn miễn phí sử dụng imatinib vì có chương trình tài trợ phối hợp với bảo hiểm y tế. Từ năm 2020, sau khi chương trình tài trợ kết thúc, người bệnh đồng chi trả với bảo hiểm y tế, do đó nhiều người bệnh không có điều kiện sử dụng thuốc kéo dài.

"Do đó, chúng tôi chọn áp dụng tiêu chuẩn ngưng thuốc của NCCN để áp dụng tại Bệnh viện Truyền máu Huyết học (TP.HCM), với yêu cầu thời gian sử dụng thuốc tương đối phù hợp với tình hình điều trị bệnh tại Việt Nam, tối thiểu 3 năm", đại diện nhóm triển khai nhiệm vụ chia sẻ.

Từ kết quả nghiên cứu, nhóm nghiên cứu cũng đưa ra kiến nghị rằng kỹ thuật dPCR thực sự là một kỹ thuật có độ nhạy và độ đặc hiệu cao, có khả năng phát hiện đến MR^4,7. Do đó, để đánh giá đáp ứng sâu về SHPT thì triển khai xét nghiệm dPCR thường quy. Đồng thời, trên người bệnh BCMDT điều trị TKI, nên định lượng BCR/ABL mỗi 3 đến 6 tháng sau điều trị nhằm tiên lượng nguy cơ tái phát, khả năng ngưng thuốc TKI và duy trì lui bệnh sau ngưng thuốc.

Nhận định về hiệu quả về khoa học - công nghệ của nhiệm vụ, TS. BSCKII.  Phù Chí Dũng khẳng định bệnh BCMDT là một bệnh ung thư máu có đáp ứng rất khả quan với điều trị TKI. PCR định lượng là kỹ thuật nhạy trong đánh giá đáp ứng về SHPT và là yếu tố giúp các bác sỹ lâm sàng quyết định ngưng thuốc. Kỹ thuật dPCR là kỹ thuật mới, có khả năng đánh giá đáp ứng SHPT ở mức sâu.

Về hiệu quả về kinh tế xã hội, nghiên cứu này xây dựng và chuẩn hóa kỹ thuật dPCR đã giúp hoàn thiện được quy trình khảo sát đáp ứng về SHPT ở người bệnh BCMDT, giúp phát hiện được bệnh tồn lưu tối thiểu (BTLTT) chính xác, định hướng cho điều trị. Nhu cầu khảo sát đáp ứng về SHPT rất cấp thiết để quyết định ngưng thuốc nên sản phẩm của đề tài này sẽ có ứng dụng rộng rãi cho các bệnh viện điều trị bệnh BCMDT trên cả nước. Chưa dừng lại ở đó, kết quả của nhiệm vụ cũng là dữ liệu tham khảo cho các công trình nghiên cứu BTLTT trong BCMDT.

Các chế phẩm phân bón lá sinh học được điều chế từ các quy trình chiết xuất quy mô công nghiệp sử dụng enzym sinh học thân thiện với môi trường, khả năng tận thu các chất cao, qua đó còn hạn chế được nguồn phế phẩm nông nghiệp như vỏ trứng và vỏ đầu tôm xả thải ra môi trường.

Đối với ngành sản xuất sản phẩm nông nghiệp hiện nay, nguồn rác thải như vỏ trứng gia cầm (gà, vịt) và vỏ đầu tôm bị thải bỏ với số lượng rất lớn, cũng như chi phí xử lý khá tốn kém. Với thành phần chính là muối canxi, vỏ trứng là nguồn dinh dưỡng tuyệt vời cho cây trồng, nhưng trước nay chỉ thường được sử dụng ở dạng nghiền vỏ trứng thành bột để bón cho cây trồng nên hiệu quả kinh tế sử dụng còn rất thấp. Trong khi đó, canxi (Ca) là nguyên tố dinh dưỡng thiết yếu của cây trồng, về mặt sinh lý dinh dưỡng canxi tham gia chủ yếu vào cấu tạo tế bào, làm tăng tính chịu độc nhôm, mangan và natri của cây (canxi kết tủa pectic tạo thành pectat canxi, thành phần quan trọng của vách tế bào, giữ cho thành tế bào được vững chắc). Canxi duy trì cân bằng anion-cation trong tế bào, do vậy, canxi được xem là yếu tố chống độc cho cây. Cây trồng hấp thu Ca được nhanh và hiệu quả là ở dạng ion Ca2+. Vì thế canxi chiết xuất từ vỏ trứng là rất phù hợp cho sự hấp thu của cây trồng.

Mặt khác, ở một hướng tiếp cận khác, ngành chế biến tôm (để xuất khẩu hay phục vụ các nhà hàng, quán ăn…) tạo ra một lượng lớn chất thải như vỏ đầu tôm, cũng đòi hỏi phải được xử lý tốt để tránh gây ô nhiễm môi trường. Điều quan trọng là thành phần vỏ đầu tôm chứa khoảng 25-35% protein, 30% chitin, có nhiều tiềm năng để tận thu.

Rõ ràng, vỏ trứng và vỏ đầu tôm được xem là phế phẩm nông nghiệp, nên việc tận dụng nguồn phế phẩm này không chỉ là vấn đề quan trọng trong bảo vệ môi trường, mà còn gắn chặt phát triển kinh tế nông nghiệp tuần hoàn, nâng cao chuỗi giá trị của sản xuất nông nghiệp. Đây là hướng đi phù hợp với định hướng phát triển rau an toàn, rau hữu cơ trong giai đoạn hiện nay, góp phần nâng cao sức khỏe cho người dân và giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Vì vậy, nhóm các nhà khoa học đang công tác tại Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường phía Nam (Viện Thổ nhưỡng Nông hóa) đã triển khai nhiệm vụ khoa học và công nghệ “Nghiên cứu quy trình chiết xuất canxi từ vỏ trứng; oligochitosan, axit amin từ vỏ đầu tôm, phối chế làm phân bón lá sinh học” nhằm tạo ra chế phẩm sinh học sử dụng trong canh tác nông nghiệp.

Các chế phẩm phân bón lá sinh học

Theo lời TS. Lâm Văn Hà (chủ nhiệm nhiệm vụ), canxi được chiết xuất từ vỏ trứng ở dạng lỏng (ion Ca) có thể dùng để phối chế với một số hợp chất sinh học khác như chitosan, axit amin để tạo ra các phức chất sinh học nhằm tăng cường vai trò của các đơn chất trong tổ hợp phức chất để ứng dụng trong canh tác nông nghiệp, đặc biệt là trong công tác phòng trừ dịch hại cũng như cung cấp dinh dưỡng cho cây trồng, vì nguyên tố canxi vừa là chất dinh dưỡng đồng thời vừa có chức năng làm tăng tính chống chịu của cây trồng. Nhóm thực hiện cũng ứng dụng phương pháp thuỷ phân protein và khử chitin thu hồi axit amin và chitosan từ vỏ đầu tôm để ứng dụng vào làm phân bón.

Chitosan được sử dụng như chất kích thích tăng trưởng đồng thời có tác dụng như một hoạt chất bảo vệ thực vật. Oligochitosan có thể đi qua màng tế bào và phá vỡ tế bào vi sinh vật, từ đó hạn chế ảnh hưởng của mầm bệnh cũng như giảm thiểu việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật. Axit amin là thành phần cấu trúc nên tế bào, cơ thể, tham gia tạo nên kháng thể chống lại tác nhân gây bệnh. Phối hợp chitosan và axit amin có thể tác động đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây, tăng sức đề kháng, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đặc biệt là trên các loại rau ăn lá như rau cải ngọt, cải thìa và một số loại hoa kiểng thường dùng để chưng trong nhà như hoa lan.

Báo cáo nghiệm thu tại Sở KHCN TP.HCM

Theo đó, nhóm thực hiện đã triển khai tiến hành những nội dung như chiết xuất Ca2+ (ion Ca) từ vỏ trứng gia cầm, chiết xuất chitosan và thu hồi axit amin từ vỏ đầu tôm thông qua gia nhiệt cùng với xúc tác enzym sinh học và thực hiện điều chế Oligochitosan. Từ đó, nhóm thực hiện phối chế dịch chiết xuất canxi từ vỏ trứng gia cầm với Oligochitosan và axit amin từ vỏ đầu tôm, tạo ra được 2 chế phẩm phân bón lá sinh học có chất lượng cao chuyên dùng cho cây rau và hoa kiểng.

Cụ thể, nhóm thực hiện đã hoàn thiện quy trình chiết xuất canxi từ vỏ trứng gia cầm, từ 1kg vỏ trứng thu hồi được 2.000-3.000 ml dịch (Ca dao động từ 12-13%). Cùng với đó là quy trình chiết xuất axit amin từ vỏ đầu tôm, từ 1kg vỏ đầu tôm chiết xuất được 825,83 ml dịch với nồng độ axit amin là 8,77%. Hiệu quả thu hồi chitosan từ chitin của vỏ đầu tôm đạt 7,63% (1kg vỏ đầu tôm thu 76,3g chitosan). Nhóm cũng hoàn thiện quy trình điều chế Oligochitosan từ bột chitosan với kích thước hạt đồng nhất 20nm.

Chiết xuất canxi từ vỏ trứng gia cầm

Chiết xuất axit amin từ vỏ đầu tôm

Dựa trên đặc điểm về yếu tố giống của đa số các loại rau ăn lá là có thời gian sinh trưởng ngắn, hấp thu nhiều dinh dưỡng (đặc biệt là dinh dưỡng đạm), nhóm triển khai nhiệm vụ đã phối chế công thức phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE chuyên dùng cho cây rau ăn lá, chứa các đa trung vi lượng ở dạng sinh học được chiết xuất từ vỏ trứng gia cầm và vỏ đầu tôm giàu axit amin, canxi và các chất vi lượng ở dạng dễ tiêu, nhằm cung cấp cân đối dinh dưỡng cho cây. Qua đó, bổ sung đạm từ nguồn sinh học giúp cây hấp thu ngay và chuyển hóa nhanh, giúp cây rau sinh trưởng khỏe mạnh, phát triển tốt, đối kháng tốt với những điều kiện bất lợi của môi trường và cho năng suất chất lượng sản phẩm tốt; đồng thời hạn chế tình trạng tồn dư Nitrat (do sử dụng đạm hóa học như NH4+ hay NO3- trong thời gian sinh trưởng ngắn) ảnh hưởng đến sức khoẻ con người, đồng thời không cần sử dụng hóa chất bảo vệ thực vật (vốn sẽ phải có thời gian cách ly dài - khiến rau già).

Mô hình sử dụng phân Ca-Oligochitosan-Amin-TE trên rau cải ngọt và cải thìa

Kết quả thử nghiệm phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE chuyên dùng cho cây rau ăn lá trên cây cải ngọt và cải thìa (trồng tại huyện Củ Chi - TP.HCM và tỉnh Bình Dương): đối với cây cải ngọt liều lượng phun 2 ml/lít nước, phun 400 lít nước phân đã pha/ha, định kỳ 7 ngày phun 1 lần và phun 3 lần/vụ đã thu được năng suất cao nhất (41,8 tấn/ha) tăng 29,01% so với nghiệm thức đối chứng (32,4 tấn/ha). Đối với cây cải thìa, liều phun là 2,5 ml/lít nước đạt 44,7 tấn/ha (19,2%) so với đối chứng 38,6 tấn/ha, đồng thời thể hiện rõ giúp gia tăng chiều cao cây, số lá, tăng năng suất, giảm sự gây hại của bệnh thối nhũn, nâng cao chất lượng cảm quan cho rau cải thìa.

Chiều dài lá cải ngọt ở các nghiệm thức sử dụng phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE chuyên dùng cho cây rau ăn lá

Dựa trên đặc điểm về yếu tố giống của đa số các loại hoa lan có thời gian sinh trưởng dài ngày nên dễ bị dịch bệnh từ các khuẩn và vi nấm tấn công, nhóm thực hiện đã điều chế phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE để bổ sung đạm từ nguồn sinh học, tăng cường canxi và các chất đối kháng sinh học như chitosan để cây khỏe mạnh, có thể đối kháng với nấm bệnh và tăng chất lượng hoa.
Loại phân bón này đã được thử nghiệm trên cây hoa lan Dendrobium pink happy 5 tháng tuổi (trồng tại huyện Củ Chi - TP.HCM) với liều lượng phun 1/500 (1 lít phân pha cho 500 lít nước) và 1ha phun với lượng 400 lít phân đã pha, thời gian 7 ngày phun 1 lần, có tác dụng tốt đến sự phát sinh số giả hành trên chậu, số lá trên giả hành, đường kính cũng như chiều dài giả hành.
Còn trên cây hoa lan Dendrobium pink happy 10 tháng tuổi, kết quả thử nghiệm cho thấy phân bón tác dụng tốt đến sự phát sinh số giả hành trên chậu, số lá/giả hành, đường kính cũng như chiều dài giả hành, số phát hoa, chiều dài phát hoa, số hoa, đường kính hoa và độ bền của hoa. Đối với chỉ số bệnh và tỷ lệ bệnh đốm lá trên cây thì khi phun phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE với liều lượng 1/400 (1 lít phân pha cho 400 lít nước) thì đều giảm được bệnh đốm lá trên cây hoa lan Dendrobium pink happy 5 và 10 tháng tuổi.

TS. Lâm Văn Hà cho biết thêm, quy trình chiết xuất canxi từ vỏ trứng gia cầm quy mô công nghiệp có thể thu hồi được trên 60% lượng canxi cacbonat trong vỏ trứng gia cầm. Hơn thế, quy trình chiết xuất axit amin từ vỏ đầu tôm bằng công nghệ dùng enzym sinh học từ vỏ dứa (là quy trình chiết xuất xanh sử dụng dung môi thân thiện với môi trường), thu hồi được khoảng 95% lượng protein dư thừa trong quá trình chế biến tôm. Nhờ vậy, các quy trình giúp tận thu rất nhiều vỏ trứng gia cầm và vỏ đầu tôm, qua đó hạn chế được nguồn phế phẩm nông nghiệp xả thải ra môi trường.
Từ việc tái sử dụng các phụ phẩm nông nghiệp (vỏ trứng gia cầm và vỏ đầu tôm) trong chế biến thực phẩm, nhóm thực hiện đã tạo ra các sản phẩm thứ cấp là các chế phẩm phân bón lá phục vụ ngành trồng trọt, vừa giúp tăng sản lượng cây trồng vừa đảm bảo hiệu quả kinh tế và thu nhập cho người nông dân.
Nhóm thực hiện cũng chủ động kiến nghị Sở KH&CN TP.HCM tiếp tục hỗ trợ nghiên cứu để tận dụng nguồn Ca2+ chiết xuất được trong việc sử dụng làm phân bón cho cây trồng, tiếp tục thử nghiệm phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE trên những đối tượng cây trồng khác, đồng thời xem xét phổ biến quy trình sử dụng phân bón lá sinh học Ca-Oligochitosan-Amin-TE chuyên dùng cho cây hoa kiểng và rau ăn lá trên địa bàn TP.HCM và một số vùng, địa phương phụ cận.
Tựu trung, kết quả của nhiệm vụ khoa học - công nghệ mà TS. Lâm Văn Hà và Trung tâm Nghiên cứu Đất, Phân bón và Môi trường phía Nam (Viện Thổ nhưỡng Nông hóa) vừa đạt được đã mở ra hướng tiếp cận mới nhiều tiềm năng để tận dụng phế phẩm sẵn có trong sản xuất nông nghiệp cũng như chế biến thủy sản, từ đó tạo ra phân bón sinh học có hiệu quả cao cho một số loại cây trồng, thúc đẩy nền sản xuất nông nghiệp tuần hoàn và kinh tế nông nghiệp hiện đại, gắn liền với bảo vệ môi trường và sức khỏe cho cộng đồng.

Mô hình truy xuất nguồn gốc sử dụng chung hệ thống NBC Trace đã được ứng dụng, triển khai cho 81 sản phẩm OCOP ở Sơn La, Sơn Dung Trà (Thái Nguyên), Cam Xã Đoài – Cam Vinh (Nghệ An), nước mắm Phú Quốc (Kiên Giang)…

Ngày 18/8/2023, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM phối hợp với Trung tâm Mã số Mã vạch Quốc gia tổ chức lớp tập huấn Ứng dụng mô hình truy xuất nguồn gốc theo TCVN.

Trong khuôn khổ lớp tập huấn, các học viên đã được giới thiệu và hướng dẫn về mô hình truy xuất nguồn gốc sử dụng chung hệ thống NBC Trace. Theo báo cáo viên, hệ thống NBC Trace phù hợp Tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc Quốc tế GS1 và Tiêu chuẩn, Quy chuẩn truy xuất nguồn gốc Quốc gia, phù hợp với mọi đối tượng trong chuỗi cung ứng sản phẩm – hàng hóa từ hộ kinh doanh đến doanh nghiệp. Hệ thống có khả năng tùy biến linh động, cho phép người dùng tự xây dựng quy trình riêng cho từng loại sản phẩm. Đồng thời, hệ thống cũng có khả năng tích hợp với hệ thống quản lý thông tin mã số, mã vạch sản phẩm, tham gia liên kết chuỗi cung ứng sản phẩm – hàng hóa. Mặt khác, người dùng có thể chủ động quản lý, thiết kế, in, kích hoạt tem truy xuất nguồn gốc.

Hiện nay, mô hình truy xuất nguồn gốc sử dụng chung hệ thống NBC Trace đã được ứng dụng, triển khai cho 81 sản phẩm OCOP ở Sơn La, Sơn Dung Trà (Thái Nguyên), Cam Xã Đoài – Cam Vinh (Nghệ An), nước mắm Phú Quốc (Kiên Giang)…

Tại lớp tập huấn, các học viên còn được hướng dẫn quy trình 5 bước đăng ký để sử dụng hệ thống NBC Trace, từ đó có thêm giải pháp số hóa và minh bạch thông tin sản phẩm, khẳng định thương hiệu và xây dựng niềm tin với khách hàng.

Theo bà Võ Đình Liên Ngọc – Phó Chi cục trưởng Chi cục Tiêu chuẩn Đo lượng Chất lượng (Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM), trong năm 2023, Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM có kế hoạch tổ chức 6 lớp tập huấn về truy xuất nguồn gốc, tập trung phổ biến các tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc cho các sản phẩm hàng hoá được ban hành theo Danh mục sản phẩm, hàng hóa ưu tiên triển khai truy xuất nguồn gốc trên địa bàn TPHCM theo Quyết định 1383/QĐ-UBND, tập trung vào các nhóm hàng hoá nông nghiệp, thực phẩm. Sau tập huấn, doanh nghiệp có thể nắm bắt những quy định về tiêu chuẩn quốc gia trong truy xuất nguồn gốc, cụ thể là 23 tiêu chuẩn quốc gia về truy xuất nguồn gốc đã được Bộ Khoa học và Công nghệ ban hành. Đồng thời, có thể áp dụng để xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm - hàng hoá được sản xuất - kinh doanh tại từng doanh nghiệp.

Được biết, hiện Cổng Thông tin Truy xuất nguồn gốc quốc gia đang đưa vào thử nghiệm, dự kiến vận hành chính thức vào cuối năm. Việc vận hành Cổng Thông tin Truy xuất nguồn gốc quốc gia cũng sẽ góp phần hỗ trợ cho doanh nghiệp có định hướng trong việc thực hiện truy xuất nguồn gốc, triển khai cách thức thực hiện. Cổng Thông tin Truy xuất nguồn gốc quốc gia còn là nơi hỗ trợ cho doanh nghiệp có thể xuất khẩu sản phẩm - hàng hóa ra thị trường quốc tế.

Hoàng Kim (CESTI)

Hai bên thống nhất sẽ phối hợp triển khai thực hiện một số dịch vụ đổi mới sáng tạo, phát triển thương hiệu, nâng cao năng suất chất lượng, kết nối chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp trong tỉnh và các tỉnh thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Ngày 22/8/2023, tại Bến Tre, đoàn công tác Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM đã có buổi làm việc với Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre về việc phối hợp triển khai một số nội dung về vận hành và phát triển Không gian Thương hiệu Bến Tre, kết nối với các địa phương vùng Đồng bằng sông Cửu Long để triển khai xúc tiến chuyển giao công nghệ.

Phát biểu tại buổi làm việc, bà Trương Trịnh Trường Vinh - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Bến Tre khẳng định Không gian Thương hiệu Bến Tre là một kênh chứng nhận giá trị của sản phẩm, hỗ trợ truyền thông - quảng bá, tạo niềm tin cho khách hàng trong nước và quốc tế khi tìm đến những sản phẩm ở Bến Tre. Không gian Thương hiệu Bến Tre mang sứ mệnh xây dựng và phát triển thương hiệu hỗ trợ cho các nhãn hiệu đã được chứng nhận, làm đầu mối phát triển thị trường cho các thương hiệu tham gia các chương trình - hoạt động trong và ngoài tỉnh, quảng bá hình ảnh con người - quê hương Bến Tre.

Trong khuôn khổ buổi làm việc, bà Chu Vân Hải - Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TPHCM cùng các thành viên trong đoàn công tác đã thảo luận, chia sẻ kinh nghiệm xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu của các sản phẩm – giải pháp, kinh nghiệm triển khai hoạt động đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực môi trường, năng lượng xanh và nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu, cách thức phối hợp các tổ chức – đơn vị trong phát triển thị trường công nghệ, tạo điều kiện cho sản phẩm - kết quả từ nhiệm vụ khoa học và công nghệ được góp mặt trên sàn giao dịch công nghệ, kệ siêu thị… để đi vào thực tiễn phục vụ đời sống người dân.

Hai bên thống nhất sẽ phối hợp triển khai thực hiện một số dịch vụ đổi mới sáng tạo, phát triển thương hiệu, nâng cao năng suất chất lượng cho tổ chức, cá nhân trong tỉnh, triển khai thiết lập tổ chức hội thảo trình diễn công nghệ, hội thảo kết nối chuyển giao công nghệ giữa các doanh nghiệp trong tỉnh và các tỉnh thành khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Đồng thời, tăng cường xây dựng và phát triển thị trường khoa học và công nghệ, thiết lập sàn giao dịch công nghệ tỉnh Bến Tre, kết nối hoạt động Chợ công nghệ - thiết bị và kết nối cung cầu công nghệ giữa TPHCM và Bến Tre.

Hoàng Kim (CESTI)